Układ nerwowy.docx

Epidemiologia  Początek choroby występuje zwykle po 65 roku życia, jednak może występować też wcześniej. Badania epidemiologiczne stwierdzają, że zapadalność na chorobę Alzheimera wzrasta z wiekiem - u osób po 65 roku życia, stwierdza się ją u ok. 14%, a po 80 roku życia w ok. 40%.

Zmiany anatomopatologiczne Dochodzi do zaniku kory mózgowej. Na poziomie mikroskopowym stwierdza się występowanie blaszek amyloidowych zbudowanych z beta-amyloidu (zwanych też blaszkami starczymi lub płytkami starczymi), które odkładają się w ścianach naczyń krwionośnych. Obserwuje się także nadmierną agregację białka tau wewnątrz komórek nerwowych mózgu, w postaci splątków neurofibrylarnych.

Objawy i przebieg choroby

W przebiegu choroby dochodzi do wystąpienia następujących objawów:

zaburzenia pamięci, zmiany nastroju, zaburzenia funkcji poznawczych , zaburzenia osobowości i zachowania

Mózg:

Mózg dzieli się na pięć elementów:

- kresomózgowie,

- międzymózgowie,

- śródmózgowie,

- tyłomózgowie ( móżdżek)

- zamózgowie ( rdzeń przedłużony).

W obrębie kresomózgowia występuje podział na półkule mózgowe, które łączą się ze sobą poprzez spoidło wielkie. Odbiór bodźców następuje w półkulach " na krzyż". Dzięki temu prawa półkula odpowiedzialna jest za odbiór informacji i bodźców z lewej części ciała i odwrotnie, prawa lewa półkula odpowiada za prawą stronę ciała. Kresomózgowie pokrywa silnie pofałdowana substancja szara ( ciała komórek nerwowych).

W obrębie jednej półkuli występują płaty mózgowe, które przedzielone są od siebie za pomocą bruzd. W obu płatach, czołowym oraz ciemieniowym leżą podstawowe ośrodki rozumienia, kojarzenia oraz pamięci a także ośrodki wpływające na zachowanie się organizm. Kolejna część mózgu, czyli śródmózgowie leży na przedzie móżdżku w okolicy mostu Varola, który łączy wszystkie elementy mózgowia. Przez tę część przechodzi większość szlaków słuchowych i wzrokowych. Dzięki ośrodkom zawartym w śródmózgowiu możliwa jest kontrola napięcia mięśniowego oraz utrzymywanie właściwej postawy ciała. Przez rdzeniem przedłużonym leży tyłomózgowie, czyli móżdżek. Podobnie jak kresomózgowie buduje go dwie półkule które koordynują działanie mięśni szkieletowych. Najbardziej wychyloną ku tyłowi częścią mózgu jest rdzeń przedłużony, czyli zamózgowie. Poprzez rdzeń przedłużony przebiegają liczne szlaki nerwowe, które biorą swój początek albo w rdzeniu kręgowym albo w mózgu. W zamózgowiu znajdują się obszary, które kontrolują i regulują pracę klatki piersiowej, pracę serca, połykanie oraz odruchy obronne.

RDZEŃ KRĘGOWY jeden z dwóch elementów ośrodkowego układu nerwowego. Znajduje się w kanale kręgowym, otoczony jest przez opony: twardówkę, pajęczynówkę, naczyniówkę. Zarówno kręgosłup, jak i opony wraz z płynem mózgowo-rdzeniowym ochraniają rdzeń kręgowy przed urazami mechanicznymi i odżywiają jego komórki. W rdzeniu kręgowym substancja biała (pęczki aksonów i dendryty) otacza szarą (ciała neuronów). W rdzeniu kręgowym znajdują się ośrodki odruchów bezwarunkowych oraz zachodzi przewodzenie impulsów do mózgu i z mózgu. Od rdzenia odchodzi 31 par nerwów rdzeniowych. Funkcje rdzenia kręgowego:  Przesyła bodźce do mięśni, Przewodzi impulsy z i do mózgu, Unerwia skórę, mięśnie, gruczoły, ukł. Naczyniowy, Znajdują się w nim ośrodki odruchów bezwarunkowych.

Oko ma w przybliżeniu kształt kuli o średnicy 24 mm, wypełnionej w większości bezpostaciową substancją (ciałkiem szklistym), znajdującej się pod ciśnieniem pozwalającym na utrzymanie jego kształtu. Twardówka jest najbardziej zewnętrzną częścią oka. Zbudowana jest z nie przeźroczystej błony włóknistej łącznotkankowej. W przedniej części oka przechodzi w rogówkę. Rogówka  kształtem przypomina wypukłe szkiełko od zegarka. Zbudowana jest z przeźroczystej błony włóknistej. Między twardówką i siatkówką leży naczyniówka ,która wraz z tęczówką  i ciałem rzęskowym tworzy błonę naczyniową, w której znajdują się naczynia krwionośne. Ciało rzęskowe utrzymuje soczewkę w odpowiednim położeniu. Siatkówka  jest receptorową częścią oka. Składa się z trzech warstw, przy czym najbliższa środka oka warstwa składa się z czopków i pręcików - komórek światłoczułych, a dwie pozostałe z neuronów przewodzących bodźce wzrokowe. Na siatkówce znajduje się plamka żółta, będąca miejscem o największym skupieniu czopków i z tego powodu cechuje się największą wrażliwością na barwy i światło. Nieco niżej znajduje się plamka ślepa - miejsce pozbawione komórek światłoczułych i dlatego niewrażliwe na światło. Jest miejscem zbiegu nerwów łączących komórki światłoczułe z nerwem wzrokowym. Soczewka jest zawieszona między tęczówką a ciałem szklistym na obwódce rzęskowej. Składa się z torebki, kory i jądra  i ma dwie wypukłe powierzchnie - przednią i tylną. Tęczówka jest umięśnioną częścią błony naczyniowej otaczającej otwór nazywany źrenicą. Dzięki zawartemu w niej pigmentowi jest kolorowa. Mięśnie tęczówki pozwalają na zwiększanie lub zmniejszanie dopływu światła przez regulację wielkości źrenicy. Wnętrze oka wypełnia przeźroczysta, galaretowata substancja, nazywana ciałem szklistym. Przednia część gałki ocznej i wewnętrzna część powiek pokryte są spojówką. 

UCHO : narząd zmysłu słuchu i równowagi występujący u kręgowców. U ssaków składa się z trzech części: ucha zewnętrznego, środkowego i wewnętrznego. Ucho zewnętrzne zbudowane jest z małżowiny usznej i przewodu słuchowego, zakończonego błoną bębenkową. Za błoną występuje ucho środkowe, które ma postać jamy bębenkowej zawierającej kosteczki słuchowe (młoteczek, kowadełko, strzemiączko). Jama bębenkowa połączona jest z gardzielą przewodem Eustachiusza. Ucho wewnętrzne składa się z przedsionka, trzech kanałów półkolistych, które są narządem zmysłu równowagi, i ze ślimaka, który jest odpowiedzialny za odbiór wrażeń słuchowych.

Nerki jest to parzysty narząd, który wytwarza mocz. Położone są one w jamie brzusznej, tuż obok kręgosłupa. Pojedyncza nerka ma kształt ziarna fasoli, jej długość wynosi od 11 do 12 cm. Ciężar wynosi 120-200 gram, barwa zaś jest ciemnoczerwona. Boczny brzeg nerki jest wypukły, a przyśrodkowy wklęsły, wraz z zagłębieniem. Zagłębienie to określane jest jako wnęka nerkowa, przez którą do narządu wnika tętnica nerkowa i nerwy. Z wnęki wychodzą natomiast żyły nerkowe, naczynia limfatyczne i moczowód. Dalej wnęka przechodzi w szczelinę, zwaną zatoką nerkową. Sama nerka otoczona jest torebką włóknistą, którą powleka tłuszczowa torebka. Cały narząd jest natomiast objęty powięrzchią nerkową. Prawa nerka położona jest nieco niżej niż lewa. Na przekroju podłużnym nerki widoczne są dwie warstwy: kora nerki- to warstwa zewnętrzna, mająca jaśniejszą barwę; składa się ona głównie z ciałek nerkowych i naczyń krwionośnych; rdzeń nerki- ciemniejsza warstwa wewnętrzna; zbudowany jest on z piramid nerkowych, które podstawą zwrócone są do kory. Główną jednostką budującą nerki jest nefron. Nefron składa się z: ciałka nerkowego, który złożony jest z pętli naczyń krwionośnych włosowatych tworzących kłębuszek; kłębuszek otacza natomiast torebka Bowmana; kanalików nerkowych- znajduje się on w warstwie rdzeniowej nerki;

CZYNNOŚCI NEREK:

1. wydalnicza- polega ona na usuwaniu wraz z moczem ostatnich produktów przemiany materii- mocznika, kreatyniny oraz kwasu moczowego; zaznaczyć też trzeba, że usuwane są także substancje obce dla ustroju;2. regulacyjna ( wydalane są także substancje potrzebna dla organizmu, ale ich nadmiar jest usuwany- czynność regulacyjna)- funkcja ta oznacza zapewnienie właściwej homeostazy ustroju ( utrzymywanie właściwej ilości płynów ustrojowych ), regulację ciśnienia osmotycznego i właściwego składu płynów ustrojowych; zdolność do wchłaniania zwrotnego zapobiega wydalaniu substancji, które są niezbędne dla organizmu;3. czynności o charakterze wewnątrz-wydzielniczym- polegają one na wydzielaniu enzymu reniny, który aktywuje angiotensynę;

Nerki są także miejscem działania wielu hormonów- aldosteronu, parathormonu, kalcytoniny czy witaminy D.

Nerki są niezwykle podatne na wady rozwojowe, które można podzielić na: wady dotyczące liczby- czyli brak jednej, a nawet obu nerek; niekiedy zdarza się także wystąpienie dodatkowej nerki; wady dotyczące wielkości- może wystąpić niedorozwój albo przerost narządu; wady położenia- często zdarza się przemieszczenie w okolice dolnej części miednicy wady dotyczące kształtu- zmieniony kształt, wystąpienie torbieli;

Stwardnienie rozsiane to choroba dotykająca osoby młode, między 20-tym, 40- tym rokiem życia. Najwięcej zachorowań odnotowuje się wśród trzydziestolatków. SM może przybierać formę łagodną lub złośliwą. O pierwszej z nich mówimy, gdy na przestrzeni 15 lat zmiany neurologiczne nie powodują znaczącej niewydolności układu nerwowego. Przypadku SM złośliwego już po 3- 4 latach choroby pacjent traci zdolność
samodzielnego poruszania się.
Objawy:
Do najczęstszych objawów SM zalicza się:  Zaburzenia czucia kończyn, twarzy, a nawet tułowia Kłopoty z poruszaniem się- Niesprawność kończyn górnych- Zaburzenia motoryki jelitowej- Drżenie kończyn-Zaburzenia połykania. Jednym z pierwszych objawów choroby bywa pogorszenie się wzroku, chorzy skarżą się na:
-Nieostre widzenie-Zawężenie pola widzenia-Podwajanie się obrazów.
Wraz z upływem czasu i rozwojem choroby pojawia się spastyczność mięśni kończyn górnych i dolnych oraz utrudniające poruszanie się przykurcze. Nie rzadko chorobie towarzyszą bóle głowy i zaburzenia równowagi, częsta jest też niestabilność emocjonalna, u części i pacjentów obserwuje się depresję, u innych euforię.
Czynniki ryzyka:- czynniki środowiskowe - SM częściej występuje w klimacie chłodnym i umiarkowanym
- predyspozycje genetyczne.
Przyczyny: Badania nad rozpoznaniem etiologii choroby nadal trwają. W chwili obecnej wiadomo, iż SM ma podłoże immunologiczne, co oznacza, iż dużą rolę w powstawaniu patologicznych zmian w układzie nerwowym odgrywają wirusy. Wtargnięcie wirusów zmusza organizm do obrony, reakcja organizmu skierowana jest przeciwko antygenom mieliny odrywającej ważną role w funkcjonowaniu komórek nerwowych. Za najniebezpieczniejsze uchodzą wirusy latentne, czyli takie, których wtargnięcie do organizmu nie daje widocznych objawów.

Parkinson: W chorobie Parkinsona do objawów chorobowych dochodzi z powodu zmian zwyrodnieniowych komórek nerwowych w istocie czarnej (łac. substantia nigra) i innych obszarach barwnikonośnych mózgowia. Neurony istoty czarnej wytwarzają neurotransmiter dopaminę, stąd nazywa się je neuronami dopaminergicznymi; zawierają ponadto melaninę, dlatego określa się je również jako barwnikonośne. Konsekwencją zaburzenia funkcji tych neuronów jest niedobór dopaminy (ok. 70-80%) w istocie czarnej i prążkowiu, i przewaga aktywności neuronów glutaminergicznych, hamujących jądra wzgórza. Objawy choroby Parkinsona pojawiają się i narastają powoli i stopniowo w ciągu kilkunastu lat. Początkowo chorzy zauważają pewne spowolnienie ruchowe i jakby niezgrabność w ruchach, pojawiają się zaburzenia pisania (mikrografizm - bardzo drobne pismo). Spowolnieniu ulegają procesy psychiczne. Niekiedy chorzy sądzą, iż są to objawy zmian reumatycznych lub po prostu starszego wieku. Jednak po pewnym czasie osoby chore na chorobę Parkinsona zauważają u siebie zaburzenia równowagi lub trudności z wykonywaniem takich prostych czynności jak wstawanie z krzesła czy z łóżka. Na tym etapie choroby pacjent z reguły zjawia się u lekarza. Do objawów prodromalnych (poprzedzających chorobę) zalicza się: Sztywność osobowości ,Depresja ,Zaparcia ,Zapalenie łojotokowe skóry ,Skargi na parestezje kończyn ,Dyskretne zaburzenia węchowe .