TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL.doc

TEST PRZYMIOTNIKOWY ACL H. G. GOUGHA i A. B. HEILBRUNA

Test ACL jest jednym z najbardziej znanych i powszechnie stosowanych testów osobowości. Jego konstrukcja i moc diagnostyczna opiera się na założeniu, że ludzie wybierający różne przymiotniki do opisu siebie, a więc posiadający odmienne obrazy siebie, faktycznie różnią się między sobą w zakresie funkcjonowania psychicznego i zachowania.

CZĘŚCI I SENS PSYCHOLOGICZNY TESTU ACL

SKALE MODUS OPERANDI - pełnią funkcję kluczy kontrolnych.

1.                  No. Ckd – Całkowita liczba wybranych przymiotników.

2.                  Fav – Liczba wybranych przymiotników pozytywnych.

3.                  Unfav – Liczba wybranych przymiotników negatywnych.

4.                  Com – Typowość: skala skonstruowana w celu: a) identyfikowania protokołów wypełnionych nierzetelnie, b) oceny stopnia typowych wypowiedzi

SKALE POTRZEB - zbudowane na bazie koncepcji Murraya - badają osobowościowe korelaty określonych potrzeb psychicznych, mających powiązania z obserwowanymi zachowaniami i odpowiedzialnych za funkcjonowanie człowieka.

5.                  Ach – potrzeba osiągnięć: dążenie do bycia wybitnym w osiągnięciu społecznie uznawanego znaczenia.

6.                  Dom – potrzeba dominacji: poszukiwanie i utrzymywanie pozycji przywódcy w grupie lub kontrolowanie i posiadanie wpływu na innych w kontaktach osobistych.

7.                  End – potrzeba wytrwałości: dążenie do wytrwania w każdym podjętym działaniu.

8.                  Ord - potrzeba porządku: przykładanie specjalnej wagi do staranności, planowania i organizacji w swoim działaniu.

9.                  Int – potrzeba rozumienia siebie i innych: zaangażowanie w próby rozumienia swych własnych zachowań lub zachowań innych.

10.              Nur – potrzeba opiekowania się: angażowanie się w działania przynoszące materialną lub emocjonalną korzyść innym.

11.              Aff – potrzeba afiliacji: zawieranie wielu znajomości i przyjaźni.

12.              Het – potrzeba kontaktów heteroseksualnych: poszukiwanie towarzystwa osób płci przeciwnej i czerpania stąd emocjonalnej satysfakcji.

13.              Exh – potrzeba ujawniania się: takie zachowanie, aby budzić bezpośrednie zainteresowanie innych osób.

14.              Aut – potrzeba autonomii: w działaniu niezależność od innych lub niezależność od społecznych oczekiwań i wartości.

15.              Agg – potrzeba agresji: angażowanie się w działania, które atakują sprawiają przykrość innym.

16.              Cha – potrzeba zmiany: poszukiwanie nowych doświadczeń i unikanie rutyny.

17.              Suc – potrzeba wsparcia ze strony innych: zabieganie o sympatię, uczucie, lub emocjonalne wsparcie ze strony innych.

18.              Aba – potrzeba upokorzenia się: wyrażanie poczucia niższości poprzez samokrytykę, poczucie winy, lub społeczną nieudolność.

19.              Def – potrzeba podporządkowania się: poszukiwanie i trwanie na pozycji podporządkowanej w relacjach z innymi.

SKALE TEMATYCZNE - ujmują różne aspekty lub komponenty zachowań interpersonalnych ważne dla opisu osobowości.

20.              Crs – gotowość na poddanie się poradnictwu psychologicznemu.

21.              S – Cn – Samokontrola.

22.              S – Cfd – Zaufanie do siebie.

23.              P – Adj – Przystosowanie osobiste.

24.              Iss – Skala idealnego obrazu siebie: służy do określenia stopnia zgodności obrazu z ideałem osobowości.

25.              Cps – Skala osobowości twórczej: bada twórcze własności osobowości

26.              Mls – skala zdolności przywódczych: opracowana na podstawie badań oficerów marynarki wojennej i lotnictaw USA i Włoch; służy do diagnozowania cech przydatnych w służbie wojskowej.

27.              Mas – Skala męskości: służy do badania cech specyficznych dla płci oraz różnicowania osób o typowych i nietypowych preferencjach seksualnych.

28.              Fem – skala kobiecości: analogicznie do skali poprzedniej.

SKALE ANALIZY TRANSAKCYJNEJ - skonstruowane na podstawie teorii Byrne’a, który rozpatrywał ludzkie zachowanie jako wyraz trzech podstawowych stanów ego: rodzicielskiego, który obejmuje dwie składowe, kontrolę i opiekuńczość; dorosłego i dziecko, na które składa się „wolne dziecko” i „dziecko przystosowane”. Wszystkie te funkcje ego są obecne w każdej transakcji, i wszystkie odgrywają rolę w przystosowaniu i społecznej efektywności jednostki.

29.              CP – krytyczny rodzic.

30.              NP. – wychowujący rodzic.

31.              A – Dorosły

32.              FC – wolne dziecko

33.              AC – przystosowane dziecko

SKALE ORYGINALNOŚCI – INTELIGENCJI - ujmują twórczość i inteligencję rozumiane jako strukturalne wymiary osobowości według Welsha. Inteligencja rozumiana jest jako zdolność do abstrakcyjnego myślenia, wykrywania związków logicznych oraz stosowania ogólnych zasad do rozwiązywania specyficznych problemów. Twórczośc – zdolność do myślenia wyobrażeniowego, polegającego na przenoszeniu nowych idei w sferę rzeczywistości, zmieniania swego otoczenia zgodnie z kryteriami estetycznymi, spostrzeganie elementów porządku w tym, co nie uporządkowane, harmonii w chaosie, a nawet sensu w tym, co bezsensowne.

34.              A – 1 – wysoka oryginalność, niska inteligencja: osoby cechujące się teatralnością zachowania (zawód: aktor).

35.              A – 2 – Wysoka oryginalność, wysoka inteligencja: osoby oceniane jako intelektualiści (zawód: historyk).

36.              A – 3 – Niska oryginalność, niska inteligencja: osoby charakteryzowane jako pragmatycy (zawód: pracownik administracyjny).

37.              A – 4 – Niska oryginalność, wysoka inteligencja: osoby oceniane jako typ naukowca (zawód: matematyk).

STRUKTURA CZYNNIKOWA TESTU ACL i IMPLIKACJE DLA DIAGNOSTYKI PSYCHOLOGICZNEJ

Analiza czynnikowa 37 skal ACL dała możliwość zredukowania liczby zmiennych i wykrycie bardzo podstawowych czynników osobowości.

CZYNNIK I – SIŁA

Ach – potrzeba osiągnięć, End – potrzeba wytrwałości, Ord – potrzeba porządku,

Mls – zdolności przywódcze, A – dorosły i AC – przystosowane dziecko.

§       Dążenie do wytrwania w każdym podjętym działaniu, zdolność osiągania postawionych celów, staranność i zorganizowanie w działaniu, wydajność, zdyscyplinowanie w wypełnianiu obowiązków, dążenie do uzyskania siły i sukcesu, efektywny wpływ na innych.

§       Przymus w działaniu, zniewolenie i brak autentycznościm trzymanie się bardziej tego, co wypróbowane aniżeli odkrywanie tego, co nowe.

CZYNNIK II – PEWNOŚĆ SIEBIE

Dom – potrzeba dominacji, Exh – potrzeba ujawniania się, Agg – potrzeba agresji, Aba – potrzeba upokarzania się, Def – potrzeba podporządkowania się, FC – wolne dziecko

§       Zwracanie na siebie uwagi, zaufanie do siebie, brak wątpliwości co własnych możliwości, osiągnięcia zamierzonego celu, łatwość nawiązywania kontaktów i wychodzenie z inicjatywą, zdolność kierowania grupą.

§       Nieliczenie się ze zdaniem innych, apodyktyczność, niecierpliwość w zetknięciu się z przeciwnościami, brak kontroli nad swoimi zachowaniami, przejawy uporu, agresji, współzawodnictwa oraz skłonność do nie zwracania uwagi na uczucia innych.

CZYNNIK III – USPOŁECZNIENIE

Nur – potrzeba opiekowania się, Aff – potrzeba afiliacji, CP – krytyczny rodzic, NP - wychowujący rodzic, A – 3 – niska oryginalność, niska inteligencja.

§       Dobre samopoczucie w sytuacjach społecznych, łatwość przystosowania się do zmian zachodzących w grupie, pomaganie innym, cierpliwość, wyrozumiałość, taktowność, naturalność, zapominanie o własnym interesie w obliczu kłopotów innych ludzi, obrona tradycyjnych wartości.

§       Wyraźnie obniżona oryginalność i inteligencja w myśleniu.

CZYNNIK IV – PANOWANIE NAD SOBĄ

No. Ckd – całkowita liczba wybranych przymiotników, Com – Typowość, P – Adj – przystosowanie osobiste, Cps – osobowość twórcza, Mls – zdolności przywódcze, A – 1 – wysoka oryginalność, niska inteligencja.

§       Badawcza postawa do otaczającego świata, zdolność podejmowania działań i doprowadzenia ich do celu, obowiązkowość, uporządkowanie, planowanie, rozwaga, wywiązywanie się ze zobowiązań, unikanie przesadnej ekspresji impulsów, wierność zasadom etycznym.

§       Skłoność do koncentrowania się na sobie, ograniczona zdolność rozwoju osobowości, przytłumienie, konserwatyzm, trudność w podejmowaniu działań w sytuacjach skomplikowanych  i niejednoznacznych.

CZYNNIK V – ŻYCZLIWOŚĆ

Nur – potrzeba opiekowania się, Het – potrzeba kontaktów heteroseksualnych, Suc – potrzeba wsparcia ze strony innych, Aba – potrzeba upokarzania się, Fem – kobiecość.

§       Ciepło w kontaktach interpersonalnych, skłanianie innych do pozytywnych reakcji wobec siebie, budzenie sympatii, gotowość pomagania innym, docenianie pozytywnych cech u innych, cenienie wzajemności i intymności w kontaktach.

§       Niepewność w radzeniu sobie ze stresami i kryzysami, unikanie za wszelka cenę konfliktów i konfrontacji, skłonność do ucieczki w fantazję oraz niepewność w spostrzeganiu świata.

CZYNNIK VI – INDYWIDUALNOŚĆ

Com – typowość, Int – potrzeba rozumienia siebie i innych, Cha – potrzeba zmiany, Cps – osobowość twórcza, A – 2 – wysoka oryginalność i inteligencja.

§       Zdolności poznawcze, oryginalność w myśleniu i spostrzeganiu, logiczność, cenienie sobie zagadnień intelektualnych i poznawczych, szerokość zainteresowań, estetyczna wrażliwość, bogactwo wewnętrznego świata przeżyć, czerpanie twórczych inspiracji z tego co złożone, zmienne i nieuporządkowane, szybkość i wnikliwość w orientowaniu się w sytuacjach i problemach, zaufanie do siebie, śmiałość, samowystarczalność i silna wola.

§       Zadowolenie z zaspokajania własnych potrzeb.

...