Słodka Polska.pdf

Akademia Mistrza

listopad

Każdy region naszego kraju może pochwalić

się charakterystycznym ciastem albo wyrobem

piekarniczym. Dziedzictwo cukiernicze jest

dziś na czasie – regionalne potrawy chętnie

są rejestrowane i chronione unijnymi przepisami. Wiele

z nich rozpoczyna swoje kulinarne życie od nowa.

Słodka Polska

n Tradycyjneciastotatarskie–sękacz–popularnena

terenachdawnychKresówWschodnich,wdzisiejszej

PolscejestregionalnąspecjalnościąPodlasia

geograicznych Europy. We wszyst-

kich krajach Unii tworzone są spe-

cjalne listy, na których dane regiony

umieszczają swoje charakterystycz-

ne produkty. Warunek: muszą

być tworzone w sposób tradycyjny

i powstawać minimum od 50 lat.

Na polskich listach znalazło się wie-

le fantastycznych i intrygujących

przepisów – warto je poznać.

nicy talerza, na którym jest ono

ułożone – około 20 cm u podstawy

i 30 cm wysokości. Kolor ciasta

zależy od jakości jajek – od ciemno-

żółtego do jasnocytrynowego. Ciasto

jest bardzo kruche i delikatne. Wy-

jątkowy słodki smak osiąga się przez

użycie naturalnego miodu (samo

ciasto ma smak słonawy).

By ciasto było bardziej kruche oraz

by łatwiej się rozwałkowywało, pod

koniec wyrabiania można do niego

dodać odrobinę oleju. Niektóre gospo-

dynie do polania mrowiska przyrzą-

dzają masę miodową (składa się ona

ze szklanki miodu, pół szklanki wody,

pół szklanki cukru i pół kostki mar-

garyny; wszystkie składniki wkłada

się do rondelka i gotuje ok. 10 min

do uzyskania gęstej masy).

Najbardziej znane regionalne pro-

dukty cukiernicze nie wymagają

specjalnego wsparcia – siła trady-

cji i ich popularność gwarantują,

że produkt i jego sposób przygo-

towania przetrwają. Krakowskie

precle, kazimierski kogut, święto-

marcińskie rogale z Poznania i wa-

dowicka kremówka są doskonale

znane i mają silną pozycję na rynku

produktów regionalnych.

Zachowanie tradycyjnych prze-

pisów i produktów to jeden z celów

unijnego programu ochrony pro-

duktów tradycyjnych dla regionów

Mrowisko

z Sejneńszczyzny

(woj. podlaskie)

Mrowisko jest przyrządzane z chru-

stów, czyli ciasta smażonego w głę-

bokim tłuszczu, których metoda

podawania zmieniała się z biegiem

lat, aby urozmaicić stoły na szcze-

gólne okazje i święta. Mrowisko

przyrządzane było dawniej tylko

w domach biskupów i wyłącznie

na specjalne okazje. Z biegiem lat

zaczęto przygotowywać je również

na wesela, chrzciny oraz inne świę-

ta. Mrowisko traiło w okolice Sej-

neńszczyzny z terenów litewskich.

Wyglądem przypomina kopiec

ułożony z cieniutkich, uformowa-

nych w nieregularne kształty fawor-

ków, całość jest polana miodem oraz

posypana makiem i rodzynkami.

Kształtem przypomina choinkę.

Wielkość ciasta zależy od śred-

Serowiec sędziszowski

(woj. świętokrzyskie)

Sernik ten jest potrawą, która sta-

nowi element dziedzictwa kulinar-

nego Ziemi Sędziszowskiej. Biały ser

gospodynie domowe robiły z mleka

krowiego, które po ukwaszeniu pod-

grzewały, aż oddzieliła się serwatka,

a następnie odcedzały serwatkę

od sera na sicie lub w serowym wor-

ku. Do sera dodawano żółtka utarte

z masłem i cukrem pudrem, pianę

ubitą z białek, trochę mąki ziemnia-

www.cukiernictwo.elamed.pl

nr 11/09

Akademia Mistrza

n Pyszne,puszystewadowickiekremówkibyłyprzysmakiempapieżaJanaPawłaII

n KołoczdodziśjesttradycyjnymobrzędowymciastemnaŚląsku

czanej, rodzynki, skórkę pomarańczo-

wą lub startą skórkę z cytryny. Ciasto

pod ser robiono z mąki zmieszanej

z cukrem, margaryną lub masłem,

odrobiną soli i proszku do pieczenia.

Szybko je zagniatano i rozwałkowane

kładziono na blachę. Wlewano na nie

masę serową i wkładano do pieca

kalowego, w którym piekł się około

1,5 godziny. Po upieczeniu sernik

musiał ostygnąć na blaszce – nie

można było go wykładać gorącego,

gdyż by się rozpadł.

Przepis na sernik gospodynie

z okolic Sędziszowa przekazywały

z pokolenia na pokolenie. Matki uczy-

ły sporządzać serowiec swoje córki,

a gdy te miały już własne dorosłe

dzieci, przekazywały im recepturę

sporządzania tego smakołyku.

rodzaje dań zwanych tu pierogami.

Popularność pierogów spowodowa-

ła, że mieszkańców Kąkolewnicy

od dawna nazywano „pieroźnikami”.

Także obecnie mieszkańcy sąsied-

nich miejscowości nazywają ich

w ten sposób.

Jednym z rodzajów pierogów,

popularnych dawniej i obecnie,

są marchwiaki z makiem. Często

były one przygotowywane przez

gospodynie, a niemal obowiązkowo

pieczono je z okazji Dnia Wszystkich

Świętych. Tradycja nakazywała

kąkolewnickim gospodyniom, aby

właśnie w tym okresie obdarowy-

wały ubogich gromadzących się przy

cmentarzach i kościołach pieczonymi

marchwiakami z makiem.

sto drożdżowe z makiem, serem,

owocami lub kruszonką, w piątek

lub sobotę był pieczony we własnym

piecu, zaraz po chlebie. Była to za-

zwyczaj bułka drożdżowa, zawijaniec

z makiem albo jabłkami, kołocze lub

kołaczyki z posypką, makiem, serem,

a latem – z jagodami.

W tym regionie Śląska ciasto to jest

przede wszystkim ciastem obrzędo-

wym. Bardzo duże znaczenie ma jako

kołocz weselny. Młoda para piecze

go zawsze przed weselem i obdaro-

wuje nim sąsiadów, gości weselnych,

księdza i inne osoby niezaproszone

na wesele, ale o których młoda para

zawsze pamięta. Kołocz weselny pa-

kowano w biały pergaminowy papier,

na górze pisano nazwiska i doczepia-

no wstążkę z kawałkiem mirtu.

Kołocz pieczono i nadal piecze

się na dożynki dla gości. Wielkie

znaczenie miał również w święta:

Bożego Narodzenia, Wielkiej Nocy,

Pierwszej Komunii Świętej, czasem

także podczas odpustu czy stypy.

Najstarszą tradycję posiadają koło-

cze z makiem, serem oraz posypką.

Obecnie kołocze piecze się nie tylko

na wesela, ale także z różnych innych

okazji rodzinnych i towarzyskich,

zastępując nadzienie tradycyjne

owocowym (np. ze śliwek, jabłek,

brzoskwiń, moreli czy z powideł). q

Kołocz śląski

(woj. opolskie)

Według tradycji kołocz to obrzędo-

we ciasto weselne lub świąteczne.

To jedno z najpopularniejszych ciast

w dawnej szlacheckiej Polsce nazy-

wano tak od kształtu, w jakim było

ono pieczone.

Do dziś tradycja pieczenia kołocza

przetrwała tylko na Śląsku, gdzie

na blachach piecze się duże kołocze

i małe kołaczyki. Można powiedzieć,

że kołacz stanowi o tożsamości

Śląska. Uważany za najlepsze cia-

Marchwiaki z makiem

(woj. świętokrzyskie)

Kąkolewnica od dawnych czasów –

co najmniej od początku XX wieku

– była znana z wyrobu pierogów.

Na tym terenie gleby były dobrej

jakości, co umożliwiało zasiewanie

dużej ilości pszenicy. Dobre zbiory

pozwalały na powszechne stosowa-

nie mąki pszennej do przygotowywa-

nia posiłków. Bardzo często zarówno

z dobrej jakościowo mąki, jak i tej

nieco gorszej przygotowywano różne

www.cukiernictwo.elamed.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: