jacy_jestesmy_rozwazania_o_polakach.pdf

JACY JESTEŚMY? – ROZWAŻANIA O POLAKACH

I. GŁÓWNE ZAGADNIENIA LEKCJI

Zajęcia dotyczą zagadnień związanych z konstrukcją felietonu, z wykorzystywanymi

w nim środkami językowymi. Stanowią punkt wyjścia do debaty i ćwiczeń warsztatowych w

pisaniu felietonu.

II. CELE LEKCJI

Uczeń powinien:

-określać cechy gatunkowe felietonu na przykładzie tekstu Stefana Kisielewskiego (ze

zwróceniem szczególnej uwagi na jego warstwę językową: rozpoznawać cechy stylu

potocznego, określać funkcje zdań pytajnych, cudzysłowu i nawiasu)

-zajmować stanowisko w debacie na temat obrazu współczesnych Polaków

przedstawionego w felietonie Stefana Kisielewskiego

-dobierać właściwe argumenty w czasie dyskusji

-kulturalnie dyskutować

-redagować notatkę z lekcji

III. UWAGI DOTYCZĄCE REALIZACJI LEKCJI

Zajęcia realizowane są w ciągu dwóch godzin lekcyjnych bez przerwy. Nauczyciel

metodę heurezy łączy z debatą 1 . Ławki najlepiej ustawić w dwu rzędach stojących naprzeciw

siebie. Felieton Stefana Kisielewskiego uczniowie czytają w domu.

IV. ŚRODKI DYDAKTYCZNE

1. Magdalena Danielewiczowa: Mowa polska. II , s. 115–118.

2. Słownik języka polskiego.

3. Kartony do zapisywania argumentów, grube mazaki.

V. POJĘCIA I TERMINY

Felieton, styl potoczny, znaczenia i zakres wyrazu, związek wyrazowy

VI. PRZEBIEG LEKCJI

Część I

1. Wprowadzenie

Nauczyciel zapisuje na tablicy temat lekcji; prosi uczniów, aby podzielili się swoimi

refleksjami na temat cech Polaków i pierwszymi wnioskami wynikającymi z lektury felietonu

Stefana Kisielewskiego. Klasa przedstawia swoje propozycje tytułów, które pasowałyby do

treści tekstu. Następnie wykonuje ćwiczenie 4 ze strony 117 (podaje znaczenia słów:

polskość, Polska, polszczyzna, spolszczyć i wskazuje ich podstawy słowotwórcze) i

weryfikuje wyniki ćwiczenia, pracując ze słownikiem języka polskiego.

(Ok. 15 minut).

2. Rozwinięcie

Uczniowie odnajdują w tekście felietonu przymiotniki i rzeczowniki będące nazwami

cech i zastanawiają się, dlaczego jest ich tak dużo (np. wiąże się to z satyrycznym

zabarwieniem tekstu, autor wyraża subiektywne opinie na temat rodaków). Następnie

omawiają elementy wizerunku Polaków stworzonego przez Stefana Kisielewskiego

(zachowanie Polaków w kraju i zagranicą, różnice pomiędzy zachowaniem Polaków w czasie

wojny i okupacji, a ich postępowaniem w okresie pokoju i wolności) i wykonują ćwiczenia 5,

1 Metoda opracowana w materiałach metodycznych Fundacji Edukacji dla Demokracji.

6 i 7 ze strony 117 (dwa pierwsze za pomocą tabelki z nagłówkami: Przywary Polaków,

Ludzkie zalety , trzecie – wykresu, którego wzór znajduje się w podręczniku na stronie 37).

Z kolei młodzież określa cechy języka felietonu (np. ekspresyjność; wyrażenia

potoczne i pospolite; aktywizujące czytelników pytania; wtrącenia w nawiasie; ironia

wyrażana słowami i zwrotami wziętymi w cudzysłów) i wykonuje ćwiczenia: 9 ze strony 118

(znowu dobrze jest wykorzystać tabelę, tym razem z hasłami: Wyrażenia potoczne i pospolite

z felietonu , Odpowiedniki tych wyrażeń w polszczyźnie literackiej ) oraz 8 i 10 (pracując ze

słownikiem języka polskiego).

(Ok. 30 minut).

Uczniowie zapoznają się z notką na temat felietonu i wskazują cechy tego gatunku w

tekście Stefana Kisielewskiego.

(Ok. 10 minut).

Część II

1. Wprowadzenie

Nauczyciel podaje temat debaty ( Czy osąd Polaków dokonany przez Stefana

Kisielewskiego jest właściwy? ), dzieli klasę na dwa zespoły (pierwszy – zgadza się z opinią

autora felietonu, drugi – polemizuje z nią) 2 i ustala czas na przygotowanie argumentów

(10 minut).

Uczniowie zapisują argumenty na planszach papieru (potem kartony umieszcza się na

tablicy, co ułatwia ich prezentację). Prowadzący podaje zasady debaty: grupy będą

wypowiadały się na przemian, każda z nich otrzyma głos dwukrotnie, a łączny czas

wypowiedzi jednego zespołu to 10 minut.

(Ok. 5 minut).

2. Rozwinięcie

Nauczyciel daje sygnał do rozpoczęcia debaty, udziela głosu oraz mierzy czas

wypowiedzi dyskutujących grup.

(Ok. 30 minut).

3. Podsumowanie

Każda z grup znajduje wśród argumentów zespołu przeciwnego chociaż jeden,

który mogłaby zaakceptować. Nauczyciel ocenia pracę klasy.

(Ok. 5 minut).

2 Metoda debaty jest idealna w sytuacji, kiedy trzeba spojrzeć na ten sam problem z różnych punktów widzenia.

Zadaniem uczniów jest zaprezentowanie w przyjazny sposób argumentów „za” i „przeciw” oraz przekonanie do

swoich poglądów za pomocą owych argumentów, a nie ataków słownych (nie wolno dopuszczać do ataków

personalnych). Każda grupa ma takim sam czas łączny wypowiedzi. Wprowadzając tę metodę, nauczyciel musi

się liczyć z subiektywnym przedstawieniem poglądów.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: