Analiza finansowa przedsiębiorstwa.pdf

(978 KB) Pobierz
<!DOCTYPE html PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN" "http://www.w3.org/TR/html4/strict.dtd">
1 | S t r o n a
nalizafinansowaprzedsiębiorstwa
WITAJ NA WYKŁADZIE
Zrozumienie treści prezentowanych zagadnień będzie łatwiejsze, jeśli poprzedzi się ich
studiowanie lekturą podręczników odnoszących się do takich dyscyplin akademickich jak
podstawy finansów, podstawy rachunkowości, czy finanse przedsiębiorstwa.
Po zapoznaniu się z treścią modułu uczestnik:
1. pozna filozofię analizy finansowej;
2. zrozumie proces i etapy analizy finansowej;
3. pozna elementy sprawozdania finansowego i podstawowe grupy wskaźników
finansowych.
WPROWADZENIE
Zgodnie z definicją encyklopedyczną „ANALIZA oznacza
rozdzielenie złożonego przedmiotu badawczego na
elementy składowe w celu lepszego poznania i
wyjaśnienia owego złożonego przedmiotu za pomocą
jego części składowych”. Ta definicja analizy właściwa
będzie zarówno dla nauki o fizyce, chemii czy
zjawiskach finansowych w przedsiębiorstwie.
Prowadzenie analizy może polegać na sformułowaniu
ogólnego problemu badawczego i odnajdywaniu
przyczyn i skutków zmian występujących w zjawiskach ogólnych. Jest to metoda
dedukcji . Można przyjąć, że podwaliny tej metody stworzył Artur Conan-Doyle, który
powołał do życia postać Sherlocka Holmesa.
Holmes twierdził, że „z przelotnego wyrazu twarzy, grymasu czy spojrzenia można
wyczytać najtajniejsze myśli. Utrzymywał, że wytrawny i przenikliwy obserwator nie da
się niczym zwieść. Jego wnioski będą równie niezawodne jak twierdzenie Euklidesa, a
wyniki do których dojdzie wydadzą się niewtajemniczonym tak zadziwiające, że dopóki
nie poznają jego metody, uważać go będą za czarownika. (…) Tak jak wszystkie inne
sztuki, umiejętność dedukcji i analizy można zdobyć tylko po długich i cierpliwych
studiach” 1 . W jednym z opowiadań, w których bohaterem był ten detektyw, dr Watson,
występujący w roli narratora opowiedział historię podróżującego pociągiem Sherlocka
Holmesa. Są tacy, którzy podczas podróży pociągiem czytają książki, inni rozwiązują
krzyżówki albo patrzą przez okno, obserwując zmieniający się krajobraz. Holmes ćwiczył,
udoskonalał swoje umiejętności - stosował metodę dedukcji. W tym przypadku polegało
to na tym, że postanowił dowiedzieć się jak najwięcej o jadącym wspólnie z nim i
siedzącym na przeciw współtowarzyszu podróży. Działanie to zmierzało do „rozłożenia
badanego obiektu na elementy składowe”, tzn. z zebranych spostrzeżeń tworzył cały
obraz. Przyglądał się dokładnie rękom siedzącego przed nim człowieka - inaczej przecież
868719544.061.png 868719544.072.png 868719544.083.png 868719544.093.png
2 | S t r o n a
wyglądają ręce osoby pracującej fizycznie a inaczej umysłowo; sygnety, obrączka lub
inne wyróżniki na dłoniach pozwalały zorientować się w przynależności do określonego
roku czy posiadaniu rodziny; próbował dopatrzeć się metki na płaszczu, który po wejściu
zdjął jego towarzysz podróży - bo, szczególnie wówczas, w XIX wiecznej Anglii na tej
podstawie można było zorientować się o stanie społecznym i posiadanym majątku, gdyż
zaopatrywanie się w takim a nie innym sklepie i kupowanie odzieży takiej a nie innej
marki było funkcją tych cech; w końcu podjął rozmowę, która pozwoli przecież wyrobić
sobie pogląd o człowieku, itd. Ostatecznie dokonał pełnej charakterystyki analizowanej
postaci, określając zawód, miejsce zamieszkania, liczbę dzieci i wiele innych informacji.
Ten beletrystyczny przykład jest dobrą ilustracją procesu analizy z wykorzystaniem
metody dedukcji.
Metoda indukcji , stosowana również w analizie, przyjmuje odwrotny kierunek badań. Tę
analizę rozpoczyna się od zjawisk szczegółowych, przyczynowych, stopniowo przechodząc
od szczegółów do uogólnień w postaci wniosków.
Ilustracja graficzna metody indukcji
Stosujemy tę metodę na przykład wtedy, gdy zastanawiamy się, jaki efekt dla kondycji
finansowej przedsiębiorstwa i jego efektywności może przynieść zmiana oprocentowania
kredytu. Zmiana taka jest zjawiskiem szczegółowym – przyczyną wywołującą zmiany w
tej części kapitału przedsiębiorstwa, za którą trzeba płacić wynagrodzenia użyczającemu.
To ostatecznie wpływa na wzrost kosztów czy obciążeń finansowych – wywołując zmianę
wyniku, tj. przynosząc określone skutki.
Obok tych dwóch metod wymieniana jest również metoda redukcji (weryfikacji).
Pierwszym krokiem w tej metodzie jest sformułowanie tez i wniosków syntezy wstępnej.
Następnie dokonuje się zweryfikowania prawdziwości tych tez i wniosków. I ostatecznie
podsumowuje się ustalenia dokonane w trakcie weryfikacji (redukcji błędnych tez) i
formułuje końcową syntezę. W praktyce posługiwanie się tymi metodami jest intuicyjne,
tzn. w zależności od potrzeby używa się jednej drugiej lub trzeciej, nie zastanawiając się
z jakiej w danym momencie korzystamy.
Wymienione metody analizy należy zaliczyć do grupy metod ogólnych, których cechą jest
powszechność stosowania w różnych dyscyplinach naukowych. Są to metody
wypracowane przez logikę 2 .
1 A. Conan Doyle, „Studium w szkarłacie”, Iskry, Warszawa 1976, s. 22-23
2 Por. N. Grzenkowicz, J. Kowalczyk, A. Kusak, Z.Podgórski, „Analiza ekonomiczna przedsiębiorstwa”, Wydawnictwo
Naukowe Wydziału Zarządzania UW, Warszawa 2007, s. 28
868719544.001.png 868719544.012.png 868719544.016.png 868719544.017.png
 
3 | S t r o n a
PROCES ANALIZY FINANSOWEJ
Z badaniem analityka finansowego jest trochę tak, jak z lekarzem, który najpierw
powinien przeprowadzić z pacjentem wywiad, aby móc zorientować się w środowisku, w
jakim on żyje, czy też w specyfice jego życia i pracy. Dopiero po tej analizie powinien
dokonywać oceny jego stanu zdrowia, kończąc wystawieniem zaleceń i przepisaniem
odpowiednich lekarstw. W przypadku oceny kondycji finansowej przedsiębiorstwa, aby
móc określić ją jako pełną,
należy przeprowadzić podobne
działania, czyli rozpocząć od
wywiadu środowiskowego –
zebrania informacji na temat
czynników zewnętrznych (z oto-
czenia) i wewnętrznych oddzia-
łujących na bieżący stan.
Poddanie badaniu jego kondycji
z poszukiwaniem przyczyn - o
tyle będzie to łatwiejsze, jeśli
wcześniej dokonamy stosowne-
go rozpoznania.
PROCES ANALIZY FINANSOWEJ
Wywiad
Podczas procesu zbierania informacji o przedsiębiorstwie (wywiadu) należy wziąć pod
uwagę wszelkie czynniki (determinanty) o charakterze zewnętrznym. Ich znajomość
pozwala dokonać interpretacji zidentyfikowanych zjawisk finansowych. Na przykład
wiedza odnosząca się do znajomości systemu podatkowego pozwala zrozumieć
zachodzące w przedsiębiorstwie księgowanie kosztów uzyskania przychodów, naliczenia
podatku dochodowego czy od wartości dodanej. Tym samym umożliwia określenie
przyczyn wpływających na ocenę efektywności działania i sprawności podejmowania
decyzji przez zarządzających. Podobnie jest w przypadku znajomości ceny pieniądza i
uwarunkowań związanych z pozyskaniem kapitału obcego. To z kolei pozwala zrozumieć,
dlaczego przedsiębiorstwo finansuje się w taki a nie inny sposób, ponadto umożliwia
określenie kosztu tego finansowania, co jest niezbędnym parametrem pozwalającym
868719544.018.png 868719544.019.png 868719544.020.png 868719544.021.png 868719544.022.png 868719544.023.png 868719544.024.png 868719544.025.png
 
4 | S t r o n a
określić choćby efektywność działania poddawanego analizie podmiotu gospodarczego.
Obok zewnętrznych determinant analizy ważne jest też zwrócenie uwagi na czynniki
wewnętrzne. Zalicza się do nich, na przykład:
jakość zarządzania,
wiedzę z dziedziny finansów i marketingu,
Wiedza z dziedziny finansów i
marketingu determinuje podej-
mowanie właściwych bądź nie de-
cyzji strategicznych czy opera-
cyjnych. Odnosi się to na przykład
do wyboru odpowie-dniej strategii
marketingowej (patrz rysunek) , wy-
boru najkorzystniejszej oferty fi-
nansowania i wielu innych.
Jeśli nie będziemy, dla przykładu
znali struktury rynku i rozkładu krótko i dalekowidzów trudno nam będzie rozstrzygnąć,
którą z tych dwóch strategii marketingowych zastosować. Z pewnością w zależności od
warunków rynkowych jedna z nich będzie bardziej skuteczna, tym samym wpłynie
ostatecznie na kondycje finansową analizowanego przedsiębiorstwa:
ekspozycję na ryzyko operacyjne (dźwignię operacyjną),
ekspozycję na ryzyko finansowe (dźwignię finansową),
obserwowany brak reakcji na zmiany, itp.
Wspomniany „brak reakcji na zmiany” odnosi się najczęściej do nieumiejętnych zmian w
strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa w kontekście zmian jego aktywności. Gdy
przedsiębiorstwo jest małe, tzn. zatrudnia kilku pracowników i osiąga relatywnie
niewielkie przychody struktura organizacyjna i zarządcza może być płaska, tj. jedna
osoba podejmuje wszystkie decyzje. Jeśli jednak przedsiębiorstwo rozwinie się i zwiększy
swoje udziału w rynku, uzyskując po pewnym czasie bardzo duże przychody ze swojej
działalności co z pewnością pociągnie za sobą konieczność zatrudniania wielu nowych
pracowników i pozostanie przy strukturze organizacyjnej właściwej dla małego
przedsiębiorstwa będzie ponosiło dodatkowe koszty związane z błędnie podejmowanymi
decyzjami lub decyzjami nie podjętymi we właściwym czasie. Zarządzanie jednoosobowe
może się wówczas nie sprawdzić (a jest częstą pozostałością po poprzednim, szczególnie
mentalnym – psychologicznym wyobrażeniu sobie właściwego zarządzania) . Z tego też
powodu banki najczęściej przykładają tak dużą wagę do oceny tzw. czynników
jakościowych przedsiębiorstw.
W teorii analizy finansowej wyróżnia się dwie metody:
868719544.026.png 868719544.027.png 868719544.028.png 868719544.029.png
 
5 | S t r o n a
Metody analizy jakościowej
i
metody analizy ilościowej
W pierwszym przypadku, wspomnianym już wcześniej dokonuje się ogólnej ocena
kondycji przedsiębiorstwa, bez kwantyfikowania wyników, o charakterze subiektywnym
(ocena zarządu, kwalifikacji, doświadczenia, znajomość marki itp.) . Metody analizy
jakościowej określane są często mianem opisowych . Jedną z powszechnie używanych
metod z tego obszaru jest metoda SWOT ( Strenghts, Weaknesses, Opportunities,
Threats ). Innymi słowy jest to metoda, w której identyfikuje się mocne i słabe strony
przedsiębiorstwa oraz szanse i zagrożenia.
Mocne strony to walory przedsiębiorstwa odróżniające je od innych podmiotów
gospodarczych działających w tym samym sektorze lub regionie.
Słabe strony to ograniczenia zasobów i niedostateczne umiejętności kierownictwa
przedsiębiorstwa. Mogą dotyczyć wszystkich lub tylko niektórych sfer działania.
Szanse to tendencje i zjawiska w otoczeniu organizacji, które odpowiednio wykorzystane
mogą stać się bodźcem do rozwoju i tym samym osłabić istnienie zagrożeń.
Zagrożenia to wszystkie czynniki zewnętrzne, które są postrzegane przez kierownictwo
przedsiębiorstwa jako bariery, utrudnienia, dodatkowe koszty działania, czy
niebezpieczeństwa.
Pytania, pomocne w ustaleniu czynników analizy SWOT przedstawia tabela.
Mocne strony
Słabe strony
- Znacząca pozycja?
- Wystarczające zasoby?
- Dobra opinia u klientów?
- Brak silnej presji konkurencji?
- Przewaga kosztowa?
- Doświadczona kadra?
- Zdolność do innowacji?
- Uznana marka?
- Pozycja monopolistyczna?
- Słaba pozycja konkurencyjna?
- Brak środków? Niska rentowność?
- Słaby image?
- Słaby poziom marketingu? Wysokie
koszty?
- Prze-inwestowanie?
- Nienadążanie za postępem naukowo
technicznym?
- Wrażliwość na spadek obrotu/cen?
Szanse
Zagrożenia
- Pojawienie się nowych grup
klientów?
- Operowanie w różnych sektorach i
na różnych rynkach?
- Poszerzenie asortymentu?
- Szybszy wzrost rynku?
- Obniżenie podatków?
- Integracja pozioma i/lub pionowa?
- Lepsze warunki handlowe u
dostawców?
- Pojawienie się nowych
konkurentów?
- Zmiana przepisów prawa?
- Niekorzystne zmiany
demograficzne?
- Podatność na recesję?
- Pojawienie się substytutów?
- Zmiana potrzeb i gustów nabywców?
- Zubożenie społeczeństwa?
Metody analizy ilościowej to metody biorące pod uwagę mierniki, mające wartość
liczbową. Wyniki są w miarę jednakowo rozumiane (2 to jest dwa, a nie np. 3, 5) - mogą
ewentualnie występować rozbieżności w interpretacji.
868719544.030.png 868719544.031.png 868719544.032.png 868719544.033.png 868719544.034.png 868719544.035.png 868719544.036.png 868719544.037.png 868719544.038.png 868719544.039.png 868719544.040.png 868719544.041.png 868719544.042.png 868719544.043.png 868719544.044.png 868719544.045.png 868719544.046.png 868719544.047.png 868719544.048.png 868719544.049.png 868719544.050.png 868719544.051.png 868719544.052.png 868719544.053.png 868719544.054.png 868719544.055.png 868719544.056.png 868719544.057.png 868719544.058.png 868719544.059.png 868719544.060.png 868719544.062.png 868719544.063.png 868719544.064.png 868719544.065.png 868719544.066.png 868719544.067.png 868719544.068.png 868719544.069.png 868719544.070.png 868719544.071.png 868719544.073.png 868719544.074.png 868719544.075.png 868719544.076.png 868719544.077.png 868719544.078.png 868719544.079.png 868719544.080.png 868719544.081.png 868719544.082.png 868719544.084.png 868719544.085.png 868719544.086.png 868719544.087.png 868719544.088.png 868719544.089.png
 
868719544.090.png 868719544.091.png 868719544.092.png 868719544.094.png 868719544.095.png 868719544.096.png 868719544.097.png 868719544.098.png 868719544.099.png 868719544.100.png 868719544.101.png
 
868719544.102.png 868719544.002.png 868719544.003.png 868719544.004.png 868719544.005.png 868719544.006.png 868719544.007.png 868719544.008.png 868719544.009.png 868719544.010.png 868719544.011.png 868719544.013.png 868719544.014.png 868719544.015.png
 
Zgłoś jeśli naruszono regulamin