Ziarna skrobi
Skrobia - węglowodan, polisacharyd roślinny, składający się wyłącznie z merów glukozy, pełniący w roślinach rolę magazynu energii.
metabolicznej.
Czysta skrobia jest białą, bezpostaciową (nie jest krystaliczna), amorficzną substancją bez smaku i zapachu, nierozpuszczalną w zimnej wodzie. Skrobia hydrolizuje wyłącznie na α-D-glukozę, lecz nie jest jednorodnym chemicznie związkiem - składa się w rzeczywistości z dwóch różnych polisacharydów:
nierozgałęzionej amylozy łatwiej rozpuszczalnej w wodzie (ok. 20% naturalnej skrobi)Jest wielocukrem - jej cząsteczki składają się z wielu reszt glukozowych połączonych ze sobą atomami tlenu.
Amyloza
·
rozgałęzionej amylopektyny, nierozpuszczalnej w wodzie (ok. 80% naturalnej skrobi); rozgałęzienia powstają dzięki wiązaniom α-1,6-glikozydowym.
(Amylopektyna
C6H10O5)n n=300-360
Skrobia tworzy roztwory koloidowe. Jednoprocentowy roztwór wodny skrobi jest używany do wykrywania jodu cząsteczkowego, z którym tworzy zabarwienie niebieskie w wyniku wiązania jodu przez amylozę.
W trakcie hydrolizy kwasowej skrobia rozpada się na coraz krótsze łańcuchy polisacharydowe tworząc kolejno:
· amylodekstryny (barwiące się z I2 na niebiesko),
· erytrodekstryny (barwiące się z I2 na czerwono),
· achrodekstryny (niebarwiące się z I2) i
· maltozę i glukozę.
Skrobię można wykryć za pomocą płynu Lugola,
Pod wpływem jodu skrobia przyjmuje niebiesko-fioletowe zabarwienie.
Skrobia jest najważniejszym polisacharydem zapasowym u roślin, które magazynują go w owocach, nasionach, korzeniach w formie ziaren w liściach, bulwach, rdzeniu łodygi i kłączach. Szczególnie bogate w skrobię są ziarna zbóż i bulwy ziemniaka.
Odkłada się w komórkach roślin w postaci ziaren lub granulek, których wielkość i kształt są charakterystyczne dla poszczególnych gatunków roślin. Ziarna skrobi mają średnicę 2-120 µm, zależnie od pochodzenia mają różne właściwości i wygląd. Rozróżnia się skrobię ziemniaczaną, pszenną, kukurydzianą itp.
Skrobia i niektóre jej pochodne (np. estry, produkty degradacji, utlenienia i częściowej hydrolizy) mają zastosowanie w przemyśle włókienniczym, farmaceutycznym, kosmetycznym, papierniczym, tekstylnym oraz do produkcji klejów.
DEKSTRYNY (substancje rozcieńczające proszki, kleje),
CYKLODEKSTRYNY
Celuloza (C6H10O5)n
- nierozgałęziony biopolimer, polisacharyd, o cząsteczkach złożonych z kilkunastu do kilkuset tysięcy jednostek glukozy połączonych wiązaniami β-1,4-glikozydowymi.
Nie rozpuszcza się w wodzie.
Celuloza jest podstawowym składnikiem ścian komórkowych roślin.
Celuloza jest nierozpuszczalna w wodzie, kwasach, alkilach. W środowisku wodnym rozpuszcza się w odczynniku Schweizera - [Cu(NH3)4](OH)2.
Łatwo się estryfikuje tworząc mi. triazotan celulozy (koloksylina – kolodium) oraz trioctan celulozy (jedwab octanowy).
niemal czystą celulozę zawiera len, bawełna, konopie
W szczątkach roślin średnia zawartość celulozy wynosi 45%, przy czym może być dużo wyższa (90% w nasionach topoli).
Jest nierozpuszczalna w wodzie, bez smaku i zapachu. Z celulozy produkuje się papier, lakiery, bawełnę strzelniczą, sztuczny jedwab, oraz błony fotograficzne.
W warunkach tlenowych rozkładana jest przez wiele gatunków grzybów oraz bakterie celulolityczne (cytofagi i sporocytofagi) z wytworzeniem wody i dwutlenku węgla. Beztlenowy rozkład celulozy przeprowadzają bakterie z rodzaju Clostridium znajdujące się w żwaczu przeżuwaczy z wytworzeniem metanu, natomiast bakterie z rodzaju Cellulomonas hydrolizują celulozę na krótsze łańcuchy, do glukozy włącznie. Ssaki nieposiadające w przewodzie pokarmowym bakterii trawiących celulozę nie mogą wykorzystywać jej jako źródła energii, a jedynie jako składnik objętościowy pożywienia.
Celuloza jest bardzo ważnym składnikiem w naszej diecie, gdyż ułatwia właściwe funkcjonowanie przewodu pokarmowego:
· wspomaga pracę jelit (poprawia ich perystaltykę)
· ułatwia przesuwanie treści pokarmowej,
· obniża poziom cholesterolu LDL,
· zapobiega powstawaniu żylaków (w tym hemoroidów),
· pomaga w zwalczaniu otyłości.
Hemicelulozy - niejednorodna grupa polimerów cukrów prostych (lub ich pochodnych) połączonych wiązaniami β-glikozydowymi tworzących rozgałęzione łańcuchy. Są one jednym z głównych składników ściany komórkowej roślin: mogą stanowić ok. 20% suchej masy ściany pierwotnej, oraz ok. 30% suchej masy ściany wtórnej. Wchodzą w skład m.in. drewna, słomy, nasion i otrąb. Ich nazwa wywodzi się stąd, że chemicznie i strukturalnie bliskie są celulozie.
W zależności od funkcji spełnianych w ścianie komórki roślinnej wyróżnić można następujące grupy hemiceluloz:
· stanowiące materiał wypełniający ścianę (czyli wchodzące w skład tzw. matrix ściany). Grupa ta zbudowana jest z reszt kwasu glukuronowego (C6H10O7) lub metylowanej pochodnej tego kwasu i arabinozy oraz ksylozy.
· spełniające rolę materiałów zapasowych występujących w ścianach. W tym wypadku są one polimerów heksoz (np. glukozy, galaktozy, mannozy) lub pentoz (np. ksylozy). W zależności od rodzaju cukru, który w przeważającej części buduje dany łańcuch hemicelulozy, wyróżniamy następujące hemicelulozy zapasowe (określane wspólnym mianem celulozany):
o ksylany - zbudowane z ksylozy, mannany - zbudowane z mannozy, galaktany - zbudowane z galaktozy,
o W porównaniu z celulozą, hemicelulozy są łatwiej rozpuszczalne w wodzie. Stopień polimeryzacji hemicelulozy jest również niższy niż celulozy - wynosi ok. kilkuset reszt glukozowych.
POLISACHARYDY GRZYBOWE (b-glukany 1-3, 1-4, 1-6); Lentinan, PKS Crestin, Schizophyllan, Tylopilan,
Chityna (C8H13O5N...
anecia0109