Traktat z Nicei
Zmieniający Traktat o Unii Europejskiej,
Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską
oraz niektóre związane z nimi akty prawne
Ministerstwo Spraw Zagranicznych
Warszawa, 15 lutego 2001 roku
KONFERENCJA
PRZEDSTAWICIELI RZĄDÓW
PAŃSTW CZŁONKOWSKICH
Niniejszy dokument zawiera traktat z Nicei w jego wersji ostatecznej, opracowanej przez grupę prawników i
językoznawców.
Bruksela, 14 lutego 2001
2
Wstęp
Z formalnego punktu widzenia Traktat z Nicei jest traktatem
zmieniającym traktaty ustanawiające Unię Europejską i Wspólnotę
Europejską. Stosownie do artykułu 48 Traktatu o Unii Europejskiej
zmiana taka wymaga uprzedniego zwołania „Konferencji
przedstawicieli państw członkowskich”. W tym przypadku funkcję
taką spełniła Konferencja Międzyrządowa 2000 rozpoczęta 14 lutego
2000 r. a zakończona podczas posiedzenia Rady Europejskiej w Nicei
7-11 grudnia 2000 r. Po podpisaniu, traktat wymaga ratyfikacji
„przez wszystkie państwa członkowskie zgodnie z ich wymogami
konstytucyjnymi”.
Pierwsza wersja Traktatu opublikowana została 12 grudnia 2000 r. a
następnie poddana ostatecznej redakcji merytorycznej i językowej
właściwych służb Sekretariatu Generalnego Rady UE
uwzględniającej poprawki zgłaszane przez państwa członkowskie.
Podstawą niniejszego tłumaczenia jest ostateczna wersja traktatu,
która podpisana zostanie w Nicei 26 lutego 2001 r. Tekst polski,
oparty na angielskiej i niemieckiej wersji językowej, korygowanej
wersją w języku francuskim, poddany został wstępnej weryfikacji
merytorycznej, dokonanej przez prof. Cezarego Mika.
3
PREAMBUŁA
CZĘŚĆ PIERWSZA: ZMIANY RZECZOWE
- ARTYKUŁY 7 - 13
PROTOKOŁY:
AKT KOŃCOWY
SPIS TREŚCI
- ARTYKUŁ 1: numery 1 - 15 (TUE)
- ARTYKUŁ 2: numery 1 - 47 (TUE)
- ARTYKUŁ 3: numery 1 - 25 (TWE)
- ARTYKUŁ 4: numery 1 - 19 (EWWS)
- ARTYKUŁ 5: Protokół w sprawie Statutu ESBC oraz EBC
- ARTYKUŁ 6: Protokół w sprawie Przywilejów i Immunitetów Wspólnot Europejskich
CZĘŚĆ DRUGA: POSTANOWIENIA PRZEJŚCIOWE I KOŃCOWE
- Protokół w sprawie poszerzenia Unii Europejskiej
- Protokół w sprawie Statutu Trybunału Sprawiedliwości
- Protokół w sprawie skutków finansowych wygaśnięcia Traktatu ustanawiającego EWWS
oraz w sprawie Funduszu Badawczego Węgla i Stali
- Protokół do art. 67 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską
DEKLARACJE PRZYJĘTE PRZEZ KONFERENCJĘ
DEKLARACJE PRZYJĘTE PRZEZ KONFERENCJĘ DO WIADOMOŚCI
4
Strona
8
24
57
72
84
85
86
88
90
99
129
132
134
141
170
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL BELGÓW,
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓLOWA DANII,
PREZYDENT REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC,
PREZYDENT REPUBLIKI GRECKIEJ,
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL HISZPANII,
PREZYDENT REPUBLIKI FRANCUSKIEJ,
PREZYDENT IRLANDII,
PREZYDENT REPUBLIKI WŁOSKIEJ,
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ WIELKI KSIĄŻĘ LUKSEMBURGA,
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓLOWA NIDERLANDÓW,
PREZYDENT REPUBLIKI AUSTRII,
PREZYDENT REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ,
5
PREZYDENT REPUBLIKI FINLANDII,
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL SZWECJI,
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓLOWA ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA WIELKIEJ
BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ
PRZYWOŁUJĄC historyczne znaczenie końca podziału kontynentu europejskiego;
PRAGNĄC dokończyć zapoczątkowany przez Traktat z Amsterdamu proces przygotowania
instytucji Wspólnot Europejskich do funkcjonowania w poszerzonej Unii;
ZDECYDOWANI na tej podstawie prowadzić energicznie negocjacje akcesyjne tak, aby
zakończyć je zgodnie z procedurą przewidzianą w Traktacie,
POSTANOWILI dokonać następujących zmian w Traktacie o Unii Europejskiej, traktatach
ustanawiających Wspólnoty Europejskie, jak również niektórych związanych z nimi aktach
prawnych i w tym celu powołali jako swoich pełnomocników:
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL BELGÓW:
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓLOWA DANII:
6
PREZYDENT REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC:
PREZYDENT REPUBLIKI GRECKIEJ:
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL HISZPANII:
PREZYDENT REPUBLIKI FRANCUSKIEJ:
PREZYDENT IRLANDII:
PREZYDENT REPUBLIKI WŁOSKIEJ:
7
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ WIELKI KSIĄŻĘ LUKSEMBURGA:
JEJ KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓLOWA NIDERLANDÓW:
PREZYDENT REPUBLIKI AUSTRII:
PREZYDENT REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ:
PREZYDENT REPUBLIKI FINLANDII:
JEGO KRÓLEWSKA MOŚĆ KRÓL SZWECJI:
BRYTANII I IRLANDII PÓŁNOCNEJ:
KTÓRZY, po wymianie swych pełnomocnictw uznanych za należyte i sporządzonych we
właściwej formie, uzgodnili, co następuje:
CZĘŚĆ PIERWSZA
zmian:
ZMIANY RZECZOWE
ARTYKUŁ 1
Zgodnie z niniejszym artykułem w Traktacie o Unii Europejskiej dokonuje się następujących
Artykuł 7 otrzymuje następujące brzmienie: 1)
„Artykuł 7
1. Rada stanowiąc większością czterech piątych swych członków na uzasadniony
wniosek jednej trzeciej państw członkowskich, Parlamentu Europejskiego lub Komisji
i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, może stwierdzić wyraźne ryzyko
poważnego naruszenia przez państwo członkowskie zasad określonych w art. 6 ust. 1 i
udzielić temu państwu niezbędnych zaleceń. Przed takim stwierdzeniem Rada
wysłuchuje zainteresowanego państwa członkowskiego, stanowiąc zgodnie z tą samą
procedurą może wezwać osoby niezależne do przedstawienia w odpowiednim terminie
sprawozdania dotyczącego sytuacji w tym państwie członkowskim.
9
2.
3.
4. Rada może następnie postanowić kwalifikowaną większością głosów o zmianie
5.
6.
Rada systematycznie bada, czy przyczyny zaistniałej sytuacji pozostają nadal aktualne.
Rada w składzie szefów państw i rządów, działając jednomyślnie na wniosek jednej
trzeciej państw członkowskich lub Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu
Europejskiego, może stwierdzić, po wezwaniu rządu tego państwa członkowskiego do
zajęcia stanowiska, poważne i trwałe naruszenie przez państwo członkowskie zasad
określonych w art. 6 ust.1.
Po takim stwierdzeniu Rada może postanowić kwalifikowaną większością głosów o
zawieszeniu określonych praw, które wynikają dla państwa członkowskiego ze
stosowania niniejszego Traktatu, łącznie z prawem do głosowania przedstawiciela
rządu tego państwa członkowskiego w Radzie. Rada uwzględnia przy tym możliwe
skutki takiego zawieszenia dla praw i obowiązków osób fizycznych i prawnych.
Zobowiązania wynikające z niniejszego Traktatu w każdym przypadku pozostają dla
tego państwa w mocy.
środków podjętych na podstawie ust.3 lub odstąpieniu od nich, jeśli w sytuacji, która
doprowadziła do ich wprowadzenia, nastąpiły zmiany.
Dla celów niniejszego artykułu Rada podejmuje działanie, nie biorąc pod uwagę głosu
przedstawiciela rządu danego państwa członkowskiego. Wstrzymanie się od głosu
członków obecnych lub ich reprezentantów nie stanowi przeszkody w podjęciu decyzji
określonych w ust. 2. Kwalifikowana większość głosów oznacza taki sam udział
głosów ważonych członków Rady, jaki jest ustalony w art. 205 ust.2 Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
Niniejszy ustęp pozostaje również w mocy w przypadku zawieszenia prawa do
głosowania zgodnie z ust.3.
Dla celów ust.1 i 2 Parlament Europejski podejmuje decyzje większością dwóch
trzecich głosów oddanych przez większość jego członków.”
10
2) Artykuł 17 otrzymuje następujące brzmienie:
1.
„Artykuł 17
Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa obejmuje wszelkie sprawy dotyczące
bezpieczeństwa Unii, w tym stopniowe ustanowienie wspólnej polityki obronnej, która
mogłaby doprowadzić do wspólnej obrony, jeśli Rada Europejska tak postanowi. W
takim wypadku zaleci ona państwom członkowskim przyjęcie tego rodzaju decyzji
zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
Polityka Unii, określona w niniejszym artykule, nie narusza szczególnego charakteru
polityki bezpieczeństwa i obronnej niektórych państw członkowskich. Szanuje ona
zobowiązania niektórych państw członkowskich, wynikające z Paktu
Północnoatlantyckiego, które uważają, że ich wspólna polityka obronna jest
realizowana w ramach Organizacji Paktu Północnoatlantyckiego (NATO) i jest zgodna
z ustaloną w tych ramach wspólną polityką bezpieczeństwa i obronną.
Stopniowe ustanowienie wspólnej polityki obronnej będzie wspierane przez
współpracę między państwami członkowskimi w dziedzinie zbrojeń, w stopniu
uznanym przez nie za odpowiedni.
Sprawy, których dotyczy niniejszy artykuł, obejmują zadania humanitarne i działania
w zakresie ratownictwa, misje utrzymania pokoju oraz zarządzania kryzysami, w tym
przywracania pokoju.
11
3. Decyzje mające implikacje w dziedzinie obrony, które są przedmiotem niniejszego
artykułu, są podejmowane bez uszczerbku dla polityk i zobowiązań określonych w
drugim akapicie ustępu pierwszego.
4. Niniejszy artykuł nie stanowi przeszkody dla rozwoju ściślejszej współpracy między
dwoma lub wieloma państwami członkowskimi na poziomie bilateralnym oraz w
ramach UZE i Sojuszu Atlantyckiego, pod warunkiem, że współpraca ta nie jest
sprzeczna ze współpracą określoną w niniejszym Tytule ani jej nie hamuje.
Dla wspierania realizacji celów ustalonych w niniejszym artykule postanowienia jego 5.
zostaną ponownie przejrzane zgodnie z art. 48.”
W pierwszym akapicie art. 23 ust. 2 dodaje się następujący, trzeci myślnik: 3)
gdy mianuje Specjalnego Pełnomocnika zgodnie z art.18 ust.5” „ -
4) Artykuł 24 otrzymuje następujące brzmienie:
„Artykuł 24
1. Jeśli dla realizacji postanowień niniejszego Tytułu niezbędne jest zawarcie umowy z
jednym państwem lub wieloma z nich, lub z organizacjami międzynarodowymi, Rada
może upoważnić Urząd Przewodniczącego, wspierany w miarę potrzeb przez Komisję,
do podjęcia w tym celu negocjacji. Umowy takie zawiera Rada na zalecenie Urzędu
Przewodniczącego.
2. Rada działa jednogłośnie, gdy umowa dotyczy zagadnienia wymagającego
jednomyślności przy podejmowaniu decyzji wewnętrznych.
12
4.
5) Artykuł 25 otrzymuje następujące brzmienie:
Gdy przewiduje się zawarcie umowy służącej wykonaniu wspólnego działania lub
wspólnego stanowiska, Rada podejmuje decyzje kwalifikowaną większością głosów,
odpowiednio do art.23 ust.2.
Niniejszy artykuł ma zastosowanie również do spraw uregulowanych w Tytule VI.
Gdy umowa dotyczy zagadnienia wymagającego kwalifikowanej większości głosów
przy podejmowaniu decyzji lub działań wewnętrznych, Rada postanawia
kwalifikowaną większością głosów, zgodnie z art.34 ust.3.
Umową nie jest związane państwo członkowskie, którego przedstawiciel w Radzie
oświadczy, że w jego państwie konieczne jest dotrzymanie określonych procedur
konstytucyjnych; pozostali członkowie Rady mogą uzgodnić, że umowa mimo to
stosowana jest tymczasowo w stosunku do ich państw.
Umowy zawarte zgodnie z warunkami określonymi w niniejszym artykule są wiążące
dla instytucji Unii.”
„Artykuł 25
Nie naruszając postanowień art. 207 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską,
Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa obserwuje sytuację międzynarodową w
obszarach objętych Wspólną Polityką Zagraniczną i Bezpieczeństwa oraz przyczynia
się do określenia polityk poprzez przekazywanie Radzie ocen na jej żądanie lub z
własnej inicjatywy. Czuwa on również nad realizacją uzgodnionych polityk, nie
naruszając kompetencji Urzędu Przewodniczącego i Komisji.
W zakresie niniejszego Tytułu, Komitet ten sprawuje, pod kierunkiem Rady, kontrolę
polityczną i kierownictwo strategiczne operacji zarządzania kryzysami.
Rada może upoważnić Komitet do podjęcia dla potrzeb określonych przez Radę celów
i czasu trwania operacji zarządzania kryzysami istotnych decyzji dotyczących kontroli
politycznej i kierownictwa strategicznego operacją, w sposób nie naruszający
postanowień art.47.
13
6) Wprowadza się następujące artykuły:
-
„Artykuł 27 a
1. Celem ściślejszej współpracy w którymkolwiek z obszarów, przewidzianych w
niniejszym Tytule jest strzeżenie wartości i służenie interesom Unii jako całości,
poprzez podkreślanie jej tożsamości jako spójnej siły na arenie międzynarodowej.
Państwa uczestniczące w ściślejszej współpracy respektują:
zasady, cele, ogólne wytyczne i spójność Wspólnej Polityki Zagranicznej i
Bezpieczeństwa oraz podejmowanych w jej ramach decyzji;
uprawnienia Wspólnoty Europejskiej;
- spójność wszystkich polityk Unii z jej działaniami zewnętrznymi.
Postanowienia art. 11-27 oraz od art. 27 b do art.28 stosuje się do ściślejszej
współpracy, o której stanowi niniejszy artykuł, chyba że art. 27 c oraz art. 43-45
stanowią inaczej.
Artykuł 27 b
Ściślejsza współpraca na mocy Tytułu V dotyczy realizacji wspólnego działania lub
wspólnego stanowiska. Nie odnosi się do spraw mających implikacje wojskowe lub w
dziedzinie obrony.
Artykuł 27 c
Państwa członkowskie, które zamierzają ustanowić ściślejszą współpracę zgodnie z
art. 27 b kierują do Rady odpowiednie żądanie.
14
Żądanie przekazywane jest Komisji i do informacji Parlamentu Europejskiego.
Komisja wydaje swą opinię, dotyczącą w szczególności zgodności ściślejszej
współpracy z politykami Unii. Upoważnienia udziela Rada, działająca zgodnie z
akapitami drugim i trzecim art.23 ust.2 i odpowiednio do art. 43-45.
Artykuł 27 d
Bez uszczerbku dla uprawnień Urzędu Przewodniczącego lub Komisji, Sekretarz
Generalny Rady - Wysoki Przedstawiciel do spraw Wspólnej Polityki Zagranicznej i
Bezpieczeństwa czuwa w szczególności, by wszyscy członkowie Rady i Parlamentu
Europejskiego zostali w pełni poinformowani o realizacji ściślejszej współpracy w
dziedzinie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa.
Artykuł 27 e
Każde państwo członkowskie, które pragnie uczestniczyć w ściślejszej współpracy
ustanowionej zgodnie z art. 27 c, notyfikuje swój zamiar Radzie i informuje Komisję.
Komisja przesyła swą opinię Radzie w terminie trzech miesięcy od daty otrzymania
notyfikacji. W terminie czterech miesięcy od notyfikacji Rada stanowi w tym
przedmiocie, jak również o ewentualnych przepisach szczególnych, które może uznać
za konieczne. Decyzję uważa się za podjętą, chyba że Rada, stanowiąca kwalifikowaną
większością głosów, podejmie decyzję o pozostawieniu tej sprawy bez rozstrzygnięcia;
w takim wypadku Rada podaje powody swej decyzji i określa nieprzekraczalny termin
powtórnego zbadania sprawy.
Dla potrzeb niniejszego artykułu, Rada stanowi kwalifikowaną większością głosów.
Większość kwalifikowana oznacza taki sam udział głosów ważonych i taki sam udział
liczby wchodzących w grę członków Rady, jaki jest ustalony w trzecim akapicie art.23
ust.2 niniejszego Traktatu.“
15
7) Drugi myślnik drugiego akapitu art. 29 otrzymuje następujące brzmienie:
ściślejszej współpracy organów wymiaru sprawiedliwości oraz innych właściwych „ -
władz w państwach członkowskich, także poprzez Europejski Wydział Współpracy
Sądowej (Eurojust), zgodnie z postanowieniami art. 31 i 32;“
8) Artykuł 31 otrzymuje następujące brzmienie:
„Artykuł 31
1. Wspólne działanie w dziedzinie współpracy sądowej w sprawach karnych obejmuje:
a) ułatwianie i przyspieszenie współpracy między właściwymi ministerstwami i organami
wymiaru sprawiedliwości lub odpowiednimi urzędami państw członkowskich, w tym
organizowanej w miarę potrzeb poprzez Eurojust, w zakresie procedury sądowej i
wykonywania orzeczeń;
b) ułatwienie ekstradycji między państwami członkowskimi;
c) zapewnienie, w stopniu niezbędnym do usprawnienia tej współpracy, zgodności
przepisów obowiązujących w państwach członkowskich;
d) zapobieganie konfliktom jurysdykcji między państwami członkowskimi;
16
e) stopniowe podejmowanie działań na rzecz ustanowienia minimalnych standardów w
odniesieniu do znamion czynów przestępczych i wymiaru kary w dziedzinach
przestępczości zorganizowanej, terroryzmu i nielegalnego handlu narkotykami.
Rada wspiera pośredniczenie Eurojustu we współpracy poprzez: 2.
a) umożliwienie Eurojustowi ułatwienia właściwej koordynacji działań krajowych
organów ścigania w państwach członkowskich;
b) promocję wspomagania przez Eurojust dochodzeń karnych w związku z poważnymi
przestępstwami transgranicznymi, zwłaszcza w ramach przestępczości
zorganizowanej, ze szczególnym uwzględnieniem analiz przeprowadzanych przez
Europol;
c) ułatwienie ścisłej współpracy między Eurojustem a Europejską Siecią Sądową
(European Judicial Network), w szczególności celem ułatwienia spełnienia próśb o
udzielenie pomocy sądowej i realizacji wniosków o ekstradycję.”
9) Artykuł 40 zastępuje się następującymi art. 40, art. 40 a oraz art. 40 b:
„Artykuł 40
1. Celem ściślejszej współpracy w którymkolwiek z obszarów przewidzianych w
niniejszym Tytule jest umożliwienie Unii szybszego stania się obszarem wolności,
bezpieczeństwa i sprawiedliwości, przy jednoczesnym poszanowaniu kompetencji
Wspólnoty Europejskiej i celów określonych w niniejszym Tytule.
17
Postanowienia art. 29-39, art. 40 a, art. 40 b i art. 41 stosuje się do przewidzianej w 2.
niniejszym artykule ściślejszej współpracy, chyba że art. 40 a oraz art. 43-45 stanowią
inaczej.
Postanowienia Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską dotyczące 3.
właściwości Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich oraz działania na jej
...
Nashea2