Histamina
o występuje w dużych ilościach w:
n skórze
n płucach
błonie śluzowej przewodu pokarmowego
Zmagazynowana w ziarnistościach cytoplazmatycznych komórek tucznych i granulocytów zasadochłonnych
Uwalnianie histaminy
w reakcji Ab – Ig w warunkach
uczulenia organizmu
pod wpływem leków:
-środki cieniujące
-antybiotyki
-alkaloidy
-peptydy
-enzymy
w stanach stresowych, zapalenie i uszkodzenie tkanek
ukąszenia owadów i węży
metabolizm histaminy
Zastosowanie histaminy w lecznictwie
jest ograniczone
w diagnostyce chorób alergicznych – jako + próba kontrolna
też miejscowo w maściach
przypuszcza się, że kompleks dichlorowodorku histaminy z γ-globuliną ludzką powoduje wytwarzanie przeciwciał wiążących histaminę i neutralizujących jej działanie
Histaglobulina
Działanie:
kompleksowy związek histaminy i γ-globuliny wyizolowanej z krwi ludzkiej
preparat po podaniu podskórnym wzbudza syntezę przeciwciał antyhistaminowych, które wiążą uwolnioną histaminę zmniejszając znacznie objawy choroby
Wskazania:
przewlekłe schorzenia alergiczne: zapalenie oskrzeli, dychawica oskrzelowa, katar sienny, pokrzywka
Działania niepożądane:
zaczerwienienie i obrzęk w miejscu iniekcji
ból głowy
gorączka, dreszcze
Leki przeciwhistaminowe – antagoniści receptorów H1
Mechanizm działania:
Konkurencyjne i odwracalne łączenie się z receptorem H1 co znosi objawy wywołane histaminą, jednym z bardziej znaczących mediatorów reakcji atopowej
Leki te nie hamują wszystkich objawów tej reakcji, zwłaszcza uogólnionej, kiedy i inne mediatory mają duże znaczenie
Leki I generacji
Pochodne:
etanoloaminy
etylenodiaminy
alkiloaminy
piperazyny
fenotiazyny
Poza działaniem antagonistycznym w stosunku do receptorów H1 blokują receptory:
cholinergiczne
dopaminergiczne
adrenergiczne
serotoninergiczne
I generacja – zastosowanie:
sezonowe i całoroczne atopowe nieżyty nosa
• alergiczne dermatozy (pokrzywki, wypryski skórne)
• uczuleniowy świąd skóry
• uczuleniowa postać dychawicy oskrzelowej (łącznie z innymi lekami p/dychawicznymi)
• w objawowym leczeniu zakażeń górnych dróg oddechowych bywają stosowane krople do nosa, zawierające lek p/histaminowy i środek sympatykomimetyczny (pseudoefedryna lub fenylefryna)
• niektóre jako leki p/wymiotne
I generacja – działania niepożądane:
Działanie hamujące na OUN:
Senność
Otępienie
Zaburzenia koordynacji ruchowej
Działania niepożądane wynikające z działania cholinolitycznego tej grupy leków:
Suchość w jamie ustne
Zaburzenia widzeni
Trudności w oddawaniu moczu
Zaburzenia rytmu serca
Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
o Drżenie mięśni
o Zawroty głowy
o Szumy w uszach
o Uszkodzenia szpiku (meklizyna, cylkizyna, tenalidyna)
I generacja - interakcje
o nasilają działanie innych leków działających depresyjnie na OUN i leków o działaniu cholinolitycznym
o największe znaczenie kliniczne ma interakcja z:
n anksjolitykami (benzodiazepinami)
n lekami nasennymi
n alkoholem
I generacja - przeciwskazania
• Jaskra
• Przerost gruczołu krokowego
• Nadwrażliwość na leki
• Stany uszkodzenia szpiku
Antazolina
Phenazolinum - roztwór do wstrzykiwań
o Spersallerg – krople do oczu
Difenhydramina
Dimetinden
Leczenie objawowe alergicznych schorzeń skóry (pokrzywka, świąd, wyprysk)
Alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa
Świąd w przebiegu chorób zakaźnych i po ukąszeniu owadów
Dimenhydrynat
p/wymiotnie
p/histaminowo
o uspokajajaco
o silnie hamuje czynność ośrodka wymiotnego w rdzeniu przedłużonym
o hamuje odruchy błędnikowe
zapobieganie wymiotom w chorobie lokomocyjnej
zapobieganie i leczenie nudności i wymiotów innego pochodzenia
Clemastinum
alergiczny nieżyt nosa (katar, świąd, kichanie)
objawy alergii skórnej (pokrzywka)
Preparaty:
o Clemastinum – syrop/tabletki/roztwór do wstrzykiwań
Tripelenamina
o Viosept – maść (+ kliochinol +bromek domifenu)
o Uszczelnia śródbłonek naczyń
o p/świądowo
o p/bakteryjnie
o p/grzybiczo
o Grzybice skóry
o Nadżerki skóry z wtórnym zakażeniem
o liszajec
Pheniraminum
Prometazyna
o silne właściwości p/histaminowe
p/świądowo
nasennie
o astma oskrzelowa
o pokrzywka
o rumień
o świąd
Cyproheptadyna
o Peritol – syrop/tabletki
o Reakcje alergiczne
o Katar sienny
o Pokrzywki
o Wysypki polekowe
o Jadłowstręt psychiczny
o Migrena
o Znaczny wzrost łaknienia
o Przyrost masy ciała
o Zmiany w obrazie krwi
Ketotifen
o W dawkach leczniczych: blokuje receptory H1
o W dawkach wyższych niż terapeutyczne hamuje degranulację komórek tucznych
o W dychawicy oskrzelowej u małych dzieci, którym nie można podawać kromonów droga wziewną
o Ketotifen – syrop/tabletki
o Zaditen – syrop/tabletki/krople do oczu
Leki p/histaminowe – II generacja
o leki selektywne
o w stężeniach terapeutycznych blokują wyłącznie receptory H1 (największe powinowactwo do tych receptorów ma astemizol)
o selektywność i złe przechodzenie do OUN spowodowały, że leki tej grupy pozbawione są działań niepożądanych leków I generacji
Zastosowanie:
o choroby alergiczne górnych dróg oddechowych i spojówek
II generacja - działania niepożądane:
o Działanie kardiodepresyjne może wystapić przy stosowaniu: terfenadyny > astemizolu > ebastyny > loratadyny
o Mechanizm działania niepożądanego na mm. sercowy związany jest z wpływem wyżej wymienionych leków na kanały potasowe; w zapisie EKG wydłużenie odcinka QT; zaburzenia rytmu serca
o Środki hamujące aktywność cytochromu P-450 zwalniają metabolizm leków II generacji, zwiększając ich kardiotoksyczność
Przeciwskazania
• Nadwrażliwość
• Zalecana jest duża ostrożność przy podawaniu terfenadyny i astemizolu u ludzi z wydłużonym odcinkiem QT w zapisie EKG, zwłaszcza łącznie z lekami hamujacymi cytochrom P-450 3A(4)
II generacja
I. Leki długo działające stosowane doustnie:
1.działające wyłącznie jako antagoniści receptora H1:
- Astemizol
- Ebastyna
2. wykazujące dodatkowe działanie na komórki alergicznego zapalenia:
n Cetyryzyna
n Loratadyna
n Terfenadyna
n Azelastyna
II. Leki podawane miejscowo na błony śluzowe:
n Lewokabastyna
n ...
karsic