Na podstawie: E. Maksymowska, E.Tolwińska-Królikowska, M. Werwicka, Pierwsze spotkanie z rodzicami, w: Poradnik nauczyciela, Warszawa 2002; T. Garstka, Kłopotliwy rodzic w pracy nauczyciela, w: Poradnik nauczyciela, Warszawa 2002

WYKŁAD  XVIII

Relacje nauczyciel- rodzic w szkole. Zasady współdziałania nauczycieli i rodziców. Formy współpracy nauczycieli z rodzicami (zbiorowe i indywidualne). Trudności w kontaktach z rodzicami.

E.Maksymowska,E.Tolwińska-Królikowska,M.Werwicka, Pierwsze spotkanie z rodzicami str. 1-18 (wybrane fragmenty), Poradnik nauczyciela Warszawa 2002 ,
T. Garstka,  Kłopotliwy rodzic w pracy nauczyciela, w: Poradnik nauczyciela,  Wyd. Raabe, Warszawa 2002

Pierwsze spotkanie z rodzicami
 

(…) 1. Wstęp
Prowadzenie spotkań z rodzicami jest ważną umiejętnością każdego nauczyciela. Najczęściej uczy się on tego intuicyjnie i w sposób nieplanowy. Trudno jest mu znaleźć profesjonalne wsparcie w pracy z dorosłymi, a przecież jest to zadanie trudne, które może budzić wiele obaw. Liczna grupa rodziców obserwuje i ocenia przygotowanie nauczyciela, jego sposób prezentowania się itp. Rodzice uczniów to często osoby starsze od prowadzącego spotkanie, z określoną pozycją społeczną, bywa, że nieprzychylnie — z powodu szkolnych problemów ich dziecka — nastawione do osób reprezentujących szkolę.
Szczególnie dużo emocji może budzić pierwsze spotkanie, gdy nauczyciel staje wobec nieznanej grupy rodziców swoich nowych uczniów. Jednocześnie nie można przecenić roli tegoż zebrania w budowaniu relacji z rodzicami na przyszłość.
Artykuł ten zawiera liczne wskazówki, których zastosowanie pomóc może w organizacji i prowadzeniu spotkań tak, aby stały się one konstruktywną formą współpracy nauczyciela i rodziców, mającą na celu wsparcie ucznia w funkcjonowaniu w społeczności szkolnej i w jego rozwoju. Mamy nadzieję, że posłuży przede wszystkim nauczycielom przedmiotowym i zachęci ich do tej formy kontaktu z rodzicami uczniów, choć wychowawca klasy może też znaleźć w nim wiele praktycznych wskazówek.
 

2. Dlaczego rodzice chcą spotkać się z nauczycielem?
Zapewne większość rodziców wybierając się na zebranie nie analizuje tej kwestii. Idą, bo otrzymali informację o spotkaniu z nauczycielem. Obecność w szkole traktują głównie jako zadanie do wykonania, powinność rodzicielską lub podporządkowanie nakazowi, formę zadbania o pozycję własnego dziecka w szkole.
Spróbujmy jednak zastanowić się, jakie są potrzeby rodziców związane z kontaktem z nauczycielem ich dziecka.
Rodzice przychodzą na spotkanie z Tobą między innymi po to, aby:
• dowiedzieć się, jak radzi sobie ich dziecko w szkole
• wyrobić sobie opinię o Tobie jako osobie wpływającej na ich dziecko
• zebrać informacje o wymaganiach, oczekiwaniach, ofercie szkoły
• rozpoznać, z kim dziecko uczy się, bawi, spędza czas — jaka jest jego klasa
• poznać innych rodziców, szczególnie rodziców jego przyjaciół i ewentualnych wrogów”
• udowodnić sobie, że jest dobrym rodzicem („daję swoją uwagę i czas sprawom dziecka”)
• spełnić oczekiwania współmałżonka, dziecka, rodziny
• zaprezentować się Tobie i innym rodzicom
• zaprezentować swoje opinie, stanowiska w rozmaitych sprawach związanych ze szkołą.
Budując swoje pierwsze wystąpienie na spotkaniu z rodzicami zwróć uwagę na różnorodność i złożoność motywacji, z którymi przychodzą rodzice. Zadbaj o to, by spotkanie z rodzicami nie sprowadziło się jedynie do przekazania suchego zestawu, skądinąd ważnych, informacji, nie było czasem odreagowywania złych emocji związanych z trudnościami w pracy z klasą, miejscem Twoich skarg na działania władz oświatowych lub nie było zdominowane sprawami jednego aktywnego rodzica w sprawie jednego dziecka.
 

3. Po co spotykasz się z rodzicami swoich uczniów?
Warto, abyś zastanowił się, co dla Ciebie jest ważne w spotkaniu z rodzicami Twoich
uczniów. W wielu szkołach spotkania z zespołem rodziców odbywają wyłącznie wychoJwawc klas. Być może Ty też masz takie doświadczenie i Twoje dotychczasowe kontakt z rodzicami, jako nauczyciela przedmiotowego, ograniczały się do spotkań indy2widualnych w ramach tzw. dni otwartych” organizowanych w szkole lub do spotkań interwencyjnych, gdy uczeń miał kłopoty z wywiązaniem się z obowiązków związanych  z Twoim przedmiotem.
Chcemy Cię jednak przekonać, że spotkanie się z zespołem rodziców np. raz w semestrze lub raz w roku szkolnym przynieść może obu stronom wiele korzyści.
 

Jakie mogą być cele takiego spotkania?
• Zaprezentowanie się rodzicom jako wiarygodny, odpowiedzialny kompetentny nauczyciel.
• Przekazanie rodzicom informacji dotyczących zespołu klasowego, w którym są ich dzieci.
• Przekazanie informacji dotyczących Twojej pracy z klasą w bieżącym roku.
• Przekazanie informacji na temat miejsca Twojego przedmiotu w programie i planie pracy szkoły, kontekstach zewnętrznych, np. egzaminach zewnętrznych lub na wyższe uczelnie.
• Przekazanie ewentualnych próśb dotyczących np. pomocy rodziców w Twoich działaniach z klasą (np. wycieczki, projekty związane z Twoim przedmiotem) oraz sposobów wspierania dziecka w domu.
• Zebranie opinii i oczekiwań rodziców na temat Twoich lekcji, wymagań itp.
• Poznanie rodziców, zorientowanie się w ich poglądach, potrzebach, możliwościach wsparcia, jakie mogą dać swojemu dziecku i Tobie.
Być może nie wszystkie te cele zechcesz zrealizować już na swoim pierwszym spotkaniu z zespołem rodziców, ale gorąco Cię namawiamy, abyś rozważył możliwość zajęcia się większością z nich, ponieważ korzyści z takiego działania płynące mogą zrekompensować trud przygotowania i przeprowadzenia spotkania.
 

Korzyści z organizacji spotkania z zespołem rodziców uczniów jednej klasy:
• Uzyskanie wpływu na obraz Twojej osoby w oczach rodziców.
— rodzice przychodzą na pierwsze spotkanie zwykle mając już o Tobie różne informacje pochodzące od własnego dziecka, Twoich byłych oraz aktualnych uczniów z innych klas oraz ich rodziców itp. Informacje te często są emocjonalne, dotyczyć mogą różnych obszarów Twoich działań, nie zawsze z ich treści byłbyś zadowolony, ale nie masz na to wpływu. Możesz natomiast sam przekazać informacje o sobie i swojej pracy, przedstawić swoją osobę tak, jak chciałbyś być widziany.
• Poznanie rodziców: ich stosunku do Twojego przedmiotu, kompetencji w dziedzinie, której uczysz, orientacja w możliwościach wsparcia poszczególnych uczniów przez ich rodziców
— pamiętaj o tym, że rodzice Twoich uczniów już mają jakieś nastawienie do Twojego przedmiotu, wynikające z własnych doświadczeń szkolnych oraz wcześniejszych doświadczeń własnych dzieci. Wpływają oni, często nieświadomie, na ukształtowanie podobnego nastawienia u swoich dzieci. Jeśli zauważysz np. negatywne nastawienie do Twojego przedmiotu — masz szansę choć trochę wpłynąć na nie, ukazując w sposób interesujący to, co będziesz robił na lekcjach,
— Jeśli rodzice Twoich uczniów są fachowcami w przedmiocie, którego uczysz — doceń to i spróbuj wykorzystać w dalszej współpracy (…)

— jeżeli oczekujesz współpracy ze strony rodziców, to ważne jest, abyś mógł do niej zachęcić, pokazać korzyści, jakie z niej płyną dla uczniów, odpowiedzieć na
zgłaszane wątpliwości
— łatwiej znaleźć współpracowników, gdy mają wpływ na formy współpracy
— zobowiązania, jakie rodzice poczynią publicznie nie tylko wobec Ciebie, ale i innych rodziców, będą silniej motywowały do wywiązania się
— wspólne poszukiwanie możliwości realizacji Twoich zamierzeń może uaktywnić i zainspirować tych z rodziców, którzy nigdy nie zgłosiliby się sami (…)

— masz możliwość uzyskania opinii rodziców o pierwszych Twoich lekcjach z ich dziećmi. Nie lekceważ ich, nawet gdy z częścią z nich się nie zgadzasz, warto,
abyś zastanowił się, jak możesz uwzględnić pozostałe — pamiętaj, że uczniowie i ich rodzice to Twoi klienci, powinno Ci zależeć na ich zadowoleniu.

— jeżeli rodziców już znasz z poprzedniego roku nauki i badałeś ich lub ich dzieci zdanie o Twoich lekcjach, możesz przedstawić wyniki poprzedniego sondażu i odnieść się do nich — co uwzględnisz, a czego nie i z jakiego powodu.
• Uzyskanie informacji o stopniu zaangażowania poszczególnych uczniów w realizację zadań domowych — możliwość bardziej adekwatnego dostosowania wymagań
do potencjału uczniów.
— to jedna z niewielu okazji, gdy możesz zdobyć informacje, jak przebiega praca
Twoich uczniów w domu, jak wiele czasu zajmuje im odrobienie pracy domowej czy potrzebna jest im pomoc, czy i z jakich źródeł wiedzy korzystają. Są one istotne, zwłaszcza gdy Twoi uczniowie przyszli właśnie z różnych szkół poprzedniego etapu nauczania, więc nie znasz wymagań, jakie były przed nimi  stawiane.
 

4. Przygotowanie do pierwszego spotkania z rodzicami
 

4.1. Co chcesz rodzicom powiedzieć o sobie?
Oczywiste jest, że rodziców żywo interesuje Twoja osoba, chcą cię poznać możliwie najlepiej i najbardziej wszechstronnie. To Ty będziesz blisko ich dziecka, na Tobie będzie się ono wzorować, od Ciebie uczyć, Ty będziesz mu towarzyszyć w szkolnych sukcesach i porażkach, wreszcie — przez Ciebie będą oceniane jego osiągnięcia. Będziesz też mieć wpływ na kształtowanie jego osobowości. Jesteś więc dla rodziców ważną osobą. Jest zatem rzeczą zrozumiałą, że to, jaki jesteś, nie jest dla nich rzeczą obojętną.
Naturalne jest więc, że niektórzy mogli już zasięgnąć języka” u innych rodziców. Pytali też pewnie własne dziecko o to, co o Tobie myśli. Może się zdarzyć, że dotrą do nich wiadomości nieprawdziwe — zmyślone lub przekłamane. Nie masz na to wpływu. Na zebraniu będą Cię bacznie obserwować.
Warto więc w czasie pierwszego spotkania z rodzicami powiedzieć kilka słów o sobie. Nie musisz oczywiście odkrywać się do końca — powiesz tylko tyle, na ile się zdecydujesz. Odsłonięcie kawałka prywatności jest szczególnie ważne wówczas, gdy pracujesz w wielkim mieście i tak naprawdę jesteś dla rodziców osobą całkowicie anonimową. Anonimowość wielu ludzi utożsamia z obcością.
Aby więc nie być kimś obcym, spróbuj powiedzieć coś o sobie, np.
• czy masz dzieci, w jakim są wieku i co robią
• co jest Twoim hobby poza pracą, jak lubisz spędzać czas wolny
• jak dawno pracujesz w tej szkole i co robiłeś wcześniej
• jak to się stało, że uczysz tego przedmiotu, kiedy się nim zainteresowałeś
• jakie są Twoje kompetencje związane z nauczaniem i wychowaniem — wymień ukończone studia, kursy, otrzymane nagrody — pamiętaj, że aby inni cię cenili, Ty też musisz się cenić i przedstawiać jako fachowiec.
To są oczywiście przykładowe elementy Twojej autoprezentacji.
Jaki efekt możesz uzyskać pokazując się od prywatnej strony? Korzyści możesz mieć kilka:
• możesz „dotknąć” spraw szczególnie intrygujących rodziców, a informacja ucina plotki
• modelujesz zachowania rodziców — obserwując Ciebie („on jest szczery, nie ma nic do ukrycia”) skłonni są do większej otwartości
• zmniejszasz dystans, łatwiej zdobędziesz swoim postępowaniem sympatię rodziców; odkrywając się stajesz się bardziej ludzki”; pozwoli to rodzicom na łatwiejsze mówienie z Tobą o kłopotach swoich dzieci.
Możesz też zaprosić rodziców do zadawania pytań dotyczących Ciebie jako osoby i jako nauczyciela. Nawet jeśli będą trudne (co raczej nie zdarza się), możesz „wykpić” się
żartem lub zdecydowanie, ale z uśmiechem odmówić odpowiedzi.
 

4.2. Co chcesz rodzicom powiedzieć o ich dzieciach? 
Przygotowując program nauczania swojego przedmiotu i sposoby jego realizacji dla  każdej z klas Ty sam powinieneś zebrać możliwie dużo informacji o klasie jako całości.
Również rodzicom taka informacja jest potrzebna. Chodzi o to, byś miał obraz klasy jako grupy, choć ważne jest również, abyś każdemu z rodziców był w stanie powiedzieć coś o funkcjonowaniu jego dziecka na Twoich lekcjach.
Warto w opisie klasy uwzględnić uwagi dotyczące:
• ogólnego (średniego) poziomu przygotowania uczniów do pracy w ramach Twojego przedmiotu, nadmieniając jednak, że są uczniowie od niego odstający w obie strony
• stopnia zaangażowania uczniów w zadania realizowane na Twoich lekcjach
• zaobserwowanych przez Ciebie relacji między uczniami w klasie: czy współpracują, na ile są zintegrowani, czy słabsi mogą liczyć na pomoc kolegów
• zachowania uczniów na lekcjach
• motywacji dzieci, sposobów, w jaki najchętniej pracują
•. Ważną sprawą jest podkreślenie i zauważenie pozytywnych stron danego zespołu uczniów. Mówiąc o pozytywach masz szansę budować dobrą więź z rodzicami.
Oczywiście rodzice są ogromnie zainteresowani informacjami o swoim dziecku: jak sobie radzi na Twoich lekcjach, czy dostrzegłeś jego mocne strony, czy ujawniły się kłopoty i jak na nie reagujesz, jak funkcjonuje w zespole klasowym, co wg Ciebie powinno robić, aby rozwijać swoje kompetencje związane z Twoim przedmiotem i, oczywiście, jak oceniasz jego osiągnięcia szkolne.
Ważne!
Pamiętaj, że dla każdego rodzica, bez względu na to, jaką postawę prezentuje wobec Ciebie, takie informacje są bardzo ważne, dotyczą przecież najbliższej im osoby, a więc budzą wiele emocji. Dlatego też nie udzielaj tego typu informacji publicznie, zadbaj o możliwość indywidualnego kontaktu z rodzicami dziecka.
4.3. Co chcesz powiedzieć rodzicom o swojej pracy z klasą?
Jeśli oczekujesz od rodziców pomocy i zrozumienia Twoich wymagań stawianych przed uczniami, warto, abyś poświęcił czas na ich szczegółowe przedstawienie. Może z tego wyniknąć wiele korzyści dla obu stron:
• masz szansę na wyjaśnienie, dlaczego zależy Ci na tych wymaganiach, jaki jest cel Twoich działań
• rodzice mając szansę ustosunkowania się do Twoich propozycji — przyjmą je łatwiej niż arbitralnie narzucone i z przekonaniem będą przypominali o nich swoim dzieciom
• masz szansę na zaprezentowanie się jako kompetentny, doświadczony specjalista
• możesz zebrać pierwsze opinie na temat Twoich metod pracy i ustosunkować się do nich
• rodzice poczują się potraktowani podmiotowo, zmniejszy się ich poczucie zagrożenia, które często pojawia się w kontaktach ze szkołą, wzrośnie ich identyfikacja z placówką i chęć angażowania się w jej działania.
Rodzice nie są na ogól specjalistami od nauczania, ale jako osoby najważniejsze dla Twoich uczniów mają prawo wiedzieć, jak chcesz pracować z ich dziećmi i dlaczego. To oni jako członkowie społeczności lokalnej mają poprzez samorząd lokalny wpływ na funkcjonowanie oświaty. Szkoły, tak jak i inne instytucje budżetowe, mają odpowiadać na potrzeby środowiska lokalnego, choć z drugiej strony również je kształtować.
W demokratyzującej się razem z całym społeczeństwem szkole zmienia się też rola nauczyciela. Nie jest on już przedstawicielem władzy wobec petentów — rodziców i uczniów, ale profesjonalnym usługodawcą, dbającym o zaspokojenie potrzeb swoich klientów.
Twoje informacje dotyczące pracy z klasą powinny więc pomóc rodzicom zrozumieć, niezależnie od ich poziomu wykształcenia i znajomości tematu, jakie cele Ci przyświecają i w jaki sposób chcesz je osiągnąć.
Warto więc przedstawić rodzicom informacje dotyczące następujących tematów:
• cele Twojej pracy z uczniami w bieżącym roku szkolnym / semestrze.
— jeżeli właśnie rozpoczynasz kilkuletnią pracę z klasą, ważne jest przedstawienie Twoich celów nauczania przedmiotu, co jest w nim dla Ciebie najważniejsze i dlaczego, czego chciałbyś nauczyć uczniów
— jeśli to kolejny rok pracy, odnieś się do lat poprzednich, powiedz, co będzie kontynuowane, a co nowe
— powiedz, co chciałbyś aby osiągnęli Twoi uczniowie pod koniec roku szkolnego / semestru, jaki to ma związek z ich przyszłością (np. codzienna użyteczność, egzaminy, rynek pracy)
— uprzedź o mogących wystąpić trudnościach w realizacji programu, ich przyczynach i środkach zaradczych, np. Twoje nieobecności z powodu studiów podyplomowych i planowane zastępstwa.
• informacja o wybranym, zmodyfikowanym lub napisanym przez Ciebie programie nauczania, który wybrałeś dla tej klasy wraz z krótkim uzasadnieniem.
• propozycja podręczników i innych pomocy dydaktycznych z uzasadnieniem wyboru; dobrze byłoby przynieść zestaw podręczników na lekcję i umożliwić wszystkim zapoznanie się z nimi.
• miejsce Twojego przedmiotu w danym roku szkolnym w programie pracy szkoły.
— informacja o korelacji z innymi przedmiotami, o realizowanych na Twoich lekcjach ścieżkach edukacyjnych, wspólnych z innymi nauczycielami działaniach, np. projektach międzyprzedmiotowych.
• Twoje propozycje wobec uczniów tej klasy co do sposobu pracy na lekcji.
— takie wyjaśnienia są szczególnie istotne, jeżeli wprowadzasz do tej pory nie stosowane przez Ciebie metody i rodzice mogą poczuć się zdezorientowani co do celu ich stosowania; np. relacje swoich dzieci o lekcjach prowadzonych metodami aktywizującymi mogą odebrać jako opis zabawy, mało poważnie spędzanego czasu. Pamiętaj, że rodzice mają inne szkolne doświadczenia.
— nie zapomnij o informacji dotyczącej ewentualnych materiałów i pomocy, które chcesz, aby przynieśli uczniowie
• Twoje oczekiwania wobec uczniów co do zakresu samodzielnej pracy w domu.
— jak wiele zamierzasz zadawać pracy do zrobienia w domu i jaki będzie miała charakter, jakie pomoce mogą być dziecku przydatne i skąd je wziąć, jeśli w domu ich nie ma; jak dziecko ma zachować się w sytuacji, gdy nie ma zrobionej pracy domowej z przyczyn losowych, a jak, gdy była za trudna i nie poradziło sobie.
• przyjęty przez Ciebie przedmiotowy system oceniania.
— jak już wiesz, jego przedstawienie należy do Twoich obowiązków; unikniesz wielu nieporozumień, jeżeli będzie jasny, klarowny i zaakceptowany przez uczniów i ich rodziców
— ważne jest podanie sposobów oceniania, form aktywności uczniów, które będą oceniane, kryteriów przyznawania ocen lub punktów, sposobu wystawiania ocen semestralnych i rocznych, informacji o możliwości i warunkach poprawiania ocen, częstotliwości sprawdzania wiedzy w różny sposób, np. pisemnych sprawdzianów, ew. możliwościach i warunkach zgłaszania nieprzygotowanie itp.
• informacje o możliwościach poszerzania wiedzy przez dzieci szczególnie zainteresowane Twoim przedmiotem, formach indywidualizacji pracy z uczniami zdolnymi i tymi z trudnościami w nauce.
• informacje o sposobie, w jaki dzieci nieobecne lub nieprzygotowane mogą nadrabiać braki i realizować program w całości.
• propozycja różnych form współpracy rodziców z Tobą np. wycieczki do zakładów pracy, współpraca instytucji, lekcje otwarte, udział rodziców jako widzów w prezentacjach efektów projektu edukacyjnego, zaproszenie rodziców jako fachowców w pokrewnych Twojemu przedmiotowi zawodach lub przedstawienie ich doświadczeń.
Ważne!
Pełna, w kompetentny sposób podana informacja sprawia, że rodzice czują się poważnie potraktowani, a więc jest duża szansa, że poważnie traktować będą Ciebie i szkołę. (…)
 

Ważne!
Pamiętaj, że, choć przyjmowanie krytycznych informacji zwrotnych jest trudne, nie jest niczym złym przyznać się do błędu i wprowadzić zmiany. Wręcz przeciwnie — budujesz w ten sposób swój autorytet jako osoby nieustająco uczącej się, rozwijającej, słuchającej innych, dbającej o dobro uczniów.
Oczywiście jeśli błędy i zmiany będą następowały zbyt często, autorytet również ucierpi, pokażesz się jako osoba chwiejna, bez trwałych przekonań, niekompetentna.
4.4. Jakie informacje chcesz zebrać od rodziców?
Dobrze jest zastanowić się przed spotkaniem, jak wykorzystać tę rzadką dla nauczyciela przedmiotu sytuację potkania grupy rodziców.
• Jeżeli zależy Ci na zebraniu opinii na temat Twoich propozycji, warto zapewnić rodzicom możliwość wypowiedzenia się w sposób nieskrępowany tzn. anonimowo. Część z nich może mieć trudność z udzieleniem takich informacji na forum lub bezpośrednio Tobie. W celu zebrania opinii możesz się więc posłużyć przygotowanym wcześniej prostym kwestionariuszem. Może on zawierać kilka pytań otwartych — dadzą one możliwość wpisania własnych opinii — lub pytania zamknięte, np. ze skalą umożliwiającą zaznaczenie opinii.
Przykład ankiety z pytaniami otwartymi:
Narzędzie:
Szanowni Państwo, proszę o udzielenie odpowiedzi na podane niżej pytania. Zebrane w ten sposób informacje posłużą mi do podniesienia jakości swojej pracy tak, aby jak najlepiej odpowiadata Państwa oczekiwaniom i potrzebom uczniów.
Proszę nie podpisywać kartki - ankieta jest anonimowa.
1. Co sądzi Pan/i o wybranym przeze mnie programie nauczania?
2. Co sądzi Pan/i o zaproponowanych przeze mnie podręcznikach?
3. Co sądzi Pan/i o zaplanowanych przeze mnie metodach pracy z klasą?
4. Co sądzi Pan/i o przedstawionych zasadach oceniania?
5. Co Pana/Pani zdaniem mogłabym zrobić, by Pana/Pani dziecko ucząc się mojego przedmiotu czuło się dobrze?
Dziękuję za wypełnienie ankiety
Nauczyciel chemii —
(Twoje imię i nazwisko)

Zadając rodzicom takie jak wyżej lub podobne pytania dajesz im do zrozumienia, że interesują Cię ich opinie i postawy. To z kolei daje rodzicom poczucie ważności i bezpieczeństwa. Nabierają przekonania, że oddają w opiekę swoje dziecko osobie, która jest im życzliwa.
• Jeżeli zdecydujesz się na przedstawienie swoich zamierzeń w związku z nauczanym przedmiotem, istnieje duża szansa zwiększenia gotowości rodziców do współpracy. Warto więc przygotować propozycje mile przez Ciebie widzianych działań rodziców, np.
— współpraca rodziców — fachowców w przygotowaniu niektórych lekcji, np. doświadczeń fizycznych lub chemicznych, ciekawych prezentacji, spotkań z „fachowcem”
— obecność rodziców w roli publiczności na lekcji, na której uczniowie będą prezentowali wyniki prac grupowych, powstałych w wyniku projektu
— współpraca z instytucją, w której pracują, a której profil związany jest z Twoim przedmiotem (wycieczka, pożyczenie sprzętu)
— pomoc w zorganizowaniu wycieczki związanej z przedmiotem
— wypożyczenie ciekawych rekwizytów na rzecz szkolnej wystawy lub przedstawienia
— fachowy udział w naprawie pomocy dydaktycznych itp.
Zbieranie deklaracji współpracy dobrze jest przeprowadzić na osobnych kartkach, tym razem już nie anonimowych. Z drugiej strony nie mogą one mieć formy wiążących deklaracji ale raczej wstępnej oferty współpracy. Nie możesz przecież egzekwować jej w żaden sposób, ale raczej motywować zachęcać, doceniając dobre chęci i ukazując
korzyści dla całej klasy.

Taka deklaracja mogłaby wyglądać np. w ten sposób:
 

Imię i nazwisko rodzica lub opiekuna

Proszę o zaznaczenie (stawiając krzyżyk w kwadracie przy odpowiedniej odpowiedzi), jakie formy współpracy ze mną i w jakim stopniu są dla Pana/i możliwe. Zebrane w ten sposób informacje pomogą mi zaplanować pracę z Państwa dziećmi. Nawet jednorazowe wsparcie Państwa w moich działaniach pozwoli na uatrakcyjnienie zajęć i zwiększy motywację uczniów.
1. Chciałbym współpracować w przygotowaniu niektórych lekcji

2. Chciałbym być obecny/a w roli publiczności na lekcji, na której uczniowie będą prezentować wyniki swojej długotrwałej pracy

W PEWNYM STOPNIU
3. Pomogę w nawiązaniu współpracy instytucji, w której pracuję, ze szkołą

TAK

NIE