Ceremoniarz

Przeprowadza próbę zespołu w terminie odpowiadającym jego członkom. Na próbie, w której uczestniczy każdy spośród usługujących, muszą być wyjaśnione wszystkie wątpliwe kwestie.

Czuwa nad poprawnym i pobożnym przebiegiem całości obrzędów wykonywanych przez posługujących do mszy św., i nad zachowaniem poszczególnych ministrantów.

W razie potrzeby dyskretnie interweniuje. Jego upomnienia i wskazówki mogą być widziane tylko przez danego ministranta.

Rozkłada kielich, gdy ministranci ołtarza odbierają dary, przyniesione w procesji przez wiernych.

Obsługuje mikrofon (włącza, reguluje, przenosi, podaje i trzyma).

Podaje celebransowi dodatkowe modlitwy i teksty nie zawarte w księgach liturgicznych (komentarze, ogłoszenia itp.).

Czuwa i ingeruje w sytuacjach nietypowych, gdy coś zakłóca normalny przebieg liturgii, np. brak klucza od tabernakulum, potrzeba dodatkowego wina, hostii, puryfikaterza itp.

Formuje procesję na początku i na końcu (z precentorem - pomocnikiem ceremoniarza, odpowiedzialnym za procesje).

Daje znak do rozpoczęcia pewnych czynności. Stosuje się przy tym do tradycji miejscowych. Rozpoczyna modlitwy w zakrystii.

Ceremoniarz podąża w procesji Wejścia wraz z ministrantem księgi przed lub nieco za celebransem. W czasie liturgii słowa obydwaj siedzą po obu stronach celebransa. Podczas liturgii eucharystycznej, jeżeli nie ma koncelebransów, stoją po obu stronach celebransa przy ołtarzu, nieco oddaleni do tyłu, aby podkreślić, że nie należą do koncelebry.

Ważna jest także posługa ceremoniarza we mszy z udziałem biskupa.

Dziesięć przykazań ceremoniarza

Posługa ceremoniarza jest niewątpliwie posługą trudną. Jak ustrzec się nerwowego biegania po kościele i niepotrzebnych dyskusji z ministrantami podczas liturgii?

Dbaj o to, by liturgia przebiegała w sposób piękny, prosty, w należytym porządku i z możliwie największym pożytkiem duchowym dla wiernych.

Nie zaniedbuj osobistej formacji w zakresie teologii, historii i prawa liturgicznego.

Pełnienie funkcji ceremoniarza nie powinno przeszkodzić Tobie w dobrym przeżywaniu liturgii.

Starannie przygotuj każdą liturgię z udziałem wszystkich zainteresowanych.

Dbaj o to, by ich formacja była zarówno techniczna, jak i duchowa.

Przygotuj w razie potrzeby inny wariant przebiegu celebracji i uprzedź o tym posługujących.

Podczas pełnienia posługi masz być jak powietrze - niezbędny, ale niewidoczny.

Nie rób wszystkiego sam podczas liturgii - prowadź do tego posługujących.

Podejmuj interwencje w sposób naturalny i tylko wtedy, gdy są niezbędne.

W czasie liturgii podejmuj decyzje niezależnie od podpowiedzi czy wątpliwości innych jej uczestników.

Posługa ceremoniarza

Jak interweniować w trudnych sytuacjach podczas pełnienia posługi ceremoniarza

Co zrobić, gdy nie wszystko idzie tak, jak powinno, zgodnie z przepisami liturgicznymi? To pytanie bardzo często pojawia się podczas posługi ceremoniarza. W tym opracowaniu postaram się udzielić odpowiedzi na to pytanie. Wydaje mi się, że prawdziwego ceremoniarza poznaje się nie tyle po tym jak potrafi pokierować przygotowaniem liturgii, ale jak zachowuje się w sytuacjach kryzysowych - gdy zdarzy się coś wbrew pierwotnym ustaleniom.

Po pierwsze ceremoniarz powinien znać na pamięć przebieg i plan liturgii. Plan liturgii w przypadku rozbudowanych celebracji dobrze jest opracować na piśmie i dać wszystkim zainteresowanym (główny celebrans, kierownik chóru - organista, pomocnicy ceremoniarza, zakrystian). Główny ceremoniarz nie powinien do tego planu zaglądać w czasie liturgii! Ceremoniarz powinien wiedzieć wszystko: kto, co, kiedy, dlaczego i jak robi. Musi znać miejsce, w którym liturgia jest sprawowana. Jeśli układ prezbiterium, np. z powodu wystroju, nie sprzyja przeprowadzeniu liturgii powinien to zmienić w porozumieniu z pełniącymi posługę ładu (np. kwiaty wokół ołtarza uniemożliwiają czy znacznie utrudniają jego obejście podczas okadzenia). Powinien wiedzieć jak działają mikrofony, nagłośnienie, skąd brać sprzęty i bieliznę liturgiczną, klucze itd. W tym celu powinien współpracować z zakrystianem. Ceremoniarz ma dbać o to, by liturgia przebiegała w sposób piękny, prosty i w należytym porządku.

Drugą sprawą jest przewidzenie, w których momentach liturgii mogą wyniknąć jakieś problemy i im poświęcić więcej czasu w trakcie przygotowywania liturgii. Problemy te mogą być pochodną słabego przygotowania posługujących (albo tzw. różnych tradycji), którzy zostali wyznaczeni do danej liturgii albo dużej komplikacji obrzędów.

Z pierwszą z tych sytuacji mamy do czynienia szczególnie wtedy, gdy osoby pełniące jakąś funkcję wykonują ją jednorazowo albo rzadko. Szczególnie wyraziście widać to na przykładzie lektorów, którzy pełniąc tę funkcję po raz pierwszy czytają niejednokrotnie tytuł czy numer czytania. By uniknąć problemów należy tym osobom poświęcić więcej czasu na próbie oraz nie zlecać im nadmiernie skomplikowanych posług poza szczególnymi sytuacjami (np. założono, że wszystkie posługi na bierzmowaniu mają pełnić kandydaci). Zwykle, po krótkim przygotowaniu, osoby, które dotąd nie pełniły posług liturgicznych dobrze pełnią posługę lektora, podających intencje modlitwy wiernych (oczywiście jeśli dobrze i wyraźnie czytają), posługę darów, ministranta krzyża. Dość trudno przygotować do pełnienia posługi turyferariusza i nawikulariusza, ministranta ołtarza, światła, księgi i komentatorki. Jeśli już mają ją pełnić osoby nowe w pełnieniu posług, to trzeba poświęcić im dużo czasu podczas prób i podawać wiele wyjaśnień, by rozumieli co i dlaczego mają robić. Jeśli osoby wyznaczone do wypełniania posług liturgicznych pochodzą z różnych ośrodków, należy uzgodnić sposób wypełniania posług i dbać o to, by posługi wypełniane parami miały osoby z jednego ośrodka (np. turyferariusz i nawikulariusz; ministranci mitry i pastorału; ministranci ołtarza; ministranci światła).

Druga sytuacja ma miejsce wówczas, gdy przygotowywane są obrzędy, które są sprawowane rzadko, np. raz w roku (Triduum Paschalne, Pascha podczas rekolekcji ONŻ II stopnia) albo w ogóle tylko raz w czasie istnienia parafii (konsekracja świątyni, poświęcenie chrzcielnicy, dzwonów itd.). W takiej sytuacji trzeba dobrze przećwiczyć przebieg tych obrzędów, najlepiej z uwzględnieniem kilku wariantów (np. dobra i zła pogoda w czasie Wigilii Paschalnej czy Liturgii Niedzieli Palmowej Męki Pańskiej) i zapewnić sobie współ-pracę kilku pomocników ceremoniarza. Ilu ich powinno być? Zwykle ktoś powinien zaopiekować się osobami pełniącymi posługę darów, druga osoba (ewentualnie druga i trzecia - znajduje to zastosowanie zwłaszcza wtedy, gdy jest dużo komentarzy - Triduum Paschalne) - komentatorkami i podającymi intencje modlitwy wiernych. W przypadku bardziej skomplikowanych celebracji powinien być także pomocnik ceremoniarza zajmujący się posługą ładu i drugi - służbą liturgiczną w prezbiterium (może on prowadzić procesję wejścia; w prezbiterium zajmuje miejsce po przeciwnej stronie prezbiterium niż główny ceremoniarz).

Kolejnym problemem są zmiany w przebiegu liturgii, które mogą wyniknąć w każdej chwili. Dlatego dobrze jest z góry przygotować alternatywne rozwiązania w każdym przypadku, który dopuszcza różne warianty nie dające się jednoznacznie określić przed liturgią - rozpoczynając od bardzo podstawowej sprawy, jaką jest wybór Modlitwy Eucharystycznej. Czasami, np. gdy Mszę św. ma sprawować biskup do chwili jego przyjazdu nie wiadomo, która ME będzie użyta i ministranci ołtarza nie wiedzą, kiedy będą musieli dzwonić. Gdyby się okazało, że w kanonach do koncelebry nie ma ME, której chce użyć główny celebrans (np. V ME), to ceremoniarz winien go o tym uprzedzić i zasugerować wybór innej ME. Trzeba być przygotowanym np. na to, że przyjedzie więcej koncelebransów (krzesła! hostie! - dobrze jest, jeśli np. pełniący posługę darów i ładu liczą koncelebransów), że zabraknie jakiegoś daru do procesji (albo, częściej, jakiś dar przybędzie - komentarz!).

Z tej racji, że podstawową rolę w unikaniu błędów mają próby służby liturgicznej należy dopilnować, by podczas prób byli wszyscy i by przećwiczyli przynajmniej najtrudniejsze - zdaniem ceremoniarza - momenty celebracji. Jeśli ktoś nie może być obecny na próbie, powinien być poinstruowany przed liturgią. W obecnym czasie, niestety, zdarza się, że nie da się tak ustalić terminu prób, by pasowało to wszystkim - zwłaszcza jeżeli funkcje lektora czy podających intencje modlitwy wiernych mają mieć osoby pełniące ważne funkcje publiczne). Mimo tych trudności należy starać się, by sytuacje te były wyjątkowe. W pewnych okolicznościach, w których trudno o próbę, np. piesza pielgrzymka na Jasną Górę, rozwiązaniem może być wybór doświadczonych posługujących, większa interwencja w przebieg liturgii, np. doprowadzanie czytających przez ceremoniarza do miejsca wykonywania ich funkcji. Sposób przygotowania liturgii i wymagania co do obecności na próbach powinien być zależny od rodzaju liturgii. Trudno sobie np. wyobrazić, by ktoś nie był obecny na próbie liturgii, której będzie przewodniczyć Ojciec Święty. Nie można zaniedbać próby czytania wszystkich posługujących, gdy Msza święta będzie transmitowana przez radio czy telewizję (z użyciem nagłośnienia!).

Należy pamiętać, że próba powinna uwzględniać zarówno techniczne, jak i duchowe aspekty liturgii (krąg liturgiczny - formacja duchowa i tzw. próba asysty - formacja techniczna). Jeśli jest to możliwe, powinny to być dwa spotkania lub więcej (liturgia, której przewodniczy Ojciec Święty, liturgie z okazji sympozjów czy kongresów). Przeprowadzanie prób usprawni prowadzenie ich w podgrupach pod kierunkiem pomocników ceremoniarza: służba liturgiczna w prezbiterium, komentarze, modlitwa wiernych, posługa darów (przynajmniej tzw. próby asysty; krąg liturgiczny czy wprowadzenie w teologię dnia liturgicznego mogą być przeprowadzone w większych grupach).

Gdy mimo przygotowania coś nie idzie według planu, należy sobie odpowiedzieć na pytanie: co robić?, czy w ogóle interweniować?, jeśli tak - to w jaki sposób? Ceremoniarz powinien najpierw pamiętać o swoim zadaniu. Nie polega ono na tym, że wszystko ma iść według planu, ale wszystko ma się dziać zgodnie z duchem Kościoła, pobożnie, z możliwie największym pożytkiem duchowym dla wiernych. Nie wolno wpadać w panikę. Nie wolno czynić jakichś gestów wyrażających rozpacz czy zdenerwowanie, np. załamywanie rąk, zasłanianie głowy rękami, groźne miny itd. Ceremoniarz powinien zachować kamienną twarz - nawet gdy jakiś błąd wszystkich rozbawi. Ceremoniarz jest widoczny! Na niego patrzą wierni, którzy mogą nie rozumieć na czym polega jego funkcja. Nie może on ich swoją postawą rozpraszać czy wręcz gorszyć - ma dawać wzór modlitewnej postawy w każdej sytuacji. Nie należy interweniować wówczas, gdy ingerencja w przebieg liturgii spowoduje większe zamieszanie niż jej brak, gdy opuszczony czy w jakiś sposób zmieniony element liturgii nie wpłynie na całość, np. chór zaczął śpiewać tuż po modlitwie wiernych, a był przewidziany komentarz przed procesją z darami. Po rozpoczęciu śpiewu nie ma sensu przekrzykiwać chóru - należy ten komentarz opuścić. Trzeba działać z maksymalną dyskrecją, spokojnie, nie biegać po prezbiterium czy po kościele, ale kroczyć tak, by wierni nie obeznani dobrze z liturgią odnieśli wrażenie, że tak ma być, że to właśnie było zaplanowane. Inaczej komentarze wiernych będą np. takie, że ceremoniarz to ten, kto chce pełnić każdą funkcję liturgiczną, ale nigdy nie zdąży (to autentyczna wypowiedź jednego z wiernych po pewnej liturgii).

Należy ponadto dobrze wybrać czas interwencji, np. nie wychodzić w czasie Ewangelii po kielich, który nie został przyniesiony na czas, ale zrobić to podczas kazania czy podczas przygotowania darów (jeśli jest pewność, że uda się zdążyć na czas). Nie tylko jest ważne gdzie dojść, ale i którędy, np. w mszach z udziałem TV należy unikać przechodzenia przed obiektywem. Jeśli jest kilka kamer - porozmawiać z realizatorem co będzie filmowane. Najlepiej - jeśli tylko jest taka możliwość - przechodzić za ołtarzem. Należy pamiętać, że interwencja ceremoniarza nie powinna wyrządzać większej szkody i powodować większego zamieszania, niż czynnik, który ją spowodował. Większość osób w kościele nie zorientuje się, że np. ministrant kadzidła zamiast iść po prawej stronie ministranta niosącego łódkę idzie po drugiej stronie. Nerwowe przestawianie ich na oczach wiernych jest nie do przyjęcia. W ogóle - nie należy przestawiać posługujących szarpiąc za ubranie czy albę, ale podając krótkie, ciche instrukcje (po łacinie wtedy, jeśli ma pewność, że są zrozumiałe).

Jeśli ceremoniarz jest pewien, że posługujący jest dobrze przygotowany i nie wykonał jakiejś czynności przez zapomnienie, powinien mu o tym dyskretnie przypomnieć, a nie robić wszystkiego samemu (np. powiedzieć ministrantowi księgi, że ma przynieść z zakrystii brakujące kanony do koncelebry - w czasie homilii albo przygotowania darów). Czasem wystarczy tylko spojrzenie na posługującego, a ten już wie, co ma robić (można się umówić z komentatorkami, przy braku pomocników ceremoniarza, że np. patrzą na ceremoniarza i czytają kolejne komentarze, gdy spojrzy w ich kierunku, ewentualnie, gdy patrząc skinie głową). Ceremoniarz podczas liturgii nie powinien ulegać naciskom - nawet jeśli główny celebrans czy kapłan mają wątpliwości (czasami skądinąd słuszne!) - to decyzję jak postąpić podejmuje ceremoniarz z racji swojej funkcji. Wszelkie wątpliwości powinny być rozstrzygnięte przed liturgią lub po niej. Sama liturgia nie jest czasem przeznaczonym na dyskusję.

Wojciech Kosmowski

Słownictwo ceremoniarza w języku łacińskim

Vestitus - strój

Ad sedilia - do siedzeń

Ad sacristiam - do zakrystii

Ad ambonam - do ambony

Navis - łódka

Turibulum - trybularz(kadzielnica)

Ostensorium - monstrancja

Ceriphorum - lichtarz

Candela - świeca

Calix - kielich

Pix - kustodia

Oraculum - kaplica

Albus - biały

Ruber - czerwony

Viridis - zielony

Violaceus - fioletowy

Rosaceus - różowy

Niger - czarny

Ornatus - ornat

Panis - chleb

Oblata - dary

Hostia - hostia

Altare - ołtarz

Sedille - siedzenia

Ignis - ogień

Oleum sanctum - olej św.

Vinum - wino

Dona - dary

Chrisma - krzyżmo

A.   Komendy w języku łacińskim

dla ceremoniarza podczas liturgii

Ad ordinem - do porządku

Adiutorum nostrum in nomine Domini - wspomożenie nasze w imieniu Pana

Qui fecit celum et terram - Który stworzył niebo i ziemię.

Praeparatio ad Missam - przygotowanie do Mszy Św.

Silentium - cisza

Impositio incensi - nasypanie kadzidła

Procedamus ante altare - idziemy przed ołtarz

Procedamus ad altare - idziemy do ołtarza

Procedamus ad sedilia - idziemy do siedzeń

Procedamus ad sedem - idziemy do krzesła

Procedamus ad sacristiam - idziemy do zakrystii

Sistemus - zatrzymujemy się

Osculatio altaris - ucałowanie ołtarza

Genu flexio - przyklęknięcie na jedno kolano

Genua flectant - klękamy na dwa kolana

Turificatio altaris - okadzenie ołtarza

Turificatio celebrantis - okadzenie celebransa

Turificatio Evangelii - okadzenie Ewangelii

Turificatio populi - okadzenie ludu

Turificatio crucifixi - okadzenie krzyża

Turificatio oblatorum - okadzenie darów

Turificatio cerei paschalis - okadzenie świecy paschalnej

Sedant - proszę siadać

Surgant - proszę wstać

Ascendant - wchodzimy (w górę)

Descendant - schodzimy (w dół)

Vertant - proszę się obrócić

Vertamus - obracamy się

In sinistra - w lewo

In dextra - w prawo

Citius - szybciej

Lentius - wolniej

Inclinatio capitis - skłon głowy

Inclinatio profunda - pokłon głęboki

Inclinatio imagini - pokłon obrazowi

Inclinatio Cruci - pokłon krzyżowi

Reverentia celebranti - szacunek celebransowi

Introitus solemnis - wejście uroczyste

Introitus simplex - wejście zwyczajne

Lavabo - obmycie przy ołtarzu

Lustratio - obmycie po Komunii św.

Lotio manum - obmycie w zakrystii

Prostratio - leżenie krzyżem

Sacramentum Sanctissimum - Najświętszy sakrament

Respositio - schowanie Najświętszego Sakramentu

Ostensorium - monstrancja

Aqua benedicta - woda święcona

Ad aspersionem - do pokropienia

Non dum - jeszcze nie

Turificatio cerei paschalis - okadzenie świecy paschalnej

Candela - świeca

Cereus paschalis - świeca paschalna

Ad cereum paschalem - do świecy paschalnej

Mitrella - piuska

Pełny zespół służby liturgicznej w czasie liturgii

LEGENDA:

1 - turyferarjusz (niosący trybularz)

2 - nawikulariusz (niosący łódkę)

3 - akolita

4 - krucyferariusz (niosący krzyż)

5 - ministranci bez funkcji

6 - lektorzy bez funkcji

7 - ministrant ołtarza

8 - lektor

9 - lektor księgi

10 - ceremoniarz

11 - celebrans

Klasycznym zgromadzeniem liturgicznym, w czasie którego posługują lektorzy jest sprawowanie Eucharystii w niedzielę, uroczystości i święta roku kościelnego. Święta te gromadzą z reguły większą liczbę wiernych, dlatego konieczną rzeczą jest, aby były one "obsłużone" przez odpowiedni zespół ministrantów i lektorów, mających do spełnienia swoje funkcje. Uczestnictwo takich specjalnych grup, nazywamy asystą. Przyczynia się ona do większego porządku w czasie Liturgii i lepszego przeżycia obrzędów przez wszystkich uczestników. Oczywiście taką asystę budują przede wszystkim lektorzy. Na taką asystę będą się składali w kolejności procesji Wejścia:

Główne czynności asysty:

1. Przygotowanie do Mszy świętej.

2. Udział w procesji wejścia.

3. Przygotowania do uroczystego odczytania Ewangelii.

4. Przygotowanie darów.

5. Przygotowanie do "uroczystego Przeistoczenia".

CEREMONIARZ - CER

Jest odpowiedzialny za przebieg całej Liturgii. Powinien się do tego jak najlepiej przygotować. Potrzebna jest wcześniejsza dokładna konsultacja co do przebiegu Liturgii, albo z głównym celebransem, albo z kapłanem odpowiedzialnym za uroczystość. Do jego czynności należy:

Zgromadzić potrzebną ilość osób do asysty (ważne jest tutaj dobranie uczestników asysty wzrostem).

Omówić z poszczególnymi członkami asysty ich dodatkowe zadania.

Ustalić porządek zajmowanej przestrzeni w kościele przez asystę i innych posługujących (trasy poruszania się, zajmowane miejsca; ewentualnie przygotować sedilia).

Wyznaczyć lektorów do przeczytania czytań biblijnych, modlitwy powszechnej, prowadzących śpiew lub wykonujących dodatkowe funkcje.

Przygotować wszystkie przedmioty potrzebne do Liturgii.

Przygotować wszystkie księgi używane w Liturgii i dodatkowe teksty, które będą potrzebne.

Przed Mszą św. zatroszczyć się o odmówienie wspólnej modlitwy.

Przed procesją wejścia razem z Turyferariuszem, podchodzi z łódką do Przewodniczącego Liturgii , w celu zasypania trybularza.

Daje komendę do uroczystego wyjścia "Procedamus ad altare"

Podczas procesji wejścia ceremoniarz idzie Diakonem i Przewodniczącym Liturgii. Przed Najświętszym Sakramentem klęka razem z Diakonem i Przewodniczącym Liturgii.

Po oddaniu czci ołtarzowi udaje się na przeznaczone miejsce (najlepszym ustawieniem miejsc stałych asysty jest: usadzenie akolitów w pobliżu kredensji. Obok nich powinien zajmować miejsce ceremoniarz i Diakon powinni zająć miejsce blisko Przewodniczącego Liturgii, Turyferariusz (T) ma miejsce w zakrystii). Ewentualnie przenosi Mszał na pulpit. Czuwa nad porządkiem liturgii słowa.

Na alleluja podchodzi z łódką wraz z T oddając cześć ołtarzowi, do Celebransa , stając twarzą do Celebransa i mając T po swojej prawej ręce. Po oddaniu czci ołtarzowi razem z T wraca na swoje miejsce.

Po Credo przedstawia Przewodniczącemu Liturgii(PL) wstęp i zakończenie modlitwy powszechnej. Przy procesji z darami pomaga PL odebrać dary ołtarza. Po modlitwie błogosławieństwa chleba i wina, a przed obmyciem rąk podchodzi z łódką, mając T po swojej prawej stronie, do Celebransa; po zasypaniu wraca i staje przed Akolitami, na razie w pierwszej parze z T. Po przyjściu Diakona (stoi wtedy razem z T w drugiej parze) daje komendę do ukłonów podczas okadzania kapłana.

Na (Święty ... ) wychodzi z łódką razem przed T staje za diakonem, robi razem z T ukłon do ołtarza, czeka aż diakon wejdzie między Cer i T; za T i diakonem idzie przed ołtarz, tam klęka, podaje diakonowi łódkę do zasypania trybularza. Po okadzeniu na Przeistoczenie, wstaje razem z diakonem i T, klękają, wracają na ołtarz. Podczas Komunii świętej trzyma patenę głównemu celebransowi. Dba o odpowiednie ustawienie wszystkich posługujących do uporządkowanego zejścia po Mszy. Prowadzi modlitwę po służeniu. Może pomóc PL i w rozebraniu się z szat. Dba o uprzątnięcie wszystkich używanych w liturgii przedmiotów.

CRUCIFERARIUSZ - C

Niosący krzyż nie klęka przed Najświętszym Sakramentem i nie kłania się przed ołtarzem. Swój obowiązek spełnia przede wszystkim w procesji wejścia idąc za Turyferariuszem po jego uklęknięciu zanosi krzyż na przeznaczone dla niego miejsce. Można przy uroczystym odejściu do zakrystii utworzyć procesję i wtedy Crucyfer będzie szedł jako pierwszy. Dlatego wychodzi przed Akolitami (po Modlitwie po Komunii) przed ołtarz którzy stają do niego twarzą. Po błogosławieństwie rusza ustaloną trasą do zakrystii.

TURYFERARIUSZ - T

Ma zadbać przede wszystkim, aby przed uroczystością była dostateczna ilość węgli, kadzidła, możliwość rozpalenia ognia (zapałki, płyn łatwopalny, świeca). Kadzidło nie może być przypadkowo zebranym "sianem", gdyż zapachy z takiego "kadzidła" będą odstraszały od Liturgii. Nigdy do kadzidła nie powinno dodawać się cząstek stearyny ze świecy. Dobry efekt uzyska się zawsze wtedy, gdy węgle będą rozżarzone do wysokiej temperatury. Turyferariusz może mieć do pomocy inną osobę, która będzie dbała o odpowiednią temperaturę rozpalonych węgli. Ze względu na styczność z węglem i sadzą, Turyferariusz musi szczególnie pamiętać o czystości. Większość wejść w czasie Mszy Turyferariusz rozpoczyna od podejścia do Ceremoniarza.

Czynności Turyferariusza:

Przed Mszą świętą podanie trybularza do zasypania kadzidłem.

Prowadzenie procesji na Wejście.

przed Najświętszym Sakramentem klęka sam jako pierwszy.

Po ucałowaniu ołtarza przez kapłana, podaje Diakonowi trybularz. Po okadzeniu ołtarza odbiera trybularz i udaje się do zakrystii.

Na Alleluja wychodzi razem z Ceremoniarzem, udaje się do głównego Celebransa (oddając cześć ołtarzowi) tak, aby podając kadzielnicę miał Ceremoniarza ze swojej lewej strony. Gdy czytający Ewangelię wejdzie między Akolitów, razem z nim wykonuje ukłon w stronę ołtarza. Gdy czytający Ewangelię przejdzie od razu do ambony, sam wykonuje ukłon i rusza jako pierwszy w stronę ambony, zajmując tam takie miejsce, aby z łatwością mógł podać dymiący trybularz czytającemu Ewangelię. Po wezwaniach przed Ewangelią podaje trybularz czytającemu Ewangelię, po okadzeniu odbiera go stojąc w miejscu. Po przeczytaniu Ewangelii wychodzi wraz Akolitami do zakrystii.

Na przygotowanie darów: przed obmyciem rąk wychodzi razem z Ceremoniarzem, mając go po lewej stronie, do Celebransa, do zasypania kadzidłem; po zasypaniu oddaje trybularz Diakonowi i wraz z Ceremoniarzem staje w pierwszej parze przed Akolitami. Po okadzeniu kapłana robi mały krok w prawo dając miejsce Akolitom. Po okadzeniu przez Diakona wiernych podchodzi do prawej strony ołtarza, odbiera od Diakona trybularz i wraca do zakrystii.

Podczas Święty, Święty, Święty, wychodzi razem z Ceremoniarzem; klęka razem z diakonem i Ceremoniarzem, podaje trybularz do zasypania diakonowi, po zasypaniu podaje diakonowi trybularz. Po okadzeniu, porządek zejścia odwrotny do wejścia (Uwaga !!! - na ołtarzu jest już Najświętszy Sakrament). W czasie Komunii św. może pomóc podczas Komunii św. idąc z pateną.

AKOLICI - A

Spełniają przede wszystkim funkcję ministrantów światła, wykonując przy okazji czynności pomocnicze. Akolita zawsze podaje w czasie uroczystych Liturgii święconą wodę i kropidło celebransowi.

Czynności akolitów:

Przygotowanie odpowiednich świec (wyglądających estetycznie), odpowiednich świeczników i wszystkich przedmiotów używanych w Liturgii.

Podczas procesji wejścia Akolici idą z palącymi się świecami za Turyferariuszem i Cruciferariuszem, nie klękają.

Przed Alleluja zapalają świece. Podczas Alleluja, gdy Ceremoniarz i Turyferariusz podchodzą już do Celebransa do zasypania, ruszają za ołtarz, stając za jego prawym i lewym brzegiem, twarzą do ludu. Po podejściu Turyferariusza, po jego ukłonie ruszają w kierunku ambony. Tam stają przed nią, bokiem do ludu, twarzą do siebie, nie zasłaniając ambony. Po przeczytaniu Ewangelii odkładają świece na ołtarz.

Po modlitwie powszechnej, gdy jest uroczysta procesja z darami, muszą wcześniej udać się z palącymi się świecami do miejsca wyruszenia tej procesji, prowadzić ją do ołtarza. Podczas składania darów stają bokiem do ludu, a twarzą do Celebransa i Ceremoniarza. Po złożeniu darów zanoszą świece do kredensji, gasząc je. Po błogosławieństwie wina jeden z akolitów zabiera ampułki z ołtarza. Po okadzeniu kapłana, ruszają między rozstępującymi się Ceremoniarzem i Turyferariuszem do ołtarza - do obmycia rąk "Lvabo". Po obmyciu rąk kapłana wracają na swoje miejsce.

Gdy są Koncelebransi, na Prefację roznoszą teksty modlitwy eucharystycznej (mszaliki).

Dzwonią na Przeistoczenie

Podczas śpiewania Baranku Boży, na słowa "obdarz nas pokojem" Akolita dzwoni dzwonkami jeden raz, na uklęknięcie ludu. Podczas spożywania Ciała Chrystusa przez kapłana dzwoni dzwonkami trzy razy.

Podczas uroczystej procesji zejścia do zakrystii, Akolici z zapalonymi świecami wychodzą przed ołtarz, stają twarzą do niego mając za sobą Crucyfera. Po błogosławieństwie ruszają za Crucyferem do zakrystii.

PORZĄDKOWY - P

Ta funkcja powiązana jest z czynnościami pomocniczymi dla Ceremoniarza. Porządkowy ma przede wszystkim zrobić przejście wśród wiernych przed procesjami: wejścia, z darami, zejścia. Powinien też troszczyć się o porządek wśród ministrantów, innych lektorów i tych wszystkich, którzy biorą udział w jakichś czynnościach liturgicznych (czytania, wezwania modlitwy powszechnej, procesja z darami, przemówienia). Musi więc być dobrze poinformowany o przebiegu Liturgii. Może także zatroszczyć się o trzymanie mikrofonu dla przemawiających wiernych świeckich.