SZTUKA GOTYKU
ARCHITEKTURA KONSTRUKCJA
Zasadniczą nowością jest pojawienie się łuku ostrego w architekturze, przede wszystkim przy wznoszeniu sklepień. W dekoracji architektonicznej jest stosowany cały szereg innych łuków, np.
· ostry
· podkowiasty
· ośli grzbiet
· łuk Tudorów
· kotarowy
Wychodząc od sklepienia opartego na ostrym łuku powstało sklepienie krzyżowo-żebrowe, które wpłynęło na pojawienie się szeregu odmian takich jak :
· sklepienie gwiaździste,
· sieciowe,
· palmowe,
· kryształowe
· wachlarzowe.
SPOSÓB BUDOWY SKLEPIENIA KRZYŻOWO - ŻEBROWEGO
Konstruuje się sklepienie z żeber kamiennych lub ceglanych, wolne miejsca wypełnia się wysklepką.
Dzięki umiejętności budowania sklepienia o różnych kształtach całe wnętrze mogło być nakryte jednolitym sklepieniem /zerwanie z systemem wiązanym/. Kościoły są bardzo wysokie, posiadają duże okna i stosunkowo cienkie mury. W celu wzmocnienia konstrukcji kościoły gotyckie posiadają na zewnątrz dostawione w równych odstępach szkarpy tzw. przypory. Nadal powstają zarówno kościoły halowe jak i bazylikowe.
ROZKŁAD SIŁ CIĄŻENIA SKLEPIENIA
W kościele halowym : siły ciążenia sklepienia przechodzą na filary między nawowe i ściany oporowe na boczne wzmocnione na zewnątrz skarpami. W bazylice są 2 różne systemy
- system łuków oporowych - Łuki oporowe przenosiły ciśnienie od ściany nawy głównej ponad dachami naw bocznych na wyciągnięte w górę zewn. szkarpy naw bocznych. System stosowany na terenach gdzie podstawowym materiałem był kamień.
- system filarowo - szkarpowy - szkarpy dostawione są we wnętrzu kościoła do filarów międzynawowych od strony naw bocznych. Nawy boczne posiadają osobny system oszkarpowania. System stosowany na terenach gdzie podstawowym materiałem jest cegła
PLANY KOŚCIOŁÓW GOTYCKICH
Większość kościołów to trójnawowe bazyliki lub hale znacznie wydłużone - również znacznie wydłużone prezbiterium. Wokół prezbiterium wieniec kaplic i ambit. Kompleks nawowy poprzedza narteks. Większość kościołów posiada transept czasem 2 lub 3 nawowy.
CECHY CHARAKTERYSTYCZNE BRYŁY
-lekkość, przejrzystość, ogrom, strzelistość, zwartość, przewaga kierunków pionowych /wertykalizm/, wrażenie odmaterializowania, ekspresja, sklepienie we wnętrzu bardzo rozległe pociągające wzrok ku górze, dekoracja rzeźbiarska podkreśla konstrukcję.
FORMA - PORTALE
Większe od romańskich również zakończone schodkowo ale zamiast kolumienek występują w portalach postacie ludzkie które stoją na cokołach, nad głowami mają baldachimy, portale zakończone łukiem ostrym, często posiadają wimpergę /ostry trójkąt/.
OKNA
Znacznych rozmiarów, zakończone łukiem ostrym, podzielone laskowanie /pionowe pasy kamienne/ w górnej części dekoracji maswerki, okna wypełnione witrażami, w części zachodniej charakterystyczna, kolista rozeta.
DACHY
Bardzo strome ściany szczytowe ozdobione żabkami, wierzchołki ozdobione kwiatonami, wieże sił zakończone pinaklami. Wszystkie formy posiadają budowle geometryczną, można wykreślić je za pomocą cyrkla i linijki. We wnętrzu kościoła żebra sklepienne przechodzą w pasy na ścianach tzw. służki. Mogą schodzić aż do posadzki lub dochodzić do wspornika. Na sklepieniu przecięcia żeber podkreślają dekoracyjne zworniki. Powstają budowle kamienne jak i ceglane. W arch. ceglanej profilowane cegły, mur ceglany był czasem układany geometrycznie, wzory z czerwono-czarnej cegły. We wnętrzu występuje charakterystyczny układ strefowy :
- arkady międzynawowe
- empory
- ciąg ozdobnych triforiów
- strefa okien
Fasada zewnętrzna również kilkustrefowa
- w przyziemiu 3 portale
- fryzy arkadowe
- strefa rozety i okien
- strefa wież - kwadratowe, ciąg z fasadą zakończone prosto bez hełmu
ARCHITEKTURA ŚWIECKA
Rozwija się słabiej niż sakralna. Udoskonala się budownictwo obronne, miasta otoczone murami, bramy posiadają mosty zwodzone, dookoła fosa, główne bramy poprzedza BARBAKAN /wzmacnia on obronę miasta/ W zabudowie miasta najważniejszy jest ratusz na planie prostokąta z wysoką wieżą, mieściły siedzibę władz miejskich. Pojawiają się arsenały a także sukiennice - obszerne hale targowe.
SABBLE