T.Davies, T.K.J.Craig (red.) ABC zdrowia psychicznego tłumaczenie: G. Wiśniewski Wyd. Medical Press Gdańsk
Rozdziały obowiązujące do egzaminu.
rozdz.1.Ocena stanu psychicznego s.1-6
Za wyjątkiem punktów:
Rozpowszechnienie zaburzeń psychicznych w Wielkiej Brytanii s.1 oraz: Badania dodatkowe s. 3 /4 warto wiedzieć lecz na egzaminie nie będzie pytań dotyczących tych zagadnień.
rozdz. 8. Zaburzenia osobowości s.44- 48
Pominąć proszę informacje dotyczące leków stosowanych w terapii zaburzeń.
Na str. 45 w podpunkcie „Rozpoznanie” opisane są trzy grupy zaburzeń: Grupa A, Grupa B, Grupa C. Zamiast słowa „grupa” często używa się słowa „wiązka”, tak więc mamy Wiązkę A, Wiązkę B i Wiązkę C
Jeśli chodzi o klasyfikację zaburzeń osobowości i charakterystykę poszczególnych rodzajów zaburzeń to proszę o nauczenie się tego co przygotowałam dla Państwa z ICD – 10 tj. charakterystykę zaburzeń osobowości klasyfikowanych w grupie F-60 (to co poniżej). Charakterystyka zaburzeń od F-61do F68 i F21, które są przedstawione na str. 45 u góry proszę pominąć
F60 Specyficzne zaburzenia osobowości
Pojęcie zaburzonej osobowości: „głęboko zakorzenione i utrwalone wzorce zachowań, odmienne od przeciętnych zachowań, typowych dla danej kultury.” Ujawniają się już w okresie dzieciństwa lub dojrzewania i trwają w zasadzie przez całe życie.(Strelau, 2000 Psychologia t.3, s.589).
Odmienność przejawia się w wielu obszarach funkcjonowania jednostki i dotyczy wielu procesów. Odmienność przejawia się w:
- spostrzeganiu
- myśleniu
- przeżywaniu emocjonalnym
- relacjach z innymi ludźmi, odnoszeniu się do innych ludzi
1.1. Osobowość paranoiczna.
Czym się charakteryzuje?
- podejrzliwość
- tendencja do dostrzegania wszędzie wrogości „spiskowe teorie”
- nadmierna wrażliwość na odrzucenie i niepowodzenie
- długotrwałe przeżywanie niepowodzenia
- poczucie, że jest krzywdzona przez innych (inni ja krzywdzą, oszukują i na tym korzystają)
1.2 . Osobowość schizoidalna
- ograniczenie kontaktów społecznych
- ograniczenia w ekspresji uczuć i dostrzeganiu uczuć u innych (zaburzenia empatii)
- nie poszukują doznań, które byłyby przyjemne np. w kontaktach z innymi, w zabawie, w urządzeniu mieszkania, preferują samotność
- niska wrażliwość na obowiązujące normy i zwyczaje społeczne.
1.3. Osobowość dyssocjalna (antyspołeczna).
- nieliczenie się z normami społecznymi i z uczuciami innych
- nie tworzą stałych związków (trudno je utrzymują)
- zachowania agresywne, gwałtowne, niedostosowane do sytuacji
- nie przeżywają winy (mogą symulować)
- kara nie zmienia postępowania
- skłonność do obwiniania innych za własne postępowanie – obwinianie to podstawowy sposób wyjaśniania własnych zachowań
1.4. Osobowość chwiejna emocjonalnie zalicza się tu również osobowość z pogranicza (borderline)
- zachowania impulsywne bez uwzględniania konsekwencji
- niestabilna emocjonalnie (zmienność uczuć)
- niezdolne do planowania przyszłości
- w sytuacjach krytyki zachowania gwałtowne, wybuchy gniewu
- osobowość borderline: zaburzony obraz siebie, poczucie pustki, groźby samobójstwa, samouszkadzanie się, łatwość nawiązywania niestabilnych i intensywnych związków uczuciowych.
1.5. Osobowość histrioniczna (histeryczna).
- dramatyzowanie, teatralność, nadmierna ekspresja emocji i uczuć przy płytkim przeżywaniu uczuć
- łatwość ulegania wpływom
- poszukiwanie podniet, ciągłe zwracanie na siebie uwagi, egocentryzm
- koncentracja na wyglądzie zewnętrznym
- uwodzicielskie, manipulujące innymi (często poprzez wzbudzanie ich uczuć)dla uzyskania swoich celów
1.6. Osobowość anankastyczna (obsesyjno – kompulsywna)
- nadmierna pedanteria, skrupulatność, dokładność
- wątpliwości i ostrożność, trudność w podejmowaniu decyzji
- uległość wobec konwencji społecznych
- sztywność w zachowaniu i upór
- mogą występować natarczywe myśli i impulsy (chęci działań)
1.7. Osobowość lękliwa
- poczucie niższości, inności = nieadekwatności, społecznego niedostosowania, niepełnowartościowości
- wszechogarniające poczucie lęku, napięcia i niepokoju (męczące sny)
- niechęć do nawiązywania bliższych związków z innymi
1.8. Osobowość zależna
- zachęcanie innych do przejmowania odpowiedzialności za własne życie, za ważne decyzje
- nadmierna zależność od bliskich, podporządkowywanie im swoich potrzeb
- obraz siebie jako osoby bezradnej, bezsilnej, niekompetentnej, niezdolnej do podejmowania decyzji.
mpwjs