muzykoterapia.pdf

www.pandm.prv.pl

âMuzykoterapiaÒ

â Musica animae levamenÒ

â Musica animae levamenÒ- muzyka jest lekarstwem dla duszy

w nadmiarze-

oddziaĀywaě na nas niekorzystnie. Sytuacja taka zachodzi w

w nadmiarze

oddziaĀywaě na nas niekorzystnie. Sytuacja taka zachodzi w

przypadku nadmiaru jedzenia, lek

w, pracy, a takōe snu. Moōna

zatem wywnioskowaě, iō najwaōniejsze sĥ dla nas wĀaŁciwe ich

w, pracy, a takōe snu. Moōna

zatem wywnioskowaě, iō najwaōniejsze sĥ dla nas wĀaŁciwe ich

proporcje. Jednym z wielu takich elementw jest muzyka...Ò

Muzyka zmniejsza stres, Āagodzi strach, dodaje energii i poprawia

pamiĪě. Muzyka sprawia, ōe ludzie sĥ m

pamiĪě. Muzyka sprawia, ōe ludzie sĥ mĥdrzejsi.

ĥdrzejsi.

Jeannette Vos: The Music Revolution

Lecznicze wła Ļ ciwo Ļ ci muzyki znane s Ģ ju Ň od dawna.

Najstarszy zapis o jej pozytywnym wpływie pochodzi sprzed trzech tysi ħ cy lat.

To wła Ļ nie w Starym Testamencie czytamy, Ň e królowi Saulowi, który popadł w

ci ħŇ k Ģ depresje, ukojenie przyniosła gra Dawida i jego Ļ piewanie kantyki

poetyckie przy akompaniamencie cytry. My Ļ liciele antyczni (Pitagoras,

Arystoteles) rozpatrywali muzyk ħ w aspekcie profilaktyki psychohigienicznej, a

wybitne osobisto Ļ ci podkre Ļ lały jej fenomen. Oto kilka przykładów: Muzyka

wyra Ň a to, co nie mo Ň e by ę wypowiedziane i co nie mo Ň e by ę stłumione- Victor

Hugo; Ze wszystkich sztuk pi ħ knych muzyka posiada najwi ħ kszy wpływ na

emocje(pasje)- Napoleon I, cesarz Francji; Muzyka jest k Ģ piel Ģ duszy zmywaj Ģ c Ģ

z niej wszelk Ģ nieczysto Ļę - A.Schopenhauer .

Prawdziwy rozkwit muzyki jako formy terapii nast Ģ pił w XX wieku, kiedy to

badania w dziedzinie psychologii eksperymentalnej i psychiatrii wykazały

wielki walor muzycznych kuracji. Stwierdzono, Ň e muzyka oddziałuje głównie

na sfer ħ osobowo Ļ ci człowieka oraz , Ň e mo Ň e zmienia ę stan aktywno Ļ ci systemu

nerwowego i wywoła ę okre Ļ lone zmiany w czynno Ļ ciach całego organizmu.

Termin „muzykoterapia” pojawił si ħ w literaturze Ļ wiatowej stosunkowo pó Ņ no-

dopiero około 1950 roku. Pochodzi od słowa ”muzyka” – miusica (łac.),

mousike (gr.)-oznaczaj Ģ cego sztuk ħ , zwłaszcza Ļ piewu i gry na instrumentach”

oraz od słowa „terapia” therapeuein (gr.), które w szerszym kontek Ļ cie oznacza

leczenie. Muzykoterapia Ļ ci Ļ le wi ĢŇ e si ħ z medycyn Ģ , psychiatri Ģ i psychologia.

W Polsce wyra Ņ ny rozwój tej dyscypliny nast Ģ pił w latach 70. XX wieku za

spraw Ģ otwarcia Instytutu Muzykoterapii we Wrocławiu. Obecnie

muzykoterapia definiowana jest jako ”forma psychoterapii, która wykorzystuje

âMuzykoterapiaÒ

â Musica animae levamenÒ

âIstnieje wiele rzeczy dobrych, ktre mogĥ jednoczeŁnie

âIstnieje wiele rzeczy dobrych, ktre mogĥ jednoczeŁnie Ïw nadmiarze

oddziaĀywaě na nas niekorzystnie. Sytuacja taka zachodzi w

przypadku nadmiaru jedzenia, lek

przypadku nadmiaru jedzenia, lekw, pracy, a takōe snu. Moōna

zatem wywnioskowaě, iō najwaōniejsze sĥ dla nas wĀaŁciwe ich

Muzyka zmniejsza stres, Āagodzi strach, dodaje energii i poprawia

pamiĪě. Muzyka sprawia, ōe ludzie sĥ m

ĥdrzejsi.

www.pandm.prv.pl

muzyk ħ i jej elementy jako Ļ rodki stymulacji oraz ekspresji emocjonalnej i

komunikacji niewerbalnej w procesie diagnozy, leczenia i rozwoju osobowo Ļ ci

człowieka”. Muzykoterapia jest swoist Ģ metod Ģ terapeutyczn Ģ . Jest to metoda

post ħ powania wielostronnie wykorzystuj Ģ ca wieloraki wpływ muzyki na

psychosomatyczny ustrój człowieka. Poprzez ró Ň ne elementy i rodzaje,

zró Ň nicowane formy odbierania i uprawiania, muzyka wywiera leczniczy wpływ

zarówno na dzieci, jak i osoby dorosłe. Nadrz ħ dnym celem muzykoterapii jest

pomaganie klientowi w aktualizowaniu pełnego potencjału ludzkiego, a nie

rozwijanie muzycznych sprawno Ļ ci. Jest to proces leczenia muzyk Ģ , aby Ň y ę .

MUZYKOTERAPI Ħ WYKORZYSTUJE SI Ħ W CELU:

• Ujawnienia i rozładowania zablokowanych emocji i napi ħę

• Osi Ģ gni ħ cia integracji w grupie, poprawy komunikacji

• Nauki odpoczynku i relaksacji

• Usprawnienia funkcji percepcyjno - motorycznych

• Uwra Ň liwienia na muzyk ħ i przyrod ħ

• Wzmocnienia i ułatwienia rehabilitacji, procesu leczenia

• Poprawienia kondycji psychofizycznej, wzrostu pozytywnego nastawienia

do Ň ycia i sił witalnych

WSKAZANIA :

• Dzieci z trudno Ļ ciami w nauce czytania i pisania (dyslektycy)

• Dzieci nadpobudliwe, l ħ kowe

• Z nisk Ģ koordynacj Ģ ruchow Ģ , niepełnosprawni ruchowo

Niedorozwoje, zahamowania, wycofania, mózgowe pora Ň enie dzieci ħ ce

W pracy z osobami upo Ļ ledzonymi umysłowo z zaburzeniami sprz ħŇ onymi, z

dzie ę mi z zaburzeniami w zachowaniu wykorzystuje si ħ ró Ň ne formy i metody

muzykoterapii; np.

1) muzykoterapi ħ C. Orffa , która jest terapi Ģ wielosensoryczn Ģ .

ĺ rodki muzyczne, takie jak: fonetyczno-rytmiczna mowa, swobodny i

uporz Ģ dkowany rytm, ruch, melodia mowy i Ļ piewu oraz r ħ czne instrumenty s Ģ

tak wykorzystywane, aby odpowiadały wszystkim zmysłom. Dzi ħ ki tym

wielosensorycznym impulsom mo Ň liwe jest tak Ň e stwierdzenie, gdzie wa Ň ny

organ zmysłowy „wypada" lub jest uszkodzony. W spontaniczno-kreatywnej

współpracy dziecko mo Ň e i powinno swobodnie formułowa ę swój sposób

wyra Ň ania si ħ i wykorzystywa ę to w relacjach społecznych.

. 2) muzykoterapi ħ według E. Hillman Boxill .

www.pandm.prv.pl

Muzyk ħ wykorzystuje ona jako narz ħ dzie do pobudzenia, zwi ħ kszenia i

rozszerzenia Ļ wiadomo Ļ ci skierowanej na poznanie własnej osoby, jak równie Ň

otaczaj Ģ cych osób i przedmiotów. Autorka metody wykreowała trzy główne

strategie w relacjach terapeutycznych: odzwierciedlenie (zwierciadło

muzyczne), identyfikacj ħ oraz piosenk ħ wzajemnego kontaktu.

• Muzykoterapia mo Ň e by ę prowadzona indywidualnie jak i w grupie(w

sposób dyrektywny b Ģ d Ņ niedyrektywny - w zespole od 6 do 12 osób).

Wybór zale Ň y od diagnozy, objawów, celu terapii i okresu leczenia.

• Dzieci z dolegliwo Ļ ciami o podło Ň u emocjonalnym (psychosomatyka)

Rekreacja muzyczno - ruchowa - zaj ħ cia profilaktyczne (doro Ļ li, dzieci)

Muzykoterapia jest jednym z elementów arteterapii, młodej dziedziny, która

obejmuje wszelk Ģ działalno Ļę twórcz Ģ , a wi ħ c: psychodram ħ , pantomim ħ ,

choreoterapi ħ , psychorysunek, biblioterapi ħ , a tak Ň e działania terapeutyczne za

po Ļ rednictwem teatru ,filmu, oraz sztuk plastycznych, takich jak malarstwo

,rze Ņ ba, grafika. Termin arteterapia ( art therapy ) pojawił si ħ w literaturze

angloj ħ zycznej po raz pierwszy w latach 40.XX wieku. Pocz Ģ tkowo arteterapi ħ

stosowano w celach diagnostycznych w psychoterapii i psychiatrii; potem tak Ň e

w psychologii i pedagogice jako narz ħ dzie korekcji i rozwoju.

Arteterapie według M.Kulczyckiego mo Ň na sprowadzi ę do trzech

podstawowych funkcji:

-rekreacyjnej (ma na celu tworzenie odpowiednich warunków wypoczynku

sprzyjaj Ģ cych nabraniu sił pomocnych w przezwyci ħŇ aniu problemów

Ň yciowych jednostki)

-edukacyjnej (dostarczenie uczestnikowi terapii dodatkowych wiadomo Ļ ci

przydatnych do reinterpretacji sensu i celu Ň ycia)

- korekcyjnej (przekształcenie szkodliwych mechanizmów na bardziej

warto Ļ ciowe). Arteterapia pełni równie Ň funkcje diagnostyczna i rokownicz Ģ ,

poniewa Ň wytwory uczestnika terapii opisuj Ģ jego stan psychofizyczny.

Natomiast funkcja terapeutyczna polega na działaniu za pomoc Ģ sztuki w

sposób zbli Ň ony do wła Ļ ciwo Ļ ci leku, tyle Ň e całkowicie naturalnego i

bezpiecznego.

Jak podaje Wójcik-Standio, muzykoterapi ħ mo Ň na podzieli ę na kilka rodzajów,

uwzgl ħ dniaj Ģ c przy tym jej sposób jej wykorzystywania. S Ģ to:

-muzykoterapia kliniczno-diagnostyczna , w zakres której wchodz Ģ działania

podejmowane przez specjalistów z dziedziny medycyny

-muzykoterapia spontaniczna , b ħ d Ģ ca wyrazem prze Ň ywanych emocji

-muzykoterapia naturalna , gdzie podstawowym materiałem muzycznym s Ģ

d Ņ wi ħ ki natury, np.; szum morza, czy Ļ piew ptaków

-muzykoterapia adoptowana , wykorzystuj Ģ ca przypadkowy materiał

muzyczny(np.: muzyk ħ płyn Ģ c Ģ z radia)w celu uspokojenia czy relaksu

www.pandm.prv.pl

-muzykoterapia profilaktyczna , stosowana w celu zapobiegawczym,

wykorzystuj Ģ ca odpowiedni materiał muzyczny w celu zaktywizowania lub

uspokojenia pacjenta

-muzykoterapia socjoterapeutyczna , której głównym celem jest eliminowanie

nieprawidłowych wzorców zachowa ı i do nauki zachowa ı społecznie

po ŇĢ danych

-meloterapia , bazuj Ģ ca na terapeutycznych walorach Ļ piewu.

Bardzo istotne s Ģ cele muzykoterapii:

-terapeutyczne , słu ŇĢ ce wytworzeniu za po Ļ rednictwem muzyki równowagi

pomi ħ dzy sfer Ģ prze Ň y ę emocjonalnych a procesami fizjologicznymi. Wszystkie

działania pedagogiczne, maj Ģ ce spełnia ę takie zadanie, powinny by ę

dostosowane do potrzeb i mo Ň liwo Ļ ci dziecka.

-ogólnorozwojowe , realizowane dzi ħ ki umo Ň liwianiu jednostce zdobywania

do Ļ wiadcze ı pod wzgl ħ dem poznawczym i emocjonalnym

- cel umuzykalniaj Ģ cy i dostarczaj Ģ cy uczestnikowi estetycznych wra Ň e ı

-u Ļ wiadomienie pacjentowi jego prze Ň y ę wypartych do pod Ļ wiadomo Ļ ci i ich

odreagowanie w postaci psychokatharsis.

Muzyka w terapii pełni ró Ň ne funkcje. E.Gli ı ska proponuje funkcje:

- odreagowuj Ģ co-wyobra Ň eniow Ģ (ma znaczenie dla intensyfikacji procesów

wyobra Ň eniowych u człowieka)

-treningowa (usuni ħ cie napi ħ cia psychofizycznego uczestnika-jest realizowana

za pomoc Ģ ró Ň nych wariantów treningu autogennego Schultza)

-komunikatywna (ma zwi Ģ zek z nabywaniem umiej ħ tno Ļ ci porozumiewania si ħ

oraz z nauka zachowa ı społecznych i emocjonalnych w tym zakresie)

-kreatywna (realizuje postulat swobodnej improwizacji instrumentalnej,

wokalnej i ruchowej)

-estetyzuj Ģ ca (wynika z zało Ň e ı terapii przez muzyk ħ , której celem jest

wywołanie intensywnych prze Ň y ę emocjonalnych, pobudzaj Ģ cych do refleksji

czy kontemplacji).

Terapia poprzez muzyk ħ umo Ň liwia komunikacje niewerbalna, dzi ħ ki której

uczestnik mo Ň e przepracowa ę swoje problemy bez u Ň ycia słów. Taki sposób

artykułowania problemów polega na aktywno Ļ ci muzycznej z pomini ħ ciami

werbalnych Ļ rodków przekazu. Zwolennicy tego typu terapii twierdz Ģ , Ň e

„nadmierne przywi Ģ zanie do słowa bardziej nam szkodzi ni Ň pomaga”.

Muzykoterapia transformuje złe do Ļ wiadczenia na dobre ,co dzi ħ ki

symbolicznej, muzycznej płaszczy Ņ nie dokonuje si ħ w znacznie łagodniejszy

sposób ni Ň za pomoc Ģ tradycyjnych Ļ rodków. Korygowanie negatywnych

do Ļ wiadcze ı skłania uczestnika do spontanicznej ekspresji i odkrywania

pozytywnych dozna ı . Muzykoterapia pomaga w tworzeniu symboli

umo Ň liwiaj Ģ cych bezpo Ļ redni, wyra Ņ ny, jednoznaczny, a przy tym spontaniczny

przekaz. Prowadzi ona do do Ļ wiadczenia odr ħ bno Ļ ci własnej osoby i wyra Ņ nego

prze Ň ycia autonomii oraz sprzyja zbieraniu cało Ļ ciowych do Ļ wiadcze ı poprzez

wspólne improwizowanie z grup Ģ . Przyczynia si ħ do odreagowania emocji

www.pandm.prv.pl

dotycz Ģ cych egzystencji uczestnika. Tak wi ħ c muzykoterapia stosowana jest w

pracy indywidualnej lub grupowej. Przybiera dwie formy:

-receptywna -słuchanie muzyki, polega na „wysłuchiwaniu celowo i

odpowiednio dobranych utworów muzycznych w sposób swobodny lub

zadaniowy, a nast ħ pnie na przedyskutowaniu w grupie doznanych podczas

wysłuchiwania utworów własnych prze Ň y ę ”(M.Kopacz). Realizowana jest ona

poprzez stopniowe wprowadzanie muzyki ,zaczynaj Ģ c od utworu spokojnego i

pomagaj Ģ cego nawi Ģ za ę kontakt z uczestnikiem, nast ħ pnie prowokuj Ģ cego do

prze Ň ywania silnych emocji, a ko ı cz Ģ c na utworze neutralizuj Ģ cym poprzednie

doznania. Dodatkowo stosuje si ħ techniki projekcyjne, maj Ģ ce na celu

uruchomienie procesów wyobra Ň eniowych na zasadzie indukcji wolnej lub

kierowanej. Proces wyobra Ň eniowy na zasadzie indukcji kierowanej polega na

realizacji wyobra Ň eniowej narzuconego tematu podczas słuchania odpowiednio

dobranej do niego muzyki. Celem zastosowania tych technik jest umo Ň liwienie

słuchaj Ģ cemu ujawnienia uczu ę skrywanych i cz ħ sto nieu Ļ wiadomionych, a

dotycz Ģ cych traumatycznych prze Ň y ę .

-aktywna -wykorzystywanie instrumentów oraz Ļ piewanie. Realizowane s Ģ

tematyczne zaj ħ cia instrumentalne, umo Ň liwiaj Ģ ce wyra Ň enie takich emocji ,jak

gniew czy smutek. Muzykoterapia czynna stosowana jest najcz ħĻ ciej w formie

grupowej . Wspólne Ļ piewanie czy wspólna gra na instrumentach muzycznych

otwiera mo Ň liwo Ļ ci wpływania na integracj ħ w grupie . Cz ħ sto stosowana jest

procedura maj Ģ ca charakter „rozmowy" d Ņ wi ħ kami , wyzwalanymi z ró Ň nych

instrumentów . To jakim instrumentem posługuje si ħ pacjent, w jaki sposób i z

kim komunikuje si ħ , pozwala uzyska ę wiele informacji, z których mo Ň e

wynika ę wa Ň na wiedza o sobie .

Istotna rol ħ odgrywaj Ģ równie Ň Ļ rodki stosowane w muzykoterapii. Warto

wspomnie ę o cechach „zdrowej muzyki”, która nie zakłóca naturalnych

procesów emocjonalnych i fizjologicznych. Taka muzyka powinna mie ę rytm

wolniejszy od uderze ı serca w ci Ģ gu minuty; nie mo Ň e by ę gło Ļ niejsza ni Ň 70

decybeli oraz powinna zawiera ę równowag ħ d Ņ wi ħ ków.

Ze wzgl ħ du na oddziaływanie terapeutyczne wyró Ň nia si ħ :

1) muzyk ħ uspokajaj Ģ c Ģ , któr Ģ cechuje, według Gali ı skiej (1981):

- - krótki czas trwania (3÷10 min);

- - powolne lub umiarkowane tempo;

- - niewielki poziom gło Ļ no Ļ ci i brak kontrastów dynamicznych;

- - przewaga Ļ rodkowego rejestru d Ņ wi ħ ków;

- - przejrzysta i lekka faktura;

- - płynno Ļę melodii i rytmu, przewaga rytmów miarowych,

„kołysz Ģ cych";

- - obecno Ļę nieznacznych punktów kulminacyjnych, pozwalaj Ģ cych

słuchaczowi na oscylowanie mi ħ dzy stanami napi ħ cia i odpr ħŇ enia;

- - dosy ę znaczny poziom ustrukturalizowania i regularno Ļ ci przebiegu;

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: