Uwzględniając różnorodną budowę chemiczną hormony dzielimy na:
• hormony o budowie białkowej:
- polipeptydy: hormony przedniego płata przysadki, gonadotropina kosmówkowa, insulina, glukagon, kalcytonina, parathormon, hormony tkankowe,
- oligopeptydy: neurohormony podwzgórza, wazopresyna (hormon antydiuretyczny ADH), oksytocyna, angiotensyna, bradykinina,
• hormony o budowie steroidowej:
- 11-hydroksysterydy: hormony kory nadnerczy (kortyzol, kortyzon, aldosteron),
- 11-dezoksysterydy: dezoksysteron, progesteron, testosteron,
• hormony będące pochodnymi aminokwasów: aminy katecholowe (adrenalina, noradrenalina, dopamina), hormony gruczołu tarczowego (tyroksyna, trójodotyronina).
Biorąc pod uwagę miejsce powstawania hormonów wyróżniamy:
• hormony podwzgórzowe: wazopresyna, oksytocyna, czynnik uwalniający hormon kortykotropowy (kortykoliberyna, CRF, czynnik uwalniający hormon wzrostu
(GH-RH); czynnik hamujący uwalnianie hormonu wzrostu (samostatyna), uwalniający tyreotropinę (tyreoliberyna, TRH), hormon uwalniający gonadotropiny (gonadoliberyna, GnRH, hormon uwalniający hormon luteinizujący, luliberyna,
LH-RH), uwalnianie prolaktyny (dopamina),
• hormony przysadki: hormon wzrostu (somatotropina, STH,GH), gonadotropiny: hormon pobudzający wzrost pęcherzyka Graafa (filotropina, FSH) oraz hormon lutinizujący (LH); prolaktyna PRL), hormon tyreotropowy (tyreotropina, TSH), hormon andrenokortykotropowy (kortykotropina, ACTH), hormon melanotropowy (lipotropina, LPH),
• hormony tarczycy: tetrajodotyronina (tyroksyna, T4), trijodotyronina (T3), kalcytonina – komórki pęcherzykowe (komórki C),
• hormony przytarczyc: parathormon (PTH),
• hormony kory nadnerczy: glikortykosteroidy – kortyzol, kortyzon, mineralnokortykosteroidy – aldosteron, kortykosteron; 11-deoksykortykosteron, androgeny nadnerczowe – dehydroepiandrosteron (DHEA), androstendion, testosteron; estrogeny nadnerczowe – estriadol, progesteron,
• hormony rdzenia nadnerczy: adrenalina, noradrenalina, dopamina,
• hormony wydzielane przez trzustkę: insulina, glukagon,
• hormony wydzielane przez jajniki: estrogeny – estriadol, estron, estriol, progesteron,
• hormony wydzielane przez jądra: testosteron,
• hormony szyszynki: melatonina,
• hormony przewodu pokarmowego: gastryna, cholecystokinina (CCK), sekretyna, wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP), żołądkowy peptyd hamujący (GIP), motylina, bombezyna, somatostatyna,
• inne hormony tkankowe: uwalniane przez nerki – renina, erytropoetyna; produkowane przez wątrobę – angiotensynogen, kininogeny; wytwarzane w tkankach aminy biogenne – histamina, serotonina; pochodne wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (głównie kwasu arachidonowego) – prostaglandy (PG), prostacykliny, tromboksan, leukotrieny.
kolo205