5. METODYKA WYKONYWANIA WYBRANYCH ZABIEGÓW
FIZYKOTERAPEUTYCZNYCH
1. RODZAJ ZABIEGU
OKŁADY i ŻELE ROZGRZEWAJĄCE
2. METODYKA ZABIEGU
Þ Skóra pacjenta powinna być dokładnie oczyszczona.
Þ Okłady lub żele rozgrzewające przeznaczone są do wielokrotnego zastosowania.
Þ Okłady rozgrzewające uaktywniają się (rozgrzewają) w wyniku uruchomienia aktywatora, znajdującego się wewnątrz okładu.
Þ Żele rozgrzewające należy zanurzyć w naczyniu z gorącą wodą (60 stopni C) na około 15 min. w celu ogrzania go do temp. około 40 stopni C.
Þ Po uaktywnieniu okładu lub ogrzaniu worka z żelem, należy położyć je na chore miejsce i szczelnie owinąć kocem. UWAGA! Okład lub worek z żelem należy uformować tak, aby dokładnie przylegał do miejsca okładu.
Okładów i worków żelowych nie należy nakładać w okolice serca!!!
3. CZAS ZABIEGU
20-25 min.
fot. Okłady i żele rozgrzewające
fot. Przykładowy zabieg z wykorzystaniem żelu rozgrzewającego
LAMPA SOLLUX
Þ Dawkę promieniowania podczerwonego określa się na podstawie subiektywnego wrażenia ciepła odbieranego przez pacjenta. Wyznacza ją odległość generatora promieniowania podczerwonego od skóry i czas naświetlania.
Þ Odległość promiennika powinna być taka, by pacjent odczuwał przyjemne, ale dość intensywne ciepło.
Þ Reflektor lampy należy ustawiać w taki sposób, aby z jednej strony światło obejmowało równomiernie naświetlaną powierzchnię, z drugiej natomiast ustawienie głowicy uniemożliwiało oparzenie chorego odłamkami szkła w przypadku pęknięcia żarówki.
Þ Podczas wykonywania naświetlań okolic twarzy i klatki piersiowej należy chronić oczy chorego okularami ochronnymi.
Þ Czas trwania zabiegu wynosi 15-20 minut
fot. Statywowa i stołowa lampa sollux
fot. Naświetlanie lampą sollux
2. METODYKA ZABIEGU:
Þ Przed zabiegiem należy dokładnie oczyścić miejsce naświetlania, aby usunąć wszelkie natłuszczenia.
Þ Skierować snop światła tak, żeby padało ono na skórę pod kątem prostym w odległości ok. 5 cm.
UWAGA! Należy uważać, aby w czasie zabiegu snop światła nie przesuwał się poza wybrane miejsce naświetlania.
Þ W transformatorze wbudowany jest czasomierz, który co dwie minuty wydaje sygnał akustyczny, oznajmiający upłynięcie jednego interwału naświetlania.
UWAGA! Poleca się stosować następujące interwały czasowe: rano – 3 interwały, po południu (wieczorem) – 2 interwały.
Þ Następnie naświetlać wszystkie wybrane miejsca.
UWAGA! Ogólny czas pracy lampy nie powinien przekraczać 30 min. Po tym czasie należy urządzenie wyłączyć aż do całkowitego schłodzenia (ok. 10 min.).
fot. Lampa bioptron
fot. Naświetlanie lampą bioptron
4. TERAPIA PROMIENIOWANIEM LASEROWYM
1. METODYKA ZABIEGU
Þ Zabieg wykonuje się techniką kontaktową lub bezkontaktową.
Þ W przypadku techniki kontaktowej sonda (głowica) powinna być każdorazowo sterylizowana, wymagane jest także umycie i odtłuszczenie skóry.
UWAGA! Do sterylizacji sondy stosuje się spirytus ratyfikowany, natomiast do odtłuszczania skóry spirytus salicylowy.
Þ W stanie ostrym stosuje się mniejszą częstotliwość i krótszy czas zabiegu, w stanie przewlekłym, parametry te mogą ulec zwiększeniu.
UWAGA! Najkorzystniejszy efekt przynosi zastosowanie energii powierzchniowej między 0,1-12 J/cm2.
Þ Osoby pracujące z laserami bezwzględnie muszą używać okularów ochronnych, które zapewniają bezpieczeństwo w razie przypadkowej, krótkotrwałej ekspozycji wiązki światła na gałkę oczną.
Þ Podczas pracy lasera w pomieszczeniu nie powinny znajdować się osoby postronne.
Þ Laser powinien działać tylko w oznaczonym obszarze.
fot. Aparat do biostymulacji laserowej fot. Przykładowy zabieg naświetlanie wiązką
światła laserowego
5. KĄPIEL W SAUNIE
1. METODYKA ZABIEGU:
Þ Sauna powinna nagrzewać się około 2 godzin.
Þ W pomieszczeniu powinny znajdować się trzy poziomy: I poziom (ławka na wysokości 45 cm - temp. 40 stopni C i wilgotność 37 %), II poziom (ławka na wysokości 90 cm - temp. 60 stopni C i wilgotność 23 %), III poziom (ławka na wysokości 135 cm - temp. 80 stopni C i wilgotność 2-5 %).
Þ Przygotowanie się do zabiegu (10-12 min.), I wejście (8-12 min.), ochładzanie ciała po I wyjściu (8-12 min.), II wejście (8-12 min.), ochładzanie ciała po II wyjściu (8-12 min.), masaż, odpoczynek (15-30 min.)
6. TERAPIA ZIMNEM (KRIOTERAPIA)
Þ Pacjent powinien być odpowiednio przygotowany do zabiegu, ciało powinno być suche i rozgrzane.
Þ Odległość dyszy zabiegowej od powierzchni ciała nie powinna być mniejsza niż 3-5 cm, a kąt padania strumienia zimnego powietrza lub azotu powinien wynosić ok. 45 stopni.
UWAGA! Nie wolno oziębiać wystających kości i rzepki.
Þ Zabieg trwa 1-5 min., wykonuje się go zazwyczaj 2 x dziennie, przy uwzględnieniu 3-4 godzinnej przerwy między nimi.
Þ Przewodem zakończonym dyszą należy stale poruszać.
Þ Zabieg należy wykonywać początkowo nadmuchem o dużej wydajności w celu uzyskania niskiej temperatury na wylocie dyszy zabiegowej oraz szybkiego oziębienia tkanki.
Þ Wielkość stosowanej dyszy zależy od powierzchni ciała pacjenta poddanej zabiegowi oraz wymaganej siły nadmuchu. Mniejsza dysza - silniejszy nadmuch, większa – słabszy.
fot. Aparat do krioterapii na zimne powietrze fot. Przykładowy zabieg z użyciem zimnego
powietrza
1. RODZAJ ZABIEGU:
Þ Przekazanie tkankom drgań przetwornika, wymaga sprzężenia jego powierzchni drgającej ze skórą przez warstwy substancji sprzęgającej. Najczęściej używa się do tego celu ciekłej parafiny, specjalny żel lub żel leczniczy.
3. SPOSÓB WYKONANIA ZABIEGU
Þ Metoda stabilna: głowicę umieszcza się nieruchomo w miejscu nadźwiękawiania.
Þ Metoda labilna: głowica przesuwa się wolnym ruchem okrężno-postępującym tak, aby jeden ruch okrężny trwał 1-3 sek.
4. DAWKOWANIE:
Þ Dawki słabe: 0,05-0,5 W/cm2
Þ Średnie: 0,5-1,5 W/cm2
Þ Mocne: 1,5-2,0 W/cm2
UWAGA! Należy pamiętać o konieczności indywidualnego dobierania dawki, ponieważ tolerancja ultradźwięków nie jest u chorych jednakowa. Dawki zależą od: powierzchni nadźwiekawianej, rodzaju i stadium schorzenia, powierzchni drgającej przetwornika, częstotliwości drgań, rodzaju fali, czasu trwania zabiegu i sposobu wykonania.
5. CZAS ZABIEGU
Þ Czas zabiegu wynosi od 6-10-12 min. w zależności od wskazań i rodzaju oraz umiejscowienia schorzenia.
6. LEKI DO FONOFOREZY
ŻELE: Voltaren, Profenid, Olfen, Naklofen, Feloran, Mobilat, Fastum, Naproxen, Dicloratio i inne. Pełniejszą listę leków używanych do ultrafonoforezy znajdzie czytelnik w: Szczegielniak B., Szczegielniak J.: Leki w fizjoterapii, Skrypt 229, Politechnika Opolska, Opole 2000.
fot. Aparat do terapii ultradźwiękowej fot. Przykładowy zabieg z wykorzystaniem
ultradźwięków
8. ZABIEG Z UŻYCIEM PRĄDU STAŁEGO
A) GALWANIZACJA
2. ELEKTRODY
Dobór elektrod uzależniony jest od wielu czynników, między innymi od miejsca, w którym ma być wykonany zabieg.
UWAGA! Podkłady pod elektrodami płaskimi powinny być dostatecznej grubości (1,5-2 cm). Podkłady, woreczki lub gąbki wiskozowe powinny być dokładnie zwilżone wodą lub roztworem soli fizjologicznej. Elektrody płaskie przymocowuje się do ciała za pomocą opasek elastycznych lub woreczków z piaskiem.
fot. Elektrody i akcesoria do elektroterapii
3. MIEJSCE PRZYŁOŻENIA ELEKTROD
W miejscach bolesnych umieszcza się elektrodę czynną połączoną z biegunem dodatnim lub ujemnym źródła prądu stałego, natomiast elektrodę bierną umieszcza się obwodowo, jednak zawsze w ten sposób, aby prąd płynący między elektrodami obejmował obszar choroby.
4. NATĘŻENIE APLIKOWANEGO PRĄDU
Zakres leczniczego działania prądu mieści się pomiędzy wartością progu pobudliwości, a wartością progu bólu. Praktycznie nie powinno ono przekraczać progu bólu, a jedynie powodować różne odczucia pacjenta.
5. CZAS TRWANIA ZABIEGU
Czas trwania zabiegu wynosi 10-15 min.
fot. Aparaty do terapii prądem stałym (galwanicznym) i diadynamicznym
fot. Przykładowy zabieg galwanizacji
UWAGA! Podkłady pod elektrodami płaskimi powinny być dostatecznej grubości (1,5-2cm). Podkłady, woreczki lub gąbki wiskozowe powinny być dokładnie zwilżone wodą lub roztworem soli fizjologicznej. Elektrody płaskie przymocowuje się do ciała za pomocą opasek elastycznych lub woreczków z piaskiem. Podkład pod elektrodami powinien być większy od elektrody o około 2 cm.
Na skórę kładzie się podkład lekowy, grubości około 0,5 cm, nasycony roztworem leku użytego do jonoforezy. Na ten podkład kładzie się podkład pośredni zwilżony ciepłą wodą.
UWAGA! Zabieg wykonać można jedną lub dwoma czynnymi elektrodami i odpowiednio jedną lub dwoma biernymi.
4. LEKI DO JONOFOREZY
Leki przeciwzapalne np. Hydrocortizonum (-), Butapirazol (-); przeciwbólowe, znieczulające: Xylocaine (+), Novocain (+); przeciwreumatyczne: Naproxen (-), Ibuprofen (-); rozszerzające naczynia krwionośne: Pridazol (+); rozmiękczające tkankę bliznowatą: jodek potasu (-). Żele np. Voltaren, Olfen, Feloran, Olfen, Dicloratio, Ketoprofen i inne (-). Pełniejszą listę roztworów leków używanych do jonoforezy znajdzie czytelnik w: Szczegielniak B., Szczegielniak J.: Leki w fizjoterapii, Skrypt 229, Politechnika Opolska, Opole 2000.
Uwaga! Niektóre z leków wymagają wykonania próby uczuleniowej, gdyż w trakcie zabiegu mogą wywołać ostrą reakcję uczuleniową – wstrząs.
5. NATĘŻENIE APLIKOWANEGO PRĄDU
6. CZAS TRWANIA ZABIEGU
Czas trwania zabiegu wynosi 15-20 min.
fot. Przykładowy zabieg jonoforezy
Þ UWAGA! Podkłady pod elektrodami płaskimi powinny być dostatecznej grubości (3-4mm). Podkłady, woreczki lub gąbki wiskozowe powinny być dokładnie zwilżone wodą lub roztworem soli fizjologicznej. Elektrody płaskie przymocowuje się do ciała za pomocą opasek elastycznych lub worekczków z piaskiem.
W miejscach bolesnych umieszcza się elektrodę połączoną z biegunem ujemnym źródła prądów diadynamicznych, natomiast elektrodę połączoną z biegunem dodatnim umieszcza się obwodowo, jednak zawsze w ten sposób, aby prąd płynący między elektrodami ob...
tusska21