Jeże (Erinaceidae)
Rodzinę jeżowatych tworzy 12 gatunków jeży oraz 5 gatunków gołyszków, które zamieszkują Europę, Azję i Afrykę. ajbardziej charakterystyczną cechą jeży są kolce porastające grzbiet i boki zwierzęcia, będące przekształconymi włosami. Mimo ich ogromnej ilości (np. u jeża wschodniego 6-8 tys.) ważą niewiele, gdyż wewnątrz każdego znajduje się wypełniona powietrzem komora podzielona małymi płytkami.Jeże mieszkają w leśnych norach, rozpadlinach i pod korzeniami drzew, chociaż odwiedzają także parki, ogrody, a nawet okolice ludzkich zabudowań. Tam przesypiają dzień, a o zmierzchu wychodzą na żer. Przed nadejściem mrozów zapadają w sen zimowy, który w Polsce trwa od połowy października do kwietnia. Wcześniej, późnym latem, rozpoczynają intensywny żer, którego celem jest zgromadzenie podskórnych zapasów wystarczających do przetrwania kilku miesięcy zimy. Masa ciała jeża wzrasta wówczas szybko, zwiększa się z jednego kilograma aż dwukrotnie w ciągu zaledwie trzech tygodni. Tylko jednej nocy jeż może wówczas zjeść do 150 gramów mięsa i wypić około 50 gramów wody. Gdy temperatura otoczenia spada poniżej 10°C, zakopuje się w liściastej ściółce lub w pryzmie kompostu i zasypia zwinięty w ciasną kulę. Tempo większości procesów fizjologicznych w jego organizmie ulega spowolnieniu, m.in. ciepłota ciała obniża się do mniej więcej 5°C. Specjalne systemy ochronne zabezpieczają jeża przed śmiercią z wyziębienia i regulują ciepłotę ciała w taki sposób, by nie spadła poniżej punktu zamarzania tkanek. Zwierzę budzi się na wiosnę, gdy temperatura otoczenia dojdzie do około 15°C, a wówczas jego ciało osiąga szybko normalną ciepłotę 35-37°C. Jeże są wyczulone na zmiany temperatury i zdarza się, że nagłe zimowe ocieplenie wyrywa je ze snu; rozbudzone wykorzystują część niezbędnego do przeżycia zapasu energetycznego i niektórym z nich nie udaje się przetrwać powracających mrozów.Samica jeża po trwającej 5-6 tygodni ciąży rodzi w ciągu roku 1-2 razy, w każdym miocie po 3-8 ślepych młodych. Jeże rodzą się nagie, z zaznaczającymi się pod skórą miękkimi kolcami, które kilka godzin po narodzinach przebijają skórę, a po 5 tygodniach twardnieją. Po 2 tygodniach po raz pierwszy jeże otwierają oczy. Wiele młodych nie osiąga przed nadejściem zimy masy ciała chroniącej przez chłodem (czyli ok. 700 g) i ginie. Jednak wysoka rozrodczość gatunku sprawia, że nie jest zagrożony wymarciem z tego powodu; większy niepokój naukowców wywołuje masowa śmierć jeży pod kołami samochodów.
· Jeż zachodni (europejski)
· Jeż wschodni
· Gołyszek
marianek10101995