Analiza finansowa - wskaźniki_a.pdf - Analiza ekonomiczna - rsjabber

Wskaźniki efektywności zaangażowania kapitałów

Analiza rentowności jest przeprowadzana z różnych punktów widzenia i może

obejmować zarówno określone rodzaje kapitałów, jak i różne wielkości wyniku, np. w

literaturze ekonomicznej wyróżnia się najczęściej:

 rentowność kapitału całkowitego (aktywów, majątku) nazwaną rentownością

gospodarczą – ekonomiczną,

 rentowność zaangażowanych kapitałów własnych lub kapitałów stałych określaną jako

rentowność finansowa,

 rentowność sprzedaży nazywaną rentownością handlową.

Do grupy wskaźników efektywności zaangażowanego kapitału zalicza się

najczęściej:

- wskaźnik rentowności kapitału całkowitego,

- wskaźnik rentowności kapitału własnego,

- wskaźnik rentowności kapitału podstawowego.

Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego zalicza się do najbardziej

syntetycznych mierników oceny efektywności gospodarowania. Na jego poziom wpływa

całokształt zjawisk i procesów gospodarczych zachodzących w przdsiębiorstwie. Wskaźnik

ten określa się jako stosunek zysku netto (zysk po opodatkowaniu) lub brutto (zysk przed

opodatkowaniem) do przeciętnej kwoty kapitału całkowitego (majątku, aktywów ogółem).

Wskaźnik rentowności kapitału całkowitego wyraża efektywność

przedsiębiorstwa w dziedzinie generowania zysku przedstawiając relacje stanowiące

wymierny obraz zdolności firmy do wytwarzania zysku z zainwestowanego kapitału

(własnego i obcego) – aktywów ogółem.

Omawiany wskaźnik ilustruje jaka kwota zysku netto lub brutto przypada na jednostkę

kapitału lub jaki procent zysku osiągniętego z zaangażowanych kapitałów.

 wskaźnik rentowności kapitału całkowitego (Wrkc)

Wrkc 

100

przeciętny

stan

 wskaźnik rentowności aktywów ogółem (Wrao)

Wrao 

100

przeciętny

stan

Przedstawiony wskaźnik jest niezwykle ważny w zarządzaniu przedsiębiorstwem,

gdyż odzwierciedlając zdolność aktywów – kapitałów do generowania zysku wskazuje na

efektywność firmy w zarządzaniu aktywami – majątkiem.

Przyjmując zysk netto lub brutto w liczniku wzoru Wrkc, zwraca się uwagę, że nie

zapewnia on obliczenia pełnego poziomu rentowności całego zainwestowanego kapitału

(własnego i obcego), gdyż jak wynika z zobowiązujących zasad systemu podatkowego i

ewidencji odsetek zysk netto i zysk brutto stanowią wielkości pomniejszone o odsetki

płacone od kapitału obcego.

Dlatego też dla uzyskania w pełni dokładnego pomiaru osiągniętej rentowności

zaangażowanego kapitału należy powiększać wymienione wielkości o kwotę zapłaconych

odsetek, zmniejszając je równocześnie o równowartość korzyści podatkowych (odsetki są

płacone przed opodatkowaniem, co zmniejsza podstawę opodatkowania i przynosi firmie

korzyści podatkowe).

 wskaźnik rentowności kapitału całkowitego przed skorygowaniem odsetek o

podatek dochodowy

Wrkc





odsetki

100

przeciętny

stan

Wskaźniki rentowności kapitału własnego (Wrkw) odzwierciedla stosunek zysku netto

do przecietnego stanu łącznej kwoty zaangażowanego kapitału własnego w firmie. Rosnąca

wartość tego wskaźnika świadczy w syntetycznym wyrazie o wyższej efektywności

zaangażowanego kapitału własnego w różnych jego formach. Należy jednak zaznaczyć, że

ocena taka jest uzasadniona jedynie w warunkach stabilizacji lub wzrostu udziału kapitału

własnego w finansowaniu majątku.

Wśród wskaźników rentowności kapitału własnego należy wyróżnić:

Wskaźnik rentowności kapitału własnego w ogólnej jego kwocie, stanowiący

relację wyniku finansowego (zysku netto) do kapitału własnego skupiającego oprócz kapitału

akcyjnego i zapasowego, także kapitał uzyskany ze sprzedaży akcji powyżej ich wartości

nominalnej, ewentualne kwoty kapitału powiększone na skutek przeszacowania aktywów, nie

rozliczony zysk z lat ubiegłych oraz zysk roku bieżącego.

Wzór na obliczenie wskaźnika rentowności kapitału własnego przyjmuje następujący układ:

Wrkw 

100

przeciętny

stan

Wskaźnik rentowności kapitału podstawowego (Wrkp) stanowi dalsze

uszczególnienie wskaźnika rentowności kapitału własnego.

Podobnie jak przy wskaźniku rentowności kapitału własnego oblicza się go jako relację zysku

do kapitału podstawowego stosując wzór:

Wrkp 

100

przeciętny

stan

Wskaźnik określa wielkość zysku, która przypada na jednostkę kapitału akcyjnego

lub udziałowego. Informuje akcjonariuszy o możliwościach osiągnięcia korzyści, a rosnąca

rentowność kapitału podstawowego zwiększa potencjalnie możliwości wzrostu zysków

akcjonariuszy.

Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji wiąże się z ciągłym

odnawianiem i powiększaniem aktywów przedsiębiorstwa. Powstają potrzeby kapitałowe,

które mogą być pokryte kapitałem własnym. W strukturze pasywów podmiotów

gospodarczych występują więc kapitały obce.

Istnienie dwóch źródeł zasilania wymaga prowadzenia stałych badań struktury

kapitału i jej wpływu na zysk i ryzyko firmy. Poziom finansowania przedsięwzięcia

inwestycyjnego za pomocą długu zewnętrznego wyznacza m.in. dźwignia finansowa.

Dźwignia finansowa wyraża strukturę kapitału i można ją zdefiniować jako użycie

niższego kosztu kapitału własnego wpływa na decyzje odnośnie stałego powiększania stopnia

zadłużenia. Wynika ono z zależności między strukturą kapitałową a rentownością kapitału

własnego, a mianowicie: im większy udział kapitału obcego w strukturze źródeł

finansowania, tym większa jest rentowność kapitału własnego. Tak polityka finansowa

przedsiębiorstwa ma miejsce tylko w tych przypadkach , gdy przeciętna rentowność całego

kapitału (własnego i obcego) jest wyższa od niż wysokość stopy odsetek płaconych przy

pozyskiwaniu kapitału obcego.

W analizie rentowności zainwestowanych kapitałów istotne są nie tylko wielkości

przedstawionych trzech podstawowych wskaźników, ale też relacje zachodzące między tymi

wskaźnikami. Porównanie wskaźnika rentowności kapitału całkowitego i wskaźnika

rentowności kapitału własnego informuje nas o występującej dźwigni finansowej lub też

madżudze finansowej. W zależności od wielkości uzyskanych wielkości przez te wskaźniki

mogą wystąpić dwa przypadki: Wrkw > Wrkc  dźwignia finansowa, Wrkw < Wrkc 

madżuga finansowa.

Zbyt wysoki stopień zadłużenia firmy może pociągnąć za sobą wzrost

oprocentowania kredytów. Dodatkowa premia dla kredytodawcy, jako wynik zwiększonego

ryzyka, powoduje podwyższenia odsetek płaconych od kapitału obcego i w rezultacie osłabia

efekt dźwigni finansowej. Zbyt niski udział kapitału obcego w strukturze źródeł finansowania

obniża wysokość zapłaconych odsetek, jednak ze względu na niski poziom wskaźnika

struktury kapitałowej efekt dźwigni finansowej będzie bardzo niewielki.

Korzystne zjawisko dźwigni finansowej posiada także ograniczenia, a mianowicie:

 wysokość spłaty kredytów nie powinna przekraczać zdolności płatniczych,

 kredytodawcy wykazują na ogół tendencję do zwiększania stopy procentowej w miarę

pogłębiania się nierównowagi pomiędzy zadłużeniem a kapitałami własnymi firmy,

 akcjonariusze, ze względu na większe ryzyko kapitału akcyjnego, w miarę wzrostu

stopnia zadłużenia oczekiwali będą wyższej stopy zwrotu od własnego kapitału,

 przedsiębiorstwu grozi utrata niezależności finansowej i ekonomicznej.

Wskaźniki opłacalności zużycia czynników produkcji

W drugiej grupie wskaźników opłacalności zużycia czynników produkcji na uwagę zasługują:

- wskaźnik rentowności sprzedaży,

- wskaźnik rentowności sprzedaży towarów i produktów,

- wskaźnik poziomu kosztów.

Wskaźniki rentowności sprzedaży są stosunkiem procentowym zysku do

przychodu ze sprzedaży lub kosztów uzyskania przychodów. Określają one w jakiej istocie

udział odpowiedniego wyniku finansowego w wartości uzyskanej ze sprzedaży produktów,

towarów oraz zrealizowanych operacji finansowych. Dodać należy, że ze względu na

bezpośrednią relację dwóch wskaźników dynamicznych w liczniku i mianowniku nie

wymagają one w toku praktycznej analizy korekty inflacyjnej.

 wskaźnik rentowności sprzedaży ma następującą postać:

Wrs 

100

Wskaźnik ten informuje o stopniu opłacalności sprzedaży. Im wyższy ten wskaźnik,

tym większa opłacalność sprzedaży. Poziom rentowności sprzedaży zależy od wielu

czynników min. od cen sprzedaży i kosztów. Na ogół wskaźnik ten powinien być wyższy w

przedsiębiorstwach o dłuższym cyklu produkcyjnym, wiążącym się z większymi kosztami

zamrożenia środków i większym ryzykiem.

 do oceny efektywności podstawowej działalności należy wykorzystać

szczegółową postać tego wskaźnika, a mianowicie :

Wrs 

zysk

sprzedaży

100

przychody

sprzedaży

produktów,

towarów

Poziom tego wskaźnika oceniać należy na tle jego wielkości w sektorze lub też wielkości

osiągniętej przez przodujące przedsiębiorstwa tego sektora. Poziom rentowności sprzedaży

często się wiąże z udziałem w rynku danego przedsiębiorstwa. Im większa rentowność

sprzedaży, tym przedsiębiorstwo jest bardziej konkurencyjne na rynku. Oferuje on klientom

produkty i towary, którym klient przypisuje większą wartość przy mniejszych ponoszonych

kosztach.

Kolejnym wskaźnikiem w grupie wskaźników opłacalności zużycia czynników

produkcji jest wskaźnik poziomu kosztów . W najbardziej ogólnej postaci jest on relacją:

Wpk 

koszt wlas

sprzedaży

100

Wskaźnik poziomu kosztów oblicza się i ocenia w przedsiębiorstwach rentownych, nisko

rentownych i deficytowych. W pierwszym będzie przyjmował wielkości mniejsze niż 100, w

drugich – w granicach 100, a w trzecich powyżej 100. Pozytywnie zostanie oceniona

działalność tego przedsiębiorstwa, które uzyska wskaźnik poziomu kosztów mniejszy niż 100

i w analizowanym okresie ma on tendencje malejącą. Wskaźnik ten więc zachowuje się

odmiennie od dotychczas przedstawionych.

W przypadku produkcji nieporównywalnej obliczanie i porównywanie wskaźników

poziomu kosztów ma tylko znaczenie informacyjne. Zachodzi wówczas konieczność podjęcia

dodatkowych kierunków analizy przyczynowej. Polega ona przed wszystkim na

rozczłonkowaniu ogólnego wskaźnika poziomu kosztów na odrębne wskaźniki dotyczące:

produkcji porównywalnej i produkcji nieporównywalnej, działalności produkcyjne, handlowej

oraz operacji finansowych, sprzedaży krajowej i sprzedaży eksportowej lub nawet niektórych

asortymentów produkcji i porównywaniu ich. Dopiero tak szczegółowe obliczenia dają

orientację na temat źródeł ogólnej poprawy lub pogorszenia omawianego wskaźnika.

Analogicznie możliwości i celowość uszczegółowienia obliczeń występują również przy

analizie wskaźnika rentowności netto.

Dalsze pogłębienie wartości poznawczej wskaźnika poziomu kosztów można osiągnąć

przez zastosowanie formuły nakładochłonnościowej. Szczególnie interesującym – o dużej

wartości poznawczej – jest bowiem badanie poziomu kosztów powiązane z oceną

efektywności wykorzystania czynników produkcji.

Przedstawiony wskaźnik poziomu kosztów można ustalić odrębnie dla działalności

produkcyjnej, handlowej oraz operacji finansowych. Zwiększenie wartości poznawczej i

analitycznej uzyskuje się w wyniku dalszej dezagregacji każdego z wymienionych

elementów.

Analiza finansowa - wskaźniki_a.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: