UKŁAD ODDECHOWY
JAMA NOSOWA, ZATOKI PRZYNOSOWE
1. Krwotok z bogato unaczynionej błony śluzowej nosa.
· Szczególnie narażona – plamka Kisselbacha ( plamka Escata ) w przednio – dolnej części przegrody w przedsionku nosa
· Przeważnie krwawią żyły
· Powstaje na tle urazu miejscowego, pęknięcia podstawy czaszki, przekrwienia biernego lub czynnego błony śluzowej, skazy krwotocznej albo NT
· Przyczyny miejscowe: ostre lub przewlekłe zapalenia błony śluzowej, polipy, nowotwory
· Mogą mieć charakter zastępczy wobec miesiączki
· Zachłyśnięcie krwią zagraża zapaleniem płuc
2. Zapalenie nosa
· Zakażenie wirusowe lub uczulenie
· I faza – wysięk surowiczy, następnie coraz więcej śluzu
· Dodatkowe zakażenie bakteryjne nadaje wydzielinie cechy ropy
· Uczulenie – bardzo liczne eozynofile w śluzie
· Zapalenie zanikowe błony śluzowej nosa ( ozaena )
a. Bardzo rzadko
b. Przykry odór z nosa
c. Początkowo faza nieżytowe -> metaplazja płaskonabłonkowa nabłonka powierzchniowego - > odłuszczanie nabłonka - > odkładanie włóknika i gęstego śluzu - > cuchnące strupy - > błona śluzowe stopniowa zanika i zwłóknieje
· Zapalenie gruźlicze nosa i przewlekłe zapalenie w kile wrodzonej
· Mukormikoza – grzyb Mucor
a) u ludzi o zmniejszonej odporności
b) grzyb wnika w głąb błony śluzowej i do światła naczyń - > zakrzepica i martwica - > szerzy się na oczodół i jamę czaszkową
· kropidlak w stanie osłabionej odporności – przewlekłe zapalenie
· zapalenie zanikowe autoimmunizacyjne – w przebiegu zespołu Sjogrena – uczucie suchości w nosie
3. Zapalenie zatok przynosowych
· uczulenie, zakażenie wirusowe lub bakteryjne
· towarzyszy zwykle zapaleniu błony śluzowej jamy nosowej
· wydzielina o charakterze surowiczo – śluzowym lub ropnym
· bardzo silny ból
· powikłania zapalenia:
a) zatoki sitowej – ropowica oczodołu i zakażenie śródczaszkowe
b) zatoki czołowej – zapalenie szpiku kości czołowej i opon
c) zatoki klinowej – uszkodzenie nerwu wzrokowego i okoruchowego
· zapalenie żył błony śluzowej – rozprzestrzenianie na jamę czaszkową
4. Torbiel śluzowa przynosowa
· gromadzenie śluzu w zatoce wskutek zablokowania ujść przez obrzękłą błonę śluzową
· częste wylewy krwi - > rozpadłe erytrocyty - > źródło cholesterolu - > ziarniniak cholesterolowy
5. Polipy nosa
· mnogie rozrosty błony śluzowej nosa i zatok
· tło zapalne lub alergiczne
· po 20 r.ż. ( jeżeli wcześniej to może być wyrazem mukowiscydozy )
6. Ziarniniak i zespół Wegenera
· jama nosowa, zatoki, płuca
· ogniska martwicy
· po rozpadzie powstają jamy podobne do gruźliczych
· zespół Wegenra obejmuje:
a) ziarniniaka
b) zapalenie drobnych tętnic, przypominające zapalenie guzkowe, głównie nerki i płuca
c) kłębuszkowi zapalenie nerek z półksiężycami lub z martwicą kłębuszków
7. Nowotwory
a) ziarniniak linii środkowej ciała
· obwodowy chłoniak T o znacznej wielopostaciowości komórek
· rozwija się w błonie śluzowej nosa i zatok
· zniszczenie kostnych i chrzęstnych części twarzoczaszki
· śmierć z powodu – zakażeń bakteryjnych, zachłystowego zapalenia płuc lub krwotoku z nadżartych naczyń
b) raki jamy nosowej, jamy gardła i zatok
· rak płaskonabłonkowy kolczystokomórkowy rogowaciejący lub nierogowaciejący – b. złośliwy przebieg
· rak o bardzo małej dojrzałości – b. złośliwy przebieg
· rak typu przejściowego – wywodzi z nabłonka wielorzędowego walcowatego dróg oddechowych, który może ulec metaplazji w nabłonek wielowarstwowy płaski; łagodniejszy przebieg niż pozostałe
c) brodawczak
· pokryty nabłonkiem wielorzędowym urzęsionym
· nadżera kość
· nie daje przerzutów
· skłonność do nawracania w pierwszych 3 latach
d) Neuroblastoma nerwu węchowego
· Polipowata masa
· Nacieka sklepienie jamy nosowej i zatoki przynosowej
· Rozwija się między 10 a 30 r.ż.
e) Naczyniakowłókniak
· Jama gardła i tylna część jamy nosowej
· Może wrastać do zatok przynosowych, oczodołu i na podstawę czaszki
· Nie daje przerzutów
· W obrazie mikroskopowym bardzo liczne drobne naczynia – ryzyko krwotoku
KLATKA PIERSIOWA
Zniekształcenia wrodzone.
1. klatka piersiowa lejkowata z widocznym i utrwalonym wklęśnięciem mostka
2. klatka „kogucia”
3. wrodzony rozszczep mostka ( jeżeli rozszczep jest całkowity – serce może się znaleźć poza klatką piersiową )
Zniekształcenia nabyte
1. zniekształcenie i zesztywnienie klatki piersiowej charakterystyczne dla wieku podeszłego
2. rozedma starcza – 2 postacie ( w jednej płuca są nieznacznie rozdęte, w drugiej – włókna sprężyste zanikają, po otwarciu klatki piersiowej płuca są wiotkie, „szmaciaste”, zapadają się
3. zniekształcenia klatki piersiowej niezależne od wieku – przednie, tylne lub boczne skrzywienie kręgosłupa, zarośnięcie jam opłucnych - > upośledzenie wentylacji
KRTAŃ
Wady wrodzone:
1. przepona krtaniowa, „płetwa wrodzona” – błona między fałdami głosowymi
2. przepuklina krtaniowa – powstaje w miejscu wrodzonego braku mięśni krtani, w czasie wdechu schyłek jest rozdymany
3. nadmierna wiotkość krtani z wrodzonym świstem krtaniowym – krtań zapada się podczas wdechu
4. torbiele krtaniowe
* torbiele nabyte – powstają wskutek zamknięcia odpływu z gruczołów śluzowych przez naciek zapalny lub bliznę, wypełnione gęstym płynem
Zmiany ostre utrudniające:
1. Obrzęk
· Uogólniony – pochodzenie sercowe, nerkowe – nie utrudnia oddychania
· Obrzęk angioneurotyczny Quinckiego – pojawia się nagle, bez pokrzywki, powieki, wargi, język, łuki podniebienne, stawy i krtań; niedobór inhibitora C1 esterazy
· Zaczyna się nad chrząstką nalewkowatą i w fałdach nalewkowo – nagłośniowych, rozprzestrzenia się na nagłośnię i fałdy kieszonki krtaniowej, lecz nie zajmuje fałdów głosowych
2. Utkwienie ciała obcego
3. Zapalenie ostre
Zapalenia:
1. Zapalenia ostre
· Zakażenia bakteryjne – Haemophilus influence, maczugowiec błonicy
· Zakażenie wirusowe – wirus grypy
· Pyły dymy
· Nabłonek powierzchniowy oddziela się - > wysięk włóknikowo – ropny na nadżerce
· W błonicy masy włóknika grożą uduszeniem
2. Zapalenie przewlekłe
· U osób nadużywających głosu i palaczy
· Charakterystyczny naciek z limfocytów
· W zapaleniu gruźliczym – ziarnina pod nabłonkiem -> po zserowaceniu liczne płytkie owrzodzenia - > martwica chrząstek
Guzy nienowotworowe i nowotworowe:
1. Guz amyloidowy – skrobiawica zlokalizowana, do 1 cm
2. Polip fałdów głosowych
· Głównie u ludzi nadużywających głosu
· Składa się z części łącznotkankowej i pokrywy nabłonkowej
· Każdy polip musi być sprawdzony histologicznie
3. Brodawczak
· Postać dziecięca – pokryty nierogawaciejącym nabłonkiem wielowarstwowym płaskim, nawraca po usunięciu
· Postać dorosłych – wyłącznie na fałdach głosowych, nabłonek zawsze rogowacieje, nawroty i złośliwienie rzadko
4. Rak krtani
· Między 40 a 60 r.ż.
· Czynniki zagrożenia: dym tytoniowy, alkohol, spaliny samochodowe, asfalt, pył azbestowy, pary kwasu azotowego i chromowego, promienie jonizujące, przewlekłe zakażenia dróg oddechowych
· Rak krtani - > rak kolczystokomórkowy, rogowaciejący lub nierogowaciejący, o dojrzałości różnego stopnia
· Rośnie egzofitycznie lub endofitycznie
· Często przerzuty do węzłów, odległe – płuca
· Po usunięciu krtani – wznowy, spowodowane wszczepianiem komórek nowotworowych do rany operacyjnej
· Podział ze względu na topografię:
a) nagłośniowy – rak krtaniowo - gardłowy
b) podgłośniowy – przerzuty do kilku przedkrtaniowych węzłów chłonnych tzw. Delfickich – złe rokowanie
c) głośniowy – 80% wszystkich raków krtani, szybko objawy – chrypka, duszność wdechowa ze świstem
a) i b) długo pozostają bezobjawowe
TCHAWICA
1. Rozmiękanie szkieletu chrzęstnego
· Ujawnia się u niemowląt powodując duszność, w następstwie zapadania się tchawicy i oskrzeli wskutek osłabienia pierścieni chrzęstnych ( zmiana składu istoty podstawowej chrzęstnej )
· U dorosłych rozmiękanie i zanik pierścieni chrzęstnych – następstwo ucisku z zewnątrz przez wole lub guzy śródpiersia
2. Tracheobronchopatia osteochondroplastyczna
· Ściana tchawicy między pierścieniami chrzęstnymi wapnieje lub ulega metaplazji chrzęstnej lub kostnej -> ogniska tez nie łączą się z chrząstka naturalną
· Kaszel, krwioplucie
· Mężczyźni po 50 r.ż.
OPŁUCNA
· Płuco nie rozpręża się po uciśnięciu go przez przesięk lub wysięk, powietrze i nowotwory
1. Puchlina opłucnej
· Następstwo niewydolności obu komór serca lub zmniejszenia stężenia albumin
· Może towarzyszyć włókniakowi jajnika – zespół Meigsa
2. Zapalenie opłucnej
· następstwo zapaleń bakteryjnych płuc, gruźlicy, liszaja rumieniowatego, choroby reumatycznej, pierwotnych lub przerzutowych nowotworów złośliwych płuc
· wysięk surowiczy lub surowiczo – włóknikowy z domieszką krwi, czasami ropny
3. Odma opłucnowa
· następstwo urazu, chorób płuc powodujących kontakt pęcherzyków z jamą opłucną
· skutkuje ostrą niewydolnością oddechową
· może się przedłużać – płuco traci zdolność rozprężania się; płuco nierozprężone jest podatne na zakażenia
4. Mesothelioma
· dawniej włókniak opłucnej
· postać niezłośliwa – zlokalizowany często uszypułowany
5. Mesothelioma malignum
· w postaci rozległej zajmuje opłucną ścienną i trzewną
· rzadko postać uszypułowania
· komórki mezotelium układają się w cewy i rozrastają się brodawkowato
* nowotwór należy brać pod uwagę u chorego po 40 r.ż., nie gorączkującego, bez bólów, z ujemna próbą tuberkulinową; badaniem cytologicznym wykrywamy komórki nowotworowe
OSKRZELA, PŁUCA
· &#x...
catarzynka9