69_w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych.pdf

DZIENNIK USTAW Z 2001 R. NR 118 POZ. 1263

ROZPORZĄDZENIE

MINISTRA GOSPODARKI

z dnia 20 września 2001 r.

w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do

robót ziemnych, budowlanych i drogowych.

(Dz. U. z dnia 15 października 2001 r.)

Na podstawie art. 237 15 § 2 Kodeksu pracy zarządza się, co następuje:

Rozdział 1

Przepisy ogólne

§ 1. Rozporządzenie określa wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń

technicznych przeznaczonych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych, zwanych dalej "maszynami roboczymi".

§ 2. 1. Niedopuszczalne jest:

1) obsługiwanie maszyn roboczych bez urządzeń zabezpieczających lub sygnalizacyjnych wymaganych odrębnymi

przepisami,

2) dokonywanie zmian konstrukcyjnych w maszynach roboczych,

3) wykonywanie napraw i konserwowanie maszyn roboczych będących w ruchu,

4) odtłuszczanie i czyszczenie powierzchni maszyn roboczych benzyną etylizowaną lub innymi rozpuszczalnikami,

których pary mogą tworzyć z powietrzem mieszaniny gazów palnych lub wybuchowych.

2. Eksploatowanie maszyn roboczych odbywa się na terenie rozpoznanym pod względem warunków geologicznych i

gruntowych.

§ 3. 1. Podczas obsługi maszyn roboczych w szczególności:

1) w terenie uzbrojonym lub na drodze o ograniczonym ruchu,

2) w pobliŜu budynków i budowli,

3) w sąsiedztwie napowietrznych linii energetycznych,

4) w wykopach szerokoprzestrzennych,

5) na terenie bagiennym lub w wodzie,

6) na pochyłościach lub stokach

zapewnia się środki bezpieczeństwa przewidziane w dokumentacji technicznoruchowej, instrukcjach obsługi oraz w

stanowiskowych instrukcjach bezpieczeństwa i higieny pracy.

2. Podczas współpracy maszyn roboczych z:

1) dodatkowym osprzętem przeznaczonym do robót ziemnych, budowlanych i drogowych,

2) liniami technologicznymi do produkcji zapraw betonowych lub kruszywa

stosuje się zasady bezpieczeństwa i higieny pracy określone w instrukcjach obsługi tych urządzeń lub linii

technologicznych.

§ 4. 1. Teren robót prowadzonych przy uŜyciu wielozadaniowych agregatów do naprawy nawierzchni drogi ogradza się

w sposób uniemoŜliwiający wejście na ten teren osób niezatrudnionych oraz oznakowuje się zgodnie z odrębnymi

przepisami.

2. W zaleŜności od rodzaju i zakresu, roboty w pasie drogowym prowadzi się przy:

1) zamkniętym ruchu na drodze lub

2) wyłączeniu z ruchu drogowego części jezdni, pasa ruchu jezdni albo jego części, lub

3) ograniczonej prędkości pojazdów poruszających się na remontowanym odcinku jezdni, w przypadku gdy roboty są

prowadzone na poboczu drogi, w rowie lub na przydroŜnych skarpach.

3. W warunkach ograniczonej widoczności miejsce pracy maszyn roboczych oświetla się.

§ 5. W czasie przerw w pracy oraz po zakończeniu pracy maszyny robocze zabezpiecza się przed ich przypadkowym

uruchomieniem przez osoby nieupowaŜnione lub niezatrudnione przy tych pracach.

§ 6. Podczas załadunku maszyn roboczych, transportu na wyznaczone miejsce robót oraz wyładunku, przestrzega się

następujących wymagań:

1) załadunek na środki transportu drogowego lub kolejowego przeprowadza się w sposób zmechanizowany z rampy

czołowej, zgodnie z instrukcją załadunku i transportu poszczególnych maszyn,

2) w przypadku załadunku cięŜkich maszyn roboczych na przyczepy niskopodwoziowe przy uŜyciu wciągarek

mechanicznych, zatrudnione przy tej czynności osoby nie mogą znajdować się w pobliŜu naciągniętej liny lub osi jej

przedłuŜenia oraz za wciąganą maszyną,

3) operatorzy i inne osoby wyznaczone do konwojowania maszyn roboczych transportem kolejowym lub drogowym

podlegają uprzedniemu przeszkoleniu w zakresie bezpieczeństwa transportu maszyn roboczych tymi środkami lokomocji.

Rozdział 2

Przepisy szczegółowe

§ 7. 1. Przed rozpoczęciem robót, o których mowa w § 1, osoba nadzorująca pracowników informuje pracowników o

zasadach bezpiecznego wykonywania pracy i stosowanych sygnałach ostrzegawczych.

2. Czynności zdejmowania lub regulowania naczynia roboczego maszyny roboczej są wykonywane w zespole co najmniej

dwuosobowym.

3. Niedopuszczalne jest podczas robót ziemnych:

1) wysuwanie lemiesza maszyny roboczej poza krawędź klina odłamu,

2) uŜywanie maszyn roboczych na gruntach gliniastych w czasie trwania ulewnego deszczu.

§ 8. 1. Przed rozpoczęciem robót ziemnych na terenie uzbrojonym w instalację wodociągową, kanalizacyjną,

elektryczną, gazową lub centralnego ogrzewania ustala się z jednostkami zarządzającymi tymi instalacjami odległości

bezpiecznego uŜywania maszyn roboczych na tym terenie.

2. Podczas wykonywania robót ziemnych w razie przypadkowego odkrycia lub naruszenia instalacji, o których mowa w

ust. 1, niezwłocznie przerywa się pracę i ustala się z właściwą jednostką zarządzającą daną instalacją dalszy sposób

wykonywania robót.

3. JeŜeli podczas wykonywania robót ziemnych zostaną odkryte przedmioty trudne do identyfikacji, przerywa się dalszą

pracę i zawiadamia się osobę nadzorującą roboty ziemne.

§ 9. 1. Przewód elektryczny lub hydrauliczny łączący maszynę roboczą z siecią zasilającą zabezpiecza się przed

uszkodzeniami.

2. Podczas zagęszczania gruntu urządzeniami wibracyjnymi:

1) miejsca pracy mają być oznakowane przenośnymi zaporami,

2) mają być przestrzegane warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, określone w dokumentacji technicznoruchowej i

w instrukcji obsługi.

§ 10. 1. Podczas wykonywania robót ziemnych i przemieszczania maszyn roboczych na pochyłościach i stokach

zachowuje się wymagania określone w dokumentacji technicznoruchowej maszyny.

2. Niedopuszczalne jest podczas wykonywania robót ziemnych:

1) tworzenie nawisów przy wykonywaniu wykopów,

2) włączanie mechanizmu obrotu maszyny roboczej w trakcie napełniania naczynia roboczego gruntem,

3) przebywanie osób w zasięgu działania naczynia roboczego maszyny roboczej,

4) przemieszczanie maszyny roboczej po pochyleniach przekraczających dopuszczalny stopień, określony w jej

dokumentacji technicznoruchowej,

5) wykonywanie tych robót pod czynnymi napowietrznymi liniami energetycznymi w odległości mniejszej niŜ to

określają odrębne przepisy,

6) przebywanie osób w kabinie pojazdu do transportu wykopanego gruntu, w czasie załadunku jego skrzyni, w

przypadku gdy kabina pojazdu nie została konstrukcyjnie wzmocniona.

3. Wyładowanie gruntu z naczynia roboczego maszyny roboczej do robót ziemnych moŜe nastąpić nad dnem skrzyni

pojazdu stosowanego do transportu, na wysokości nie większej niŜ:

1) 0,5 m przy ładowaniu materiałów sypkich,

2) 0,25 m przy ładowaniu materiałów kamiennych lub zbrylonych.

§ 11. 1. Podczas wykonywania wykopów wąskoprzestrzennych osoby współpracujące z operatorem mogą znajdować się

wyłącznie w zabezpieczonej części wykopu.

2. Niedopuszczalne jest w miejscu wykonywania wykopów:

1) prowadzenie jednocześnie innych robót,

2) przebywanie osób niezatrudnionych.

§ 12. 1. Podczas wykonywania robót ziemnych na terenie bagnistym, podmokłym lub w wodzie maszynę roboczą

umieszcza się na podkładach stabilnych i trwale połączonych ze sobą.

2. Podczas wbijania pali na terenie, o którym mowa w ust. 1, operatora maszyn roboczych wyposaŜa się w środki

ochrony indywidualnej chroniące przed utonięciem, a na pomostach umieszcza się koła ratunkowe z linką.

3. Podczas wbijania pali sprawdza się:

1) czy zachowane zostały dopuszczalne parametry obciąŜenia pomostu określone w dokumentacji techniczno

ruchowej maszyny roboczej,

2) równomierność obciąŜenia pomostu roboczego,

3) stan podmycia jarzm podtrzymujących pomosty robocze,

4) stan techniczny pomostu roboczego po opadach i wyładowaniach atmosferycznych.

§ 13. SamobieŜne maszyny do transportu zaprawy betonowej wyposaŜa się w:

1) widoczny napis zabraniający zbliŜania się do podniesionego kosza wyładowczego,

2) urządzenie do sygnalizacji dźwiękowej, uruchamiane przed kaŜdą czynnością podnoszenia i opuszczania kosza

wyładowczego lub uruchamiania wysięgnika.

§ 14. 1. MontaŜ i usytuowanie linii technologicznych do transportu zaprawy betonowej lub masy bitumicznej prowadzi

się w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracowników i właściwe funkcjonowanie tych linii.

2. DemontaŜ lub przedłuŜanie linii technologicznych, o których mowa w ust. 1, wykonuje się po zredukowaniu ciśnienia

roboczego w urządzeniu podającym.

§ 15. 1. Ręczne narzędzia udarowe nie mogą posiadać rękojeści krótszej niŜ 0,15 m oraz ostrych krawędzi, pęknięć lub

zadr w miejscu uchwytu, a operatorzy podczas ich stosowania uŜywają rękawic antywibracyjnych.

2. Ręczne narzędzia, w szczególności kliny, przecinaki lub przebijaki, wyposaŜa się w uchwyty, jeŜeli ich nie posiadają.

§ 16. 1. Podczas pracy maszyn roboczych do kruszenia materiałów skalnych niedopuszczalne jest wrzucanie do leja

zasypowego materiałów skalnych lub ich wyjmowanie.

2. Lej zasypowy wyposaŜa się w zabezpieczenie chroniące pracowników przed odrzutem materiałów skalnych na

zewnątrz.

§ 17. 1. Zespół maszyn roboczych do otaczania i suszenia kruszywa instaluje się na stabilnym fundamencie oraz

wyposaŜa się w instalację przeciwporaŜeniową i w urządzenia odpylające.

2. Podczas pracy zespołu maszyn roboczych, o którym mowa w ust. 1, niedopuszczalne jest przebywanie lub

przechodzenie pod zasobnikiem.

3. Niedopuszczalne jest uruchamianie zespołu maszyn roboczych, o którym mowa w ust. 1, bez uprzedniego upewnienia

się, czy obsługa zajęła wyznaczone stanowiska robocze.

§ 18. Niedopuszczalne jest stosowanie ognia otwartego przy podgrzewaniu masy bitumicznej będącej w zbiornikach lub

cysternach maszyn roboczych.

§ 19. Urządzenia do zagęszczania gruntu, asfaltu, piasku i Ŝwiru, w szczególności ubijaki, zagęszczarki cięŜkie i ze

spryskiwaczem, walce okołkowane, walce wibracyjne, uŜywa się zgodnie z zasadami określonymi w instrukcjach obsługi

kaŜdego z tych urządzeń.

§ 20. Podcinanie lub wycinanie drzew rosnących w pobliŜu napowietrznych linii energetycznych, wiatrołomów, drzew

spróchniałych, rosnących na stromych skarpach i na terenie zabudowanym wykonuje się pod nadzorem i przez co

najmniej dwóch pracowników.

§ 21. 1. Zgarnianie gruntu na pochyłościach lub stokach przy uŜyciu maszyn roboczych, w szczególności zgarniarek,

wykonuje się zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji technicznoruchowej tych maszyn.

2. Niedopuszczalne jest:

1) przewoŜenie osób w skrzyniach ładunkowych zgarniarek,

2) opuszczanie skrzyni podczas jazdy poniŜej parametrów określonych przez producenta zgarniarki.

§ 22. 1. Rusztowania stosowane przy robotach budowlanych mają spełniać wymagania bezpieczeństwa określone w

odrębnych przepisach.

2. Niedopuszczalny jest montaŜ i demontaŜ rusztowania:

1) podczas ograniczonej widoczności oraz o zmroku i w nocy bez dostatecznego oświetlenia,

2) w czasie opadów deszczu i śniegu,

3) podczas gołoledzi,

4) podczas burzy i wiatru o prędkości przekraczającej 10 m/s.

§ 23. Maszyny robocze, o których mowa w załączniku nr 1 do rozporządzenia, mogą być obsługiwane wyłącznie przez

osoby, które ukończyły szkolenie i uzyskały pozytywny wynik sprawdzianu przeprowadzonego przez komisję powołaną

przez Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie.

§ 24. 1. Szkolenie, o którym mowa w § 23, obejmuje część teoretyczną i praktyczną.

2. Część teoretyczna obejmuje zagadnienia z zakresu:

1) dokumentacji technicznej maszyn roboczych,

2) bezpieczeństwa i higieny pracy przy eksploatacji maszyn roboczych,

3) technologii wykonywania robót ziemnych,

4) uŜytkowania i obsługi maszyn roboczych.

3. Część praktyczna szkolenia obejmuje naukę eksploatacji maszyn roboczych w róŜnych warunkach terenowych i

technologicznych.

§ 25. Szkolenie, o którym mowa w § 23, moŜe prowadzić podmiot, który posiada:

1) warunki lokalowe do prowadzenia wykładów,

2) park maszynowy wraz z placem manewrowym,

3) kadrę wykładowców,

4) warunki socjalne i wyposaŜenie dydaktyczne.

§ 26. 1. Osoba, która uzyskała pozytywny wynik sprawdzianu, o którym mowa w 23, otrzymuje świadectwo oraz

uzyskuje wpis do ksiąŜki operatora.

2. Wzór ksiąŜki operatora zawiera załącznik nr 2 do rozporządzenia.

3. Instytut Mechanizacji Budownictwa i Górnictwa Skalnego w Warszawie potwierdza spełnienie wymagań, o których

mowa w § 25, opracowuje programy szkolenia, prowadzi listę wydawanych świadectw i wpisów do ksiąŜki operatora.

Rozdział 3

Przepisy przejściowe i końcowe

§ 27. Potwierdzenia odbycia szkoleń, stwierdzające uprawnienia uzyskane na podstawie dotychczasowych przepisów,

zachowują moc.

§ 28. Rozporządzenie wchodzi w Ŝycie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIKI

ZAŁĄCZNIK Nr 1

MASZYNY I URZĄDZENIA TECHNICZNE STOSOWANE PRZY ROBOTACH ZIEMNYCH, BUDOWLANYCH I

DROGOWYCH, DO OBSŁUGI KTÓRYCH WYMAGANE JEST ODBYCIE SZKOLENIA I UZYSKANIE

POZYTYWNEGO WYNIKU ZE SPRAWDZIANU

Grupa I. Maszyny do robót ziemnych

Lp.

Nazwa maszyny lub urządzenia

Jednostka charakteryzująca

maszynę lub urządzenie

Klasa określona w świadectwie

III

1 2

1 Koparki jednonaczyniowe

pojemność naczynia m 3

do 0,8 do 1,5

wszystkie

typy

2 Koparkoładowarki

wszystkie

typy

3 Koparkospycharki

wszystkie

typy

4 Koparki wielonaczyniowe

wydajność m 3 /h

do 100 do 500

wszystkie

typy

5 Koparki drenarskie

moc silnika kW

do 175

wszystkie

typy

Koparki wielonaczyniowe

łańcuchowe

wszystkie

typy

7 Spycharki

moc silnika kW

do 110 do 220

wszystkie

typy

8 Równiarki

moc silnika kW

do 110 do 220

wszystkie

typy

9 Zgarniarki

pojemność skrzyni m 3

do 10 do 15

wszystkie

typy

10 Ładowarki jednonaczyniowe

pojemność naczynia m 3

do 2,5 do 5,0

wszystkie

typy

11 Pogłębiarki jednoczerpakowe

pływające

pojemność czerpaka m 3

do 1,5

wszystkie

typy

12 Pogłębiarki wieloczerpakowe

pływające

wydajność m 3 /h

do 75

wszystkie

typy

13 Pogłębiarki ssące śródlądowe

wszystkie

typy

14 Palownice

Ć pala w mm

do 600

wszystkie

typy

15 Kafary

typ maszyny

bez klasy

16 Młoty spalinowe

wszystkie

typy

17 Urządzenia wibracyjne do

pogrąŜania i wyrywania

wszystkie

typy

18 Wiertnice do kotwi

typ maszyny

bez klasy

19 Wiertnice poziome z zasilaczem

hydraulicznym

Ć rury w mm

do 600

wszystkie

typy

20 Świdroustawiacze słupów

wszystkie

typy

21 Maszyny do czyszczenia i

renowacji rowów melioracyjnych

wszystkie

typy

Grupa II. Maszyny do robót drogowych

Lp.

Nazwa maszyny lub urządzenia

Jednostka charakteryzująca

maszynę lub urządzenie

Klasa określona w świadectwie

III

1 2

Zespoły maszyn do produkcji

mieszanek bitumicznych

wydajność m 3 /h

do 60 do 140

wszystkie

typy

Maszyny do rozkładania

mieszanek bitumicznych

maks. szerokość rozkładania m do 8

wszystkie

typy

Skrapiarki do nawierzchni

bitumicznych

pojemność zbiornika m 3

do 7

wszystkie

typy

4 Repavery i remixery

typ maszyny

bez klasy

5 Remontery nawierzchni

wszystkie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: