Klasyfikacje zaburzeń mowy u osób upośledzonych umysłowo.pdf

Klasyfikacje zaburzeń mowy u osób upośledzonych

umysłowo

Strona główna > Zaburzenia mowy > Klasyfikacja

Problem zaburzeń mowy u osób z upośledzeniem umysłowym poruszany jest w literaturze przedmiotu dość szeroko, aczkolwiek do chwili obecnej nie

zdołano jeszcze całkowicie wyjaśnić całokształtu przyczyn i patomechanizmów tych niejednokrotnie różnych objawowo zaburzeń. Zdaniem E.

Minczakiewicz w populacji dzieci z upośledzeniem umysłowym, podobnie jak w populacji dzieci o normalnym rozwoju, daje się rozpoznać zaburzenia

mowy o zróżnicowanej etiologii, patomechanizmach i symptomatologii. Autorka podaje, iż liczne badania prowadzone dotychczas zarówno w kraju jak

i za granicą pozwoliły ustalić, że nie ma specyficznych zaburzeń charakterystycznych dla osób z upośledzeniem umysłowym w stopniu lekkim. Na ogół

u omawianej grupy osób występują takie same zaburzenia jak u osób z normą intelektualną, aczkolwiek w specyficznych, genetycznie uwarunkowanych

postaciach niedorozwoju umysłowego, występują określone typy zaburzeń mowy np. w zespole Downa, czy w mózgowym porażeniu dziecięcym.

Na podstawie prowadzonych badań autorka ustaliła również, że wady wymowy mogą zakłócać wypowiedzi dzieci upośledzonych umysłowo w różnym

stopniu. Mogą to być:

nieznaczne zakłócenia (wypowiedź na ogół zrozumiała);

zakłócenia znacznego stopnia (wypowiedź zrozumiała jedynie dla osób stale przebywających w kontakcie z dzieckiem);

zakłócenia w wysokim stopniu (wypowiedź jest zupełnie nie zrozumiała nawet dla najbliższych).

Wielu autorów (por. Szuniewicz, Koper, Gałkowski) zauważa, że zaburzenia mowy częściej występują u osób głębiej upośledzonych umysłowo niż

u osób z lżejszym stopniem niedorozwoju, przy czym im głębszy niedorozwój umysłowy, tym zaburzenia mowy są cięższe, bardziej złożone

i nawarstwione. Szuniewicz wprowadziła bardzo trafne określenie „zespołu wad” .

Badając problem etiologii zaburzeń mowy E. Minczakiewicz zauważyła, iż wśród autorów (Fawcus, Matthews, Gałkowski ) nie ma pełnej zgodności

poglądów . Wśród najczęściej podawanych przyczyn powodujących zaburzenia mowy u dzieci upośledzonych umysłowo są:

niedorozwój ośrodkowego układu nerwowego;

urazy mózgu i porażenia centralnego układu nerwowego;

wady morfologiczne i dysfunkcje narządów artykulacyjnych;

upośledzenie słuchu;

zaburzenia hormonalne;

zaburzenia emocjonalne;

nieprawidłowości oddziaływania środowiska wychowawczego.

Autorka prowadziła na ten temat również własne badania i ustaliła, że prawdopodobnie przyczynami zaburzeń mowy u dzieci upośledzonych umysłowo

były:

upośledzenie umysłowe (oligofazja) ;

uszkodzenie struktur korowych mózgu (alalia, afazja) ;

uszkodzenie układu pozapiramidowego (anartria, dysartria) ;

nieprawidłowa budowa anatomiczna lub uszkodzenie narządów mowy (dysglosja) ;

nieprawidłowe oddziaływanie wychowawcze środowiska rodzinnego: brak podniet do mówienia, brak odpowiednich wzorców, nadmiar bodźców

itp. (dyslalia) ;

zaburzenia emocjonalne (mutyzm, tachylalia, bradylalia) ;

inne trudne do ustalenia (jąkanie, giełkot) .

Etiologiczna klasyfikacja zaburzeń mowy u osób upośledzonych umysłowo:

Według A. Szuniewicz u dzieci z upośledzeniem umysłowym najczęściej występują: seplenienie, bełkot (dyslalia), jąkanie, zespół wad, mowa nosowa,

rotacyzm oraz mowa bezdźwięczna.. Natomiast E. Minczakiewicz wśród objawów, jakie obserwowała podczas prowadzonych badań u dzieci

niepełnosprawnych umysłowo wyróżniła:

brak mówienia i rozumienia;

zaburzenia artykulacyjne: seplenienie, rynolalia, reranie (rotacyzm), wymowa bezdźwięczna, nieprawidłowa wymowa t, d, k, g ‐ substytucje

i deformacje;

zaburzenia głosu: chrypka, zanik głosu, dysfonia;

zaburzenia płynności mówienia: jąkanie, giełkot, bradylalia, tachylalia.

Symptomatologiczna klasyfikacja zaburzeń mowy u osób upośledzonych umysłowo:

Opracowanie ‐ Marzena Mieszkowicz ‐ neurologopeda

Literatura:

1. Minczakiewicz E. ‐ Z badań nad zaburzeniami mowy u dzieci upośledzonych umysłowo, (w:) Z zagadnień oligofrenopedagogiki, (red.) J.

Pańczyk, Wydawnictwo WSPS, Warszawa 1989;

2. Minczakiewicz E. ‐ Zaburzenia mowy u osób z upośledzeniem umysłowym (w:) Polska terminologia logopedyczna, pod red. J. Ożdżyńskiego,

Wydawnictwo „Secesja”, Kraków 1994;

3. Minczakiewicz E. ‐ Zaburzenia mowy i ich odbicie w piśmie uczniów młodszych klas szkoły specjalnej dla lekko upośledzonych umysłowo, 1993

„Logopedia”, 20, s.113‐118;

4. Szuniewicz A. ‐ Próba badań wad wymowy dzieci upośledzonych umysłowo w warszawskich szkołach specjalnych, 1967 „Logopedia”, 7, s.112‐

117.

Strona główna > Zaburzenia mowy > Klasyfikacja

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: