Pij mleko będziesz wielki lub kaleką Pij mleko będziesz wielki lub kaleką.pdf

MLEKO

O zaletach mleka s∏ysza∏ ka˝dy. Ale czy codzienna szklanka mleka wyjdzie nam tylko

i wy∏àcznie na zdrowie? Co na temat mleka wiedzà naukowcy, a czego konsumentom si´

nie mówi?

Pij mleko,

lub kalekà

Mleko jest zdrowe, a jego codzienne picie sprawi, ˝e b´-

dziemy wielcy, jak Kayah, Bogus∏aw Linda, Britney Spears,

a nawet Dennis Rodman – g∏oszà kampanie reklamowe (za

którymi cz´sto stoi przemys∏ mleczarski) i powtarza cz´Êç

lekarzy. Mleko to jeden z najwi´kszych zabójców – astma,

rak, zawa∏, nasilanie osteoporozy… to tylko niektóre szkody,

jakie bia∏a nalewka nam wyrzàdza – alarmujà naukowcy

i organizacje przeciwne piciu mleka krowiego.

mi dowodami na g∏oszone

w kampanii spo∏ecznej has∏a.

Do picia mleka zach´cani sà chwytli-

wymi has∏ami równie˝ Niemcy. U naszych zachodnich sà-

siadów mleczna kampania rozpocz´∏a si´ wyjàtkowo

wczeÊnie – ju˝ w latach 50. zesz∏ego stulecia organizacja

zwiàzana z przemys∏em rolnym przekonywa∏a z wyjàtkowo

frywolnym jak na tamte czasy podtekstem: „Mleko o˝ywia

zm´czonych m´˝czyzn”. Nic dziwnego, ˝e dziÊ w sonda˝u

przeprowadzonym wÊród Niemców a˝ 88% z nich uwa˝a

mleko za niezastàpiony sk∏adnik diety. W najnowszej kam-

panii do picia mleka przekonujà Niemców gwiazdy z pier-

wszych stron gazet sloganem: „Mleko jest mojà si∏à”.

O tym, jak wa˝ne jest picie mleka s∏yszymy od dziecka

w szkole, od rodziców, od lekarzy, a zach´cajàce do tego

wsz´dobylskie reklamy nie pozwalajà nam zapomnieç o ko-

niecznoÊci wypijania dwóch lub trzech szklanek bia∏ego

napoju i w doros∏ym ˝yciu. Takà dziennà dawk´ mleka zale-

ca∏y gwiazdy w Polsce: W 2002 r. ruszy∏a spo∏eczna kampa-

nia pod has∏em „pij mleko, b´dziesz wielki”. Z billboar-

dów i telewizyjnych ekranów do picia mleka zach´cali

Kayah, Bogus∏aw Linda, a tak˝e mistrz kierownicy Krzy-

sztof Ho∏owczyc i snowboardzistka Jagna Marczu∏ajtis. Na

Zachodzie zwolennicy picia mleka posuwajà si´ jeszcze dalej

w swoich zaleceniach. Tam nie poprzestaje si´ ju˝ na dwóch

szklankach mleka dziennie. W podobnej do polskiej kam-

panii zorganizowanej w Stanach Zjednoczonych piosenkar-

ka Britney Spears zach´ca∏a nastolatków do wypijania a˝

czterech szklanek mleka ka˝dego dnia. Slogan reklamowy

brzmia∏: „Got milk?” (w wolnym t∏umaczeniu: „Pijesz

mleko?” „Masz mleko?”). Inna gwiazda, piosenkarz Marc

Anthony z kolei zapewnia∏, ˝e mleko pomaga zapobiegaç

osteoporozie. Kampania w USA trwa ju˝ od wielu lat,

a udzia∏ w niej wzi´∏y dziesiàtki s∏aw. W 2000 r. mi´dzyna-

rodowa organizacja Lekarze na Rzecz Medycyny Odpo-

wiedzialnej (Physicians Committee for Responsible Me-

dicine – PCRM), która promuje diet´ wegaƒskà, zaape-

lowa∏a do Federalnej Komisji Handlu (FTC) w USA, ˝eby ta

zbada∏a, czy aby przemys∏ mleczarski dysponuje naukowy-

U nas jak na razie kampani´ urzàdzili tylko zwolennicy picia

mleka, ale w USA i jego przeciwnicy nie pozostali d∏u˝ni.

Przed szeÊciu laty organizacja Ludzie na Rzecz Etycznego

Traktowania Zwierzàt (PETA) walczàca o prawa naszych

czworono˝nych przyjació∏ zacz´∏a sponsorowaç akcj´, w któ-

rej pod znakiem zapytania postawiono dobroczynne dzia-

∏anie krowiego mleka na ludzki organizm. Na jednej z reklam

konsumenci zobaczyli p∏aczàce dziecko z bia∏ym Êladem po

mleku na górnej wardze oraz napis: „Masz chore dzieci?”.

W innej reklamie organizatorzy kampanii posun´li si´ jeszcze

dalej i w efekcie musieli przepraszaç Rudolpha Giulianiego,

wtedy burmistrza Nowego Jorku, za to, ˝e pokazali jego zdj´-

cie równie˝ z ustami zabrudzonymi mlekiem oraz z has∏em:

„Masz raka prostaty?”. Jak twierdzà przedstawiciele PETA,

picie mleka krowiego mo˝e przyczyniaç si´ do licznych

schorzeƒ, w tym do chorób serca, niestrawnoÊci, cukrzycy

i raka prostaty.

Kto w tym mlecznym sporze ma racj´? Przedstawiciele firm

mleczarskich i wielu specjalistów od spraw ˝ywienia uwa˝ajà,

ÂWIAT KONSUMENTA l i s t o p a d 2 0 0 6

b´dziesz wielki

W 2002 r. ruszy∏a w Polsce

spo∏eczna kampania pod

has∏em „pij mleko, b´dziesz

wielki”. Z billboardów i telewi-

zyjnych ekranów do picia mleka

zach´ca∏a mi´dzy innymi Kayah.

wynik móg∏ wziàç si´ z uwarun-

kowaƒ rodzinnych badanych ko-

biet. Te z nich, które wiedzia∏y, ˝e

sà zagro˝one osteoporozà, pi∏y po pros-

tu wi´cej mleka. Widocznie jednak

i tak pi∏y go za ma∏o lub zbyt póêno

zacz´∏y profilaktyk´ i choroba u nich

wystàpi∏a.

Kampania na rzecz picia mleka

w USA trwa ju˝ od wielu lat,

a udzia∏ w niej wzi´∏y dziesiàtki

s∏aw. Jedna z nich to

aktorka Angelina Jolie.

Krytycy mleka przytaczajà te˝ argumen-

ty naukowców z uniwersytetu Alabamy,

którzy twierdzà, ˝e dowody na to, i˝

mleko pomaga zapobiegaç osteoporozie

i z∏amaniom koÊci, sà niewystarczajàce.

Jednak prof. Robert Heaney badacz

z Creighton University w Omaha zaj-

mujàcy si´ wapniem znalaz∏ mo-

cniejsze dowody na to, ˝e pier-

wiastek ten wzmacnia koÊci.

˝e argumenty wysuwane przez PCRM i PETA majà êród∏a nie

tyle merytoryczne, co ideologicznie. Amerykaƒska Unia Kon-

sumencka, organizacja, która w USA stoi na stra˝y praw i bez-

pieczeƒstwa konsumentów, stwierdzi∏a jednak, ˝e niektóre

z tych argumentów nie sà bezpodstawne.

Co ma o tym myÊleç konsument? Co

prawda nie ma niezbitych do-

wodów na to, ˝e mleko zapobiega

osteoporozie, ale jedno nie ulega

wàtpliwoÊci: jest bogate witami-

n´ D – niezb´dnà do budowy

i wzmacniania koÊci. To w∏aÊnie

ona sprawia, ˝e wapƒ jest wch∏a-

niany z jelita. Istniejà te˝ badania wskazujàce na

to, ˝e mleko i jogurt mogà lepiej s∏u˝yç koÊciom

ni˝ ˝ó∏ty ser. A to dlatego, ˝e wysoka zawartoÊç sodu, fos-

foranów i bia∏ka w wi´kszoÊci serów mo˝e niwelowaç

dzia∏anie wapnia. Mleko mo˝e, ale nie musi byç g∏ównym

êród∏em wapnia. Osoby, które nie chcà jeÊç nabia∏u, mogà

swojà dziennà dawk´ wapnia (od 900 do 1200 mg

w zale˝noÊci od wieku i p∏ci) czerpaç z wszystkich warzyw

o ciemnozielonej barwie, fasoli oraz z produktów, do

których wapƒ jest dodawany, a tak˝e z suplementów diety.

Witamin´ D natomiast mo˝na dostarczaç organizmowi

równie˝ spo˝ywajàc t∏uste ryby lub czerpaç jà z promieni

s∏onecznych. W profilaktyce osteoporozy bardzo wa˝nym

czynnikiem jest te˝ uprawianie sportu oraz unikanie alko-

holu i palenia papierosów.

Co ma wi´c zrobiç konsument? Czy wie-

rzyç propagatorom mleka i piç je codzien-

nie szklankami? Czy mo˝e wziàç sobie do

serca argumenty organizacji i lekarzy

ostrzegajàcych przed zgubnym wp∏ywem

krowiego mleka na ludzi i jego zapas wylaç

do zlewu? Aby pomóc wam rozwiàzaç dylemat, przedsta-

wiamy g∏ówne problemy zwiàzane ze spo˝ywaniem mleka,

o jakich wspominajà jego krytycy, a tak˝e argumenty zwo-

lenników mleka. Przytaczamy te˝ naukowe dowody na ich

potwierdzenie oraz te, które je obalajà. I w koƒcu odpo-

wiadamy, co to wszystko oznacza dla nas, konsumentów.

Niemców do picia mleka

przekonujà gwiazdy z pier-

wszych stron gazet sloganem:

„Mleko jest mojà si∏à”. WÊród

propagatorek mleka znalaz∏a si´

mi´dzy innymi piosenkarka

Sarah Connor.

Czy mleko wzmacnia koÊci?

Co mówià zwolennicy mleka? Picie mleka przez dzieci sprawi, ˝e

b´dà one mia∏y zdrowe i mocne koÊci, a w przysz∏oÊci

uniknà osteoporozy. Wed∏ug danych Instytutu ˚ywnoÊci

i ˚ywienia, choroba ta wyst´puje u 25% Polek w wieku

powy˝ej 50 lat, tymczasem mleko stanowi najlepsze i naj-

bardziej dost´pne êród∏o wapnia, który jest budulcem

koÊci.

Czy mleko zapobiega nowotworom czy

w∏aÊnie zwi´ksza ryzyko ich wystàpienia?

Co mówià zwolennicy mleka? W reklamie promujàcej picie

mleka w USA Dennis Rodman, s∏ynny koszykarz, mówi:

„Trzy szklanki mleka dziennie pokryjà dzienne zapotrze-

bowanie na wapƒ przeci´tnego cz∏owieka. Chyba ja po-

winienem piç szeÊç szklanek.” W∏aÊnie wapƒ zawarty

w mleku, a tak˝e inne jego sk∏adniki majà dzia∏anie anty-

nowotworowe. Odpowiednia iloÊç wapnia w organizmie

zmniejsza na przyk∏ad ryzyko wystàpienia raka jelita

grubego.

Co mówià krytycy mleka? Nie ma dowodów naukowych na to,

˝e picie mleka zmniejsza ryzyko osteoporozy. Wr´cz prze-

ciwnie, mo˝e si´ nawet do niej przyczyniaç. W jaki

sposób? Otó˝ oprócz wapnia mleko zawiera równie˝ du˝e

iloÊci bia∏ka, a ono wyp∏ukuje wapƒ z koÊci.

Co mówià badania? Zakrojone na du˝à skal´ badanie prowa-

dzone przez uczonych z Harvardu w ciàgu 12 lat na gru-

pie 78 tys. kobiet wykaza∏o, ˝e te z nich, które pi∏y du˝o

mleka, cz´Êciej zapada∏y na osteoporoz´. Jednak z interpre-

tacjà wyników trzeba byç ostro˝nym. Dr Diane Feskanich,

jedna z autorek badania, zwraca uwag´ na fakt, ˝e taki

Co mówià krytycy mleka: Nadmiar wapnia mo˝e zwi´kszaç ryzyko

powstania nowotworu, a ÊciÊlej – raka prostaty.

ÂWIAT KONSUMENTA l i s t o p a d 2 0 0 6

Co mówià badania? Badania wskazujà na

to, ˝e nabia∏ i wapƒ mogà zapobiegaç

wystàpieniu raka jelita grubego oraz

polipów na jelicie. I tak na przyk∏ad

badanie naukowców z Fred Hutchi-

nson Cancer Research Center w Se-

attle wykaza∏o, ˝e osoby jedzàce

najwi´cej niskot∏uszczowego nabia∏u

lub regularnie za˝ywajàce suplemen-

ty z wapniem mia∏y najmniejsze ry-

zyko zapadni´cia na raka jelita gru-

bego. Z kolei analiza 10 ró˝nych badaƒ wyko-

nana na Uniwersytecie w Harvardzie pokazu-

je, ˝e rzeczywiÊcie ci, którzy pijà mleko w naj-

wi´kszych iloÊciach, majà wi´ksze prawdo-

podobieƒstwo unikni´cia raka jelita grubego.

Na czym polega to zjawisko w teorii? Otó˝

wapƒ zdaje si´ byç pomocny w usuwaniu niektórych kwasów,

mogàcych mieç zwiàzek z nowotworami jelita.

wià˝e si´ ze zwi´kszonym ryzykiem zachorowania na raka

prostaty. I tak u m´˝czyzn, którzy zjadali ponad pi´ç potraw

mlecznych dziennie, ryzyko wystàpienia choroby by∏o

o 34% wi´ksze ni˝ u pijàcych mleko najwy˝ej raz na dwa dni.

Co jest przyczynà? Otó˝ wapƒ mo˝e hamowaç produkcj´

najbardziej aktywnej formy witaminy D, która przeciwdzia∏a

rakowi prostaty.

PETA walczàca o prawa

zwierzàt zacz´∏a sponsorowaç

akcj´, w której pod znakiem

zapytania postawiono

dobroczynne dzia∏anie krowiego

mleka na ludzki organizm. Na

jednej z reklam konsumenci

zobaczyli p∏aczàce dziecko

z bia∏ym Êladem po mleku na

górnej wardze oraz napis:

„Masz chore dzieci?”

Naukowcy zwracajà te˝ uwag´ na fakt, ˝e zjadanie du˝ych iloÊ-

ci t∏ustych produktów mlecznych, podobnie jak i innych t∏u-

stych daƒ, mo˝e zwi´kszaç ryzyko niektórych rodzajów raka.

Co ma o tym myÊleç konsument? Wyniki badaƒ nad zale˝noÊcià

picia mleka a zmniejszeniem ryzyka zachorowania na raka

jelita grubego oraz zwi´kszeniem prawdopodobieƒstwa

zapadni´cia na raka prostaty sà warte poznania. Ale czy

w zwiàzku z tym mamy piç wi´cej mleka czy mniej? Opisane

tu badania nie sà jeszcze wystarczajàcym dowodem na to, by

odpowiedzieç na to pytanie. Dlatego najlepiej nadal stosowaç

si´ do wytycznych wi´kszoÊci lekarzy i piç oko∏o dwóch szkla-

nek pó∏t∏ustego mleka dziennie.

Ale mleko nie uchroni nas przed wszystkimi rodzajami

nowotworów. Wr´cz przeciwnie, do niektórych mo˝e si´

przyczyniaç. Do takich niepokojàcych wniosków doszli ame-

rykaƒscy badacze, którzy przeanalizowali wyniki doÊwiad-

czeƒ z udzia∏em 21 tys. m´˝czyzn. Co si´ okaza∏o? IloÊç

spo˝ywanego wapnia (g∏ównie z produktów mlecznych)

Czy mleko pomaga czy szkodzi sercu?

Co mówià zwolennicy mleka? Wapƒ zawarty w mleku u∏atwia

utrzymanie ciÊnienia t´tniczego na prawid∏owym poziomie.

Ponadto zwi´ksza poziom dobrego cholesterolu (HDL)

r eklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama rek

MLEKO

we krwi, zmniejszajàc jednoczeÊnie poziom tego szkodliwego

(LDL). Równie˝ inne pierwiastki zawarte w mleku wp∏ywa-

jà na obni˝enie ciÊnienia krwi: magnez i potas. Foliany

z kolei obni˝ajà poziom homocysteiny, a dzi´ki temu spada

ryzyko chorób uk∏adu krà˝enia.

nabia∏u, ale i warzyw, a co za tym idzie – wiele kluczowych

dla zdrowia zwiàzków mineralnych.

W 2001 r. nowozelandzki badacz dr Corrie McLachlan

og∏osi∏ wyniki badaƒ, z których wynika∏o, ˝e mleko, a ÊciÊlej

zawarta w nim kazeina (rodzaj bia∏ka), jest przyczynà chorób

serca. Wed∏ug Brytyjskiej Fundacji Serca (British Heart Foun-

dation) do wyników tych nale˝y podchodziç ostro˝nie. Trze-

ba by przeprowadziç badania zakrojone na wi´kszà skal´,

które mog∏yby potwierdziç tez´ naukowca z Nowej Zelandii.

Tymczasem, jak zaleca organizacja, powinniÊmy nadal sto-

sowaç diet´ z niskà zawartoÊcià t∏uszczów nasyconych (znaj-

dujàcych si´ w wielu przetworach mlecznych) oraz bogatà

w owoce i warzywa. Warto w tym miejscu zaznaczyç, ˝e

dr McLachlan jest jednoczeÊnie prezesem firmy A2, produku-

jàcej mleko bez bia∏ka odpowiedzialnego za – jak twierdzi

– tysiàce przypadków zawa∏ów serca na ca∏ym Êwiecie. A2 re-

klamowane jest jako „cudowne mleko”.

Co mówià krytycy mleka? Nie ma dowodów na ochronne dzia-

∏anie mleka na serce. Co wi´cej, mleko mo˝e przyczyniaç

si´ do zatykania naczyƒ krwionoÊnych. Szczególnie pe∏-

not∏uste mleko nie jest polecane ze wzgl´du na zawartoÊç

niezdrowych t∏uszczów nasyconych, które zwi´kszajà ry-

zyko chorób serca.

Co mówià badania? Teoretycznie zwiàzki mineralne zawarte

w mleku mogà wspomagaç obni˝anie ciÊnienia krwi.

W 1997 r. przeprowadzono badanie sponsorowane przez

amerykaƒski rzàd, w którym ostatecznie potwierdzono, ˝e

dieta bogata w owoce, warzywa i niskot∏uszczowe produk-

ty mleczne zmniejsza ciÊnienie krwi. Natomiast ani obfita

dieta bez sk∏adników mlecznych, ani typowa dieta Ame-

rykanów nie mia∏a takiego dzia∏ania. – Ale twierdzenie, ˝e

to przetwory mleczne przyczyniajà si´ do obni˝ania ciÊ-

nienia, jest nadu˝yciem – t∏umaczy prof. Lawrence Appel,

prowadzàcy badanie. Eksperyment nie mia∏ bowiem na

celu wskazania, które produkty wp∏ywajà na ciÊnienie,

a pierwsza z wymienionych diet zawiera∏a nie tylko du˝o

Co ma o tym myÊleç konsument? G∏ówny zarzut kierowany pod

adresem mleka przez przeciwników tego najbielszego z napo-

jów, to podwy˝szanie poziomu cholesterolu i tym samym

przyczynianie si´ do zatykania naczyƒ krwionoÊnych. Kto,

a raczej co, za tym stoi? T∏uszcze nasycone. Dlatego wyeli-

minowanie ich nadmiaru z diety, równie˝ przez zastàpienie

mleka pe∏not∏ustego pó∏toraprocentowym, mo˝e pomóc nam

a reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama reklama rekl

MLEKO

w obni˝eniu poziomu z∏ego cholesterolu. Trzeba tylko pami´-

taç, ˝e mleko „light”, z którego usuni´to wi´kszoÊç t∏uszczu,

nie b´dzie ju˝ zawiera∏o witamin w nim rozpuszczalnych,

czyli: A, D i E.

cego laktoz´, które wypijane wraz z mlekiem pomagajà przy-

swajaç je organizmowi.

Osoby z nietolerancjà laktozy powinny uwa˝aç tak naprawd´

na niemal wszystkie produkty dost´pne dziÊ w sklepach. Bar-

dzo trudno skomponowaç diet´ tak, ˝eby uniknàç tego w´-

glowodanu. Mleko ukryte jest w sk∏adzie ogromnej iloÊci

gotowych produktów, takich jak pizza, zupy z proszku, de-

sery, musztardy czy lody. Wra˝liwy konsument na laktoz´

mo˝e si´ natknàç nawet przyjmujàc niektóre leki i u˝ywajàc

past´ do z´bów. Producenci kosmetyków i leków stosujà bo-

wiem laktoz´ jako tani sk∏adnik wype∏niajàcy.

Unikajàc mleka unikniemy niestrawnoÊci?

Co mówià zwolennicy mleka? Znana aktorka Whoopi Goldberg

zach´ca∏a w amerykaƒskiej kampanii do picia mleka nawet

osoby cierpiàce na nietolerancj´ laktozy: „Na szcz´Êcie dla

nas, ludzi nietolerujàcych laktozy, mamy mleko bez

zawartoÊci tego cukru.”

Co mówià krytycy mleka? Nietolerancja laktozy to naturalna

odpowiedê organizmu na dostarczanie mu czegoÊ, czego nie

powinniÊmy piç. Przecie˝ inne ssaki ˝ywià si´ mlekiem tylko

w okresie niemowl´cym, a cz∏owiek pije mleko równie˝ jako

doros∏y. Tymczasem natura nas do tego nie przystosowa∏a.

Nie przystosowa∏a nas tym bardziej do picia mleka po-

chodzàcego od zwierzàt innego gatunku ni˝ nasz, mleka

o innym sk∏adzie ni˝ ludzkie. Dlatego picie mleka krowiego

przez ludzi to patologia.

Czy mleko jest bezpieczne dla dzieci?

Co mówià zwolennicy mleka? Mleko jest szczególnie wa˝nym sk∏ad-

nikiem diety dzieci, gdy˝ warunkuje prawid∏owy rozwój koÊci

i z´bów. Od stopnia uwapnienia koÊci w wieku m∏odzieƒczym

zale˝y ich odpornoÊç na z∏amania w starszym wieku. Dlatego

dzieci powinny piç wi´cej mleka ni˝ doroÊli.

Co mówià krytycy mleka? Bia∏ko mleka krowiego mo˝e powo-

dowaç alergi´, a w jej nast´pstwie cukrzyc´ insulinozale˝nà

(zwanà m∏odzieƒczà).

Co mówià badania? Nietolerancja laktozy to doÊç powszechna

przypad∏oÊç. Przyczynà jest brak lub zbyt niska iloÊç enzymu

trawiàcego laktoz´, czyli cukier zawarty w mleku krowim.

W efekcie w jelitach odk∏ada si´ niestrawiona laktoza. Objawy

to wzd´cia, gazy, biegunka lub md∏oÊci. W Polsce na nietole-

rancj´ laktozy cierpi oko∏o 20% ludzi. Ale na ca∏ym Êwiecie a˝

70-80% osób ma problemy z trawieniem mleka – w wi´k-

szoÊci w Azjatów i Afrykanów (nawet ponad 90% z nich nie

toleruje laktozy). Za to w po∏udniowej cz´Êci Uralu le˝y

kraina, której niemal wszyscy mieszkaƒcy trawià laktoz´ bez

problemu. To w∏aÊnie u nich przed 7 tys. lat mutacja pewnego

genu sprawi∏a, ˝e na Ziemi pojawili si´ pierwsi ludzie trawià-

cy mleko zwierzàt. Skrz´tnie to wykorzystali i zacz´li doiç

krowy i kozy, a mleko tych zwierzàt sta∏o si´ nieod∏àcznym

sk∏adnikiem diety ludzi z Uralu. Równie˝ na pó∏nocy Europy,

gdzie z powodu zimnego klimatu brakowa∏o roÊlin do wy˝y-

wienia, wi´kszoÊç osób zacz´∏a trawiç mleko. Do dziÊ w∏aÊnie

tam mieszka najmniej ludzi z nietolerancjà laktozy.

Co mówià badania? Mleko krowie mo˝e wywo∏ywaç reakcje aler-

giczne u dzieci, które nie ukoƒczy∏y pierwszego roku ˝ycia. A to

dlatego, ˝e mleko matki nie zawiera kazeiny, wi´c niemowl´ nie

potrafi jej strawiç. Na takà alergi´ cierpi oko∏o 2-7% nie-

mowlàt. Wi´kszoÊç dzieci wyrasta z niej, zanim osiàgnie czte-

ry lata. Niektóre badania wskazujà na to, ˝e podawanie nie-

mowl´tom mleka krowiego mo˝e faktycznie powodowaç cu-

krzyc´ insulinozale˝nà. Dlatego pediatrzy zalecajà nie wpro-

wadzaç mleka krowiego do diety dziecka w pierwszym roku

˝ycia. Dla najm∏odszych konsumentów przeznaczone sà

specjalne mleka, w których bia∏ka zmodyfikowano tak, aby

by∏y przyswajalne przez dzieci, a sk∏ad przypomina∏ mleko

kobiece. Badania wskazujà na zmniejszenie ryzyka wystà-

pienia cukrzycy u niemowlàt karmionych takim mlekiem.

Objawy alergii na kazein´ sà bardziej dotkliwe ni˝ na nietole-

rancj´ laktozy. To mi´dzy innymi egzema, kolka, biegunka,

kaszel, wymioty. Picie mleka mimo alergii mo˝e prowadziç do

powik∏aƒ zdrowotnych.

Osoby z nietolerancjà laktozy powinny unikaç mleka. Bada-

nia pokazujà, ˝e nie muszà za to rezygnowaç z mlecznych na-

pojów fermentowanych. Jogurty, kefiry czy maÊlanki sà ∏at-

wiej strawne. Laktoza jest w nich ju˝ cz´Êciowo sfermento-

wana, co u∏atwia jej przyswojenie, a bakterie kwasu mlekowe-

go dodatkowo pomagajà w jej trawieniu.

Co ma o tym myÊleç konsument? Rodzice, którzy podejrzewajà

u swoich dzieci alergi´ na mleko, powinni potwierdziç to u leka-

rza. Mleko krowie jest rzeczywiÊcie jednym z wa˝niejszych êró-

de∏ wapnia dla dzieci, ale mo˝e byç spo˝ywane po ukoƒczeniu

pierwszego roku ˝ycia.

Co ma o tym myÊleç konsument? Nie ma powodu, aby osoby cier-

piàce na nietolerancj´ laktozy, mia∏y rezygnowaç z mleka pod

jakàkolwiek postacià. Wr´cz przeciwnie, mogà piç fermento-

wane napoje mleczne. Mogà nawet stopniowo wprowadzaç

do swojej diety mleko spo˝ywane ma∏ymi porcjami i ∏àcznie

z innymi produktami. JeÊli niestrawnoÊç nie wystàpi, mo˝na

porcje powoli zwi´kszaç, bo enzym trawiàcy laktoz´ zanika

po d∏u˝szym czasie niepicia mleka i mo˝e si´ znów pojawiç,

kiedy zaczynamy mleko w∏àczaç w naszà diet´. Poza tym

w aptekach dost´pne sà specjalne preparaty enzymu trawià-

Koƒca nie widaç

Wcià˝ trwajà badania nad wp∏ywem mleka na ró˝ne aspekty

naszego zdrowia. Ciàgle te˝ naukowcy nie poznali dok∏adnie

wszystkich mechanizmów oddzia∏ywania mleka na nasz orga-

nizm. Dlatego zapewne spór zwolenników i przeciwników

mleka pr´dko si´ nie zakoƒczy. Mleko pozostanie na razie

– tak jak krowa – czarno-bia∏e.

Joanna Wosiƒska

ÂWIAT KONSUMENTA l i s t o p a d 2 0 0 6

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: