Andrzej Żelaźniewicz i Paweł Aleksandrowski + Kom. Tekt., XI 2007
REGIONALIZACJA TEKTONICZNA POLSKI
Zasady wydzielania jednostek tektonicznych
1. Jednostkę tektoniczną stanowi fragment skorupy ziemskiej, reprezentujący strukturę lub zespół struktur tektonicznych określonego typu; j.t. jest zlokalizowanym produktem deformacji skorupy, który ma swoiste cechy charakterystyczne i granice.
2. Jednostki tektoniczne mają granice uskokowe lub przejściowe (np. między antykliną i synkliną), powinny one być wydzielone tak, by można było przedstawić je na mapie tektonicznej w odpowiedniej skali.
3. Nazwy tak rozumianych i wyróżnianych jednostek tektonicznych powinny, w miarę możliwości, określać typ struktury lub zespołu struktur, które reprezentują. Nazwa jednostki tektonicznej złożona wyłącznie z terminu „jednostka” oraz określenia geograficznego jest niewłaściwa (np. „jednostka Gór Różanych” jest terminem niepoprawnym, „fałdy Gór Różanych - poprawnym). Jeśli stan wiedzy regionalno-geologicznej nie pozwala na określenie granic i tożsamości jednostki tektonicznej, to należy zrezygnować z jej kreowania do czasu lepszego poznania, względnie określenie jej tymczasowo terminem struktura plus nazwa geograficzna (np. „struktura Gór Bardzkich”).
4. Konotacje czasowe i odniesienia do wydarzeń tektonicznych (z wyjątkiem odniesień do faz górotwórczych sensu Stille) w nazwie jednostki tektonicznej są dopuszczalne, o ile jej wiek nie budzi wątpliwości (np. kredowy rów Nysy, zapadlisko przedgórskie waryscydów) i o ile jej powstanie można jednoznacznie przypisać konkretnemu wydarzeniu tektonicznemu.
5. Nazwy mniejszych jednostek tektonicznych nie mogą powtarzać nazw jednostek większych.
6. Podstawowa regionalizacja tektoniczna Polski powinna być przedstawiana na co najmniej dwóch mapach tektonicznych w skali nie mniejszej niż 1: 1 000 000, z których jedna prezentuje obraz jednostek przypowierzchniowego piętra tektonicznego po zdjęciu pokrywy kenozoicznej (poza obszarem Karpat i ich zapadliska przedgórskiego), a druga – obraz jednostek wgłębnego piętra tektonicznego po zdjęciu pokrywy permsko-mezozoicznej.
7. Wyróżnianie w obrębie jednostek podstawowych mniejszych jednostek tektonicznych, możliwych do przedstawienia na mapach bardziej szczegółowych w skalach większych (od
1: 500 000 do 1 : 50 000), powinno być dokonywane z zachowaniem powyższych zasad.
8. Redefinicja jednostki tektonicznej powinna stosować się do powyższych zasad i powinna być dokonywana jedynie poprzez wykazanie merytorycznych wad dotychczasowej definicji oraz zalet nowej propozycji.
1
M_rycha