CSR_Dialog_Podsumowanie.pdf

WSPIERANIE ROZWOJU SPOŁECZNEJ ODPOWIEDZIALNOŚCI

BIZNESU W POLSCE

RAPORT ZE SPOTKAŃ Z INTERESARIUSZAMI

Autor: Bolesław Rok

Warszawa

2008

Projekt realizowany jest w ramach projektu finansowanego ze środków Komisji Europejskiej i Programu Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju.

Więcej informacji: http://www.acceleratingcsr.eu

Wprowadzenie

Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju (UNDP) wraz z partnerami: Ministerstwem

Pracy i Polityki Społecznej (MPiPS), Forum Odpowiedzialnego Biznesu (FOB), Polską Konfederacją

Pracodawców Prywatnych Lewiatan (PKPP Lewiatan) podjął się realizacji projektu dotyczącego

wspierania rozwoju społecznej odpowiedzialności biznesu w Polsce.

Projekt ten, finansowany ze środków Komisji Europejskiej i UNDP, jest częścią regionalnego

projektu „Przyspieszenie wdrażania praktyk CSR w nowych państwach członkowskich UE i w

krajach kandydujących jako instrument harmonizacji, konkurencyjności i spójności społecznej w UE”,

prowadzonego od grudnia 2006 roku równolegle w 8 krajach. Więcej informacji o projekcie można

uzyskać na stronie internetowej www.acceleratingcsr.eu

W ramach projektu regionalnego przeprowadzono badania i analizy dotyczące rozwoju

społecznej odpowiedzialności biznesu w następujących krajach: Polska, Węgry, Litwa, Słowacja,

Chorwacja, Macedonia, Bułgaria i Turcja. W efekcie przygotowano raport „Analiza rozwoju CSR w

nowych krajach członkowskich UE oraz w krajach kandydujących”, zaprezentowany podczas

konferencji “CSR w Nowej Europie: wyzwania i rozwiązania” w Brukseli. W konferencji

uczestniczyli m.in. Vladimir Špidla, Komisarz ds. zatrudnienia, spraw społecznych i równości szans

oraz Kori Udovički – Dyrektorka Regionalna Programu ONZ ds. Rozwoju (UNDP) na kraje Europy i

WNP, a także około 150 przedstawicieli sektora publicznego, prywatnego i pozarządowego z

kilkunastu krajów.

Analiza porównawcza wykazała, że w Polsce temat społecznej odpowiedzialności jest już

dość znany, szczególnie poprzez działania sektora biznesu i wybranych organizacji pozarządowych,

jednak ze strony administracji publicznej nie podjęto jeszcze istotnych, strategicznych działań na

rzecz wspierania rozwoju CSR. Komentując dane z poszczególnych krajów uznano, że szczegółowa

rządowa strategia wspierania CSR, wraz z odpowiednimi instrumentami umożliwiającymi jej

wdrożenie i monitorowanie, jest istotnym czynnikiem wzmacniania społecznej odpowiedzialności

biznesu i rozwoju partnerskiego współdziałania ważnych grup interesariuszy w kierunku realizacji

zasad zrównoważonego rozwoju.

W ramach kolejnego etapu projektu zorganizowano w Warszawie forum „Społeczna

odpowiedzialność biznesu w Polsce: od pojedynczych inicjatyw do wspólnych działań”, podczas

którego przedstawiono i poddano dyskusji szczegółowy raport polski „Społeczna odpowiedzialność

biznesu w Polsce. Wstępna analiza”. W raporcie znajduje się analiza warunków i możliwości

wdrażania CSR w Polsce na podstawie przeprowadzonych wywiadów, badanie poziomu realizacji

strategii społecznej odpowiedzialności w wybranej losowo grupie przedsiębiorstw, opis

zaangażowania poszczególnych podmiotów promujących CSR, wybrane dobre praktyki, a także

rekomendacje dla poszczególnych sektorów.

W trakcie tego forum przedstawiciele różnych podmiotów gospodarczych, pozarządowych

i publicznych podjęli szeroką dyskusję nad wyzwaniami dla rozwoju CSR w Polsce. W efekcie

uzgodniono, że na obecnym etapie najważniejszym krokiem w kierunku rozwoju społecznej

odpowiedzialności biznesu w Polsce jest zainicjowanie dialogu międzysektorowego. Ustalono, że do

takiego dialogu należy zaprosić przedstawicieli sektora biznesu, organizacji pozarządowych,

związków zawodowych, instytucji naukowych, mediów oraz administracji publicznej.

1. Dialog wielosektorowy dotyczący wyzwań związanych ze wzmacnianiem rozwoju CSR w

Polsce. Główne zagadnienia i wnioski

Termin CSR, tłumaczony na język polski jako „społeczna odpowiedzialność biznesu”

dotyczy szeroko rozumianej roli biznesu w społeczeństwie. Wszędzie na świecie, zarówno w

Europie, jak i w krajach pozaeuropejskich, od kilku lat toczy się dyskusja, która koncentruje się wokół

nowej roli biznesu w rozwoju społecznym. W jej efekcie proponowane są i wdrażane innowacyjne

rozwiązania w zakresie nowych form współpracy administracji publicznej, sektora biznesu,

związków zawodowych oraz rozmaitych organizacji społeczeństwa obywatelskiego, nakierowanych

na tworzenie wspólnego dobra, na podejmowanie wyzwań cywilizacyjnych, przed którymi wszyscy

stoimy. Wyzwania te dotyczą zarówno zmian klimatycznych, demograficznych, politycznych, jak i

najistotniejszych lokalnych problemów społecznych związanych z biedą, wykluczeniem, jakością

życia, jakością miejsc pracy, brakiem poszanowania dla praw człowieka, praw pracowniczych,

systemem edukacji, opieki zdrowotnej, dostępem do rynku pracy i rynku podstawowych dóbr

konsumpcyjnych, czy kształtowaniem przestrzeni publicznej.

Celem długofalowym realizowanego w Polsce projektu jest zainicjowanie obywatelskiego,

wielosektorowego dialogu, z udziałem istotnych grup interesariuszy, wspierającego pro-rozwojową

rolę biznesu w społeczeństwie. Chodzi zatem o umożliwienie efektywnego współdziałania i

współpracy na rzecz wspólnego dobra, niezbędnych do tworzenia wspólnej wartości.

Rozpoczęcie takiego wielosektorowego dialogu, dotyczącego wyzwań związanych ze

wzmacnianiem rozwoju CSR w Polsce, pozwoliło już sformułować szereg zagadnień i wniosków,

wskazać priorytety, oczekiwania i możliwości.

Główne zagadnienia poruszane podczas spotkania z przedstawicielami sektora biznesu:

 Sektor biznesu, z racji swojej struktury w Polsce, czyli dominacji MŚP, nie podchodzi jeszcze do

problematyki CSR strategicznie, całościowo, ale już dostrzega coraz więcej powodów, głównie

w obszarze zatrudnienia i rozwoju kadry pracowniczej, które prowadzą w stronę kształtowania

odpowiedzialnych relacji z pracownikami, bycia odpowiedzialnym pracodawcą.

 Główne motywacje podejmowania działań z obszaru społecznej odpowiedzialności wśród

przedstawicieli biznesu dotyczą względów moralnych, poczucia przyzwoitości. Szczególnie jest

to widoczne wśród reprezentantów sektora małych i średnich przedsiębiorstw. Podejmują oni

takie działania, choć często ich na to nie stać, zaś niejasne przepisy prawne w tym

przeszkadzają, a czasem wręcz uniemożliwiają.

 Istnieje coraz wyraźniej dostrzegana przez przedstawicieli biznesu potrzeba dostępu do wiedzy

w zakresie CSR i praktycznych instrumentów zarządzania, szczegółowych opisów najlepszych

praktyk z rynku polskiego. Taka wiedza powinna być formułowana w języku biznesowym,

praktycznym i powinna odnosić się do warunków polskich.

 Rola administracji rządowej w obszarze CSR nie powinna być duża, ponieważ jest to

dobrowolna działalność przedsiębiorstw. Szczególnie nie należy wprowadzać wymagań czy

nowych regulacji dotyczących CSR w takich obszarach jak zamówienia publiczne czy polityka

zatrudnienia. Dobrze by było jednak, gdyby administracja dostrzegała społeczną

odpowiedzialność przedsiębiorstw.

 Współpraca sektora biznesu z ośrodkami akademickimi nie jest zadowalająca. Istotną

przeszkodą są nieefektywne struktury administracyjne w wyższych uczelniach oraz mała

elastyczność w działaniu. Ale coraz lepsza współpraca będzie konieczna w miarę rozwoju

gospodarczego i wzrostu innowacyjności biznesu.

 Przedstawiciele sektora biznesu dostrzegają potrzebę lepszej koordynacji działań w zakresie

rozwoju CSR w Polsce, z udziałem wszystkich partnerów. Kadra menedżerska dostrzega swoją

ważną rolę w upowszechnianiu zasad odpowiedzialności społecznej, szczególnie w ramach

współpracy z dostawcami i partnerami biznesowymi. Chętnie także będzie rozwijać współpracę

z organizacjami pozarządowymi i innymi partnerami społecznymi.

Wnioski:

 Potrzebne są instrumenty pomiaru stopnia społecznej odpowiedzialności firm, umożliwiające

wypracowanie jednolitego wzorca oceny. Konieczne są odpowiednie szkolenia dla

menedżerów, edukujące ich pod kątem wdrażania CSR w swoich miejscach pracy.

 Brakuje szerokiej platformy, która zachęcałaby do podejmowania przez firmy działań

społecznie odpowiedzialnych i która ułatwiałaby współpracę. Należy wspierać rozwój platform

współpracy biznesu w tym zakresie.

 W strukturze administracji publicznej brakuje ciała aktywnie działającego na rzecz szeroko

rozumianego zrównoważonego rozwoju – rząd powinien określić jaka jednostka odpowiada za

wspieranie CSR.

 Media w Polsce charakteryzuje zbyt duża podejrzliwość względem biznesu. Trzeba

wypracować lepsze narzędzia komunikacji biznes - media.

 Od organizacji pozarządowych przedsiębiorcy oczekują profesjonalizmu, jako czynnika

gwarantującego maksymalną efektywność współpracy. Należy wspierać profesjonalizację

NGOs.

 Firmy nie chcą w żadnej mierze „upaństwowienia” CSR, nie chcą nakładania dodatkowych

obowiązków na firmy.

Główne zagadnienia poruszane podczas spotkania z przedstawicielami organizacji

pozarządowych:

 Organizacje pozarządowe nie oczekują od biznesu wyłącznie dotacji finansowych, ale chcą

budować w pełni partnerskie relacje w rozwiązywaniu istotnych problemów społecznych.

Jednak sektor biznesu, a szczególnie mniejsze przedsiębiorstwa, na takie partnerstwo nie jest

gotowy. Ze strony biznesu brakuje wiedzy i zaufania, zaś ze strony NGOs często brakuje

profesjonalizmu w realizacji swojej misji.

 Środowisko organizacji pozarządowych jest w Polsce zróżnicowane, ale istnieje coraz więcej

takich organizacji, które potrafią budować wzajemnie korzystne, partnerskie relacje z sektorem

biznesu. Organizacje pozarządowe działają również na konkurencyjnym rynku, choć nie

zawsze efektywność realizowanych przez nie projektów jest wyznacznikiem ich sukcesu na tym

rynku. Potrzebna jest jednak większa przejrzystość w zakresie nakładów i efektów, zarówno w

wymiarze finansowym, jak i społecznym.

 Niektóre fundacje korporacyjne mogą stanowić zagrożenie dla uczciwej konkurencji na rynku

organizacji pozarządowych, szczególnie jeżeli korzystając z przywilejów związanych ze

statusem organizacji pożytku publicznego, realizują przede wszystkim projekty wzmacniające

wizerunek danej korporacji.

 Potrzebna jest bardziej aktywna rola administracji publicznej, szczególnie w zakresie

uporządkowania przepisów prawnych, np.: kwestia ubezpieczenia wolontariuszy, monitoringu

1%, mechanizmów finansowania organizacji pozarządowych. Istotne jest też wsparcie

administracji w procesie promowania społecznie odpowiedzialnej działalności przedsiębiorstw.

 Ważny jest rozwój organizacji pozarządowych, które zajęłyby się monitorowaniem zgodności

deklarowanych przez firmy wartości z codzienną praktyką w zakresie praw pracowniczych,

konsumenckich, ochrony środowiska. Jednak tego typu organizacje nie mają zwykle możliwości

pozyskiwania funduszy na swoją działalność.

Wnioski:

 Należy podejmować dialog pomiędzy NGOs działającymi w obszarze CSR, wymianę informacji

i współdziałanie. Wskazane byłoby powołanie formalnej lub nieformalnej organizacji

parasolowej/forum NGOs w zakresie współpracy z biznesem.

 W działalności na rzecz promocji CSR należy wspierać również lokalne organizacje

pozarządowe funkcjonujące poza dużymi miastami. Ważne jest tworzenie lokalnych platform

współpracy samorządów i biznesu. Wśród samorządów należy upowszechniać wiedzę na

temat CSR.

 Należy podnosić poziom profesjonalizacji NGOs. W finansowaniu działań społecznych

potrzebna jest większa przejrzystość.

 Organizacje pozarządowe i biznes mają różne podejście do problemów społecznych i ich

rozwiązywania, po obu stronach istnieją stereotypy i wzajemne uprzedzenia. Należy

podejmować działania na rzecz przełamywania tych stereotypów, budowy zaufania.

 W Polsce nie ma organizacji pozarządowych monitorujących działania firm (organizacje typu

watch dog). Aby CSR rozwijał się lepiej, powinny powstać takie organizacje, należy stworzyć

mechanizmy dla działania takich organizacji.

 Działalność niektórych fundacji korporacyjnych budzi niepokój wśród tradycyjnych NGOs.

Fundacje takie powinny być bardziej przejrzyste, nie powinny realizować wyłącznie celów PR-

owych swoich założycieli.

 Utrudnieniem w działalności NGOs w zakresie strategicznej współpracy z biznesem jest brak

jasnego stanowiska administracji, brak informacji, kto w rządzie zajmuje się CSR.

 Istnieje potrzeba udostępniania środków finansowych przez administrację dla organizacji

pozarządowych na działalność w zakresie CSR.

 Należy skutecznie rozwiązać takie problemy prawne, jak np. obowiązek ubezpieczenia

wolontariuszy, VAT na darowaną żywność i in. Należy wspólnie pracować nad nową formułą

1%.

Główne zagadnienia poruszane podczas spotkania z przedstawicielami mediów:

 Media są zainteresowane rzetelnym i wszechstronnym informowaniem o dobrych praktykach

realizowanych przez społecznie odpowiedzialne przedsiębiorstwa, ale sposób formułowania

tych informacji jest uzależniony od oczekiwań konkretnych grup odbiorców. Inne oczekiwania

mają czytelnicy prasy codziennej, inne – prasy biznesowej, czy mediów internetowych.

 Media oczekują przejrzystości w informacjach dostarczanych przez przedsiębiorstwa i

zapewnienia dostępu do osób bezpośrednio zaangażowanych w realizację projektów. Ważne są

również osobiste motywacje menedżerów oraz rzetelne informacje o tym, co się udało, a co

jeszcze nie i dlaczego. Informacje udostępniane przez przedstawicieli działów PR i rzeczników

prasowych są często jednowymiarową „laurką” danego przedsiębiorstwa.

 Rola mediów może być zarówno reaktywna jak i proaktywna. W pierwszym przypadku mogą

opisywać rzeczywiste dokonania firm, a w drugim namawiać do podjęcia konkretnych działań,

promować postawy zaangażowania społecznego, wzmacniać zainteresowanie ze strony

odbiorców i partnerów, szczególnie w pewnych okresach. W tym zakresie niezbędna jest

współpraca z różnymi grupami interesariuszy.

 Media oczekują większej aktywności ze strony organizacji pozarządowych oraz środowisk

akademickich w umożliwianiu dostępu do całościowej wiedzy na temat różnych aspektów

biznesu społecznie odpowiedzialnego, istniejących inicjatyw, badań naukowych, a także

informacji porównawczych z innych krajów. Istotna jest rola tzw. brokerów informacji w tym

zakresie.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: