sympozjum profilaktyka chorób cywilizacyjnych zywnosc zywienie lek.pdf

Katedra i Zakład Bromatologii

Akademii Medycznej im. Karola Marcinkowskiego

w Poznaniu

SYMPOZJUM

PROFILAKTYKA CHORÓB CYWILIZACYJNYCH

ŻYWNOŚĆ - ŻYWIENIE - LEK

Poznań, 9-10 września 1996

Streszczenia

Wydawnictwo Kontekst

Poznań 1996

106

Grupa tematyczna B - ŻYWIENIE

B-27

KONTROLA ODCZYNU OPADANIA KRWINEK

CZERWONYCH (OB) W PRZEWLEKŁYCH CHOROBACH

ZAPALNYCH I METABOLICZNYCH NA DIECIE BARDZO

NISKO KALORYCZNEJ WEDŁUG WŁASNEGO MODELU

EWA DĄBROWSKA, SYLWIA MAŁGORZEWICZ, GRAŻYNA ULASIŃSKA,

BOGDAN FALKIEWICZ*, TOMASZ NIEWĘGŁOWSKI

III Klinika Chorób Wewnętrznych, AM w Gdańsku

* Wydział Chemii, Uniwersytet w Gdańsku

Choroby zapalne stanowią dość liczną grupę chorób, których etiopatogeneza nie została

dotąd ostatecznie ustalona. Ponieważ dość często współistnieją z innymi zaburzeniami

metabolicznymi, obok predyspozycji genetycznej można podejrzewać udział wadliwego

żywienia w ich rozwoju. Wcześniejsze badania zwróciły naszą uwagę na korzystny wpływ

diety warzywno-owocowej na kliniczny przebieg przewlekłych chorób zapalnych

i metabolicznych.

Celem pracy była analiza odczynu opadania krwinek czerwonych (OB) w czasie stosowania

diety bardzo nisko kalorycznej u pacjentów z chorobami zapalnymi i metabolicznymi.

Materiał i metody: Badaniami objęto: 19 osób z przewlekłymi chorobami zapalnymi:

(7 osób z kolagenozami, 3 z przewlekłym zapaleniem wątroby, 9 z przewlekłymi zapaleniami

bakteryjnymi), oraz 27 osób z chorobą niedokrwienną serca (Chns).

U wszystkich zastosowano kurację dietą warzywno-owocową (400 kcal). Przed dietą, po

1 tygodniu i po 3 tygodniach diety zbadano 1 godzinny odczyn OB.

Wyniki: OB w grupie przewlekłych zapaleń narósł po 1 tygodniu diety u 14/19 (73%),

a następnie obniżył się. Przed dietą wynosił 60 mm, po 1 tygodniu diety wynosił 82 mm, a po

3 tygodniach obniżył się do 25 mm.

W grupie pacjentów z Chns OB znamiennie obniżył się z 42,3 mm, do 28,5 mm po

1 tygodniu diety, a po 3 tygodniach wynosił 15 mm. (U 4/27 tj. u 14,8% chorych z tej grupy

obserwowaliśmy przejściowy wzrost OB, po 1 tygodniu diety.)

Hipoteza: Można podejrzewać, że dieta warzywno-owocowa, która jest bardzo nisko

białkowa i niemal beztłuszczowa, może być czynnikiem aktywującym układ immunologiczny

do produkcji interleukiny 6, która wyzwala z wątroby przeciwzapalne białka ostrej fazy, których

udział w zwiększaniu szybkości OB jest znany.

Wnioski: Pod wpływem diety bardzo nisko kalorycznej (warzywno-owocowej) odczyn

OB w przewlekłych chorobach zapalnych ulega przejściowemu wzrostowi, a następnie obniża

się, zaś w chorobach niezapalnych (choroba niedokrwienna serca) obniża się.

PLAKATY

107

B-28

KONTROLA LIPIDOGRAMU W ZESPOLE X

METABOLICZNYM NA DIECIE BARDZO NISKO

KALORYCZNEJ W MODYFIKACJI WŁASNEJ

EWA DĄBROWSKA, SYLWIA MAŁGORZEWICZ, GRAŻYNA ULASIŃSKA,

DANUTA SIEDZIENIEWSKA, TOMASZ NIEWĘGŁOWSKI, JERZY ŁUKASIAK*

III Klinika Chorób Wewnętrznych, AM w Gdańsku,

* Pracownia Analizy Instrumentalnej Katedry i Zakładu Chemii Fizycznej, AM w Gdańsku

Zespół X metaboliczny został opisany pod koniec lat 80-tych przez Reavena. Istotą zespołu

jest upośledzenie wrażliwości receptorów komórek organizmu na insulinę i hiperinsulinemia.

Klinicznie dochodzi do rozwoju otyłości brzusznej, nadciśnienia, choroby niedokrwiennej

serca, hiperlipidemii i cukrzycy. Zespół X nie zawsze jest pełnoobjawowy. Są liczne doniesienia

o udziale nadmiernie kalorycznej diety w rozwoju zespołu i o możliwości przywrócenia

wrażliwości na insulinę pod wpływem diety bardzo nisko kalorycznej (VLCD very Iow calorie

diet - ok. 400 kcal/dobę).

Celem pracy było zbadanie wpływu diety VLCD na wartości lipidogramu w zespole X.

Materiał i metody: Badaniami objęto 34 osoby, o średniej wieku 53 lata, u których wspólnym

obciążeniem była choroba niedokrwienna serca (w wywiadzie przebyty zawał serca u połowy

badanych), otyłość brzuszna i hiperlipidemia.

U wszystkich badanych zastosowano dietę, polegającą na wyłącznym spożywaniu warzyw

takich jak: korzeniowe, kapustne, dyniowate, liściaste, cebulowe, psiankowate - bez

ziemniaków, oraz jabłek i grapefruitów. Warzywa podawano w postaci surówek, soków, warzyw

duszonych i zup (bez tłuszczu).

Badania przeprowadzono w dwóch grupach:

1. grupa: 21 osób, u których czas stosowania diety wynosił 3 tygodnie,

2. grupa: 13 osób, u których czas stosowania diety wynosił 7 tygodni.

U wszystkich przed dietą i po diecie zbadano poziom cholesterolu całkowitego, HDL,

LDL i trójglicerydów metodą enzymatyczną.

Wyniki: W pierwszej grupie chorych uzyskano obniżenie wszystkich frakcji cholesterolu.

Współczynnik LDL/HDL obniżył się z 5,1 do 4,7. W grupie drugiej, stosującej dietę 7 tygodni

uzyskano obniżenie stężenia cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów, zaś stężenie

cholesterolu HDL uległo wzrostowi. Współczynnik LDL/HDL obniżył się z 5,1 do 3,6. Jedynie

u dwóch osób z najbardziej zaawansowaną chorobą wieńcową nie uzyskano normalizacji

lipidogramu, mimo 7 tygodniowego okresu diety, choć u jednej z nich nastąpiło w tym czasie

udrożnienie niedrożnej od 20 lat tętnicy ramieniowej i szyjnej, wraz z cofnięciem się drżeń

parkinsonoidalnych i ustąpienfem chromania, przestankowego a u drugiej osoby nastąpiła

regresja bólów stenokardialnych, ustąpiła cukrzyca i także chromanie przestankowe.

Wnioski: Dieta warzywno-owocowa przywraca właściwe proporcje lipidów we krwi

u chorych z zespołem X metabolicznym i może być przydatną metodą leczenia zespołu X.

D-28

LECZENIE PORFIRU PÓŹNEJ SKÓRNEJ DIETĄ BARDZO

NISKO KALORYCZNĄ WEDŁUG WŁASNEGO MODELU

EWA DĄBROWSKA, IRENA JABŁOŃSKA-KASZEWSKA

III Klinika Chorób Wewnętrznych, AM w Gdańsku

Porfiria późna skórna (PCT) charakteryzuje się obniżoną aktywnością dekarboksylazy

uroporfirynogenu, nadprodukcją uro- i koproporfiryn, wysokim stężeniem żelaza, ferrytyny

i kompleksów immunologicznych we krwi. Do obrazu klinicznego porfirii należy uszkodzenie

wątroby, często jej stłuszczenie, oraz trudno gojące się rany na grzbietach dłoni.

Tradycyjne leczenie polegające na usuwaniu żelaza przez powtarzane krwioupusty, bądź

przez infuzje desferalu wiążącego żelazo jest postępowaniem objawowym, które doprowadza

jedynie do czasowej remisji. W poszukiwaniu alternatywnej metody leczenia zwrócono uwagę

na korzystny efekt diety bardzo nisko kalorycznej w remisji stłuszczenia wątroby, które jest

częstym objawem porfirii i podjęto próbę zbadania wpływu tej diety na przebieg PCT.

Celem pracy było zbadanie wpływu diety bardzo nisko kalorycznej u chorych z PCT na

typowe dla tej choroby parametry biochemiczne i immunologiczne.

Materiał i metody: U 15 mężczyzn z PCT zbadano przed i po 4 tygodniach stosowania

diety warzywno-owocowej (bez ziarna, ziemniaków i roślin strączkowych) poziom zelaza,

ferrytyny, kompleksów immunologicznych (metodą hamowania tworzenia rozet EA i EAC

w surowicy chorego), a także wydalanie w moczu dobowym uro-i koproporfiryn.

Wyniki: U chorych po kuracji dietą stwierdzono znamienny spadek stężenia żelaza, ferrytyny

i kompleksów immunologicznych. W przypadku niskiego wyjściowo poziomu kompleksów

immunologicznych stwierdzono przejściowy wzrost ich stężenia i następnie spadek

U wszystkich badanych występował także znamienny spadek wydalania porfiryn z moczem

(uroporfiryny obniżyły się z 1300 ug/24h do 30 ug/24h).Wraz z normalizacją zaburzeń

biochemicznych i immunologicznych obserwowano całkowite wygojenie, nie gojących się

dotąd ran na dłoniach. Nastąpiła też remisja współistniejących z porfirią chorób, takich jak:

stłuszczenie wątroby, nadwaga, nadciśnienie, cukrzyca, paradontoza, choroba zwyrodnieniowa

stawów itp. U pacjentów, którzy zastosowali na stałe zdrowe żywienie, oparte na diecie

wegańskiej (bez pokarmów pochodzenia zwierzęcego) i okresowo powracali do diety

warzywno-owocowej obserwowano wieloletnią remiscencję choroby.

Wnioski: Naprzemienne kuracje dietą warzywno-owocową i zdrowym żywieniem mogą

być rozważone jako alternatywna metoda leczenia i profilaktyki porfirii późnej skórnej.

PLAKATY

109

B-30

KONTROLA GLIKEMII I CIŚNIENIA TĘTNICZEGO U CHORYCH

Z CUKRZYCĄ TYPU II, LUB NADCIŚNIENIEM NA DIECIE

BARDZO NISKO KALORYCZNEJ WEDŁUG WŁASNEGO

MODELU

EWA DĄBROWSKA, SYLWIA MAŁGORZEWICZ, GRAŻYNA ULASIŃSKA, DANUTA

SIEDZIENIEWSKA, TOMASZ NIEWĘGŁOWSKI, BOGDAN FALKIEWICZ*

III Klinika Chorób Wewnętrznych, AM w Gdańsku,

* Wydział Chemii, Uniwersytet w Gdańsku

Nadciśnienie tętnicze i cukrzyca typu II często kojarzą się ze sobą, jak również z otyłością.

U podłoża tych chorób leży często niewłaściwy styl żywienia, dlatego też zastosowanie zmiany

modelu żywienia, jakim jest dieta bardzo nisko kaloryczna, wydaje się uzasadnione.

Wiadomo z piśmiennictwa, że bardzo nisko kaloryczna dieta przywraca wrażliwość na

insulinę i może doprowadzić do klinicznej remisji tych chorób.

Celem pracy było zbadanie wpływu diety bardzo nisko kalorycznej na poziom glikemii

u chorych z cukrzycą typu II, a także na wartości ciśnienia tętniczego u chorych z nadciśnieniem.

Materiał i metody: W dwóch grupach chorych: I. z nadciśnieniem tętniczym (66 osób) i II.

z cukrzycą typu II (23 osób) zastosowano standardową dietę warzywno-owocową (400 kcal)

przez okres 2 tygodni, kontrolując codziennie rano na czczo: wagę ciała, ciśnienie tętnicze

i glikemię.

Wyniki: U 71,2% chorych z grupy I. uzyskano obniżenie ciśnienia tętniczego już w czasie

1 tygodnia stosowania diety, co pozwoliło na odstawienie leków hipotensyjnych, u 19,6%

chorych udało się zmniejszyć dawki leków i ciśnienie utrzymywało się w normie, zaś u 9%

badanych ciśnienie tętnicze pozostawało na wyższym poziomie, mimo leków i diety; czas

trwania choroby był tu najdłuższy i wynosił 10 lat (u pozostałych 8 lat), a masa ciała najniższa

- BMI wynosił średnio 22,5 (u pozostałych BMI wynosił średnio 30).

U 83% chorych z grupy II uzyskano normalizację glikemii w czasie 1 tygodnia, co pozwoliło

na odstawienie leków przeciwcukrzycowych (Diaprel, Metformin, Chlorpropamid), BMI

wynosił u nich 29,6 (wszyscy z nadwagą), średni czas trwania cukrzycy wynosił 4,2 lata,

a średnia utrata masy ciała 4 kg. U 17% chorych mimo diety nie udało się odstawić leków;

BMI wynosił u nich 25, średni czas trwania cukrzycy był dłuższy i wynosił 8 lat, a średnia

utrata masy ciała wynosiła 2 kg.

Wnioski: Dieta bardzo nisko kaloryczna (warzywno-owocowa) jest skuteczną metodą

leczenia nadciśnienia i cukrzycy typu II szczególnie w przypadkach, gdy pacjent ma dużą

nadwagę, i choroba nie trwała zbyt długo. Efekt hipotensyjny i normalizujący glikemię

występuje najwcześniej w czasie stosowania diety i wyprzedza utratę masy ciała.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: