Renata Przybylska - Uwagi o nowszych potocznych formacjach słowotwórczych - notatki.doc

Renata Przybylska, Uwagi o nowszych potocznych formacjach słowotwórczych, „Język polski” 2000, nr 3-4, s. 197-206.

Derywaty potoczne, w których sam sufiks nie jest zdolny do sygnalizowania potoczności, dopiero jego dystrybucja względem podstawy określonej co do przynależności do danej części mowy, co do znaczenie leksykalnego i co do budowy morfologicznej przesądza o potocznym nacechowaniu całej jednostki.

·         -ka – bagażówka, cesarka, prowizorka, osiemnastka, eska, demolka

·         -ówka – renówka, kuroniówka

·         -ak – gwara miejska Warszawy; blaszak, luzak, poznaniak

·         -ec – dachowiec, narwaniec

·         -owiec – aidsowiec, lepperowiec

·         -acz – stacz, udawacz

·         -arz – taryfiarz, dresiarz

·         -owicz – imprezowicz

·         -anka – nawalanka

·         derywaty paradygmatyczne – czarter, pośpiech, komórka

Derywaty rozpoznawalne jako potoczne ma podstawie samej obecności określonego, nacechowanego sufiksu.

·         -ówa – hipisówa

·         -as – blondas

·         -us – świrus

·         -ol – robol, Angol, głupol

·         -uch – komuch, podlizuch

·         -ara – handlara

·         -or – pieniądzory

·         derywaty alternacyjne z ucięciami i wymianą fonetyczną s, ś, sz na ch – czacha, krecha, brach, radocha, taniocha

·         derywaty paradygmatyczne z ucięciami – kop, obciach, obsuwa, kumpela

Nowo powstałe deminutiva i hipokoristika – damulka, interesik, idejka, charakterek, momencik.

Potoczne przymiotniki i przysłówki

·         -aty – cycata, dzieciaty

·         -asty – dupiasty

·         -owaty – pajacowaty

·         przy- – przygruby

·         na + -aka – na letniaka

·         na + biernikowa forma przymiotnika lub rzeczownika – na bezczelnego, na sępa