1

ANALIZA  DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI

                    W NAUCE PISANIA I CZYTANIA

( Na przykładzie badań  własnych przeprowadzonych

w Szkole Podstawowej )             

                                                                      Praca  napisana przez:

                                                                      mgr DANUTA PILARSKA

                          R O Z D Z I A Ł  I

  PROBLEM  I  METODOLOGIA  BADAŃ

                                                                                                                                                                                                          I. 1 Przedmiot, cel , metody i techniki badawcze

    Przedmiotem moich badań są dzieci z zaburzeniami w nauce pisania i czytania, prześledzenie przyczyn powstałych trudności i  sposobu pracy proponowanej przez terapeutów.

   Celem badań jest chęć poszukania odpowiedniego planu terapii z takimi uczniami i przedstawienie efektów pracy własnej w praktyce pedagogicznej.                      

   Do moich badań posłużę się analizą indywidualnych przypadków. Jest to metoda badań indywidualnych w której wykorzystam następujące techniki : obserwację, wywiad, rozmowę, analizę wytworów i dokumentów i opinie.

   Dzięki obserwacji dowiedziałam się , jak dani uczniowie radzą sobie w różnych sytuacjach życiowych, czy potrafią pokonywać rozmaite  przeszkody życiowe, czy nawiązują kontakty z otoczeniem, czy potrafią się szybko zaklimatyzować w nowym środowisku, czy są samodzielne. Jak radzą sobie podczas wykonywania powierzonych im zadań, a wynikających z podstawowych obowiązków ucznia. Wywiady z rodzicami, nauczycielami, mającymi styczność z wychowankami, zarówno z przedszkola, jak i ze szkoły, z pedagogiem szkolnym oraz przedstawicielami innych instytucji, z którymi interesujące mnie dzieci, względnie ich rodziny miały jakikolwiek kontakt. Zebrany tą drogą materiał, stanowił dalsze uszczegółowienie danych ilustrujących sytuację społeczną dziecka i jego rodziny. Równocześnie w wywiadach tych, sondowałam charakter działań kompensacyjnych podejmowanych w stosunku do dziecka , analizując zarazem zakładane i rzeczywiste funkcje tych instytucji oraz poziom ich współdziałania w tym zakresie. Analiza dokumentacji – dostarczyła mi materiału, który szczegółowo obrazował charakter działań kompensacyjnych podejmowanych przez poszczególne instytucje, w stosunku do interesujących mnie dzieci i ich rodzin. Badałam tu między innymi orzeczenia poradni specjalistycznych, arkusze ocen, zeszyty, teczki wychowawcy. Analizowałam także dokumenty osobiste – czyli prace rysunkowe uczniów i wykonywane ćwiczenia na zajęciach, a zawarte min. we wstępnej diagnozie osiągnięć uczniów, w rozdziale II.1 Dzięki niej mogłam wyłonić uczniów mających problemy z  zakresu, wchodzącego w sferę, która może mieć wpływ na   trudności z pisaniem i czytaniem. Również poprzez rozmowy podejmowane na zajęciach „Spójrz inaczej”, mogłam wpłynąć na podwyższenie samooceny danego ucznia, który mając problemy z nauką, mógł się odnaleźć na tych zajęciach, zauważając, iż nie jest gorszy i że może się otworzyć przed innymi, poprzez wyrażanie siebie w innych sytuacjach życiowych, a też ważnych i istotnych dla innych i dla niego. Podczas rozmów z rodzicami dowiedziałam się o stosunku  i więzi uczuciowej dziecka wobec rodziców, a także o przebiegu rozwoju dziecka od momentu poczęcia, aż do czasu przybycia do szkoły.

                                 I.2   Teren badań i charakterystyka

                                        środowiska badanych dzieci

  Badania przeprowadzałam w Szkole Podstawowej, w której sama pracuję 14 rok.

Szkoła ta prowadzi 6 klasowy system nauczania, jednozmianowy i dwuklasowy na danych poziomach. Ilość uczniów waha się od 21 do 25.

Jest to szkoła wiejska, zajmująca nowy budynek szkolny, oddany do użytku 2000 roku i przylegającym do niej Gimnazjum. Ponadto wyposażona jest w salę do ćwiczeń korekcyjnych, z której korzystają ucz. nauczania zintegrowanego, zaś od IV klas, przechodzą do dużej sali gimnastycznej, mieszczącej się w gmachu Gimnazjum. Ponadto od IX 2005 r. otwarta jest oddzielna sala komputerowa, dla ucz. z podstawówki.

  Pierwotnie szkoła mieściła się w starym budynku, liczącym 125 lat istnienia.

  Jest to środowisko wiejskie, gdzie większość uczniów dojeżdża do szkoły z okolicznych wiosek. Rodzice ucz. w większości posiadają małe gospodarstwa rolne, które są głównym i jedynym środkiem dochodów rodzin. Mała część społeczności  i okolic uzyskuje środki na życie z innych źródeł, jakimi są inne miejsca pracy, min. takie, jak: piekarnia , Zakłady Masarskie  ze sklepem mięsnym, sklepy spożywcze: 1 państwowy, 4 prywatne, sklep ogólnoprzemysłowy, 1 odzieżowy, 2 pijalnie piwa, lakiernia, sklep mleczarski, Ośrodek Zdrowia, stomatolog, Urząd Poczty, sklep papierniczy.  Ponadto pewna grupa mieszkańców pracuje poza miejscem zamieszkania. Wielu rodziców jest bezrobotnych, a przy tym, rodzin  wielodzietnych i patologicznych. Tym samym opisywane środowisko, obejmują częściowo tereny o niskiej kulturze, niewykształconych i wymagających wsparcia finansowego ludzi.  Większość uczniów korzysta z bezpłatnych obiadów w stołówce szkolnej, a refundowanych przez opiekę społeczną i dodatkowo od 2003 r. przez zakład produkcyjny znajdujący się nieopodal tej miejscowości.

  Dzieci dojeżdżające korzystają ze świetlicy szkolnej. Mogą w tym czasie skorzystać z kółek zainteresowań, które funkcjonują na terenie szkoły, takie, jak: teatralno – literackie, biblijne, matematyczne, regionalne – kociewskie, historyczne, nauka gry na flażolecie, informatyczne, plastyczne, SKS, wyjazdy na basen. Niektóre koła trwają dłużej niż pobyt dzieci w szkole, a to wiąże się z tym, że nie mogą uczestniczyć w spotkaniach, z racji dojazdów. To już w dużym stopniu ogranicza dz. w rozwijaniu się. Ważnym jest fakt, że samym rodzicom w większości, nie zależy na tym, by dz. uczestniczyło w jakichkolwiek kółkach. Bo jak uważają, to strata czasu i lepiej jak będą pomagać im w gospodarstwie.

Rodzice nie mają zbytnich wymagań wobec siebie, z tego względu nie wymagają wiele od swoich dzieci, jednak wymagania i roszczenia wobec n-li,  z ich strony, coraz bardziej wzrastają.

                                       R O Z D Z I A Ł  II

          PLAN       TERAPII        PEDAGOGICZNEJ  

                     WŁASNEJ  Z      UCZNIAMI

         MAJĄCYMI  PROBLEMY  W  CZYTANIU

                      I         PISANIU

  Otrzymując uczniów klasy I, w roku szkolnym 2003/2004, nie znałam ich potencjału intelektualnego, poza jednym drugorocznym. By móc wyłonić dz., które potrzebują wsparcia edukacyjnego z mojej strony, w formie wciągnięcia ich do zespołu wyrównawczego, postanowiłam dokonać wstępnej analizy osiągnięć uczniów.

         II. 1 Wstępna analiza osiągnięć uczniów

We wrześniu i październiku 2003 roku, w klasie I A, została przeprowadzona wstępna diagnoza rozwoju ucznia i jego przygotowanie do podjęcia nauki szkolnej . Diagnozie zostało  poddanych  21 uczniów – 8 dziewcząt i 13 chłopców .

Do analizy  posłużyłam się obserwacją następujących przedmiotów :

-          sprawności manualnej ( metody badań to : obserwacja czynności samoobsługowych , rysowania , malowania oraz analiza wytworów dziecka : rysunek człowieka , wzory literopodobne , litery , cyfry pisane przez ucznia ) ;

-          percepcji wzrokowej ( metody badań : układanie obrazka z części , pisanie liter ,cyfr i znaków matematycznych , analiza błędów w

-          czytaniu ) ;

-          percepcji słuchowej ( metody badań : test J. Styczek do badania poziomu analizy i syntezy słuchowej wyrazów ) ;

-          mowy ( metody badań : obserwacja ucz. w różnych sytuacjach połączona z wypowiedziami dziecka , historyjki obrazkowe ) ;

-          myślenia ( metody badań : układanie obrazka z części , porównywanie obrazków , stosunki przestrzenne , klasyfikowanie figur geometrycznych, przedmiotów , obserwacja wykonywanych czynności);

-            rozwoju społeczno – emocjonalnego ( metody badań : obserwacja zachowań dziecka w różnych sytuacjach ) ;

  Przy opracowaniu wyników zastosowałam następujące poziomy, które odzwierciedlają stopień opanowanej czynności i umiejętności :

-          poziom bardzo dobry ;

-          poziom dobry ;

-          poziom przeciętny ;

-          poziom słaby ;

-          poziom bardzo słaby ;

Po dokonaniu badań i szczegółowej analizie wyników i pracy ucznia otrzymałam następujące wyniki :

                                              1.

                               Sprawność manualna

                                               2.

                            Percepcja wzrokowa

                                                  3.

                              Percepcja słuchowa