1. Cel ćwiczenia:
Celem ćwiczenia jest pomiar kątów ustawienia kół
2. Wyposażenie stanowiska:
Urządzenie do pomiaru kątów ustawienia kół
3. Przebieg ćwiczenia:
W geometrii zawieszenia rozróżnia się zasadniczo dwie kategorie kątów:
1. kąty ustawienia kół względem jezdni;
2. kąty ustawienia kół względem siebie i pojazdu;
Do kątów ustawienia kół względem jezdni należą: pochylenie koła, wyprzedzenie sworznia zwrotnicy, pochylenie sworznia zwrotnicy, promień zataczania.Do kątów ustawienia kół względem siebie i pojazdu należą: zbieżność całkowita, zbieżność połówkowa, kąt skrętu i rónica kątów skrętu, przestawienie koła / przestawienie osi, rozstaw osi.
Pochylenie koła
Dla osiągnięcia idealnej powierzchni przylegania opony do podłoża pochylenie koła musiałoby wynosić dokładnie 0°. W praktyce jest to jednak niemożliwe dla ładnej konstrukcji podwozia. Dlatego też, ze względu na konieczność kompensacji rozmaitych stanów elementów resorujących, pochyleń nadwozia i elastyczności zawieszenia uwarunkowanej konstrukcją częci, producenci pojazdów podają statyczną wartość regulacyjną. Wartości pochylenia obu kół jednej osi muszą być takie same, gdyż w przeciwnym razie powstaje stołek odłączania, który prowadzi do jednostronnego bocznego ściągania. W niektórych pojazdach nie można już regulować pochylenia koła, lecz można je tylko sprawdzić, jeżeli nie mieści się w tolerancjach producenta, trzeba znaleźć wadliwą część (np. korpus kolumny resorującej, zwrotnica, mocowanie kolumny resorującej w nadkolu itp.). Pomiary pochylenia kół osi tylnej wykonuje się przy ustawieniu koła kierownicy do jazdy na wprost, a pochylenia k� osi przedniej - w środkowym położeniu przekładni kierowniczej.
Przykładowe skutki błędnego ustawienia pochylenia kota:
· zużycie opon: bieżnik położony dalej od środka opony zużywa się mocniej; powstaje jednostronne gładkie starcie: od zewnętrznej strony do wewnątrz, gdy pochylenie jest zbyt dodatnie, najczęciej w położeniu z błędami zbieżności; od wewnętrznej strony na zewnątrz, gdy pochylenie jest zbyt ujemne
· pochylenie zbyt duże: lepsze prowadzenie boczne podczas jazdy na zakrętach, jednak podczas dużych prędkości jazdy i wysokich obciążeniu osi barki opon nagrzewają się niedopuszczalnie; z biegiem czasu może to doprowadzić do uszkodzenia opon (przegrzanie, zużycie wewnętrzne)
· pochylenie zbyt może: pogorszone prowadzenie boczne, niestabilna jazda na zakrętach
· różne pochylenia po lewej i prawej stronie: jednostronne ściąganie, ponieważ powstaje stołek odłączania
· Kąt pochylenia koła
Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy
Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy powoduje powstanie momentu stabilizacyjnego od reakcji bocznych podłoża, co przyczynia się do stabilizacji kół kierowanych (zwłaszcza przy dużych prędkościach i dużym promieniu skrętu). Takie ustawienie osi sworznia zwrotnicy powoduje, że koła osi nie napędzanej nie się pchane, lecz wleczone i po wyjściu z zakrętu samoczynnie powracają do pozycji jazdy na wprost. Przy ujemnym wyprzedzeniu (opźnieniu) sworznia zwrotnicy moment stabilizacyjny zmniejsza się drastycznie i cały układ kierowniczy pracuje niestabilnie. Wielkość momentu stabilizacyjnego zależy od długości odcinka wyprzedzenia sworznia zwrotnicy, tzn. od odległości, o jaką punkt przecięcia osi sworznia z jezdnią “wyprzedza" punkt styku opony z jezdnią. Jest ona podawana w mm. Przy tym jest bez znaczenia, czy wyprzedzenie to zostało uzyskane przez przestawienie, czy przez pochylenie osi sworznia zwrotnicy. W pojazdach z napędem przednim zmniejszenie momentu stabilizacyjnego może być jednak kompensowane przez występujące podczas jazdy siły napędowe. W praktyce takie pojazdy mają wyprzedzenie sworznia zwrotnicy od 0 do 4°. W pojazdach z napędem na oś tylną wartości wyprzedzenia sworznia zwrotnicy się zawsze wyższe. Duże dodatnie kąty wyprzedzenia stosuje się także w bardzo szybkich samochodach sportowych, w celu zwiększenia stateczności jazdy z dużymi prędkościami. Największa różnica między kątami wyprzedzenia osi sworznia zwrotnicy kół tej samej osi nie powinna przekraczać 0,5° - 1,0°. Mniejsze wartości dotyczą samochodów osobowych, większe - ciężarowych.
Przykłady skutków błędnego ustawienia wyprzedzenia sworznia zwrotnicy:
· wyprzedzenie osi sworznia zwrotnicy zbyt dodatnie: wysokie siły kierowania i utrzymywania kierunku;
· wyprzedzenie osi sworznia zwrotnicy zbyt ujemne: niezadowalające powracanie w położenie do jazdy na wprost, wrażliwość na wady opon. skłonność do ściągania, zwiększona wrażliwość na wiatr boczny;
różne wartości pochylenia sworznia zwrotnicy po lewej i prawej stronie: skłonności do ściągania w bok, zwłaszcza w połączeniu z odpowiednimi reakcjami nawierzchni;
Kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy
·
Pochylenie sworznia zwrotnicy
Kąt pochylenia sworznia zwrotnicy i kąt pochylenia kota tworzą razem kąt, który pozostaje niezmienny niezależnie od wielkości dobicia, czy odprężenia zawieszenia. Ta zależność od pochylenia koła sprawia, że nie można wprowadzić regulacji samego pochylenia sworznia zwrotnicy. Zwiększenie pochylenia koła powodowałoby automatyczne zmniejszenie kąta pochylenia sworznia zwrotnicy. Wyjątkiem od tej reguły z praktyki jest Golf III lub Opel Omega, gdzie regulacja pochylenia koła przez przestawienie kolumny McPhersona nie powoduje żadnych zmian wartości pochylenia sworznia zwrotnicy pomimo tego, że kąt sumaryczny między nimi zmienia się. Natomiast w starszych modelach pojazdów, takich jak Audi 80 albo Mazda 626, regulacja pochylenia sworznia zwrotnicy powoduje zmianę pochylenia koła, jednak kąt sumaryczny pozostaje niezmienny. Kąt pochylenia sworznia zwrotnicy mierzy się w sposób pośredni po skręceniu kół o 20°.Kąt pochylenia sworznia zwrotnicy powoduje lekkie unoszenie koła podczas skręcania. Powstające w wyniku tego siły przyczyniają się do powracania kół w położenie do jazdy na wprost (powrót układu kierowniczego).Spotykane wartości kąta pochylenia osi sworznia zwrotnicy we współczesnych samochodach zawierają się w zakresie od 0° do 12°. Kąt ten jest konstrukcyjnie związany z kątem pochylenia koła. Pochylenie osi sworzni zwrotnic jest tym wię...
Choniczek.pl