Wymiana dysku twardego-idealna porada.pdf

BIOS bezboleśnie

Krzysztof Daszkiewicz

Aktualizacja BIOS-u wiąże się z pewnym ryzykiem. Jednak w określonych

sytuacjach staje się konieczna. Pokażemy Ci krok po kroku, jak wgrać najnowszą

wersję BIOS-u.

BIOS czyli Basic Input Output System, jest fundamentalnym elementem każdego

peceta - niezależnie od tego, jaki system operacyjny jest zainstalowany na dysku i

jakie podzespoły sprzętowe tkwią wewnątrz obudowy. Starzeje się wraz z

komputerem. Możesz wymienić kartę graficzną lub wstawić np. nowy procesor. Ale

co zrobić z leciwym BIOS-em? Tymczasem podłączyłeś nowy dysk. 80 GB

dodatkowej powierzchni ma zlikwidować problem z ciągłym przepełnianiem się

stosunkowo skromnego poprzednika. Jednak radość i dumę z nowego zakupu

przyćmiła nagle przykra niespodzianka. Komputer wykrywa jedynie 32 GB. To znak,

że najwyższy czas na zaktualizowanie BIOS-u. Nie każdy odważy się od razu

majstrować w fundamentalnych strukturach systemu. Jednak zachowując pewną

ostrożność i dysponując poniższymi wskazówkami, można szybko i bezpiecznie

dokonać aktualizacji BIOS-u.

1. Nowy BIOS - kiedy i po co?

Aktualizacja BIOS-u nie jest pozbawiona ryzyka. Podczas wykonywania tej

czynności odbywa się wymiana podstawowej platformy systemowej, która jest

konieczna do wczytania właściwego systemu operacyjnego. Jeśli operacja zakończy

się fiaskiem, komputerowi zabraknie informacji o konfiguracji poszczególnych

podzespołów sprzętowych. Wówczas będziesz musiał się nagimnastykować, zanim

uda Ci się uruchomić system operacyjny (patrz porada 11). Zatem, gdy system

działa bez zarzutu, nie powinieneś podejmować ryzyka. Niemniej jednak w

niektórych sytuacjach nie obejdziesz się bez aktualizacji. Jest konieczna np.

wtedy, gdy pecet nie rozpoznaje nowego modułu pamięciowego lub odwołuje się

do niego za wolno. Zaktualizowany BIOS jest wymagany również wtedy, gdy płyta

główna nie daje sobie rady z nowiutkim procesorem lub gdy wystąpi problem z

ustaleniem właściwej pojemności twardego dysku (tak się dzieje w przypadku

dysków, których pojemność przekracza 32 lub 137 GB).

2. Jak igła w stogu siana

Chcąc zaktualizować BIOS, musisz zdobyć plik aktualizacyjny stosownie do

modelu płyty głównej. Z reguły plików tych należy szukać u jej producenta.

Praktycznie wszyscy producenci udostępniają odpowiednie pliki w swoich

witrynach internetowych (patrz tabela "Producenci płyt głównych"). Natomiast

producenci BIOS-ów (np. AMI, Award i Phoenix) tworzą tylko podstawową strukturę

BIOS-u modyfikowaną przez producentów płyt głównych na potrzeby

poszczególnych modeli.

3. Konieczne informacje

Do zdobycia pliku aktualizacyjnego potrzebne są takie informacje, jak nazwa

producenta płyty głównej, dokładny model płyty i wersja BIOS-u. Powinieneś to

ustalić, korzystając z instrukcji płyty. Informacje o modelu są zazwyczaj

nadrukowane bezpośrednio na płycie lub na naklejce jednego ze slotów karty

rozszerzającej. Zwróć uwagę na numer rewizji. Ten sam model o odmiennym

numerze rewizji wymaga innego pliku aktualizacyjnego. Po ustaleniu modelu płyty

możesz poszukać jej producenta za pomocą wyszukiwarki internetowej (np.

www.google.com ).

Istotne wskazówki, pomocne w odnalezieniu wymaganych informacji, kryje

również ekran powitalny pojawiający się tuż po włączeniu komputera. Naciśnij

klawisz [Pause], aby móc w spokoju zapoznać się z treścią ekranu. Pod danymi

producenta BIOS-u znajduje się zazwyczaj wiersz zawierający model płyty, wersję

BIOS-u i jego datę. Oto przykładowa postać fragmentu ekranu powitalnego:

Award Software, Inc. W6163MJ V3.8 052900

W tym przypadku masz do czynienia z płytą 6163 wyposażoną w BIOS Award.

Wskazują na to dwa pierwsze wiersze, a także litera W w trzecim. Litera A

oznaczałaby BIOS AMI, litera P zaś - BIOS Phoenix. Kolejny wpis informuje, że jest

to BIOS w wersji 3.8. Sześć ostatnich cyfr podaje datę emisji w formacie

amerykańskim (miesiąc, dzień, rok). W naszym przykładzie jest to BIOS z 29 maja

2000 roku. Jeżeli nie znajdziesz podobnych informacji w górze ekranu, szukaj ich

przy dolnej krawędzi. Oto przykład:

Press DEL to enter SETUP, ESC to skip memory test 05/29/2000 - i440BX -

W977 - 2A69KM4KC — 00

W tym przypadku decydujący jest pierwszy rząd znaków (data BIOS-u), a także

przedostatni, który informuje o typie chipsetu (znaki 1-5) i identyfikatorze

producenta płyty (znaki 6-7). Aby odszyfrować, co oznaczają poszczególne

identyfikatory, odwiedź witrynę www.wimsbios.com . W naszym przykładzie

producentem okazała się firma MSI (identyfikator: M4). Niektórzy producenci (np.

Asus) nie podają całego bloku cyfr, lecz tylko model płyty głównej. Jeśli Twoja

płyta dysponuje BIOS-em AMI, zobaczysz podobną sekwencję liczb. Zwróć uwagę na

trzeci rząd. Producenta możesz ustalić za pomocą witryny www.wimsbios.com.

Jeśli nadal nie udało Ci się zdobyć poszukiwanych informacji, przywołaj Edytor

Rejestru. W Windows 98/Me zajrzyj do klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\

Enum\Root\*PNP0C01\0000". Wartość ciągu "BIOSDate" zdradza datę BIOS-u,

"BIOSName" nazwę producenta (np. Award), a "BIOSVersion" - bieżącą wersję BIOS-

u. Windows 2000 i XP oferuje tylko wartość "SystemBiosDate", która podaje datę

BIOS-u.

Znajduje się w obrębie klucza

"HKEY_LOCAL_MACHINE\Hardware\Description\System". Zamiast przeglądać

Rejestr, możesz skorzystać z programów diagnostycznych, np. Sandra Standard

2002 (dostępny pod adresem www.sisoftware.demon.co.uk/ sandra, rozmiar pliku:

1,9 MB, bezpłatny do użytku prywatnego).

4. Nieodzowne pliki

Znając model płyty i numer wersji BIOS-u, otwórz internetową witrynę

producenta płyty głównej (patrz ramka) i przejdź do sekcji Downloads, Support lub

podobnej. Znajdziesz w niej aktualizacje BIOS-ów. Zazwyczaj są uporządkowane

według modelu płyty głównej, rzadziej według gniazda procesora i chipsetu (dane

te znajdziesz w instrukcji płyty).

Gdy znajdziesz właściwy BIOS, porównaj raz jeszcze wszystkie napisy. Czy model

płyty głównej podany w witrynie zgadza się co do joty z tym, który masz? Czy

aktualizacja oferowana w Internecie jest nowsza od BIOS-u zainstalowanego na

płycie? Jeśli tak, pobierz plik aktualizacyjny - najczęściej jest w postaci zbioru ZIP

lub EXE. Potem rozpakuj go do nowego katalogu na dysku.

Powinieneś znaleźć w nim co najmniej jeden plik z rozszerzeniem BIN (dotyczy

BIOS-u Award), ROM (dotyczy BIOS-u AMI i Phoenix) lub składającym się z liter i cyfr

(np. 3A0). Rozmiar tego pliku nie powinien być mniejszy niż 200 KB ani większy niż

256 KB. Następnie przeczytaj plik ReadMe. Zawiera krótki opis zmian i ulepszeń w

porównaniu do poprzednich wersji BIOS-u.

Plik ten znajdziesz w pobranym archiwum lub w witrynie, która udostępnia go do

pobrania. Potrzebujesz jeszcze programu, który zapisze nowy BIOS w pamięci

Flash-ROM. Narzędzie to (np. plik AWDFLASH.EXE lub AMIFL.EXE) znajduje się w

pobranym archiwum, na CD-ROM-ie dołączonym do płyty głównej lub w witrynie jej

producenta. W ostatnim z wymienionych przypadków sprawdź, który program jest

przeznaczony do Twojej płyty głównej.

5. Bezpieczeństwo górą

Aby zabezpieczyć się na wszelki wypadek, zastosuj odpowiednie środki przed

rozpoczęciem aktualizacji BIOS-u. Skopiuj najbardziej istotne pliki na inny nośnik.

Wprawdzie nieudana aktualizacja nie pociąga za sobą utraty danych na dysku,

jednak może unieruchomić cały komputer aż do momentu przywrócenia stanu

wyjściowego. Dysponując kopią plików, będziesz mógł korzystać z nich i pracować

nad dokumentami na innym komputerze.

Oprócz tego zanotuj bieżące ustawienia BIOS-u, aby móc szybko odtworzyć

właściwą konfigurację komputera po dokonaniu aktualizacji. Potem przywołaj

konfigurację domyślną, wskazując polecenie Load Setup Defaults (może się różnić

zależnie od wersji BIOS-u). Podczas aktualizowania BIOS-u komputer nie może być

przetaktowany, a pamięć pracować na podwyższonych obrotach (krótsze czasy

oczekiwania). Na koniec przestaw kolejność sprawdzania napędów, aby po

włączeniu pecet próbował wczytać system z dyskietki.

Niektóre płyty główne są wyposażone w zabezpieczenie BIOS-u przed

nieumyślnym skasowaniem. Jeśli znajdziesz w BIOS-ie pole Flash BIOS Protection,

Firmware Write Protect, BIOS Guardian, BIOS-ROM Flash-Protect lub podobne,

ustaw w nim opcję Disabled. W niektórych modelach trzeba przestawić zworkę.

Sprawdź w instrukcji obsługi płyty, która zworka odpowiada za zabezpieczenie

BIOS-u.

6. Klasycznie - z dyskietką

Zanim przystąpisz do czynności aktualizacyjnych, zapoznaj się koniecznie ze

wskazówkami zawartymi w pliku Readme lub w internetowej witrynie producenta

płyty głównej. Przedstawiona instrukcja opisuje sposób aktualizowania stosowany

przez większość producentów. Jednak istnieją wyjątki. Przykładowo w przypadku

płyt głównych Shuttle dwukrotne kliknięcie pobranego pliku EXE powoduje

natychmiastowe zapisanie nowej wersji w układzie Flash-ROM, podczas gdy u

większości innych producentów inicjuje rozpakowanie archiwum z aktualizacją.

Chcąc dokonać aktualizacji z poziomuDOS-u, musisz zaopatrzyć się w dosową

dyskietkę startową. Możesz utworzyć ją w DOS-ie, wprowadzając polecenie format

a: /s. Natomiast w środowisku Windows kliknij prawym przyciskiem ikonę stacji

dyskietek, wskaż polecenie Formatuj, a potem zaznacz opcję Pełne w rubryce Typ

formatowania i pole wyboru Kopiuj pliki systemowe w rubryce Inne opcje.

W nowszych wersjach Windows czynność ta wymaga nieco więcej wysiłku,

ponieważ Microsoft dołożył wszelkich starań, by uniemożliwić dostęp do DOS-u.W

Windows Me musisz utworzyć dyskietkę startową ze wszystkimi plikami

systemowymi. Stosowną funkcję znajdziesz w module Dodaj/Usuń programy w

Panelu sterowania. W Windows 2000 trzeba skorzystać z płyty instalacyjnej.

W katalogu \VALUEADD\ 3RDPARTY\CA_ANTIV\ znajduje się plik wsadowy

MAKEDISK.BAT. Z założenia jest przeznaczony do uruchamiania określonego

programu antywirusowego, jednak może posłużyć do sporządzenia dyskietki

startowej. W Windows XP wystarczy przywołać menu podręczne stacji dyskietek,

wskazać polecenie Formatuj i zaznaczyć pole wyboru Utwórz dysk startowy

systemu MS-DOS.

Oprócz pliku z aktualizacją i pliku do zapisu pamięci Flash-ROM dyskietka

powinna zawierać wyłącznie zbiory COMMAND.COM, IO.SYS, MSDOS.SYS. Usuń

pozostałe pliki. Przedtem musisz włączyć wyświetlanie plików ukrytych i

systemowych. W Windows 98/Me otwórz okno Eksploratora, przywołaj menu Widok

| Opcje folderów, wskaż kartę Widok i zaznacz opcję Pokazuj wszystkie pliki.

W Windows 2000 i XP przejdź do modułu Opcje folderów w Panelu sterowania, po

czym wskaż kartę Widok. Zaznacz opcję Pokaż ukryte pliki i foldery na liście

Ustawienia zaawansowane. Ponadto nie może być zaznaczone pole wyboru Ukryj

chronione pliki systemu operacyjnego.

7. BIOS z DOS-u

Skopiuj na dyskietkę rozpakowany plik z aktualizacją i program do zapisu

pamięci Flash-ROM. Przy okazji zanotuj nazwę pliku aktualizacyjnego. Jeśli

przykładasz dużą wagę do bezpieczeństwa, przeskanuj dyskietkę i zasoby dyskowe

za pomocą programu antywirusowego, np. dosowego F-Prot (dostępny pod adresem

www.complex.is , bezpłatny do użytku prywatnego). Następnie włóż sprawdzoną

dyskietkę do napędu i zrestartuj system. Komputer wczyta DOS i wyświetli wiersz

poleceń, pytając o bieżącą datę i godzinę (potwierdź klawiszem [Enter]).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: