Nadolski_Bogusław_-_Odpowiedzi_na_101_pytań_o_Mszę_św.pdf

ODPOWIEDZI NA 101 PYTAŃ

O MSZĘ ŚWIĘTĄ

Autor Bogusław Nadolski TChr

Wydawnictwo WAM

SPIS TREŚCI

WSTĘP

1. Dlaczego raz mówimy „Eucharystia", innym razem „Najświętszy Sakrament?"

Czy Najświętszy Sakrament jest tym samym, co Eucharystia?

2. Dlaczego w każdą niedzielę mamy obowiązek uczestniczenia w Eucharystii?

3. Dlaczego niedzielną Eucharystię sprawuje się już w sobotę?

4. Po co sprawuje się Eucharystię w dni powszednie?

5. Upowszechniło się wyrażenie „celebracja", „celebrować Mszę świętą", co ono

oznacza, czy nie lepiej mówić nadal o odprawianiu Eucharystii?

6. Skoro Eucharystia jest działaniem wspólnotowym - całego Kościoła, to dlaczego

celebrans odmawia po cichu jakieś modlitwy, co robi wrażenie pewnej magiczności?

7. Wydaje się, że w czasie Eucharystii za mało miejsca pozostawiono dla modlitwy

indywidualnej. Czy mam rację?

8. Dlaczego udzielanie sakramentów ma miejsce podczas Eucharystii?

9. Dlaczego formuły, poprzez które zgromadzeni na Eucharystii wyrażają swój

współudział, są tak trudne, np. „Bogu niech będą dzięki" po czytaniach, „Alleluja",

„Hosanna na wysokości"?

10. Co oznacza pojęcie „Eucharystia kosmiczna", „liturgia kosmiczna? Czy ma ono

jakiś związek z lotami kosmonautów?

11. Jak powstał cały układ (Porządek) Mszy świętej?

12. Dużo mówi się o pięknie liturgii, wydaje mi się jednak, że jest ono rozumiane nieco

powierzchownie, czy mam rację? Na czym polega piękno celebracji?

13. Wiele mówi się o Eucharystii jako sercu chrześcijaństwa, jako źródle i szczycie

życia Kościoła, czy jednak współczesna sztuka przestrzeni przeznaczonej do

sprawowania Eucharystii nie stanowi zaprzeczenia tego twierdzenia?

14. Kto właściwie sprawuje Eucharystię: celebrans, zgromadzenie liturgiczne, Kościół,

wspólnota ołtarza, wspólnota stołu? Skąd te ostatnie wyrażenia i co oznaczają?

15. Czy należy się przygotowywać do niedzielnej Eucharystii i jak to robić?

I. OBRZĘDY WSTĘPNE; Otwarcie się na przyjęcie Daru

16. Zwykle wchodząc do kościoła żegnamy się, zanurzając palce w pobłogosławionej

wodzie. Po co zatem tak zwana aspersja? Jakie jest jej znaczenie?

17. Kiedy właściwie rozpoczyna się liturgia Mszy świętej?

18. Jeżeli tworzy się wspólnota Kościoła, to dlaczego na „Pan z wami" odpowiadamy

„I z duchem twoim", a nie „z tobą"? Skąd ta sztuczność?

19. Czytałem, że początek Mszy świętej winien koncentrować się na tworzeniu

świadomości wspólnoty Kościoła. Tymczasem widzimy okadzanie, ucałowanie

ołtarza, skłony, słyszymy dzwonki

20. „Pierwsze powinno być pierwsze" - odnoszę to powiedzenie Czesława Miłosza do

początku sprawowania Eucharystii. Idę w niedzielę do „domu Pana, z radością",

by skoncentrować się na Nim, dlaczego więc słyszę wezwanie do zastanowienia się

nad sobą?

21. Niepokoi mnie stwierdzenie wypowiadane przez celebransa: „Przeprośmy Boga za

nasze grzechy, abyśmy godnie sprawowali Najświętszą Ofiarę". Kto ze

śmiertelników może być godnym misterium Chrystusa?

22. Dlaczego po przeproszeniu za grzechy następują słowa: „Panie, zmiłuj się nad

nami", które niejako dublują Akt pokuty?

23. Dlaczego po Kyrie następuje znowu przeskok do radosnego hymnu, który trudno

się śpiewa?

24. Chociaż podczas Mszy świętej kilkakrotnie pada wezwanie „Módlmy się",

odnoszę wrażenie, że liturgia nie uczy mnie modlitwy

25. Skąd się wziął gest rozłożonych rąk celebransa i jakie posiada znaczenie?

II. LITURGIA SŁOWA; Uobecnienie się Dobrej Nowiny o Królestwie Bożym –

spotkanie z przepowiadającym Jezusem

26. Dlaczego istnieje tak dużo czytań w liturgii, skoro jest ona przede wszystkim

uwielbieniem Boga w mocy przyjętego daru Ducha Świętego?

27. Kto w Kościele układa zestaw czytań i jakimi kieruje się zasadami?

28. Jakie znaczenie ma śpiew psalmu responsoryjnego?

29. Co to jest sekwencja?

30. Jakie ma znaczenie i czym jest śpiew przed Ewangelią?

31. Czy milczenie nie jest lepszym sposobem na wprowadzenie w słowo Boże, zwłaszcza

we współczesnym, rozgadanym świecie?

32. Dlaczego czytanie Pisma świętego ma miejsce podczas Eucharystii, a słuchanie go

jest aktem kultu - uwielbieniem Boga?

33. Dlaczego nie można w liturgii odczytywać lektur niebiblijnych?

34. Czy istnieje różnica pomiędzy słowem Bożym a Pismem świętym?

Dlaczego ukazuje się księgę Ewangelii, mówiąc: „Oto słowo Boże"?

35. Jak należy rozumieć formułę wypowiadaną po zakończeniu proklamacji Ewangelii:

„Niech słowa Ewangelii zgładzą grzechy nasze"?

36. Spotykam się z terminem „Ewangeliarz", innym razem „Ewangelistarz".

Czy istnieje i jaka jest różnica?

37. Dlaczego okadza się Ewangeliarz i okazuje tyle oznak szacunku?

38. Dlaczego ustanowiono specjalną funkcję lektora, czy to nie wszystko jedno,

kto będzie odczytywał Pismo święte w liturgii?

39. Dlaczego okadza się ołtarz?

40. Jaki właściwie charakter posiada Liturgia słowa? Wydaje się, że mówiąc o

celebracji liturgii, nie odnosi się tego wyrażenia do Liturgii słowa?

41. Moje pytanie nie odnosi się wprost do Mszy, ale ściśle się z nią wiąże. Czy podczas

lektury Pisma świętego w domu, słowo Boże nie traci niczego ze swej dynamiki?

42. Czy homilia i kazanie to to samo?

43. Dlaczego homilii nie mogą głosić dobrze przygotowani absolwenci wydziałów

teologicznych?

44. Wyznanie wiary jest logiczną konsekwencją wsłuchiwania się w proklamowane

słowo Boże, wyjaśniane w homilii językiem współczesnym. Czy więc i wyznanie

wiary nie powinno być ekspresją żywej wiary, oddaną językiem aktualnym, żywym,

a nie powtarzaniem stałych formuł dogmatycznych?

45. Kiedy Credo zostało wprowadzone do Mszy świętej?

46. W którym momencie i kto we Mszy świętej odmawiał Credo oraz w jakim języku?

47. Dlaczego w odnowionej liturgii prawie odstąpiono od śpiewu Credo, przecież każdy

artykuł wiary wymaga osobistej akceptacji, a śpiew to ułatwia?

48. Po co odmawiać jeszcze Credo, skoro w liturgii istnieje tyle charakterystycznych

wyznań wiary, np. w „Chwała na wysokości" - Tyś jedyny, Najwyższy...,

Kyrie eleyson. Cała Eucharystia jest wielkim wyznaniem wiary. Czy nie mamy tu

do czynienia z dubletem?

49. Czym właściwie jest Credo - modlitwą, wyznaniem, rodzajem manifestacji wiary?

50. Od dzieciństwa uczyłem się Składu Apostolskiego, dlaczego odstąpiono od tej tak

nam bliskiej formuły?

51. Czy i jakie było wyznanie wiary w Izraelu, czy miało wpływ na analogiczne

w chrześcijaństwie?

52. Czy i jakie Wyznanie wiary odmawiane jest w Kościołach na Wschodzie?

53. Czy Kościoły reformowane posiadają i odmawiają w Wieczerzy Pańskiej Credo ?

54. Skąd wzięło się określenie „Symbol wiary?"

55. Skoro Symbol wiary stanowi moment odróżnienia, rozpoznania, dlaczego nie

zgłębia się jego treści, nie aktualizuje? Nie słyszałem jeszcze, a żyję już 62 lata,

rozważania na temat któregoś z artykułów Składu Apostolskiego

56. Skąd wziął się zwyczaj przyklękania, a obecnie głębokiego skłonu na słowa:

„Narodził się z Maryi Panny i stał się człowiekiem"?

57. Czy istnieją za i przeciw stosowaniu aplauzu w liturgii, szczególnie w formie

oklasków?

58. „Modlitwa wiernych" czy „Modlitwa powszechna", które z tych wyrażeń jest

poprawne?

59. Dlaczego w sprawowaniu liturgii korzysta się z dodatkowych ksiąg, pomocniczych

kart i kartek?

III. LITURGIA EUCHARYSTYCZNA; Gotowość włączenia się w Chrystusowe oddanie

się Bogu Ojcu i ludziom

A. PRZYGOTOWANIE DARÓW

60. Dawniej uczono, że po Liturgii słowa rozpoczyna się Offertorium - Ofiarowanie.

Obecnie stosuje się określenie „obrzęd przygotowania darów", skąd ta zmiana?

61. Dlaczego jednak we Wprowadzeniu do nowego wydania Mszału (2000) istnieje

zachęta do wykonywania śpiewu na Offertorium?

62. Dlaczego zbiera się na „tace" podczas Mszy świętej?

63. Skąd się wzięło tzw. „zakupywanie Mszy"?

64. Dlaczego dolewa się wody do kielicha z winem?

65. Czy wino stosowane podczas Mszy powinno być czerwone, jeśli tak, dlaczego?

66. Obmywanie rąk na widoku zgromadzonych nie jest zbyt estetycznym gestem.

Jakie jest jego znaczenie?

67. Często słyszę: „Módlcie się, aby moją i waszą ofiarę", „nasza ofiara (lub: nasza

i wasza) ofiara". Skąd bierze się to zamieszanie, jaki jest sens tego wezwania i jaka

jest poprawna formuła?

68. Dlaczego okadza się dary złożone w uroczystej celebracji?

69. Z dawnych modlitw „ofertoryjnych" zmieniono bardzo wiele, dlaczego?

70. Jaki sens mają obecnie modlitwy odmawiane podczas przygotowania darów?

71. A jednak z dawnych modlitw zachowano modlitwę „Przyjmij nas Panie, stojących

przed Tobą, w duchu pokory i z sercem skruszonym?"

72. Dlaczego dopiero po przygotowaniu darów, a nie wcześniej okadza się także

zgromadzonych?

73. Dlaczego Modlitwa nad darami odmawiana jest już właściwie po zakończeniu

przygotowania darów?

74. Przygotowanie darów wiązało się z troską o biednych, a także ze wspólnymi

posiłkami, które nazywano agapami. Dlaczego więc współcześnie agapy

organizowane są tylko okazjonalnie?

B. MODLITWA EUCHARYSTYCZNA

75. Co stanowi główny motyw Modlitwy Eucharystycznej?

76. Uczestnicząc w Eucharystii w różnych kościołach, w wielu z nich byłem urzeczony i

mocno podniesiony na duchu zbiorową, wielogłosową odpowiedzią na doksologię,

w innych przypadkach odpowiedź była rachityczna, anemiczna. Czy nie powinno

się promować tej pierwszej postawy?

77. Dlaczego początek Modlitwy Eucharystycznej nosi nazwę prefacji, skąd ta nazwa i

jaka jest treść prefacji?

78. Po co odmawia się specjalną modlitwę o działanie Ducha Świętego?

79. Skąd zatem modlitwy wstawiennicze?

80. W takim razie czy modlitwy wstawiennicze w Modlitwie Eucharystycznej nie są

powtórzeniem Modlitwy powszechnej?

81. Dlaczego istnieje tak wiele Modlitw Eucharystycznych?

82. Co jest najistotniejsze w uczestnictwie w Eucharystii, skoro mówi się o uwielbieniu

i dziękczynieniu?

83. Dlaczego raz mówi się, że Eucharystia jest Ofiarą, innym razem, że Ucztą ofiarną?

C. LITURGIA KOMUNII

84.Jestem przekonany, że kontakt człowieka z Bogiem, sakramentalne spotkanie

z Nim, winien być osobisty, indywidualny, po prostu „mój", a nie wspólnotowy.

Czy mam rację?

85. Czy po zakończeniu Modlitwy Eucharystycznej doksologią nie powinno się

przechodzić bezpośrednio do Komunii? Tymczasem nagromadzono sporo modlitw,

śpiewów, obrzędów

86. Jaki jest sens słów „Błogosławieni (częściej spotyka się określenie: szczęśliwi),

którzy zostali wezwani na ucztę Baranka" i czy oba wyrażenia są uprawnione?

87. Dlaczego Kościół odszedł od chleba codziennego, kwaszonego na korzyść

przaśnego?

88. Czy udzielanie Komunii do ust jest godniejsze niż składanie jej na rękę?

89. Jaka jest motywacja przyjmowania Komunii dwukrotnie w tym samym dniu?

90. Dlaczego wprowadzono post przed Komunią, przecież lepiej uczestniczy się

w Eucharystii będąc najedzonym?

91. Po Soborze Watykańskim II wiele mówiono o Komunii pod dwiema postaciami,

jednak w naszej rzeczywistości ma ona miejsce tylko w specjalnych

okolicznościach. Dlaczego, czy doczekamy się zmiany?

92. Dlaczego nie można samemu wziąć Komunii, przecież jesteśmy osobami

dojrzałymi?

93. Dlaczego słowa „Oto wielka tajemnica wiary" wypowiadane są po konsekracji i co

one oznaczają? Czy inne działania nie stanowią tajemnicy?

94. Dlaczego w naszych kościołach tak rzadko stosuje się procesję do Komunii, która

przecież posiada głęboką symbolikę i dlaczego tak kurczowo trzymamy się słów

setnika z Kafarnaum?

95. Jak rozumieć dziękczynienie po Komunii, skoro cała Eucharystia jest

dziękczynieniem? Jak przeżywać ten czas?

96. Podkreśla się z jednej strony, że uczestnictwo w Eucharystii to źródło

chrześcijańskiego życia, z drugiej słyszy się zachęty do adoracji Najświętszego

Sakramentu, organizuje odpowiednie nabożeństwa. Jaki jest związek adoracji ze

sprawowaniem Eucharystii, w czym tkwi istota adoracji?

97. Po co budowało się i nadal buduje balustradę w niektórych kościołach?

98. Jaki charakter posiada modlitwa nazywana Pokomunią?

IV. OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA; Przesłanie na wspólnotę drogi z Chrystusem i

nadzieję na powtórne przyjście Jezusa Chrystusa na końcu czasów

99. Jeżeli ostatnim błogosławieństwem jest Komunia, to po co wprowadzono

dodatkowe błogosławieństwo, a zwłaszcza sformułowanie: „Idźcie w pokoju

Chrystusa". „Idźcie" brzmi mało kulturalnie. Nie wyobrażam sobie powiedzenia

gościowi - „idź"? Jakie jest znaczenie tego błogosławieństwa?

100. Wydaje się, że Eucharystia zwraca ku przeszłości, ku temu, co się dokonało.

Oczywiście jest to niesłychanie ważne, ale przecież istotna jest przyszłość. Jaki

zatem jest związek pomiędzy Eucharystią a przyszłością i czy w ogóle Eucharystia

daje coś światu, czy jest dla niego szansą?

101. Co oznacza wyrażenie „duchowość liturgiczna", czyli czy Eucharystia może być

źródłem pięknego człowieczeństwa?

WSTĘP

Pytania składające się na niniejsze opracowanie nie powstały przy biurku. Postawili je ludzie

dorośli, młodzież z różnych środowisk, studiująca stacjonarnie i zaocznie, licealna, a także ze

szkół zawodowych. Było ich dużo - ponad „sto jeden", różnej skali trudności. Świadczyły, że

młodzi nie chcą skłaniać głowy, łatwo uginać się przed tym, co jest tajemnicą, co wydaje im

się niekiedy sacrum-magią.

Uważna lektura tych pytań pozwala stwierdzić, że wszystkie zrodziły się podczas

indywidualnej refleksji nad zjawiskiem stanowiącym o jakości gatunkowej naszej wiary, to

jest nad uczestnictwem w Eucharystii - sakramencie sakramentów. Są one świadectwem

wysiłku, duchowego piękna i troski o jakość uczestniczenia w tajemnicy Eucharystii.

Uważam, że w odniesieniu do Mszy świętej nie ma pytań nieważnych. Każde jest ważne,

ponieważ w pewien sposób pomaga znaleźć odpowiedź na mój problem. Niektóre pytania

dotyczyły bardzo szczegółowych problemów, czasem pobocznie wiążących się z Eucharystią.

Najwięcej uwag dotyczyło „kazań" - tu cała litania utyskiwań - a także jakości celebracji,

sformalizowania celebracji Eucharystii czy wręcz znużenia nią.

Pozytywnie oceniam już sam fakt interesowania się Eucharystią. Wierni naprawdę obserwują

wiedzą czy celebrans jest przygotowany, czy nie, zrutynizowany czy przeżywający. Mile

jestem też zaskoczony zainteresowaniem architekturą kościoła. Stawiano pytania: dlaczego

tabernakulum w nowych kościołach znajduje się na wprost celebransa i on je całkowicie

zasłania, po co w dalszym ciągu w mało liczebnych parafiach buduje się balustradę? W

odniesieniu do misterium Eucharystii nie ma pytań łatwych. Nie bez oporu przyjąłem

proponowany sposób przedstawiania zagadnienia: pytanie - odpowiedź. Ten hamulec wynikał

z obawy zatracenia całościowej wizji Eucharystii, która stanowi przecież jedno wydarzenie,

posiadające swoją wewnętrzną logikę. Eksplikacja poszczególnych elementów nie sprzyja ta-

kiemu spojrzeniu. Pozostało zaufać inteligencji Czytelnika.

W odpowiedziach należy się odwołać do Tradycji - pisanej przez duże „T", ona bowiem

kształtuje życie liturgiczne Kościoła. Boję się zawsze odpowiedzi „tak", „nie", które mogą

posiadać formę recepty.

Odpowiadanie niesie ze sobą niebezpieczeństwo pouczania. Pragnę jak najdalej uciec od

takiej postawy, od jakiejś uczoności. Msza święta - to Chrystus. Jestem wdzięczny Ojcu

Świętemu Janowi Pawłowi II za to określenie. Chcę ciągle na nowo uczyć się Ciebie,

Eucharystio, chcę ciągle na nowo uczyć się Chrystusa, który jest Zbawieniem. Pokomunia

z uroczystości Objawienia Pańskiego podsuwa intencję: „abyśmy czystym wejrzeniem

przenikali tajemnicę Eucharystii, w której uczestniczymy, i z miłością Ją przyjmowali".

Jakże nie dostrzec tu dziedzictwa Greków - specjalistów od patrzenia, którzy ze szczególną

pilnością rozważali dar widzenia - oko. Nawiązał do tego dziedzictwa św. Mateusz

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: