B�ogos�awiona KINGA i jej klasztor w Starym S�czu Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy � Krak�w Autorzy BP PIOTR BEDNARCZYK � BP J�ZEF GUCWA KS, ZBIGNIEW ADAMEK � KS. RYSZARD BANACH KS. HENRYK CEMPURA � KS. TADEUSZ D�UBACZ KS. JAN JANIK � KS. KAZIMIERZ SZWARGA S. M. AGNIESZKA MIK OSC Redaktor ksi��ki J�ZEF �UKOWICZ Ok�adk� projektowa�a BARBARA SZCZERBI�SKA B�OGOS�AWIONA KINGA W RODZINIE Przed siedmioma wiekami b�. Kinga za�o�y�a miasto Stary S�cz, a dnia 6 lipca 1280 r. ufundowa�a w nim klasztor klarysek, kt�ry przez 700 lat czynnie i �wiadomie uczestniczy� w religijnych, kulturalnych, politycznych i spo�eczno-gospodarczych dziejach Polski i zajmowa� zawsze wa�ne miejsce w dziejach Ko�cio�a i narodu. Maria Sandoz w wierszu pt. Klasztor w Starym S�czu m�wi: �C� to za klasztor w uroczej dolinie, Przez kt�r� Poprad i Dunajec p�ynie... I w niebo strzela wspania�y, wynios�y, Bo �w. Kingi r�ce go podnios�y, Ona na ca�e tutaj otoczenie Rzuci�a jakby �wi�to�ci promienie". A w B�. Kinga przysz�a na �wiat na W�grzech 5 marca 1234 r., jako c�rka Beli IV, kr�la w�gierskiego z dynastii Arpad�w i Marii, c�rki cesarza greckiego Teodora I Laskarisa. Kr�lewska rodzina Arpad�w z wielk� trosk� piel�gnowa�a wiar� i chrze�cija�skie tradycje oraz wyda�a wielkich �wi�tych: �w. Stefana i jego syna �w. Emeryka, �w. W�adys�awa, kanclerz �w. El�biet� Tury�sk�, rodzon� siostr� Beli IV, i wreszcie trzy jego c�rki � b�. King�, �w. Ma�gorzat� i b�. Jolant�. Lecz najwy�sze wzloty religijnego ducha �ciera�y si� nieraz w tej kr�lewskiej rodzinie z bezwzgl�dn� walk� o tron i z rozlu�nieniem moralnym niekt�rych jej cz�onk�w. Maria, matka Kingi, by�a niewiast� pobo�n�, szlachetn� i w tym duchu wychowywa�a swoich o�mioro dzieci �- dw�ch syn�w i 6 c�rek. B�. Kinga jako trzecia z kolei kr�lewska c�rka przebywa�a na dworze rodzic�w, prawdopodobnie w Ostrzyhomiu, do pi�tego roku �ycia. O najwcze�niejszych latach dzieci�stwa Kingi niewiele w�a�ciwie wiemy poza tym, �e religijni rodzice zatroszczyli si� o g��boko religijne wychowanie dziecka. Tradycja m�wi, �e Kinga ju� w tym najwcze�niejszym okresie �ycia lubi�a si� modli� i odznacza�a si� czu�ym sercem. Ustawiczne knowania Konrada Mazowieckiego, zmierzaj�ce do pozbawienia tronu swego bratanka, Boles�awa Wstydliwego, ksi�cia sandomierskiego i Krakowskiego, oraz niebezpiecze�stwo najazdu tatarskiego zagra�aj�cego zar�wno w�grom jak i Polsce, rozbitej w�wczas na dzielnice, podsun�y biskupowi krakowskiemu Wies�awowi i panom krakowskim, zwolennikom �cis�ej wsp�pracy z W�grami, my�l zwi�zania si� z silnym s�siadem przez ma��e�stwo Boles�awa z King�. Pocz�tkowo kr�l Bela IV by� nieprzychylny pro�bie pos��w polskich, wys�anych w tym celu na W�gry. Wyrazi� jednak zgod� na to ma��e�stwo ze wzgl�d�w poli- tycznych; liczy� na utworzenie koalicji przeciw zagra�aj�cym Tatarom. Spotkanie pi�cioletniej Kingi z dwunastoletnim Boles�awem nast�pi�o w Wojniczu w 1239 r., gdzie najprawdopodobniej dosz�o do uroczystych zr�kowin. W�a�ciwy akt zawarcia ma��e�stwa odby� si� w Krakowie po 1246 r., gdy Boles�aw Wstydliwy odzyska� ostatecznie ksi�stwo krakowskie. Pocz�tkowo Kinga z Boles�awem przebywali na dworze w Sandomierzu. Pod przemo�nym � wp�ywem matki Boles�awa, Grzymis�awy, i jej c�rki Salomei, ksi�ny halickiej, a potem klaryski, oraz pedagoga Mikula dokona� si� proces wychowania religijnego Kingi i Boles�awa. Obydwie niewiasty g��boko religijne, zahartowane przez upokorzenia, cierpienia powodowane wojn� i ucieczk� oraz przez �mier� m��w, coraz bardziej zwraca�y si� do Boga i post�powa�y w �wi�to�ci. Grzymis�awa zesz�a ze �wiata w opinii �wi�to�ci, a Salome� Ko�ci� og�osi� b�ogos�awion�. Rozmowy religijne, czytania Pisma �w. i �ywot�w �wi�tych, rozmodlona i ascetyczna postawa niewiast formowa�y osobowo�� Kingi, kt�ra z pos�usze�stwem pe�nym wiary i mi�o�ci poddawa�a si� wychowawczemu wp�ywowi, zw�aszcza b�ogos�awionej Salomei. Mo�na powiedzie�, �e zami�owanie do modlitwy i czyn�w mi�osierdzia, �yciowa dzielno�� i prostolinijno�� post�powania, to w znacznej mierze owoc wp�ywu Salomei. R�wnocze�nie uczono King� czyta� i pisa�, pocz�tk�w j�zyka �aci�skiego, historii kr�l�w w�gierskich i polskich oraz prawd wiary. W 1241 r. Boles�aw z King� opu�cili Sandomierz, zagro�ony najazdem Tatar�w, szukali schronienia w Krakowie, a potem uszli na W�gry. Przez jaki� czas chronili si� przed Tatarami w niedost�pnym zameczku w Pieninach, a wreszcie w klasztorze cysters�w w Welehradzie na Morawach. Po powrocie do zniszczonego kraju dw�r ksi���cy zosta� przeniesiony do Nowego Korczyna n. Wis��, gdy� zamki, zar�wno krakowski jak sandomierski, by�y powa�nie uszkodzone. Lata sp�dzone w Nowym Korczynie by�y czasem trudnej walki Kingi o zachowanie dziewictwa w ma��e�stwie z Boles�awem. Wcze�nie obudzi�o si� w jej sercu pragnienie po�wi�cenia si� Bogu przez �lub dziewictwa. W dniu �lubu zwr�ci�a si� do Boles�awa z pro�b�, by prze�yli rok w zupe�nym dziewictwie na cze�� Stw�rcy. Tak�e na drugi rok zwi�zali si� takim samym postanowieniem na cze�� Matki Bo�ej. Potem Boles�aw nalega�, by zmieni�a swe postanowienie, lecz Kinga sta�a nieugi�ta. Zdecydowana postawa Kingi mia�a doprowadzi� do zgody ksi�cia i z�o�enia przez obu ma��onk�w na r�ce biskupa Prandoty �lubu dozgonnej czysto�ci. W dziewiczym ma��e�stwie Kinga �y�a 40 lat. Mog�a ju� ca�kowicie po�wi�ci� si� modlitwom, postom, uczynkom mi�osierdzia i wsp�rz�dzeniu krajem wsp�lnie z Boles�awem. bp J�zef Gucwa DUCHOWO�� B�. KINGI W XIII wieku poprzez �wiat chrze�cija�ski powia� jak burza o�ywiaj�cy duch �wi�tego Franciszka z Asy�u. A zacz�o si� to do�� niezwykle. Syn kupca, znany w�r�d r�wie�nik�w zabaw, marz�cy o rycerskich laurach, porzuca wszystko: dom, ojca, bogactwo, s�aw� tego �wiata i biegnie za g�osem wo�ania Bo�ego: ,,P�jd� za mn�". Odkrywa Ewangeli�, widzi, �e ona jest skierowana do niego. W niej dostrzega ca�� rado��, ochot� i zapa� do s�u�by Chrystusowi. Patrz�c za� na �wiat dostrzega okrutn� prawd�: ,,Mi�o�� nie jest kochana". Ludzko�� pogr��y�a si� w pogoni za bogactwem, tonie w z�o�ci i nienawi�ci, oddala si� od Boga, zapomina o Chrystusie. Franciszek jest wra�liwy na najwy�sze warto�ci. Jego wzorem staje si� sam Chrystus, a �yciowym programem - - Ewangelia. Jego Mistrz by� ubogi � on te�! Chrystus pragn�� cierpie� � by� ofiar� za innych � on te�! Chrystus by� bliski wszystkim ludziom � przez rado�� ���bka i przez wymow� krzy�a � Franciszek te�! Zrozumia�, �e bogactwem Boga s� kroki Jezusa Chrystusa do wszystkich ludzi, szczeg�lnie zapomnianych i niewa�nych na tym �wiecie. Zrozumia� te�, �e bogactwem cz�owieka s� kroki do Boga poprzez �wiat, wielkie i wspania�e dzie�o Bo�e. Franciszek pod��a� �ladami Chrystusa, pe�en mi�o�ci i pogody, nadziei i zapa�u oraz dzieci�cej wiary, pokaza� cz�owiekowi �redniowiecza - - jak mo�na sta� si� podobnym do Mistrza z Nazaretu. Ten przyk�ad i jego p�omienne kazania porusza�y i porywa�y t�umy. Znale�li si� pierwsi na�ladowcy i kt� m�g� przypuszcza�, �e znajd� si� w�r�d nich nie tylko maluczcy � ale r�wnie� wielcy tego �wiata? Bo taka by�a wymowa przyk�adu Franciszka i wymowa Ewangelii na nowo odczytanej. W programie odnowy chrze�cija�stwa przez �w. Franciszka z Asy�u znale�li si� ludzie wszystkich stan�w, m�czy�ni i kobiety. Dla pragn�cych �y� w zakonie u�o�y� dwie regu�y: pierwsz� dla braci, drug� dla si�str. Nie zapomina o �yj�cych na �wiecie i st�d mamy regu�� trzeciego zakonu. We wszystkim przekazuje swoje ,,cudowne odkrycie" � na�ladowa� Chrystusa i m�dro�� �yciow� czerpa� z Ewangelii. Historia powstania klarysek, tzw. drugiego zakonu, jest przyk�adem oddzia�ywania na ludzi. Oto Klara, c�rka patrycjuszowskiego rodu z Asy�u, opuszcza dom rodzinny, by pod jego kierunkiem po�wi�ci� si� Bogu. Do��czy do niej jej siostra � Agnieszka, a potem inne niewiasty. I b�d� �y�y w ub�stwie, czysto�ci, pos�usze�stwie i kontemplacji � tak jak pouczy� je ich wielki zakonodawca. Synowie i c�rki �w. Franciszka, z jego wspania�ym idea�em, rozejd� si� na ca�� �wczesn� Europ�. B�d� zapraszani na dwory 10 kr�lewskie i ksi���ce, by tam g�osi� Ewangeli� prostoty, rado�ci i mi�o�ci. W ten spos�b znale�li si� na dworze w�gierskich Arpad�w. W duchowej atmosferze jak� stworzyli wychowywa�a si� i rozwija�a b�. Kinga. Jan D�ugosz pisze o r�nych objawach jej nadzwyczajnej, dzieci�cej pobo�no�ci. Ma�a kr�lewna Kinga ch�tnie spieszy�a na codzienn� msz� �w. do kaplicy zamkowej. Ogromnie lubi�a si� modli� i na samotnych adoracjach trwa� w obecno�ci Jezusa Eucharystycznego. Nad wiek by�a inteligentna, ale przy tym bardzo wra�liwa na ludzk� bied�. Jak ka�de dziecko bawi�a si� z r�wie�nicami, ale szczeg�lnie wtedy, gdy dostrzega�a, �e jest to okazja do dobrych uczynk�w. Ca�y sekret polega� na tym, �e lekko zniszczone odzienie kr�lewskie mog�a bez przeszkody ofiarowa� biednym dzieciom. Te historyczne ,,�wi�te wykr�ty" b�d� jej towarzyszy�y przez ca�e �ycie. W doros�ym �yciu zawsze znajdzie spos�b, aby okaza� sw� �arliw� mi�o�� Chrystusa przez mi�osierdzie wobec bli�nich. Ju� wtedy kr�lewna Kinga zapragn�a kocha� tylko i wy��cznie Chrystusa i pozosta� Jego oblubienic� na zawsze. Czy to jest mo�liwe? Wed�ug historycznych przekaz�w wiemy, �e na dworze rodzicielskim na W�grzech przebywa�a do pi�tego roku �ycia. Czy mo�na wierzy�, �e dziecko mog�o tak kocha� Boga i dostrzega� Jego wielko��? Mo�na w to wierzy�, tak jak uznajemy istnienie cudownych dzieci, co i dzi� budz� podziw. S�yszeli�my 11 o ma�ym Mozarcie, Szopenie, kt�rzy jako ch�opcy znani byli na estradach ca�ej Europy. Starsi jeszcze pami�taj� ma�� aktork� Shirley Tempie. A �w. Teresa od Dzieci�tka Jezus w Dziejach duszy pisze do swojej siostry Pau-liny: ,,Tw�j to przyk�ad poci�gn�� mnie do Oblubie�ca dziewic ju� w drugim roku �ycia". Jak istniej� cudowne dzieci w dziedzinie naturalnej, tak te� istniej� cudowne dzieci w dziedzinie nadnatury i �aski. B�. Kinga mia�a w swym rodzie kr�lewskim pi�kne przyk�ady, o kt�rych opowiada�o si� na dworze w�gierskim. Przed...
amicusveritas