Edmund de Amicis - Serce.pdf

(384 KB) Pobierz
8972532 UNPDF
Aby rozpocząć lekturę,
kliknij na taki przycisk ,
który da ci pełny dostęp do spisu treści książki.
Jeśli chcesz połączyć się z Portem Wydawniczym
LITERATURA.NET.PL
kliknij na logo poniżej.
8972532.001.png 8972532.002.png
Edmund de Amicis
SERCE
OPOWIADANIA MIESIĘCZNE
Tłumaczyła:
MARIA KONOPNICKA
2
Tower Press 2000
Copyright by Tower Press, Gdańsk 2000
3
„... chodziłbym z dużo większą ochotą do szkoły, gdyby nam nauczyciel opowiadał co
dzień takie rzeczy jak dziś z rana. Ale cóż! Tylko raz w miesiącu ma być jedno takie i mamy
je dostać na piśmie, i będzie zawsze o pięknym i dobrym czynie jakiegoś małego chłopca”...
Te słowa jednego z młodziutkich bohaterów „Serca” najlepiej wyrażają niezniszczalny
urok zawartych w nim opowiadań.
Opowiadania miesięczne stanowią część książki. Całość ukazała się w roku 1955.
„Serce” napisał wioski pisarz Edmund de Amicis na podstawie pamiętników swego syna,
ucznia szkoły elementarnej w Turynie. Opisując historię przeżyć szkolnych chłopca, włączył
do niej tekst literackich zadań szkolnych, jakie chłopcy otrzymywali co miesiąc – stąd nazwa
tych utworów: opowiadania miesięczne.
Opowiadania te oddajemy dziś do rąk naszych młodych czytelników z przekonaniem, że
przeczytają je z równie głębokim wzruszeniem, z jakim czytali je bohaterowie „Serca” – mali
uczniowie szkoły turyńskiej końca XIX wieku.
4
MAŁY PATRIOTA Z PADWY
Pewnego razu parostatek francuski płynął z Barcelony, miasta hiszpańskiego, do Genui; a
znajdowali się na pokładzie Francuzi, Włosi, Hiszpanie i Szwajcarowie. I był tam między
innymi chłopiec jedenastoletni, biednie odziany, sam, który się trzymał ciągle na uboczu jak
leśne zwierzątko, poglądając na ludzi spode łba! Bo to było tak: przed dwoma laty jego ojciec
i jego matka, wieśniacy z okolic Padwy, sprzedali tego chłopca bandzie linoskoków, którzy
nauczywszy go przeróżnych sztuk to pięścią, to kopaniem, to głodem, wędrowali z nim przez
Francję i Hiszpanię, bijąc go bez litości i jeść mu nie dając. Więc kiedy przywędrowali do
Barcelony, ów chłopiec, nie mogąc wytrzymać tego bicia i tego głodzenia i wyniszczony do
ostatka sił, uciekł od swego dozorcy i oddał się w opiekę konsula włoskiego, który ulitowaw-
szy się nad nim umieścił go na tym parostatku i dał mu list do kwestora w Genui, żeby tego
biedaka do rodziców odesłał. Do tych rodziców, co go to sprzedali, jak gdyby był bydlęciem,
nie człowiekiem. Biedny chłopiec był cały poraniony i ledwo się na nogach trzymał. Dali mu
kajutę drugiej klasy. Patrzyli na niego ludzie, niejeden i zapytał o co, ale on nie odpowiadał. I
tak się zdawało, że wszystkich nienawidzi i wszystkimi gardzi, tak mu dojadły i struły serce
te razy i te głodzenia. Wszakże udało się trzem podróżnym przez uporczywe pytania rozwią-
zać mu jakoś język, tak że w kilku szorstkich słowach na pól włoskich, na pół hiszpańskich, a
na pół francuskich opowiedział im swoją historię.
Ci trzej podróżni to nie byli Włosi, ale zrozumieli, co ten chłopiec mówił, i trochę z litości,
a trochę z tego, że im wino szumiało w głowie, dali mu pieniędzy żartując i namawiając, żeby
im jeszcze co więcej opowiedział. A że do sali weszło w owej chwili kilka pań, wszyscy trzej
chcieli się pokazać i rzucali mu pieniądze wołając: – Trzymaj, chłopcze! Trzymaj jeszcze! – i
pobrzękując lirami po stole.
Chłopiec napełnił kieszenie, podziękował półgłosem, zawsze jednako dziki, ale ze spojrze-
niem pierwszy raz uśmiechniętym i wdzięcznym; po czym zaraz poszedł do swojej kajuty,
zaciągnął firankę i siedział cicho, rozmyślając o swym dziwnym losie. Mógł teraz za te pie-
niądze nakupić sobie różnych łakotek, on, który przez dwa lata łaknął suchego chleba; mógł
też kupić sobie w Genui ubranie, on, co od dwóch lat w łachmanach chodził; i także mógł
przynieść je z sobą rodzicom, którzy pewnie inaczej by go wtedy przyjęli, niż gdyby przy-
szedł z próżnymi rękami. Przecież te pieniądze to były dla niego jakby mały majątek. Tak to
on sobie rozmyślał pocieszony, poza firanką kajuty, podczas kiedy trzej podróżni rozmawiali
z sobą siedząc przy obiadowym stole w pośrodku sali drugiej klasy. Pili i rozmawiali o po-
dróżach swoich, o krajach, jakie poznali, i od słowa do słowa zaczęli mówić o Włochach.
Zaczął jeden skarżyć się na oberże, drugi na koleje żelazne, a potem wszyscy wpadli w za-
pał i wygadywali na wszystko, co włoskie. Ten wolałby podróżować po Laponii, tamten
opowiadał, jako w całych Włoszech są sami oszuści i złodzieje, trzeci prześmiewał się, że
urzędnicy włoscy nie umieją czytać.
– Naród nieuków! – rzekł pierwszy.
– Brudasów! – rzekł drugi.
– Zło... – zaczął trzeci i chciał powiedzieć „złodziei”, ale nie dokończył słowa.
Grad soldów i półlirówek spadł im nagle na głowy, na plecy, potoczył się po stole, po po-
kładzie z piekielnym hałasem.
Wszyscy trzej skoczyli wściekli patrząc w górę, a tu im jeszcze na twarze runęła garść
miedziaków.
– Macie tu swoje pieniądze! Trzymajcie swoje grosze! – krzyknął z pogardą chłopiec ze-
rwawszy firankę swej kajuty. – Nie przyjmuję wsparcia od tych, którzy moją ojczyznę znie-
ważają!
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin