Werner Steinmann ABC Starego Testamentu Przedmowa do wydania polskiego Wydawnictwo Kerygma oddaje w r�ce polskiego czytelnika |ABC |Starego |Testamentu. Ksi��ka ta jest �ci�le zwi�zana z profilem tej m�odej jeszcze oficyny. ABC Starego Testamentu, jak pedagog elementarnej szk�ki biblijnej, pragnie prowadzi� pocz�tkuj�cego ucznia w arkana Starego Przymierza, kt�re pe�ne jest tajemnic i znak�w zapytania. Dlaczego zaczynamy od Starego Testamentu? Najpierw dlatego, �e jest on ca�y skoncentrowany na Chrystusie i do Niego prowadzi: "Ekonomia zbawienia w Starym Testamencie by�a przede wszystkim nastawiona, by przygotowa�, proroczo zapowiedzie� (por. �k 24, 44�; J 5, 39�; I P 1, 10�) i rozmaitymi obrazami typicznymi oznaczy� (por. 1 Kor l0, 11�) nadej�cie Chrystusa Odkupiciela wszystkich oraz Kr�lestwa mesja�skiego" (KO 15�). Stary Testament jest naturalnym wprowadzeniem do Nowego Testamentu. Ojcowie Soboru, powo�uj�c si� na �w. Augustyna ucz�, �e Nowy Testament by� ukryty w Starym, a Stary w Nowym znalaz� wyja�nienie (KO 16�). Ale, by� mo�e, kto� zapyta dlaczego |ABC a nie inna ksi��ka? W j�zyku polskim jest wiele s�ownik�w biblijnych obejmuj�cych ca�� Bibli� lub tylko Nowy Testament, brak natomiast s�ownika Starego Testamentu. Nie jest to jednak racja najwa�niejsza. Wszystkie istniej�ce w Polsce tego rodzaju publikacje adresowane s� do czytelnika z pewnym przygotowaniem biblijnym. Nasze |ABC |Starego |Testamentu przeznaczone jest dla raczkuj�cych w wiedzy �wi�tej Ksi�gi, dla prawdziwych przedszkolak�w biblistyki. Mo�na by je nazwa� pierwszym elementarzem Starego Testamentu. Jak ka�dy elementarz z prawdziwego zdarzenia jest ono tak�e ilustrowane. Przyst�pno��, to pierwsza jego cecha. Zawiera tylko 86 hase�, ale s� one tak dobrane, �e przybli�aj� najwa�niejsze postacie i tematy dziej�w zbawienia Starego Przymierza. Wszystkie has�a wychylone s� w przysz�o�� ku Nowemu Testamentowi, ku Chrystusowi. W tym elementarzu biblijnym nie ma nic z be�kotu teologicznego; napisany jest prostym, obrazowym j�zykiem biblijnym. Liczne odwo�ywanie si� do miejsc biblijnych mo�e by� pomocne w pog��bianiu lektury Pisma. Zwi�z�o�� to druga cecha |ABC |Starego |Testamentu. Autorem tego udanego elementarza Starego Testamentu jest protestant, do kt�rego w pe�ni mo�na odnie�� s�owa Soboru Watyka�skiego II o "rozmi�owaniu w Pi�mie �wi�tym braci od��czonych" i o "ci�g�ym i wnikliwym studiowaniu tych �wi�tych kart". |ABC |Starego |Testamentu jest owocem owego rozmi�owania w s�owie Bo�ym i wnikliwego studium. St�d ekumeniczno�� jest trzeci� cech� tego ma�ego przewodnika po Starym Przymierzu. Wydawnictwo Kerygma i ni�ej podpisany �ywi� nadziej�, �e |ABC |Starego |Testamentu, podobnie jak |Humor |Ojc�w |pustyni, znajdzie licznych czytelnik�w i sympatyk�w. |Niedziela |M�ki |Pa�skiej, |1992 ks. J�zef Kudasiewicz Od Wydawcy Udost�pniaj�c polskiemu czytelnikowi ksi��k� niemieckiego autora Wernera Steinmanna |Das |Kleine |Bibel-ABC |zum |Alten |Testament, chcemy zwr�ci� uwag� czytelnika na pewne odst�pstwa od orygina�u wynik�e z konieczno�ci przystosowania tej ksi��ki dla odbiorcy z formacj� katolick�. W zwi�zku z tym czytelnikowi |ABC |Starego |Testamentu nale�y si� kilka s��w wyja�nienia: 1. |ABC |Starego |Testamentu, jako ksi��ka autora protestanckiego, przyjmuje tzw. kr�tszy, �ydowski kanon ST (39 ksi�g), czyli tylko tzw. Ksi�gi protokanoniczne. Ko�ci� Katolicki natomiast przyjmuje kanon d�u�szy wraz z Ksi�gami deuterokanonicznymi (46 ksi�g), do kt�rych nale��: Tb, Jdt, Ba, 1-2 Mch, Mdr, Syr. I te ostatnie uwa�a za �wi�te i kanoniczne. 2. W zwi�zku z tym w ha�le "M�dro��" pomija autor Ksi�gi M�dro�ci i Syracha. M�wi�c natomiast o nie�miertelno�ci duszy, twierdzi, �e idea ta jest obca ST. Ksi�gom protokanonicznym tak, ale jest ona obecna w Ksi�dze M�dro�ci (Mdr 3, 1-20�). 3. W ha�le "Chaos" wzmianka jest o dwu sposobach interpretacji. Egzegeza katolicka opowiada si� za pierwsz� mo�liwo�ci�, tj. za stworzeniem �wiata z nico�ci (|ex |nihilo). 4. Cytowane teksty Pisma �w., nazwy biblijne oraz miejsca odsy�aj�ce do Pisma �w. zosta�y zaczerpni�te z przek�adu |Biblii |Tysi�clecia [|Pismo |�wi�te |Starego |i |Nowego |Testamentu. |Biblia |Tysi�clecia. Pozna�-Warszawa 1982�]. Wszystkim, kt�rzy przyczynili si� do powstania |ABC |Starego |Testamentu Wydawca chcia�by z�o�y� serdeczne podzi�kowania. Przede wszystkim Ks. Prof. dr hab. J�zefowi Kudasiewiczowi (KUL) za napisanie "Przedmowy do wydania polskiego" zach�caj�cej do lektury tego s�ownika, a tak�e za wiele cennych uwag. Szczeg�lne wyrazy wdzi�czno�ci nale�� si� r�wnie� Ks. Prof. dr hab. Ryszardowi Rubinkiewiczowi (KUL) za konsultacje merytoryczne przy opracowywaniu redakcyjnym. Jeste�my przekonani, �e za��czone mapy, wykonane przez mgr Teres� Bednar�, oraz tablice chronologiczne wa�niejszych wydarze� biblijnych Starego Testamentu i z historii powszechnej podnios� znacznie atrakcyjno�� wydawnictwa i pozwol� przybli�y� czytelnikowi zagadnienia i �wiat Biblii. |Lublin, |maj |1992 Od Autora |ABC |Starego |Testamentu nie jest s�ownikiem biblijnym w potocznym sensie. Czytelnik nie znajdzie tutaj odpowiedniego artyku�u przy ka�dym ha�le. To, co znajdzie to wyb�r najwa�niejszych i najbardziej interesuj�cych poj��, nazw i zdarze�, wyja�nionych kr�tko, rzeczowo i zrozumiale. Wprowadza ono w �wiat wyobra�e� i wiary Starego Testamentu, opiera si� na rezultatach wsp�czesnych bada� biblijnych. W wyja�nieniach �wiadomie unika si� �argonu naukowego. Wyra�enia, zwroty lub nazwy, szczeg�lnie wa�ne, |ABC wyodr�bnia w has�o i w odpowiednim miejscu obja�nia. Informacje �r�d�owe historyczne i teologiczne pomog� w wyja�nieniu i zrozumieniu Starego Testamentu. Przegl�danie |ABC a w konsekwencji czytanie Biblii mo�e prowadzi� do dalszej lektury i zainteresowania si� jej zagadnieniami. Celem i zamys�em tej ksi��ki jest umo�liwienie i zach�cenie do lektury Biblii. |Hamburg, |maj |1989 Werner Steinmann Has�a Abraham Abram Jeden z praojc�w *Izraela (Rdz 12, 1-22�;19�); wraz ze swoim plemieniem nale�a� do grupy w�drownych nomad�w. Mieszkali oni w namiotach i zale�nie od p�r roku przemieszczali si� ze swoimi stadami owiec i k�z mi�dzy pustynnymi i uprawnymi terenami Palestyny (ok. 1800 r. prz. Chr.). Punktem centralnym opowie�ci o Abrahamie s� Bo�e *obietnice. Dotycz� one obj�cia ziemi i zrodzenia potomstwa; stanowi� przewodni motyw wszystkich opowiada�. Izrael widzi w Abrahamie swojego praojca (Rdz 12, 4-8�; Iz 51, 2�). Na przyk�adzie Abrahama �w. Pawe� udowadnia, �e B�g usprawiedliwia cz�owieka dzi�ki jego wierze (Rz 3, 21-4, 25�). Adam W Biblii nie wyst�puje nigdy jako imi� w�asne, ale w podstawowym znaczeniu jako "cz�owiek" lub "ludzko��". Fragmenty Ksi�gi Rodzaju (Rdz 1, 1-2. 4a; 2, 4b-25�; *stworzenie �wiata) m�wi� o stworzeniu przez Boga �wiata i cz�owieka. Cz�owiek powo�any do �ycia jako m�czyzna i kobieta ma szczeg�lne miejsce w�r�d Bo�ych stworze�. Jest odpowiedzialny za dobre obchodzenie si� z ziemi� i za wszystko, co na niej �yje (Rdz 1, 28�). Amos By� jednym z wielkich prorok�w *Izraela obok *Ozeasza, *Izajasza i *Micheasza. Amos pochodzi� z Tekoa, ma�ej miejscowo�ci na kra�cu Pustyni Judejskiej. Dzia�a� za czas�w *Jeroboama II ok. 760 r. prz. Chr. prawdopodobnie tylko kilka miesi�cy na p�nocy (Samaria, Betel, Gilgal). Nie by� on zawodowym prorokiem, lecz pasterzem byd�a, a tak�e zajmowa� si� nacinaniem sykomor (Am 1, 1�; 7, 14�). Mo�na go nazwa� wykszta�conym, znaj�cym �wiat Izraelit�. Prawdopodobnie nale�a� do grona starszyzny, odpowiedzialnej za orzeczenia s�dowe w swoich rejonach. Spos�b m�wienia Amosa jest obrazowy, gwa�towny, czasem drastyczny (Am 2, 1 n; 4, 1 n). Swoje wyst�pienia prorockie usprawiedliwia� bezpo�rednim powo�aniem go przez Boga (Am 4, 3-8�; 7, 15�). Amos zapowiada� upadek pa�stwa p�nocnego jako s�d Boga. Wyg�asza� mowy przeciw �amaniu Prawa i chciwo�ci (Am 3, 10�), uciskowi i wykorzystywaniu biednych (Am 4, 1�), fa�szywej s�u�bie Bogu (Am 4, 4-5�). Amos nie oczekiwa� ju� �adnego *nawr�cenia si� narodu do *Jahwe. Po trzyletnim asyryjskim obl�eniu Samaria pad�a w 722 r. prz. Chr., a Efraim sta�o si� asyryjsk� prowincj�. Arka Przymierza U dawnych Izraelit�w przedmiot kultu o wielkim znaczeniu; pierwotnie w czasach w�dr�wek Izraelit�w by�a w�druj�c� razem z nimi �wi�to�ci� (Lb 10, 33�; 14, 44�). Mia�a ona kszta�t skrzyni (Pwt 10, 1.3�) z d�ugimi dr��kami do noszenia (1 Krl 8, 7 n), s�u�y�a do przechowywania tablic z przykazaniami (Pwt 10, 1 nn; 31, 9.25 nn). Arka zapewnia�a w szczeg�lny spos�b obecno�� *Jahwe (Lb 14, 42�), dlatego noszono j� podczas wojny, a tak�e przy poszukiwaniu nowych pastwisk. P�niej s�dzono, �e arka jest r�wnie� tronem Boga, kt�ry jest obecny chocia� niewidzialny (1 Sm 4-6�; 2 Sm 6�; Jr 3, 16�). Tu po��czy�y si� stare wyobra�enia izraelskie z kananejskimi. Dzi�ki temu, �e *Dawid wprowadzi� ark� do *Jerozolimy (2 Sm 6�), uczyni� z nowej stolicy pa�stwa tak�e religijne centrum Izraela. Arka zosta�a zniszczona przez *Nabuchodonozora II podczas zburzenia Jerozolimy w 587�8�586 r. prz. Chr. Baruch Pochodzi� z mo�nej rodziny jerozolimskiej (Jr 32, 12�; 51,59�); by� pisarzem lub sekretarzem. Wsp�pracowa� w opracowywaniu Ksi�gi Jeremiasza. �ycie Barucha by�o �ci�le powi�zane z �yciem proroka Jeremiasza. W 605 r. prz. Chr. Jeremiasz podyktowa� mu swoj� zapowied� s�du, kt�rej nie m�g� wyg�osi� w �wi�tyni z powodu zakazu przemawiania (Jr 36, 1-8�). Wkr�tce potem Baruch odczyta� w �wi�tyni zapowied� maj�cych wydarzy� si� nieszcz��, przez co znalaz� si� w niebezpiecznej sytuacji (Jr 36, 9-17�). Kr�l Jojakim wr�czone mu zwoje spali� kawa�ek po kawa�ku, a Barucha i Jeremiasza kaza� uwi�zi� (Jr 36, 32�). Baruch jeszcze raz zredagowa� pod dyktando Jeremiasza zniszczony zw�j. W dramatycznej sytuacji, na kr�tko przed upadkiem J...
amicusveritas