Kyrie.pdf

Poul Anderson

Kyrie

Przełożyła Dorota Lutecka

Na jednym z wysokich szczytów w Karpatach Księżycowych stoi klasztor pod wezwaniem

św. Marty z Betanii. Jego ściany zbudowane są z tutejszego kamienia; ciemne i strzeliste jak

zbocze góry wznoszą się ku wiecznie czarnemu niebu. Jeśli podejdziecie tam od strony Bieguna

Północnego, przemykając się nisko, by pole ochronne Szlaku Platona osłaniało was od

meteorytowego opadu, ujrzycie, jak wieńczący szczyt wieży krzyż sterczy w przeciwną stronę do

niebieskiego krążka Ziemi. Nie dobiega stamtąd dźwięk dzwonów – brak tu powietrza.

Możecie usłyszeć je w godzinach kanonicznych wewnątrz klasztoru i w położonych niżej

kryptach, gdzie maszyny trudzą się nad utrzymaniem warunków przypominających środowisko

ziemskie. Jeśli zabawicie tam chwilę dłużej, usłyszycie, jak dzwony wzywają na mszę żałobną.

Stało się już tradycją, że u św. Marty odprawia się modły w intencji tych, którzy zaginęli

w Kosmosie. Z każdym mijającym rokiem jest ich coraz więcej.

Nie zajmują się tym siostry. Służą chorym, potrzebującym, kalekim, obłąkanym – tym

wszystkim, których Kosmos zmiażdżył i odrzucił. Pełno jest ich na Lunie; jedni z wygnańców

nie mogą już znieść ziemskiego ciążenia, co do innych obawiano się, że są nosicielami zarazy

z jakiejś nieznanej planety, jeszcze inni znaleźli się tu dlatego, że ludzie zbyt są zajęci

przesuwaniem granic własnego panowania, by tracić czas na swe porażki. Siostry noszą

skafandry kosmiczne i podręczne apteczki równie często jak habity i różańce.

Dano im jednak trochę czasu na kontemplację. W nocy, gdy słoneczny blask gaśnie na dwa

tygodnie, okiennice w kaplicy są rozwarte i gwiazdy przyglądają się przez glasytową kopułę

płomieniom świec. Nie mrugają, a ich światło jest lodowato zimne. Zwłaszcza jedna z mniszek

przychodzi tu tak często, jak tylko może, modląc się o spokój dusz swych bliskich. Przeorysza

dopatrzy zawsze, by mogła być obecna, gdy rokrocznie odprawiana jest msza, którą zamówiła,

nim złożyła śluby zakonne.

Requiem aeternam dona eis,

Domine, et lux perpetua luceat eis.

Kyrie eleison,

Christe eleison,

Kyrie eleison.

W skład ekspedycji do Supernova Sagittarii wchodziło pięćdziesiąt istot ludzkich i płomień.

Wyprawa przebyła długą drogę z orbity okołoziemskiej, zatrzymując się na Epsilon Lyrae, by

zabrać swego ostatniego członka. Od tego miejsca zbliżała się do swego celu etapami.

Oto paradoks: czas jest aspektem przestrzeni, a przestrzeń – czasu. Wybuch nastąpił kilkaset

lat wcześniej, nim ujrzeli go na Lasthope ludzie, którzy brali udział w trwającym całe pokolenia

programie badań cywilizacji istot całkowicie różniących się od nas; pewnej nocy unieśli oczy

i ujrzeli światło tak jasne, że rzucało cienie.

Po paru stuleciach od tej chwili czoło fali świetlnej osięgnęłoby Ziemię. Byłaby wtedy tak

znikoma, że na niebie rozbłysnąłby tylko jeszcze jeden jasny punkt. Jednakże przez ten czas

statek przeskakujący ponad przestrzenią, przez którą musiało się wlec światło, mógłby wyśledzić

rozciągniętą w czasie śmierć wielkiej gwiazdy.

Przyrządy zapisały ze stosownej odległości to, co wydarzyło się przed wybuchem:

kolapsująca ognista masa, gdy wypaliły się już ostatki jądrowego paliwa. Jeden skok i ujrzą to,

co wydarzyło się stulecie temu: skurcz, burza kwantów i neutronów, promieniowanie równe

temu, jakie wydzieliłaby połączona masa stu miliardów słońc tej galaktyki.

Promieniowanie zanikło zostawiając po sobie pustkę w przestworzach, a Kruk przysunął się

bliżej. Pokonawszy pięćdziesiąt lat świetlnych – pięćdziesiąt lat! – badał kurczący się żar

w środku mgły, która świeciła jak błyskawica.

Dwadzieścia pięć lat świetlnych później główna kula zmalała jeszcze bardziej, mgławica

rozszerzyła się i przygasła. Ale teraz odległość była o wiele mniejsza, więc wszystko wydawało

się większe i jaśniejsze. Gwiazdozbiory bladły w porównaniu z oślepiającym żarem, na który nie

sposób było patrzeć gołym okiem. Teleskopy ukazywały niebiesko-białą iskrę w sercu delikatnie

postrzępionej na brzegach, opalizującej chmury.

Kruk przygotowywał się do ostatniego skoku w bezpośrednie sąsiedztwo Supernovej.

Kapitan Teodor Szili przeprowadzał swój ostatni krótki obchód. Statek pomrukiwał wokół

niego, pędząc z przyspieszeniem 1 g, by osiągnąć wymaganą wewnętrzną prędkość. Buczały

silniki, poćwierkiwały urządzenia kontrolne, szumiały wentylatory. Kapitan czuł rozpierającą go

moc. Otaczał go jednak obojętny i chłodny metal. Przez iluminatory widać było miriady gwiazd,

upiorny łuk Drogi Mlecznej; poza tym próżnia, promieniowanie kosmiczne, zimno bliskie zeru

absolutnemu, niewyobrażalna odległość od najbliższego ludzkiego ogniska. Miał zabrać swoich

ludzi tam, gdzie nikt przedtem nie dotarł, w środowisko, o którym nikt nie mógł nic pewnego

powiedzieć, i ciążyło mu to ogromnie.

Zastał Eloise Waggoner na posterunku, w klitce bezpośrednio połączonej interkomem

z mostkiem dowódcy. Przyciągnęła go muzyka; kaskada tryumfujących i pogodnych dźwięków,

których nie rozpoznał. Stojąc w przejściu ujrzał, jak Eloise siedzi przed małym magnetofonem na

biurku.

– Co to jest? – zapytał.

– Och! – kobieta (nie mógł o niej myśleć jako o dziewczynie, choć jeszcze niedawno była

nastolatką) wzdrygnęła się. – Ja... czekałam na skok.

– Należy czekać w stanie gotowości.

– Cóż mam robić? – odpowiedziała mniej bojaźliwie niż zazwyczaj. – Nie obsługuję statku

i nie jestem naukowcem.

– Jesteś członkiem załogi, jako technik łączności specjalnej.

– Z Lucyferem. A on lubi muzykę. Twierdzi, że dzięki niej bliżsi jesteśmy utożsamienia niż

dzięki czemukolwiek, co jest mu o nas wiadome.

Szili uniósł brwi. – Utożsamienia?

Rumieniec napłynął na wąskie policzki Eloise. Utkwiła wzrok w podłodze i mięła dłonie. –

Może to nie jest dobre słowo. Pokój, harmonia, jedność... Bóg?... Czuję, o co mu chodzi, ale nie

mamy odpowiedniego słowa.

– Hm. Cóż, uszczęśliwianie go należy do twoich obowiązków. – Kapitan przyjrzał się jej,

usiłując stłumić powracające uczucie obrzydzenia. Domyślał się, że na swój niezręczny

i ograniczony sposób była dobrą dziewczyną, ale jej wygląd! Koścista, wielkie stopy, duży nos,

wyłupiaste oczy, grube i tłuste włosy koloru pyłu; no i, szczerze mówiąc, telepaci zawsze

wprawiali go w zakłopotanie. Twierdziła, że potrafi czytać tylko w myślach Lucyfera, ale jak

było naprawdę?

Nie. Nie myśl tak. Nawet bez podejrzeń wobec własnych ludzi osamotnienie i odmienność

może cię tu doprowadzić na skraj załamania nerwowego.

Jeśli Eloise Waggoner jest naprawdę człowiekiem. Musi być co najmniej jakimś mutantem;

każdy kto potrafi porozumiewać się w myśli z ożywionym wirem, jest pewnie czymś takim.

– A więc co grałaś?

– Bacha. Trzeci Koncert Brandenburski. Jemu, to znaczy Lucyferowi, nie podobają się te

nowoczesne kawałki. Mnie także.

No pewnie, zadecydował Szili. Na głos zaś powiedział: – Słuchaj, startujemy za pół godziny.

Nie wiadomo, gdzie trafimy. Po raz pierwszy ktoś znajdzie się tak blisko niedawnej Supernovej.

Mamy tylko tę pewność, że nie przeżyjemy dawki twardego promieniowania, jeśli wysiądą nasze

pola ochronne. Poza tym jest tylko teoria. A że kolaps jądra gwiezdnego jest we wszechświecie

czymś jedynym w swoim rodzaju, więc powątpiewam w trafność teorii. Nie możemy siedzieć

i śnić na jawie. Musimy się przygotować.

– Tak, kapitanie. – Gdy szeptała, jej głos tracił zwykłą chropawość.

Wpatrzył się w punkt gdzieś poza nią, poza obsydianowymi oczami liczników i przyrządów

kontrolnych, tak jakby mógł przeniknąć przez otaczającą go stal i spojrzeć prosto w Kosmos.

Wiedział, że tam szybuje Lucyfer.

Jego obraz narastał mu przed oczyma: ognista kula o średnicy dwudziestu metrów, lśniąca

bielą, czerwienią, złotem, błękitem; płomienie tańczące jak sploty włosów Meduzy, z tyłu

płonący, kilkusetmetrowy ogon komety, jasność, chwała, cząstka piekła. Myśl o tym, co

postępowało w ślad za jego statkiem, nie była najmniejszą z jego trosk.

Uczepił się kurczowo naukowych wyjaśnień, choć nie były o wiele lepsze niż domysły.

W wielokrotnym systemie gwiezdnym Epsilon Aurigae, w wypełniającym przestrzeń gazie

i energii zachodziły reakcje, których nie sposób odtworzyć w laboratorium. Piorun kulisty na

planecie byłby tu odpowiednikiem, tak jak prosty organiczny związek chemiczny jest

odpowiednikiem życia, które w końcu się rozwinęło. W systemie Epsilon Aurigae

magnetohydrodynamika dokonała tego, co uczyniła na Ziemi chemia. Pojawiły się stabilne wiry

plazmy, rosły, osiągały złożoność, aż po milionach lat zyskały postać czegoś, co trzeba określić

jako organizm. Była to istota zbudowana z jonów, nukleonów i pól siłowych. Jej metabolizm

oparty był na elektronach, nukleonach i promieniowaniu rentgenowskim; zachowywała swój

kształt przez długi okres życia, rozmnażała się, myślała.

Ale co myślała? Ci nieliczni telepaci, którzy mogli porozumiewać się z Aurigejczykami

i którzy pierwsi uświadomili ludzkości ich obecność, nigdy nie wytłumaczyli tego jasno. Sami

byli wystarczająco dziwaczni.

I dlatego kapitan Szili powiedział: – Chcę, żebyś mu to przekazała.

– Tak, kapitanie – Eloise ściszyła magnetofon. Jej oczy rozszerzyły się. Przez uszy

przepływały słowa, a mózg (jak skuteczny był to przetwornik?) przekazywał je dalej, do tego,

który polatywał obok Kruka dzięki własnemu napędowi odrzutowemu.

– Uważaj Lucyferze. Słyszałeś to wszystko przedtem, ale chcę się upewnić, że wszystko

rozumiesz. Twoja psychika jest zupełnie inna niż nasza. Dlaczego zgodziłeś się polecieć z nami?

Ja tego nie wiem. Technik Waggoner twierdzi, że jesteś ciekawy i żądny przygód. Czy to cała

prawda?

Nieważne. Ruszamy za pół godziny. Przelecimy przez obszar odległy od Supernovej o pięć

milionów kilometrów. Tam zaczyna się twoje zadanie. Możesz dotrzeć tam, gdzie my się nie

odważymy, zobaczyć to, czego my nie możemy, powiedzieć nam więcej, niż nasze instrumenty

kiedykolwiek mogłyby wskazać. Ale najpierw musimy stwierdzić, czy w ogóle możemy stanąć

na orbicie wokół gwiazdy. To dotyczy także ciebie: martwi ludzie nie będą mogli zabrać cię

z powrotem do domu.

Więc tak. Aby objąć cię hiperpolem i nie zniszczyć przy tym twego ciała, musimy wyłączyć

ekrany ochronne. Wyskoczymy w strefie śmiertelnego promieniowania. Musisz natychmiast

odsunąć się od statku, ponieważ włączymy generator ekranu sześćdziesiąt sekund po skoku.

Zagrożenia, których należy się spodziewać, to... – Szili wyliczył je. – To tylko te, które potrafimy

przewidzieć. Może wpadniemy w takie śmiecie, o których nie pomyśleliśmy w ogóle. Jeśli

cokolwiek będzie wyglądało na niebezpieczeństwo, wracaj natychmiast, ostrzeż nas i przygotuj

się do skoku powrotnego. Zrozumiałeś? Powtórz!

Słowa toczyły się z ust Eloise. Powtórzyła wszystko poprawnie, ale ile przemilczała?

– Bardzo dobrze. – Szili zawahał się. – Jeśli chcesz, nadawaj dalej swój koncert. Ale przerwij

go o czasie zero minus dziesięć minut. Od tej chwili obowiązuje stan gotowości.

– Tak, kapitanie. – Nie spojrzała na niego. Wydawało się, że nigdzie nie patrzy.

Jego kroki zastukały na korytarzu i ucichły.

– Dlaczego wciąż powtarza to samo? – zapytał Lucyfer.

– Boi się – odpowiedziała Eloise.

– ?

– Ty chyba nie znasz strachu – powiedziała.

– Możesz mi pokazać?... Nie, nie rób tego. Czuję, że to zadaje ból. Nie trzeba, żeby cię

bolało.

– I tak nie mogę się bać, gdy twoje myśli wspierają moje. (Wypełniło ją ciepło. Była w tym

radość, płomyki pląsające nad

Ojcem-prowadzącym-ją-za-rękę-pewnego-letniego-dnia-gdy-była-dziec-kiem-i-poszli-zry-

.wać-polne-kwiaty; płomyki nad mocą, łagodnością, Bachem i Bogiem). Lucyfer zakreślił wokół

kadłuba szeroki łuk po zawadiackiej krzywej. Iskry tańczyły jego śladem.

– Myśl jeszcze kwiaty. Proszę. Spróbowała.

– One są (jak obraz, na tyle wyraźny, na ile to możliwe dla ludzkiego umysłu, fontann

zakwitających w kolorze promieni gamma w przestrzeni światła, wszędzie światło). Ale są tak

kruche. Tak przelotna słodycz.

– Nie rozumiem, jak ty możesz rozumieć – wyszeptała.

– Ty za mnie rozumiesz. Nie mogłem kochać tych rzeczy, póki się nie pojawiłaś.

– Ale miałeś tyle innych. Próbuję je odczuć, ale nie zostałam stworzona do tego, by

zrozumieć, co to jest gwiazda.

– Ani ja, by zrozumieć, co to jest planeta. Ale możemy się dotykać. Znów zapłonęły jej

policzki. Myśl potoczyła się, przeplatając się kontrapunktowo z marszową muzyką: – To dlatego

przybyłem, wiesz? Dla ciebie. Jestem powietrzem i ogniem, nie zaznałem chłodu wody

i trwałości ziemi, póki mi tego nie objawiłaś. Jesteś blaskiem księżyca ponad oceanem.

– Nie – powiedziała. – Proszę, nie.

Zdziwienie. – Dlaczego? Czy radość boli? Nie przywykłaś do niej?

– Ja... sądzę, że tak – odrzuciła głowę do tyłu. – Nie! Niech mnie diabli, jeśli mam się nad

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: