Przedwio�nie - dok�adna analiza. Pewn� nadziej� jest tytu� utworu. Przedwio�nie to okres przej�ciowy, zapowied� nadchodz�cego rozkwitu. Tytu� ma, wi�c znaczenie metaforyczne i odnosi si� do sytuacji odrodzonej Polski. Sugeruje nadzieje na lepsz� przysz�o��, ale zwraca te� uwag� na wszystkie trudno�ci i niebezpiecze�stwa, kt�re zawa�y� mog� na nieprawid�owym rozwoju kraju. Przedwio�nie to czas wielkich mo�liwo�ci, a tak�e trudnych decyzji, wa��cych na przysz�ym kszta�cie pa�stwa �Dwie s� tylko na ziemi sprawy nie�miertelne i niepodlegaj�ce zepsuciu �mierci: wiekuisty powr�t kwiat�w na wiosn� i odtworzenie ich powrotu na ziemi� w wierszach poet�w.� Stosunek do Rewolucji Seweryn Baryka, - ojciec Cezarego - zosta� wychowany w patriotycznej rodzinie. - Jego dziadek, Kalikst Grzegorz Baryka, dziedzic So�owoij�wki, bra� udzia� w powstaniach samego J�zefa Dwernickiego na Beresteczko i Radzi���w. Za udzia� w powstaniu zosta� pozbawiany �rodk�w do �ycia i �sta� si� z pana ubogim cz�owiekiem, trudem r�k na kawa�ek chleba zarabiaj�cym na obczy�nie�. �So�owij�wka sta�a si� mitem rodzinnym, klechd�, podawan� w coraz to innej postaci, o czym� dalekim, s�awnym, dostojnym, przeogromnym�. Dzieje tego bohatera zosta�y spisane w pami�tniku z wojny 1831 roku przekazywanym z pokolenia na pokolenie, kt�ry zajmowa� w domu Seweryna zawsze godne i nale�yte miejsce. Niczym klejnot najdro�szy tomik ten zosta� oprawiony w sk�r� z�ocon�, wyciskan� i pokryt� tytu�ami. - nie by� wykszta�cony, jednak powodzi�o mu si� w �yciu. - Jego �ona to Jadwiga z domu D�browska, z kt�r� wyjecha� i osiad� w Baku. * Wspania�e �ycie i luksusy nie zadowala�y �ony. * �y�a Polsk�- t�skni�a za domem rodzinnym w Siedlcach. * chwali ojczyst� przyrod�. �Na Sekulu by� tak�e bardzo pi�kny staw, w Rakowcu by�y nadto ��ki � gdzie pi�kniejsze ni� jakiekolwiek na �wiecie, a kiedy ksi�yc �wieci� nad Muchawk� i odbija� si� w stawie oko�o m�yna ...�. Nawet zakurzone ��ki pe�ne wyboj�w mia�y w sobie mn�stwo uroku. * Prawdziwym powodem ch�ci powrotu w rodzinne strony by� Szymon Gajowiec, mi�o��. �On by� jej nauczycielem, przewodnikiem, cichym mistrzem, ach, i wybranym ze wszystkich ludzi na ziemi�. �Kocha�a znowu Szymona gajowca sekretnie, skrycie, na �mier�- jak wtedy. By�a znowu na �mier� kochana przez tego wysmuk�ego, pi�knego m�odzie�ca- jak wtedy. Prze�ywa�a sw�j niemy romans. Czeka�a znowu na jego wyznanie- d�ugo, t�skni�.� To on skrad� jej serce. Pami�ta�a dok�adnie ka�de z nim spotkanie, ka�de s�owo, kt�re jej powiedzia�. (s�a� jej listy do Baku) + czternastoletni syn, Cezary. + Wychowany z dala od Polski w Baku, ale uczony o Polsce (rodzice patrioci). W domu m�wiono po polsku, ale on wola� j�zyk rosyjski, kt�ry stwarza� mu mniej problem�w. I nawet obecno�� polskich s�u��cych nie pomaga�a przem�c jego niech�ci. + By� zbyt ma�y i rozpieszczony, �eby zrozumie�, co to znaczy by� Polakiem. Jednak szybko musia� dorosn��, gdy ojca wzi�to do wojska, by walczy� w I wojnie �wiatowej. a) Cezary czuje si� wolny, nieskr�powany przez obowi�zki. Matka nie jest dla niego �adnym autorytetem, nie s�ucha jej i �yje tak jak mu to odpowiada. b) w��czy si� z kolegami, opuszcza lekcje, co w efekcie powoduje jego wydalenie z gimnazjum. Bezpo�rednim powodem by� jego sp�r z dyrektorem uczelni, kiedy to na oczach t�umu Cezary zaatakowa� wyk�adowc�. c) STOSUNEK DO REWOLUCJI: Jest tak zafascynowany wolno�ci�, gdy w Baku wybucha rewolucja komunistyczna przy��cza si� do niej. Cezary wierzy� jeszcze, �e "rewolucja jest to konieczno��, wy�sza ponad wszystko. Jest to prawo moralne". �Ch�on�� ten grom burzy [zawartej w rewolucji], jak g�bka wod� oceanu.� Patrz�c na �wiat m�odymi oczyma odbiera te wydarzenia z entuzjazmem i ulega fascynacji has�ami rewolucji. Jest uczestnikiem wiec�w, mityng�w �lepo wierz�c w s�uszno�� g�oszonych idei - "wszystko co wykrzykiwali m�wcy wiecowi, trafia�o mu do przekonania". Na jednym z zebra�, gdy wieszano kuk�� Pi�sudskiego, niewiedz�c nawet, kto to, klaska� najg�o�niej. W tym swoim zrywie wydaje nawet domow� skrytk� z oszcz�dno�ciami na cele rewolucji. �Cezary Baryka by� oczywi�cie bywalcem, zgromadze� ludowych. Na jednym z takich zbiegowisk wieszano in effigie bur�uazyjnych cesarz�w, wielkorz�dc�w, prezydent�w, genera��w, wodz�w � mi�dzy innymi lalk� ubran� za J�zefa Pi�sudskiego. T�um klaska� rado�nie, a Cezarek najg�o�niej, cho� nic jeszcze, co prawda, o J�zefie Pi�sudskim nie wiedzia�. Wszystko, co wykrzykiwali m�wcy wiecowi, trafia�o mu do przekonania, by�o jakby wyj�te z jego wn�trza, wyrwane z jego g�owy. To by�a w�a�nie esencja rzeczy. Gdy wraca� do domu, powtarza� matce wszystko od a do z, wyja�nia� arkana, co zawilsze. M�wi� z rado�ci�, z furi� odkrywcy, kt�ry nareszcie trafi� na swoj� drog�.� - Dla rewolucji rezygnuje z gimnazjum, straszy i napada wraz z kolegami na dyrektora gimnazjum. �Jakie� tajemnicze si�y t�uk�y co noc szyby w mieszkaniu dyrektora gimnazjum nie pozostawiaj�c ani jednej, maza�y dziegciem i innymi �le woniej�cymi merkaptanami drzwi, schody i �ciany jego willi, wrzuca�y mu do gabinetu przez dziury w oknach zdech�e szczury, urz�dza�y pode drzwiami kocie muzyki i wszelkie inne �akowskie psikusy. Policja? Policja sta�a si� w tej dobie czynnikiem przedziwnie ospa�ym. Nie mog�a �adn� miar� pochwyci� i ukara� z�oczy�c�w. Mo�na by powiedzie�, i� sromotnie przed nimi tch�rzy�a, jak zreszt� wszyscy w mie�cie. Kt� m�g� wiedzie�, czy to w ten spos�b nie objawia swej pot�gi rewolucja, tak gro�na i wszechw�adna na p�nocy pa�stwa? Tej za� nowej sile naczelnej policja nie chcia�a si� nara�a�.� d) wraz ze �mierci� matki i pracy przy grzebaniu trup�w. Nadchodzi otrze�wienie, Cezary przekonuje si�, �e rewolucja to nie tylko pi�kne has�a. Prze�ywa wstrz�s wywo�any ogromem cierpie�, �mierci, z�a i zniszczenia. Staje si� przeciwnikiem rewolucji. + Po �mierci matki przypadkiem znalaz� ojca, kt�ry wytrwale walczy� za wolno�� Polski. Ojciec zabra� syna do Polski, by pokaza� mu ojczyzn�. Ch�opak nie by� ucieszony z podr�y, dlatego ojciec przedstawi� mu wspania�� koncepcj� szklanych dom�w e) Po rewolucji w Baku nie chce dopu�ci� do rewolucji - boi si� jej, ale rozumie, �e konieczne s� szybkiej gruntowne zmiany. Wci�� szuka sposobu by poprawi� losy kraju. f) Wkr�tce po przyje�dzie do Warszawy wybucha wojna polsko-bolszewicka. Na pocz�tku by� jej przeciwny, lecz w ko�cu widz�c zapa� polskich robotnik�w, kt�rzy namawiali do wojny, bierze w niej udzia�. �Pewnego dnia s�ysza� na zburzonym mo�cie �elaznym nad Wis�� mowy robotnik�w i przyw�dc�w robotniczych wzywaj�ce do walki na �mier� i �ycie, nie z bur�uazj� � jak to zwykle w mowach robotniczych � lecz z tym naje�d�c�, kt�ry kraj, �upi i zamienia w ruin�, nios�c czerwone sztandary. Patrzy�, jak ch�opcy nie doro�li wylatywali spod r�ki matki, i czyta� w dziennikach opisy, jak po bohatersku gin�li . chcia� zobaczy� w�asnymi oczyma t� spraw�, za kt�r� szli w pole nadstawia� piersi m�czy�ni i wszystka m�odzie� � szli spokojnie, weso�o, przy huku b�bna.� * Podczas wojny Cezary uratowa� �ycie swojemu przyjacielowi Hipolitowi, Wielos�awskiemu, kt�ry zaprosi� go do swojej posiad�o�ci w Naw�oci. "Hipolit by� �o�nierzem jak si� patrzy i co si� zowie. Dar� buty w po�cigu za czerwonymi drapichrustami , �ar� razowiec i ci�gn�� z flachy , spa� na ziemi i poci� si� w obrotach , jakby wcale nie mia� w �y�ach nic b��kitnego". 3 koncepcje przysz�o�ci Polski: 1) Seweryn Baryka, opowiada synowi o Polsce szklanych dom�w, tanich, czystych, dost�pnych dla ka�dego, poniewa� podczas podr�y do Polski ch�opak nie by� ucieszony. Koncepcja szklanych dom�w: �Szklane domy kosztuj� niezmiernie tanio, gdy� przecie przy ich budowie nie ma mularz�w, cie�l�w, stolarzy i gonciarzy. Sam materia� jeno, transport na miejsce i dwu, trzech monter�w. Sam dom � bez rob�t ziemnych � buduje si� w ci�gu trzech, czterech dni. Jest to bowiem tylko sk�adanie cz�ci* dopasowanych w fabryce. Materia�, nawet z wynagrodzeniem artyst�w, nie kosztuje nad morzem dro�ej ni� na miejscu drzewo budulcowe. Nie m�wi� ju� o cegle, wapnie i p�acy robotnika, strajkuj�cego wci�� z. racji rosn�cej dro�yzny.� Kuzyn o imieniu Baryka mia� rzekomo zbudowa� hut� szk�a niezwykle wytrzyma�ego, twardego i odpornego na wszelkie zjawiska. Domy z tego szk�a mia�y da� ludziom szcz�cie, higien� i luksusowe �ycie. * W zimie ogrzewa� go mia�aby sp�ywaj�ca po �cianach gor�ca woda, za� latem sch�adza�. * nad morzem na nieurodzajach mia�a powsta� fabryka (wybrze�e to wioska rybacka, kt�r� chcieli przej�c nacjonali�ci Niemieccy) * rozbudowa gospodarki * Wis�a mia�a nowe zw�one koryto, by szybciej p�yn�a- by�a wykorzystywana do poprawy �ycia * Baryka by� wynalazc� techniki i szklanych dom�w. Nale�a� do inteligencji technicznej, opiera� si� na wynalazku. Wsp�pracowa� z udzia�owcami, kt�rzy sprawowali nadz�r. Wsp�lnota mia�a by� popraw� dobrobytu) * ta�sza budowa- utopi nadano cechu realizmu * wykorzystanie dost�pnych �rodk�w- piasku i wody � absurd * nic nie mia�o gni� i ple�nie�- by�o praktyczne * Opowiadanie by�o racjonalne: forma realna, a koncepcja utopijna Do takiej ojczyzny warto by�o jecha�. Jednak ch�opak wr�ci� do niej sam, gdy� w czasie drogi Seweryn Baryka zmar�. Kiedy poci�g zatrzyma� si� na pierwszej polskiej stacji, ludzie wysiedli z wagon�w. P�akali, ca�owali ziemi�, modlili si� i cz�sto konali pozbawieni si� fizycznych i psychicznych. Cezarego ogarn�o wzruszenie na ich widok. Niestety spotkanie marze� z rzeczywisto�ci� okaza�o si� bolesnym rozczarowaniem; "... Gdzie s� te twoje szklane domy?� - z pytaniem tym zwraca si� w my�lach do nie�yj�cego ojca, gdy sta� na polskiej granicy i widzia� pe�ne b�ota i wal�cych si� cha�up przygraniczne miasteczko �Mija� ohydne budynki, stawiane, jak to m�wi� psim rz�dem, z najta�szego materia�u, kryte pap�, kt�r� wiatr poobdziera�, a zimowe pluty podziurawi� doszcz�tnie.� . Zobaczy� wychud�e dzieci bawi�ce si� w b�ocie, rudery sklecone z desek i �mieci, czy wszechobecne znisz...
gobelin