Studniarek Michał- Herbata z kwiatem paproci.pdf

MICHAŁ STUDNIAREK

Herbata z kwiatem paproci

Rozdział pierwszy

Zachciało mi się napić dobrej herbaty.

Zwykle nim zaparzę kupiony w sklepie susz, wyciągam z niego wszystkie obce dodatki.

Najczęściej są to kawałki siana, czasem dziwne polepszacze, o których producent zapomniał

napisać na opakowaniu; raz trafiłem nawet na coś, co wyglądało jak zmielona zapałka. Dlatego

od czasu do czasu odwiedzam miejsca, gdzie jestem pewien, iż podadzą mi napar z prawdziwych,

suszonych liści herbacianych z naturalnymi dodatkami. Nie jest to tania przyjemność, toteż kiedy

tylko MediaGruppe GmbH Polska przelała na moje konto honorarium za artykuł do „Przeglądu

Tygodnia”, skierowałem kroki do herbaciarni.

„Piąta” mieściła się na Starówce, w jednej z bocznych uliczek odchodzących od starannie

utrzymanego, pilnowanego przez ochronę Rynku. Jak wszystkie uliczki na Starówce i ta

sponsorowana była przez korporację, w tym przypadku SolFoods Polska. Niestety, chyba gdzieś

sześć miesięcy temu Pepsico dokonało ich wrogiego przejęcia i obecnie firma miała inne wydatki

niż łożenie na zabytki. Dlatego też stojące przy niej domy, co prawda niedawno odremontowane,

już zaczynały tracić na wyglądzie. Gdzieniegdzie widziałem świeże graffiti, którego nie było za

co zamalować, a w załamaniach muru tu i ówdzie stały butelki po tanim winie. Spacerowiczów

też kręciło się mniej… wszystko wracało do stanu sprzed dwudziestu lat.

O tym, że w kamienicy znajdował się jakiś lokal, świadczyła tylko niewielka, umocowana obok

bramy drewniana tabliczka z wypaloną lutownicą nazwą, poniżej wisiała plakietka z

przekreślonym wideofonem. Chyba właśnie dzięki brakowi wyraźnej reklamy „Piąta” zachowała

jeszcze swój klimat i nie stała się kolejnym lokalem dla korpów. Oni woleli położony dalej,

niemal przy samym Rynku, bar tlenowy. Jedna taka parka, hiperwentylowana na wesoło,

opuszczała właśnie jego progi.

Już na schodach do piwnicy poczułem zapach kilku gatunków suszonych herbacianych liści.

Zaraz potem usłyszałem pierwsze dźwięki reggae, wreszcie wyszedłem wprost na bar.

W ceglanej piwnicy światło było przyćmione: paliły się świece stojące w niszach, na półkach i

pniakach pełniących tutaj funkcję stolików; nieliczne żarówki osłonięto abażurami z

usztywnionego lnu. Na ścianach, zamiast porcelanowych masek, które zapamiętałem z

poprzedniej wizyty, wisiały teraz wielkoformatowe fotografie z Himalajów. Oczywiście

wszystkie miejsca były zajęte przez czulące się i zagadane pary.

— Cześć, Adaś! — Iga, szefowa lokalu, pomachała mi ręką zza kontuaru. Od naszego

ostatniego spotkania jej dredy znacznie urosły i zmieniły kolor: ich jaskrawy pomarańcz

kontrastował z błękitem spranego jeansowego kompletu. — Co słychać?

Podszedłem i cmoknąłem ją w policzek, niemal dusząc się wonią hinduskich perfum.

Jestem bogaczem, zapłacono mi.

Świetnie! Znajdź sobie miejsce w drugiej sali, zaraz ktoś do ciebie przyjdzie.

Przemknąłem do sąsiedniego pomieszczenia, gdzie stały krzesła i stoły, również wykonane z

prawdziwego drewna. Tutaj było pusto: pod jedną ścianą siedziała tylko mała grupka studentów i

chudy, elegancko ubrany dziadek z namaszczeniem nalewający sobie którąś z zielonych herbat

— poznałem po podgrzewanym orientalnym czajniczku i kamionkowej czarce. Nim jeszcze

wybrałem stolik, już pojawiła się dziewczyna z wydrukowanym na welinie menu. Słowo

„kelnerka” nie pasowało do tutejszej obsługi: były to przede wszystkim artystki, które z

prowadzenia herbaciarni uczyniły źródło stałego dochodu. Oprócz podawania herbaty

udostępniały swoim kolegom po fachu ściany i nisze na prezentacje rozmaitych dzieł. Sądząc po

tym, jak często zmieniała się ekspozycja, chętnych nie brakowało.

Wybrałem sobie stolik w rogu i usiadłem tak, aby mieć na oku całą salę. Nie wiem, skąd wziął mi

się taki nawyk; może podświadomie wolałem mieć zabezpieczone tyły, a może po prostu

chciałem oprzeć się o prawdziwe cegły z szesnastego czy siedemnastego wieku. W porównaniu z

siedemdziesięcioletnimi „zabytkami” nad głową dawały miłe poczucie autentyzmu. Dotknąłem

chropawej powierzchni jednej z nich. Nasiąkały historią tak, jak my nasiąkamy wiadomościami.

Chciałbym kiedyś zobaczyć, czego były świadkami.

Dziewczyna wróciła, a ja zdałem sobie sprawę, że nie wiem jeszcze, co zamówić. Chwyciłem się

pierwszej myśli, która przyszła mi do głowy.

— Kiedy byłem tu ostatni raz, podano mi złocisty napar, ale nie pamiętam nazwy. Chyba

owocowy, miał cierpko—słodki smak i nutę jakiegoś dziwnego zapachu… nawet nie wiem, do

czego go porównać…

Wysłuchała mnie z uśmiechem, powiedziała, że w razie czego zapyta Igę, i odeszła. Nie byłem

pewien, czy zrozumiała, o co mi chodziło, jednak ufałem jej znajomości rzeczy. Na tym się nigdy

nie zawiodłem. Tutaj wszystko było tak prawdziwe, jak tylko się dało: prawdziwe zabytkowe

cegły, czysta woda dowożona Bóg wie skąd, herbata bez sztucznych domieszek, wiekowe

filiżanki pochodzące z różnych kompletów, lecz zawsze wykonane z porcelany lub glinki, reggae

z czasów, kiedy Bob Marley wybijał zęby rówieśnikom w Kingston, czasem dziwna muzyka z

zapadłego kąta świata wykonywana na zapomnianych instrumentach… Nawet dziewczyny nie

nosiły wyszukanych wszczepów, jeśli nie liczyć ruchomych tatuaży i podskórnych atomowych

zegarków. To miejsce wydawało się żywcem przeniesione z pełnych optymizmu lat

dziewięćdziesiątych zeszłego stulecia. Uspokajało, pozwalało zebrać myśli. Znajdowałem się z

dala od korporacyjnych wieżowców w centrum, od tłumów przewalających się w ciepły

czerwcowy wieczór szlakiem od placu Zamkowego do Barbakanu. Czas przestawał gnać jak

oszalały, myśli zwalniały, płynęły leniwiej. Zresztą nie sposób było się spieszyć w miejscu, gdzie

parzenie herbaty zajmuje co najmniej kwadrans. Przestawałem zastanawiać się nad tym, co

przeanalizować w następnym artykule. Jeszcze się nie zdarzyło, abym nie wyszedł stąd bez

niezłego pomysłu, zwykle zapisanego na serwetce. Nie ośmieliłbym się wyciągnąć tutaj swego

palmtopa—telefonu. Sięgnąłem do kieszeni i wyłączyłem go, aby pozbyć się pokusy.

Usłyszałem czyjeś kroki, poczułem duszący zapach perfum.

— Głupia sprawa. — Iga nachyliła się ku mnie tak głęboko, że mogłem odczytać markę jej

orzechowych soczewek. Zresztą kusiło mnie, aby rzucić okiem również odrobinę niżej. — Kiedy

byłeś tu ostatnio, zaszła mała pomyłka, otworzyłyśmy nie tę puszkę, co trzeba, i dostałeś cudzą

herbatę…

Rzeczywiście, głupia sprawa. Jedną z cech „Piątej” było przygotowywanie specjalnych

kompozycji na życzenie klienta. Wystarczyło przyjść, powiedzieć, jakiego smaku i aromatu się

oczekuje, a dziewczyny w dwadzieścia minut potrafiły przyrządzić żądaną mieszankę. Stała ona

potem na półce w niewielkiej puszce i czekała na chwilę, kiedy właściciel pojawi się i zażyczy

sobie własnej herbaty. Taką puszkę można było otworzyć tylko w obecności klienta i za jego

zgodą. Owszem, trochę to snobistyczne… ale skoro firma nie zarabiała na korpach, musiała

zarabiać na snobach.

Zdarza się… — Wzruszyłem ramionami. — Jeżeli ktoś nie do— smaczył jej maryśką czy amfą,

nie ma problemu. Swoją drogą szkoda, bo smakowała wyśmienicie. Mam nadzieję, że klient się

nie zorientował?

Nie, nie ma obawy… — Iga machnęła ręką. — Na pocieszenie powiem ci, że kobieta, która ją

zamówiła, przychodzi tu co czwar tek. Zagadaj ją, może zgodzi się udostępnić ci recepturę. Co

podać w zamian?

Bo ja wiem… zdaję się na ciebie. Na pewno przez ostatnie trzy miesiące wymyśliłyście coś

nowego.

Iga uśmiechnęła się lekko i odeszła. Wiedziałem, że przyniesie coś ekstra, nawet jeśli w

pierwszej chwili nie będzie to

wydawało się zdatne do picia. Do dziś pamiętam, jak uraczyła mnie kiedyś tybetańską herbatą z

masłem — mój żołądek jeszcze wzdragał się na to wspomnienie. Prywatna herbata… nie wiem,

kim była kobieta, która ją zamówiła, ale dziewczyny odwaliły kawał dobrej roboty; zresztą ona

sama też musiała mieć nie byle jakie poczucie smaku, żeby wpaść na pomysł takiej kompozycji.

Mimo iż od mojej ostatniej wizyty tutaj upłynęło naprawdę dużo czasu, wciąż pamiętałem ten

smak. Cierpko—słodki… bardzo popularne połączenie, które tym razem miało w sobie coś

niepowtarzalnego. Nutę, której nie dało się porównać z niczym innym.

Iga wróciła równo dziesięć minut później, niosąc fajansowy dzbanuszek i porcelanową filiżankę

art deco z niebieskim paskiem na krawędzi. Starszy pan przy sąsiednim stoliku zatrzymał ją na

chwilę, powiedział coś, szefowa skinęła głową i podeszła do mnie.

— Cejlońska mieszanka kwiatowa — wyjaśniła. — Daj jej jeszcze pięć minut i pij. Potem

powiesz nam, co sądzisz o takim zestawie. A tak przy okazji… sądzę, że w sprawie mieszanki

mógłbyś dogadać się z dziadkiem przy tamtym stoliku. Też ją kiedyś dostał. To kulturalny

starszy pan, znawca herbaty, przychodzi tu jeszcze dłużej niż ty; o ile się orientuję — nie pedał.

Zerknąłem na niego. Był wysoki i wysuszony, a jego granatowy garnitur z wiśniowym fularem

wydawał się również mieć swoje lata. Gładko ogolone obwisłe policzki, porządnie przycięte i

zaczesane w staromodny przedziałek włosy — ot, inteligent na emeryturze.

— Dawaj go — poleciłem Idze, niby od niechcenia rozkłada jąc w zasięgu dłoni serwetkę.

Przypomniałem sobie najbardziej wredne pytania, które zapamiętałem z udzielanych ostatnio

„Prze glądowi Tygodnia” wywiadów; w końcu redakcję codziennie odwiedzał przynajmniej

jeden głoszący rozmaite teorie czubek. Niektóre oszołomy zmywały się ośmieszone dwoma,

trzema od powiednio dobranymi pytaniami, innych ochrona znała już po imieniu i nie

wpuszczała do środka. Jeśli uda mi się pociągnąć dziadka za język, być może przyda się komuś

artykuł. Emeryt — pasjonat prawdziwej herbaty…

Iga podeszła do niego, powiedziała coś, a kiedy dziadek już szedł w moim kierunku, zaniosła za

nim dzbanek i czarkę. Ha, znawca cieszy się tu specjalnymi względami.

— Dobry wieczór. Najmocniej przepraszam, że ośmielam się zakłócać panu tę chwilę

spokoju…

Przez dłuższą chwilę milczałem zakłopotany, starając się dobrać odpowiednie słowa. Cholera,

dawno nie słyszałem takiego stylu wypowiedzi. To nie był język ulicy ani taki, którym

posługiwałem się na co dzień, nie wspominając już o rzeczowo—wyjaśniającym stylu, którym

musiałem pisać. Starszy pan uznał widać tę ciszę za wyraz zakłopotania, bo dodał szybko:

Widzi pan, ja również miałem tego pecha… a może szczęście… że padłem ofiarą identycznej

pomyłki…

Rozumiem… — wydukałem wreszcie. — Ale dlaczego sądzi pan, że piliśmy tę samą mieszankę?

Będę szczery: skojarzyłem po opisie, który podał pan obsłu dze. Przepraszam, że

podsłuchiwałem rzeczy, które nie były prze znaczone dla moich uszu. Na swoje

usprawiedliwienie mogę tylko rzec, że herbata to moja jedyna pasja i oddaję się jej całkowicie.

Od czasu owej tak przyjemnej w skutkach pomyłki, to jest od dobrych trzech tygodni, na

podstawie własnych wrażeń i doświadczenia staram się ustalić skład tej mieszanki…

Ha, faktycznie, koneser!

Bez przesady, mówiłem dość głośno… a czy nie byłoby jednak łatwiej spytać właścicielkę

mieszanki?

Owszem, można i to zaryzykować — uśmiechnął się tamten. Jak na swój wiek miał albo

nieprawdopodobnie zdrowe zęby, albo dobre protezy; obstawiałem raczej to drugie. — A przy

okazji postanowiłem sprawdzić swoje umiejętności, potem porównam wyniki z informacjami

otrzymanymi od właścicielki i zobaczę, jak bardzo się pomyliłem.

Mój rozmówca wyciągnął z wewnętrznej kieszeni marynarki tani notes i jednorazowy długopis.

— Udało mi się ustalić większość składników. Jeśli pan pozwoli, przeczytam moje

obserwacje i wnioski, dzięki temu łatwo do wiemy się, czy mówimy o tym samym naparze.

Nie odmówiłem. Facet wyglądał na ciekawy przypadek.

— Jasny napar, smak, w którym zachowano doskonałą równo wagę między naturalną

goryczą herbacianego garbnika a słody czą dodatków, poza tym oryginalna, trudna do określenia

nutka smakowa, coś podobnego do…

Przez chwilę siedziałem otępiały, podczas gdy starszy pan bombardował mnie niezliczonymi

szczegółami, o których nie miałem nawet zielonego pojęcia. Jego wiedza była doprawdy

imponująca.

— …pierwsza filiżanka relaksująca, następne pobudzające…

— Dość. — Uniosłem dłonie. — Zgadza się, co do joty. Koneser uśmiechnął się lekko i

schował notes.

— Właścicielka lokalu podała mi nazwisko zleceniodawczyni: Goplana Mroziewicz.

Podobno ma dziś wieczór zaszczycić to miej sce swoją obecnością.

Mroziewicz… to nazwisko nie było mi obce. Właścicielka niewielkiej, ale dość znanej galerii w

Hyatcie. Miała ponoć oko do wyłapywania dobrych artystów, paru moich znajomych bywało

nawet u niej na wernisażach.

— Owszem, mnie również powiedziano coś takiego.

— Zatem może zaczekamy na nią razem i poprosimy o przepis? Pomysł był z pewnością

ciekawy, jednak realizacja nastręczała pewnych trudności. Biorąc pod uwagę sporą liczbę

drogich składników, należało przypuszczać, że była to osoba dość bogata, a jako właścicielka

galerii pewnie też ekscentryczna. Jeśli Koneser powie babie, w jaki sposób dowiedzieliśmy się o

jej mieszance, ta na sto procent obrazi się na lokal i Iga straci dobrą klientkę. Trzeba będzie

wziąć inicjatywę w swoje ręce i zagadać, zanim dziadek coś chlapnie.

Prawdę powiedziawszy, nie sądzę, aby owej pani należało mó wić, skąd dowiedzieliśmy się o jej

mieszance — odezwał się niespo dziewanie Koneser, nalewając sobie kolejną filiżankę. — Może

po prostu usłyszeliśmy o jej wyjątkowych zaletach?

Owszem — odparłem, nieco zaskoczony. Czytał mi w my ślach, czy co? — Mógł nas także

zalecieć zapach, kiedy obsługa sprawdzała, czy już nie zwietrzała. Zapytani, powiedzieli nam,

czyje to…

Przez następny kwadrans rozmawialiśmy wyłącznie o herbacie. Wiedza starszego pana okazała

się ogromna. On naprawdę poświęcał jej każdą wolną chwilę. Doskonała osoba na krótki,

niezobowiązujący wywiad…

Iga zajrzała do naszej sali, wychwyciła moje spojrzenie i lekko machnęła głową w stronę wejścia.

Kobieta, którą ujrzałem w chwilę potem, mogła mieć koło pięćdziesiątki. Kilkanaście lat temu na

jej widok faceci musieli rozbijać samochody na latarniach; zachowała wspaniałą, smukłą

sylwetkę i piękne, regularne rysy twarzy. Długie brązowe włosy oraz dopasowana kolorem

jedwabna apaszka skutecznie osłaniały szyję, na której można już było dostrzec pierwsze

zmarszczki. Widać było, że dysponuje dwoma najcenniejszymi dziś rzeczami: pieniędzmi i

czasem. Lekkie brązowe poncho spięte srebrną broszą w kształcie kaczeńca, stanowiące komplet

spodnie z szerokimi nogawkami i elegancka biała bluzka musiały kosztować sporo eurosów, a

należyta pielęgnacja takiej fryzury zajmowała pewnie godzinę dziennie. Nie bez powodu

większość pracujących obcina się krótko lub goli głowę na łyso. Zaraz za nią weszło dwóch

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: