Płyta.doc

Paweł Grądzki Kl. II Ti

Płyta główna

Płyta główna jest kręgosłupem komputera. Składa się ona z wielu chipsetów, czyli układów scalonych, których zadaniem jest integracja oraz zapewnienie współpracy poszczególnych komponentów komputera (procesora, dysków twardych, monitora, klawiatury i innych). Moduł interfejsu CPU zajmuje się szeroko pojętą obsługą procesora, a także jego współpracą z innymi elementami komputera (np. pamięcią, magistralą ISA czy PCI). Najistotniejsze, z punktu widzenia użytkownika, są informacje o procesorach współpracujących z daną płytą główną. Płyta główna posiada przeważnie jeden rodzaj gniazd dla pamięci RAM (nie jest to żelazna reguła). Obecnie wszystkie płyty główne są wyposażone w gniazda DIMM dla pamięci typu SDRAM lub gniazda dla pamięci DDR. Kontroler magistral ISA, PCI i innych nadzoruje przesyłanie danych z kart rozszerzeń podłączonych do gniazd ISA, PCI i innych. Kontroler EIDE nadzoruje interfejs EIDE znajdujący się na płycie głównej, obsługuje on dyski twarde, CD-ROM-y, nagrywarki.

1. Gniazdo do zasilacza ATX

2. Gniazdo dla procesora

3. Slot AGP

4. Slot AMR

5. Slot PCI

6. Slot ISA

7. Porty USB

8. Gniazdo myszki PS/2

9. Gniazdo klawiatury PS/2

10. Gniazdo wentylatora

11. Kwarc

12. Trzy 168-pinowe sloty DIMM

13. Port floppy

14. CHIPSET

15.,16. Pierwsze (primary) i drugie (secondary) gniazdo ISO

17.,18. Gniazdo wentylatora

19. Standardowe gniazdo portu równoległego

20. Porty szeregowe COM1, COM2

21. MIDI/GAME port

Pojęcie power management określa grupę funkcji umożliwiających zarządzanie, a przede wszystkim oszczędzanie energii podczas pracy komputera. Głównym założeniem systemu jest redukcja poboru prądu przez urządzenia, które w danej chwili nie są wykorzystywane. Konfiguracja parametrów pracy poszczególnych podzespołów wchodzących w skład płyty głównej zmieniana jest poprzez BIOS i zapamiętywana w pamięci CMOS komputera. Ustawienia te można zweryfikować, korzystając z programu usługowego BIOS-u.

Magistrala systemowa jest zespołem połączeń między elementami systemu komputerowego. Jej zadaniem jest zapewnienie komunikacji między współpracującymi układami mikrokomputera. Dzieli się ona na trzy części:

1. Magistrala adresowa przeznaczona do przekazywania adresów od mikroprocesora do pamięci i od mikroprocesora do urządzeń peryferyjnych,

2. Magistrala danych przeznaczona do przekazywania danych między procesorem a układami współpracującymi, tj. pamięcią ROM i RAM oraz urządzeniami zewnętrznymi, oraz rozkazów (np. od procesora do urządzeń zewnętrznych),

3.Magistrala sterująca po której przez mikroprocesor są przesyłane sygnały określające rodzaj operacji, jaką ma wykonać układ współpracujący (np. zapis, odczyt pamięci).

Najważniejszym elementem sprzętowym systemu komputerowego jest płyta główna, do której podłączone są wszystkie urządzenia wejścia/wyjścia, procesor, pamięć itp. Obecnie produkowane są płyty typu ATX. Płyta ta ma wiele zalet. Między innymi należy tu wymienić: " gniazda portów umieszczone są na płycie (wyeliminowano zbędne połączenia kablem); " moduły procesora i pamięci są tak umieszczone, że nie kolidują z żadną z kart rozszerzających, umieszczone są one również blisko zasilacza który, ma je dodatkowo chłodzić; " występuje bardziej poręczne rozmieszczenie interfejsów na płycie; " obniżenie kosztów produkcji.
Płyty główne wyposażone są w liczne złącza umożliwiające podłączenie dodatkowych kart rozszerzających. Ważnymi elementami określającymi działanie płyty głównej są magistrale.

Magistrala jest drogą, po której przesyłane są dane. Łączy ona co najmniej dwa elementy komputera. Każde urządzenie jest podłączone do magistrali, a niektóre układy (chipsety) działają jak mosty łącząc je ze sobą.

Główne typy magistral:

Magistrala procesora jest najszybszym połączeniem w systemie. Jest ona używana przez procesor do przekazywania informacji do i z pamięci cache oraz komunikacji z mostkiem północnym (North Bridge) chipsetu. Pracuje z prędkością 66 lub 100 MHz.

Magistrala PCI (Peripheral Component Interconnect). Architektura z magistralą PCI pozwala na tworzenie bardzo złożonych konstrukcji. Zgodnie ze specyfikacją 2.1 standardu PCI w jednym systemie może współpracować do 256 magistral PCI, z których każda pozwala na obsługę do 32 urządzeń. Same urządzenia mogą być wielozadaniowe i pełnić do 8 funkcji. Podstawowa wersja PCI może pracować z częstotliwością od 0 do 33 MHz (wersja 2.1 standardu dopuszcza częstotliwość do 66 MHz), co pozwala na osiągnięcie teoretycznej przepustowości maksymalnej 132 MB/s. Magistrala PCI pracuje w trybie burst, co oznacza dostęp do adresowanego obiektu w jednym takcie zegarowym. Zdefiniowane także zostało 64-bitowe rozszerzenie magistrali PCI, które umożliwia transfer informacji z prędkością do 264 MB/s (oczywiście tylko między urządzeniami 64-bitowymi).

Magistrala AGP (Accelerated Graphics Port). Mimo iż nie widać tego na pierwszy rzut oka magistrala AGP stanowi jedynie pewne przedłużenie magistrali PCI i nie jest magistralą jako taką. Nie ma i nie będzie płyt głównych z wieloma gniazdami AGP, bowiem jedynym urządzeniem umieszczanym w takim gnieździe może być akcelerator 3D lub karta grafiki. Magistrala AGP nie przyspiesza operacji graficznych, natomiast pozwala na bardziej wydajną pracę procesora graficznego. Sprawuje on jako Master wyłączną władzę nad magistralą i kieruje swe żądania w stronę pamięci operacyjnej. Dzięki niemu karta graficzna może używać dowolnej ilości pamięci operacyjnej umieszczonej na płycie głównej, a niezależna szyna zapewnia bezpośredni transfer danych. Przepustowość złącza wynosi 1056 MB/s.

Magistrala ISA (Industry Standard Architecture). Jest to 8 MHz, 16 bitowa szyna. Jest wolna i dlatego wychodzi z użytku, (można je łatwo rozpoznać na płycie, gdyż są koloru czarnego) występowały one w starszych płytach głównych.

Magistrala pamięciowa wykorzystywana do przesyłania informacji pomiędzy procesorem, a pamięcią RAM, podłączona do mostka północnego. Nowe chipsety mogą taktować pamięć z częstotliwością 66, 100, 133 a obecnie 266 MHz (DDR).

Płyta główna zawiera również złącza dla urządzeń zewnętrznych, oto one :

Złącze równoległe Centronics

Jest to złścze DB - 25S męskie. Pozwala ono na pseudo - dwukierunkowy przepływ danych i jest najczęściej używanym złączem do drukarek.