20.doc

Kalkulacja eksportowa

Szczegółowe działania związane z przygotowaniem, realizacją (a także likwidacją) transakcji eksportowej rozpoczyna kalkulacja eksportowa. Celem kalkulacji eksportowej jest ustalenie wyniku transakcji na podstawie poszczególnych elementów kosztów oraz wpływów. Oczywiście kalkulacja eksportowa ma charakter kalkulacji wstępnej, gdyż owe koszty i wpływy nie są jeszcze dokładnie ustalone.

Kalkulacja eksportowa musi uwzględniać wiele elementów odnoszących się zarówno do strony krajowej, jak i zagranicznej. W przypadku eksportu bezpośredniego (a więc prowadzonego przez producenta) są to przede wszystkim koszty produkcji powiększone o stopę zysku. W przypadku prowadzenia eksportu przez zawodowego kupca handlu zagranicznego dodatkowym składnikiem kosztowym jest marża lub prowizja. Ale to nie wszystkie składniki jakie powinno się uwzględnić przy kalkulacji.

Koszty transportu, załadunku, przeładunku i wyładunku oraz koszty ubezpieczenia eksportowanego towaru muszą być kalkulowane wariantowo, w eksporcie morskim zazwyczaj z uwzględnieniem sprzedaży na warunkach FOB, a więc z założeniem, że koszty te pokryje nabywca, i na warunkach CIF, a więc z uwzględnieniem pokrycia ich przez sprzedawcę. W przypadku transportu lądowego również niezbędne jest opracowanie wariantów przewidujących zarówno możliwość sprzedaży loco, jak i inne sposoby z uwzględnieniem rodzaju eksportowanego towaru, jak i możliwości transportowych eksportera. Jeżeli towar, którego dotyczy kalkulacja ma być sprzedawany na warunkach kredytowych, konieczne jest uwzględnienie w niej kosztów kredytu. Poza podstawowymi kosztami związanymi z:

a.       ceną towaru - na podstawie faktury (faktura ostateczna, prowizoryczna, pro forma, fikcyjna, konsularna, celna),

2. przewozem - na podstawie dokumentów przewozowych (np. konosamentu, kwitu sternika, listu przewozowego)
3. ubezpieczeniem na podstawie dokumentów ubezpieczeniowych (polisa pojedyncza, generalna, certyfikat asekuracyjny, nota pokrycia)

d.      opłatami celnymi (niezbędna jest znajomość prawa celnego kraju dostawcy, a także własnego prawa celnego)

może wystąpić jeszcze szereg innych dodatkowych kosztów związanych z wydaniem następujących świadectw:

1. pochodzenia (certificate of origin) w Polsce wystawia Krajowa Izba Gospodarcza. Dokument potrzebny ze względu na rozbieżności w taryfach celnych w zależności od kraju. Podstawę do uznania towaru za pochodzący z danego kraju stanowi stopień jego przetworzenia, przy czym stopień ten nie może być mniejszy niż 45%.
2. antydumpingowego (non-dumping certificate) wymagane w krajach afrykańskich i amerykańskich. Dokument zawierające stwierdzenie, że wartość fakturowa towaru pokrywa się z rzeczywistą wartością rynkową tego towaru i że udzielone opusty (rabaty, skonta etc) nie są wyższe od opustów stosowanych normalnie na rynku krajowym eksportera.
3. próbobrania (certificate of supervision) wymagane gdy wysokość cła zależy od rodzaju składników zawartych w towarze. Wystawiane przez specjalne przedsiębiorstwa lub instytuty naukowe wykonujące analizy próbek,
4. analizy (certificate of analysis) w celu ustalenia zgodności towaru z kontraktem,
5. standaryzacyjnego (certificate of standarization) w celu potwierdzenia cech jakościowych nie odbiegających od uznanych w kraju przeznaczenia. Wystawiane przez inspektoraty standaryzacji lub inne instytucje kontroli określające zgodność wysyłanego towaru z ustalonymi standardami,
6. weterynaryjnego (veterrinary certificate) w obrocie zwierzętami i mięsem,
7. fitopatologicznego lub zdrowia i pochodzenia roślin (sanitary phytopatological certificate) o stanie zdrowotnym wysyłanych roślin,
8. dezynfekcji (certificate of desinfection) w celu niedopuszczenia do rozprzestrzenienia się chorób roślin na terytorium kraju importującego,
9. kwalifikacyjnego (qualification certificate) stwierdzającego, iż wymieniony towar nadaje się do określonego celu,
10. o sile wyższej (certificate of force majeure). W przypadku gdy w kontrakcie zamieszczono klauzulę o sile wyższej to właśnie świadectwo ma istotne znaczenie w przypadku niemożności jego czasowej realizacji.

Poprawna (kompletna) kalkulacja powinna zawierać także oszacowaną pozycje kosztów związanych z reklamacją towaru (reklamacja jakościowa, ilościowa, dotycząca opakowań, terminu dostaw czy najczęściej występująca reklamacja handlowa mająca charakter cenowy).

Po obliczeniu tych wszystkich kosztów i przeliczeniu ich według aktualnego kursu złotego do walut obcych uzyskuje się wstępną cenę eksportowanego towaru. Ponieważ do ceny dochodzimy w wyniku doliczania poszczególnych elementów kosztowych, taką kalkulację nazywamy kalkulacją progresywną. Kalkulacja progresywna ma zastosowanie przy ustalaniu ceny ofertowej w przypadku eksportu większości towarów inwestycyjnych oraz eksportu towarów masowych. Ale kalkulacja eksportowa może być również degresywna. Punktem wyjścia przy jej sporządzaniu staje się cena towaru oferowana ostatecznemu odbiorcy. Od tej ceny odejmuje się kolejne elementy, a więc marże detalisty i hurtownika, prowizję agenta, opłaty celne, koszty transportu oraz ubezpieczenia i dochodzi się do kosztów krajowych. Taką kalkulację przeprowadza się w przypadku sprzedaży:

dóbr konsumpcyjnych na zasadzie marketingowej strategii sprzedaży markowej, kiedy eksporter tworzy własną markę na rynkach obcych i ma bezpośredni wpływ na końcową cenę towaru,

towarów masowych, kiedy znane są ceny konkurentów lub gdy są one kształtowane bezpośrednio przez rynek (giełdowy, rynki centralne).

Przykład 1

Kalkulacja progresywna eksportu do Wielkiej Brytanii (w GBP) żelazek typu C 38 przy kursie średnim NBP z dnia 2000.01.07 równym GBP 1 = 6,7336 PLN.

W poniższym przykładzie dość ogólnikowo potraktowano koszty transportu, których niski poziom można uzyskać dopiero przy eksporcie na dużą skalę,. W praktyce na globalny koszt transportu składa się:

koszt efektywny

- cena usługi transportowej oraz usług pomocniczych np. przeładunek, składowanie, prowizje spedycyjne, prowizje maklerskie, koszty rzeczoznawstwa i kontroli ilościowej towaru, opłaty portowe, celne.

koszt pochodny:

utrata jakości ładunku w czasie transportu,

straty wynikające z powodu opóźnienia dostawy,

koszty zamrożenia na czas transportu środków obrotowych zawartych w t

owarze,

dodatkowy koszt ubezpieczenia od ryzyk transportowych,

różnica ceny importowej lub eksportowej na niekorzyść kontrahenta, będącego w danej transakcji użytkownikiem transportu (straty rynkowe),

inne straty wynikające z użycia niewłaściwego środka tr

ansportu.

CFR Cost and Freight ... (named port of shipment) koszty i fracht ... (wymieniony port przeznaczenia).

Jak łatwo można wyliczyć przedsiębiorstwo produkujące żelazka, które zakłada własny zysk na poziomie 10% poniesionych kosztów może je sprzedać w Wielkiej Brytanii dopiero za 3,59 GBP (24,22 PLN), podczas gdy w kraju mogło by je sprzedać za 2,20 GBP (14,81 PLN) przy założeniu tej samej marży detalicznej (40%) i zerowej reklamacji.

Przykład 2

Kalkulacja degresywna dotycząca eksportu 25 domków letniskowych do Niemiec (w DEM). Zakładamy, że końcowym odbiorcą jest firma, której daliśmy wyłączność na dystrybucję naszych wyrobów. Przeprowadzone wstępne badania marketingowe wykazały, że aby rozpocząć sprzedaż domków na rynku niemieckim ostatecznemu odbiorcy (konsumentowi) należy zaproponować cenę na poziomie nie wyższym niż 12.255 DM. Ponieważ ekonomia to sztuka wyboru firma zastanawia się nad negocjacją kontraktu w sferze warunków płatności. Firma eksportująca zakłada w najbliższym czasie silną deprecjacje złotego w stosunku do marki. Wobec tego w drodze negocjacji ustaliliśmy z naszym zagranicznym partnerem, iż płatność za dostawę będzie rozłożona w okresie trzech miesięcy. Po upływie pierwszego miesiąca odbiorca dokona wpłaty 40% należności. Resztę w dwóch równych ratach płatnych po upływie kolejnych miesięcy. Przewiduje się, iż średni kurs NBP marki w odpowiednich dniach będzie wynosił:

w dniu zawarcia transakcji: DEM 1 = 2,1389 PLN,

po upływie pierwszego miesiąca: DEM 1 = 2,1532 PLN,

po upływie drugiego miesiąca: DEM 1 = 2,1948,

pod koniec trzeciego miesiąca DEM 1 = 2,2280.

Zakładamy, że roczna stopa oprocentowania depozytów złotowych wynosi rP = 12%, a odsetki kapitalizowane są co miesiąc. Odpowiednia stopa depozytów w markach wynosi rN = 6% również z kapitalizacją miesięczną.

A więc wartość kontraktu dla producenta eksportera opiewa na sumę . Gdyby firma wynegocjowała płatność natychmiastową otrzymałaby (licząc po kursie z dnia zawarcia transakcji). Ponieważ tego nie zrobiła, a udzieliła kontrahentowi kredytu kupieckiego to firma ponosi straty z tytułu przesunięcia w czasie zapłaty, które odpowiadają odsetkom depozytu jakie firma mogłaby uzyskać lokując otrzymaną sumę na rachunku depozytowym w banku. Aby wyliczyć rzeczywistą należność należy otrzymane raty zdyskonować na moment zawarcia kontraktu.

Zgodnie z kontraktem firma otrzyma

a.       po pierwszym miesiącu

,

b.      po drugim miesiącu:

, co po odpowiednim kursie wynosi 65.399,55 PLN,

c.       po trzeciem miesiącu również 29.797,50

DEM, ale w polskich złotych 66.388,83.

W celu zdyskontowania wszystkich płatności na moment zawarcia transakcji pozsłużę się metodą

, gdzie Zn oznacza dokonywane płatności. Podstawiając otrzymujemy:

...