wykład 4.pdf

E-LEARNING

CZYM JEST E-LEARNING?

| E-learning można określić, bardzo ogólnie, jako nauczanie z wykorzystaniem technologii informatycznych. Taka definicja

jest bardzo szeroka i obejmuje różnorodne działania dydaktyczne (np. samokształcenie, wykłady on-line, dyskusje i pracę

grupową on-line) prowadzone z użyciem różnych technologii i urządzeń (szkolenia w Internecie, firmowym intranecie, na

CD-romach, urządzeniach przenośnych itp.). W e-learningu nowoczesne technologie są wykorzystywane na wszystkich

etapach procesu nauczania, począwszy od planowania i tworzenia szkolenia, poprzez jego wdrożenie i dystrybucję, na

zarządzaniu i ocenie efektów kończąc.

E-learning znajduje coraz powszechniejsze zastosowanie zarówno w tradycyjnej edukacji, jak i w świecie biznesu. W erze

informacji szkolenia e-learningowe są bardzo skutecznym narzędziem kształcenia pracowników, a przez to podnoszenia

efektywności funkcjonowania odpowiednich działów organizacji i przedsiębiorstw.

CZYM JEST E-LEARNING?

| O coraz większej popularności e-learningu świadczy fakt, że jest to obecnie jedna z najszybciej rozwijających się dziedzin sektora IT oraz

edukacji. Wynika to zarówno z zalet dydaktycznych związanych z taką formą nauczania, ale również ze względów ekonomicznych. E-learning

okazuje się tańszy, niż inne formy nauczania, a oszczędności wynikające z jego stosowania są tym większe, im większa jest liczba

korzystających z niego osób.

Z zalet e-learningu najczęściej korzystają duże i średnie przedsiębiorstwa (głównie przy przeprowadzaniu szkoleń wewnątrzkorporacyjnych),

organizacje rządowe oraz ośrodki edukacji publicznej - głównie szkoły wyższe. Coraz częściej jednak e-learning obejmuje swoim zasięgiem

mniejsze przedsiębiorstwa i organizacje oraz pozostałe jednostki na różnych szczeblach systemu edukacji.

W Polsce obecnie trwają lub już zostały ukończone wdrożenia systemów e-learningowych między innymi w przedsiębiorstwach takich jak:

Telekomunikacja Polska, Millenium Bank, Raiffaisen Bank, CitiBank, Bre Bank, Bank Zachodni, AmerBank, Elbrewery, Polkomtel, PTC,

House of Prince, Nordea Int. Paper, Media Markt, Warta i Agora.

ZALETY I WADY

| E-learning jest najnowocześniejszą formą kształcenia posiadającą szereg zalet, które można podzielić następująco na:

Zalety dla organizacji:

| Redukcja kosztów szkolenia, głównie poprzez eliminację wydatków na zakwaterowanie, wyżywienie, wynajem sal itp. W

przypadku szkoleń e-learningowych liczba osób, które mogą wziąć udział w szkoleniu jest nieograniczona. Koszt

przygotowania, a następnie przeprowadzania szkolenia, jest taki sam dla 10 i dla 10.000 osób, dlatego największe

oszczędności uzyskuje się przy szkoleniu większej liczby pracowników.

| Oszczędność czasu wynikająca z eliminacji czynności przygotowawczych, jak rezerwacja i przygotowanie sal, dojazd itp.

| Duża efektywność szkoleń uzyskiwana poprzez odpowiednie skonstruowanie materiału dydaktycznego, stosowanie

powtórek i ćwiczeń ułatwiających zapamiętywanie oraz możliwość kilkukrotnego przechodzenia, a także swobodnego

powrotu do szkolenia.

ZALETY

| Zalety dla działu szkoleń:

| Duże możliwości modelowania szkoleń - od tworzenia pojedynczych jednostek do projektowania rozbudowanych systemów

składających się z wielu modułów umieszczonych na platformie e-learningowej.

| Możliwość dostarczania użytkownikom najnowszych i najpotrzebniejszych treści szkoleniowych (up to date), w momencie,

gdy jest na nie zapotrzebowanie (just in time).

| Możliwość łatwej i szybkiej modyfikacji, aktualizacji i rozbudowy treści szkoleniowych.

| Łatwość administrowania szkoleniami oraz możliwość monitorowania procesu szkolenia i postępów uczestników.

ZALETY

| Zalety dla osoby szkolonej:

| Indywidualizacja procesu szkoleniowego przez dostosowanie zakresu, intensywności, tempa i poziomu szkolenia do

możliwości poszczególnych uczestników.

| Możliwość nauki w praktycznie dowolnym czasie i miejscu (anytime, anywhere).

| Duża kontrola osoby uczącej się nad procesem przyswajania wiedzy i rozwoju umiejętności.

| Dostęp osób do baz wiedzy, szkoleń oraz innych przydatnych informacji, co zwiększa możliwości samokształcenia osób

zainteresowanych własnym rozwojem.

WADY

| E-learning nie jest rozwiązaniem idealnym, jednak jego słabsze strony są zazwyczaj całkowicie rekompensowane przez

wymienione wcześniej zalety. Do najogólniejszych słabości e-learningu, według poprzednich kategorii, należy zaliczyć:

WADY

| Wady - dla organizacji:

| Duży początkowy koszt szkolenia, który wzrasta w przypadku konieczności zaimplementowania platformy e-learningowej do

zarządzania szkoleniami (tzw. LMS czyli Learning Management System). Wraz ze wzrostem czasu trwania oraz

intensywności działań szkoleniowych koszty związane z stosowaniem e-learningu proporcjonalnie maleją.

| Konieczność posiadania odpowiedniej infrastruktury informatycznej dla prowadzenia tego rodzaju szkoleń.

| W przypadku szczególnego rodzaju potrzeb szkoleniowych, które wymagają "żywego" kontaktu z innymi osobami (np.

trening empatii, umiejętności przywódczych itp.) inne formy szkolenia mogą okazać się bardziej skuteczne. E-learning

doskonale natomiast sprawdza się w przypadku nauki przedmiotów ścisłych i technicznych.

WADY

| Wady - dla osoby szkolonej:

| Mniejsze możliwości interakcji z innymi uczestnikami szkoleń, tworzenia więzi między nimi poprzez nabywanie wspólnych

doświadczeń oraz osobisty kontakt. Słabość tę można przezwyciężyć poprzez wprowadzanie bardziej interaktywnych form

szkolenia, np. forum dyskusyjne czy też chat, na których uczestnicy mogą wymieniać się doświadczeniami.

| Problem z wewnętrzną motywacją i samodyscypliną osób uczących się, co ma znaczenie szczególnie w przypadku

samokształcenia. W związku z tego rodzaju trudnościami należy, poprzez odpowiednie działania, zadbać o motywację

uczestników tego typu szkoleń, aby e-learning z nauczania "anytime and anywhere" nie przerodził się w nauczanie "never

and nowhere".

CECHY E-LEARNINGU

| Bez względu na formę, jaką może przybrać e-learning oraz na to, gdzie jest stosowany (uniwersytet, firma, organizacja

rządowa lub pozarządowa itp.) powinny być w nim obecne dwa podstawowe i charakterystyczne elementy - nauczanie i

technologia.

CECHY E-LEARNINGU

| ELEMENT 1

Nauczanie - Podstawowym celem oraz cechą charakterystyczną e-learningu jest nacisk na nauczanie prowadzące do

zdobycia nowej lub doskonalenie posiadanej wiedzy, umiejętności, kompetencji zawodowych itp.

Cel podstawowy, którym jest zdobycie przez użytkowników określonej wiedzy i umiejętności, jest realizowany przy użyciu

różnorodnych technologii informatycznych.

CECHY E-LEARNINGU

| ELEMENT 2

Technologia - Aby e-learning mógł dobrze spełniać swoją rolę, powinien być oparty na sprawdzonych i niezawodnych

rozwiązaniach z tego obszaru. Wykorzystywanie technologii informatycznych, w tym przede wszystkim komputerów i

Internetu, pozwala bez trudu organizować proces nauczania na odległość, w którym uczestnicy mogą brać udział w

dogodnym dla siebie miejscu i czasie. Doceniając istotną rolę technologii jako ważnego elementu e-learningu, należy

pamiętać, że jest ona jedynie środkiem do celu, który sam w sobie ma charakter edukacyjny.

Podsumowując, e-learning pomimo ścisłego związku z techniką, jest przede wszystkim zorientowany pedagogicznie - na

nauczanie i rozwój osób, które z niego korzystają.

TYP SZKOLEŃ E-LEARNINGU

| Szkolenia e-learning mogą przyjmować różnorodną formę oraz być klasyfikowane według kilku różnych kryteriów.

KRYTERIUM 1 - DOSTĘPNOŚĆ SZKOLENIA

Szkolenia asynchroniczne

| Jest to metoda kształcenia, w której nie występuje kontakt kursantów z trenerami, realizowana w czasie rzeczywistym.

Większość szkolenia odbywa się bez asysty prowadzącego, gdyż system umożliwia uczestnikom zarówno samodzielne

nabywanie wiedzy, jak i jej weryfikację. Mimo to tutorzy pozostają aktywni, nadzorując tempo oraz postępy w nauczaniu.

Asynchroniczne rodzaje szkoleń mogą być realizowane przy użyciu materiałów znajdujących się na płytach CD,

zamieszczonych w Internecie lub firmowej sieci komputerowej. Komunikacja uczestników między sobą oraz z osobami

odpowiedzialnymi za szkolenie odbywa się najczęściej poprzez wykorzystanie poczty elektronicznej, grup dyskusyjnych czy

forum. Szkolenia asynchroniczne są obecnie jedną z najczęściej występujących form szkoleń e-learningowych.

Szkolenia synchroniczne

| W szkoleniach synchronicznych, których wdrożenia (m.in. w Australii) stanowiły prapoczątki e-learningu, dochodzi do

bezpośrednich interakcji pomiędzy uczestnikami oraz osobą prowadzącą szkolenie. Nauka w przypadku szkoleń

synchronicznych, umożliwia komunikację w czasie rzeczywistym, przy pomocy chata, technologii VOIP (Voice Over IP) czy

też wideokonferencji.

KRYTERIUM 2 - TREŚĆ SZKOLENIA

| Szkolenia e-learningowe można podzielić również ze względu na inne kryteria. Ze względu na zawartą w szkoleniu treść

można wyróżnić:

Szkolenia "szyte na miarę" (custom content)

| Ten rodzaj szkoleń określa się również mianem szkoleń dedykowanych. Są one tworzone ściśle według potrzeb danego

klienta i zazwyczaj na podstawie materiałów dostarczonych przez niego. Do zalet tego rodzaju szkoleń należy ścisła

odpowiedniość nauczanego materiału w stosunku do potrzeb organizacji. Z uwagi na specjalistyczny charakter tych kursów,

tworzonych na konkretne zamówienie, ich cena jest zazwyczaj wyższa, niż tzw. szkoleń "z półki".

Szkolenia "z półki" (ang. off-the-shelf)

| Szkolenia takie są tworzone dla niespecyficznej grupy odbiorców obejmując materiał z danej dziedziny o charakterze mniej

specjalistycznym, bardziej ogólnym. Zazwyczaj są one niemodyfikowalne, choć w niektórych przypadkach mogą zostać do

pewnego stopnia dostosowane do potrzeb klienta.

KRYTERIUM 3 - FORMA SZKOLENIA

| Z uwagi na dostępność szkolenia lub grupę docelową, do której jest ono skierowane, można wyróżnić:

Szkolenia zamknięte

| Zazwyczaj takie szkolenia są zamawiane przez duże firmy i organizacje, służą do kształcenia oraz podnoszenia kwalifikacji

osób operujących wewnątrz danej instytucji. Szkolenia zamknięte mają bardzo często charakter szkoleń "szytych na miarę",

a więc ściśle dostosowanych do potrzeb odbiorców.

Szkolenia otwarte

| Ten typ szkoleń jest przeznaczony są dla szerokiego grona odbiorców - może to być określona grupa zawodowa czy

wiekowa, a nawet całość społeczeństwa. Warunkiem uczestnictwa w szkoleniu otwartym jest, obok chęci i spełnienia

określonych wymagań, dostęp do Internetu, a w przypadku przedsięwzięć komercyjnych - wniesienie stosownej opłaty. W

Polsce przykładem może być pierwsze duże szkolenie otwarte - niekomercyjny projekt Europejska Akademia Internetowa,

przygotowany przez MyNetwork Polska dla Stowarzyszenia Pro Europa. Wzięło w nim udział 40 tys. użytkowników, a

zakończyło sukcesem i odebrało certyfikat ukończenia kursu ponad 5 tys.!

E-LEARNING NA ŚWIECIE

| E-learning nie jest przejściową modą na szkolenia elektroniczne, lecz realnym i silnym trendem zaistniałym w światowej

edukacji oraz gospodarce. Największe potęgi gospodarcze świata przyjmują długofalowe strategie rozwoju gospodarki, w

których istotną rolę odgrywa edukacja, wspierana przez technologie informatyczne.

E-learning jest obecnie jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi rynku IT. Wydatki na ten cel z roku na rok rosną w

sposób niezwykle gwałtowny i w 2004 roku osiągnęły na całym świecie wartość ponad 20 mld dolarów . Jednym z powodów

takiego stanu rzeczy jest fakt, że wdrożenie e-learningu pozwala znacząco ograniczyć koszty szkoleń.

E-LEARNING NA ŚWIECIE

| Udział szkoleń e-learningowych we wszystkich szkoleniach realizowanych przez firmy na całym świecie zwiększa się sukcesywnie i

w 2003 roku wzrósł on średnio o 15%. Podobnie wygląda sytuacja na rynku bardziej zaawansowanych rozwiązań e-learningowych,

tzn. platform e-learningowych i różnego rodzaju systemów wspierania procesu kształcenia i doskonalenia pracowników w firmach.

Według najnowszych raportów już w ponad 60% amerykańskich korporacji i dużych przedsiębiorstw funkcjonują tego typu systemy.

Obserwując trendy występujące we współczesnym świecie można przyjąć, że e-learning będzie się nadal dynamicznie rozwijał.

Wraz z rozwojem e-learningu powstają nowe zawody, takie jak dydaktyk medialny (ang. instructional designer), którzy zajmują się

tworzeniem szkoleń e-learningowych i rozwijaniem tego obszaru wiedzy.

E-learning na świecie niewątpliwie będzie się nadal dynamicznie rozwijał. Sprzyja temu rozwój nowych technologii i urządzeń do

przekazywania informacji, które tworzą zupełnie nowe możliwości kształcenia. Dzięki szerokopasmowemu Internetowi, technologii

bezprzewodowego przesyłu danych, powstawaniu nowych urządzeń przenośnych oraz wielu innym technologicznym innowacjom, e-

learning z biegiem czasu będzie odgrywał coraz większą rolę w kształtowaniu nowej edukacji oraz tworzeniu przewagi

konkurencyjnej przedsiębiorstw.

E-LEARNING W ORGANIZACJI

| Aby wdrożenie e-learningu mogło zakończyć się sukcesem, należy spełnić kilka warunków, do których należą:

| odpowiednia infrastruktura informatyczna oraz oprogramowanie (hardware and software), umożliwiające wdrożenie

szkolenia, bądź całej platformy e-learningowej. Szczególnie ważne w przypadku szkoleń dystrybuowanych przez sieć

komputerową jest posiadanie łącza o odpowiedniej przepustowości;

| zapewnienie przeszkolonych instruktorów, którzy będą zarządzać szkoleniem, a w razie potrzeby - służyć pomocą

uczestnikom szkolenia;

| zadbanie o odpowiednie nastawienie uczestników szkolenia do nowej formy edukacji, w której mają brać aktywny udział.

Ważne jest, aby uczestnicy nie czuli lęku ani niepewności wobec elektronicznych szkoleń. W tym celu niezbędne jest

zapewnienie im wszystkich niezbędnych informacji na temat szkolenia jeszcze przed jego rozpoczęciem.

E-LEARNING W ORGANIZACJI

| Dla efektywnego wdrożenia e-learningu w firmie potrzebna jest wspólna praca wielu osób. Ze strony organizacji w procesie

tym powinny uczestniczyć:

| dział HR/szkoleń , który powinien być odpowiedzialny za włączenie e-learningu w politykę szkoleniową firmy, delegowanie

osób do szkolenia i monitorowanie ich aktywności oraz prowadzenie akcji informacyjnej wśród pracowników;

| dział IT , który powinien być odpowiedzialny za implementację szkolenia i zarządzanie nim od strony informatycznej;

| osoby z kadry zarządzającej , które poprzez odpowiednią postawę i zachowanie powinny uczestniczyć w tego rodzaju

działaniach, dając tym samym pozytywny przykład do naśladowania innym pracownikom.

| Dzięki przedstawionym rozwiązaniom pracownicy, którzy mają być końcowymi odbiorcami szkoleń, mają szansę zyskać

świadomość, dlaczego wprowadza się e-learning w ich organizacji, oraz jakie korzyści dla nich i dla firmy są związane z

wdrożeniem tego rodzaju szkoleń.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: