Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego.pdf

Data generacji: 2009-5-25 15:32

ID aktu: 24450

brzmienie od 2009-06-05

Ustawa o ochronie zdrowia psychicznego

z dnia 19 sierpnia 1994 r. (Dz.U. Nr 111, poz. 535)

UznajĢc, Ňe zdrowie psychiczne jest fundamentalnym dobrem osobistym człowieka, a ochrona praw osób

z zaburzeniami psychicznymi naleŇy do obowiĢzków paıstwa, stanowi siħ, co nastħpuje:

Rozdział 1. Przepisy ogólne

Art. 1. [Podmioty zapewniaj Ģ ce ochron ħ zdrowia psychicznego] 1. Ochronħ zdrowia psychicznego

zapewniajĢ organy administracji rzĢdowej i samorzĢdowej oraz instytucje do tego powołane.

2. W działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogĢ uczestniczyę stowarzyszenia i inne

organizacje społeczne, fundacje, samorzĢdy zawodowe, koĻcioły i inne zwiĢzki wyznaniowe oraz grupy

samopomocy pacjentów i ich rodzin, a takŇe inne osoby fizyczne i prawne.

Art. 2. [Zakres przedmiotowy ochrony zdrowia] 1 1. Ochrona zdrowia psychicznego obejmuje

realizacjħ zadaı dotyczĢcych w szczególnoĻci:

1) promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym,

2) zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostħpnej

opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbħdnych do Ňycia w Ļrodowisku

rodzinnym i społecznym,

3) kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właĻciwych postaw społecznych, a

zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, ŇyczliwoĻci, a takŇe przeciwdziałania ich dyskryminacji.

2. Zadania, o których mowa w ust. 1, sĢ realizowane przez działania okreĻlone w Narodowym Programie

Ochrony Zdrowia Psychicznego.

3. Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego okreĻla w szczególnoĻci:

1) okres jego obowiĢzywania,

2) diagnozħ sytuacji i zagroŇeı dla zdrowia psychicznego, w tym zróŇnicowaı regionalnych,

3) cele główne i cele szczegółowe,

4) podmioty biorĢce udział w jego realizacji,

5) sposób realizacji zadaı,

6) niezbħdne działania legislacyjne, w szczególnoĻci majĢce na celu zapewnienie przestrzegania

praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

4. Prowadzenie działaı okreĻlonych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego naleŇy do:

1) zadaı własnych samorzĢdów województw, powiatów i gmin,

1 Art. 2 w brzmieniu ustawy z dnia 23.07.2008 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1108), która wchodzi w Ňycie 1.01.2009 r.

2) zadaı Narodowego Funduszu Zdrowia oraz ministrów właĻciwych ze wzglħdu na charakter

działaı okreĻlonych w programie.

5. Wskazane w ust. 4 pkt 1 działania polegajĢ w szczególnoĻci na:

1) promowaniu zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym,

2) zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej, zintegrowanej i dostħpnej

opieki zdrowotnej oraz innych form pomocy niezbħdnych do Ňycia w Ļrodowisku społecznym,

rodzinnym i zawodowym.

6. Rada Ministrów okreĻla, w drodze rozporzĢdzenia, Narodowy Program Ochrony Zdrowia

Psychicznego, uwzglħdniajĢc zagadnienia, o których mowa w ust. 3, oraz biorĢc pod uwagħ koniecznoĻę

ochrony praw osób z zaburzeniami psychicznymi.

7. Minister właĻciwy do spraw zdrowia przedkłada Radzie Ministrów, w terminie do dnia 30 wrzeĻnia

kaŇdego roku, informacjħ o realizacji działaı wynikajĢcych z Narodowego Programu Ochrony Zdrowia

Psychicznego w roku poprzednim.

8. Rada Ministrów składa corocznie Sejmowi Rzeczypospolitej Polskiej, w terminie do dnia 31

paŅdziernika, informacjħ o realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w roku

poprzednim.

Art. 3. [Obja Ļ nienie poj ħę ] Ilekroę przepisy niniejszej ustawy stanowiĢ o:

1) osobie z zaburzeniami psychicznymi, odnosi siħ to do osoby:

a) chorej psychicznie (wykazujĢcej zaburzenia psychotyczne),

b) upoĻledzonej umysłowo,

c) wykazujĢcej inne zakłócenia czynnoĻci psychicznych, które zgodnie ze stanem wiedzy

medycznej zaliczane sĢ do zaburzeı psychicznych, a osoba ta wymaga Ļwiadczeı

zdrowotnych lub innych form pomocy i opieki niezbħdnych do Ňycia w Ļrodowisku

rodzinnym lub społecznym,

2) szpitalu psychiatrycznym, odnosi siħ to równieŇ do:

a) oddziału psychiatrycznego w szpitalu ogólnym,

b) kliniki psychiatrycznej,

c) sanatorium dla osób z zaburzeniami psychicznymi,

d) innego zakładu opieki zdrowotnej, sprawujĢcego całodobowĢ opiekħ psychiatrycznĢ lub

odwykowĢ, niezaleŇnie od podmiotu, który je tworzy i utrzymuje,

3) domu pomocy społecznej lub Ļrodowiskowym domu samopomocy, odnosi siħ to równieŇ do

wszelkich form pomocy instytucjonalnej dla osób, o których mowa w pkt 1,

4) zgodzie, oznacza to swobodnie wyraŇonĢ zgodħ osoby z zaburzeniami psychicznymi, która -

niezaleŇnie od stanu jej zdrowia psychicznego - jest rzeczywiĻcie zdolna do zrozumienia

przekazywanej w dostħpny sposób informacji o celu przyjħcia do szpitala psychiatrycznego, jej

stanie zdrowia, proponowanych czynnoĻciach diagnostycznych i leczniczych oraz o dajĢcych siħ

przewidzieę skutkach tych działaı lub ich zaniechania.

Art. 4. [Działania zapobiegawcze] 1. Działania zapobiegawcze w zakresie ochrony zdrowia

psychicznego sĢ podejmowane przede wszystkim wobec dzieci, młodzieŇy, osób starszych i wobec osób

znajdujĢcych siħ w sytuacjach stwarzajĢcych zagroŇenie dla ich zdrowia psychicznego.

2. Działania, o których mowa w ust. 1, obejmujĢ w szczególnoĻci:

1) stosowanie zasad ochrony zdrowia psychicznego w pracy szkół, placówek oĻwiatowych,

opiekuıczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych oraz w jednostkach wojskowych,

2) tworzenie placówek rozwijajĢcych działalnoĻę zapobiegawczĢ, przede wszystkim poradnictwa

psychologicznego, oraz placówek specjalistycznych, z uwzglħdnieniem wczesnego

rozpoznawania potrzeb dzieci z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego,

3) wspieranie grup samopomocy i innych inicjatyw społecznych w zakresie ochrony zdrowia

psychicznego,

4) rozwijanie działalnoĻci zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia psychicznego przez zakłady

opieki zdrowotnej,

5) wprowadzanie zagadnieı ochrony zdrowia psychicznego do programu przygotowania

zawodowego osób zajmujĢcych siħ wychowaniem, nauczaniem, resocjalizacjĢ, leczeniem i

opiekĢ, zarzĢdzaniem i organizacjĢ pracy oraz organizacjĢ wypoczynku,

6) podejmowanie badaı naukowych słuŇĢcych umacnianiu zdrowia psychicznego i zapobieganiu

zaburzeniom psychicznym,

7) uwzglħdnianie zagadnieı zdrowia psychicznego w działalnoĻci publicznych Ļrodków masowego

przekazu, a zwłaszcza w programach radiowych i telewizyjnych.

3. Rada Ministrów okreĻla, w drodze rozporzĢdzenia, sposób organizowania i prowadzenia działalnoĻci

w dziedzinie promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom psychicznym.

Art. 5. [Formy opieki] Opieka zdrowotna nad osobami z zaburzeniami psychicznymi jest wykonywana

w ramach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej, zwłaszcza psychiatrycznej opieki zdrowotnej -

w formie pomocy doraŅnej, ambulatoryjnej, dziennej, szpitalnej i Ļrodowiskowej oraz w domach pomocy

społecznej.

Art. 6. [Zakłady prowadzone przez samorz Ģ d] 2 1. SamorzĢd województwa zgodnie z potrzebami

wynikajĢcymi w szczególnoĻci z liczby i struktury społecznej ludnoĻci województwa tworzy i prowadzi

zakłady psychiatrycznej opieki zdrowotnej.

2. Minister właĻciwy do spraw zdrowia okreĻli, w drodze rozporzĢdzenia, docelowĢ sieę zakładów

psychiatrycznej opieki zdrowotnej, o których mowa w ust. 1, uwzglħdniajĢc w szczególnoĻci ich

dostħpnoĻę oraz sposób finansowania.

3. 3 Zadania, o których mowa w art. 18 ust. 6 pkt 2 i art. 46 ust. 2b, sĢ zadaniami z zakresu administracji

rzĢdowej.

Art. 6a. [Domy organizowane przez powiat] 4 Powiat organizuje i zapewnia usługi w odpowiednim

standardzie w domach pomocy społecznej dostosowanych do szczególnych potrzeb osób z zaburzeniami

psychicznymi. Domy te sĢ tworzone na zasadach okreĻlonych w ustawie z dnia 29 listopada 1990 r. o

pomocy społecznej (Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz. 414)

Art. 7. [Zaj ħ cia dla dzieci upo Ļ ledzonych] 1. Dla dzieci i młodzieŇy upoĻledzonych umysłowo bez

wzglħdu na stopieı upoĻledzenia organizuje siħ naukħ i zajħcia rewalidacyjno-wychowawcze, w

2 Art. 6 w brzmieniu ustawy z dnia 22.12.2000 r. (Dz.U. Nr 120, poz. 1268), która wchodzi w Ňycie 30.03.2001 r.

3 Art. 6 ust. 3 dodany ustawĢ z dnia 29.07.2005 r. (Dz.U. Nr 175, poz. 1462), która wchodzi w Ňycie 1.01.2006 r.

4 Art. 6a dodany ustawĢ z dnia 24.07.1998 r. (Dz.U. Nr 106, poz. 668), która wchodzi w Ňycie 1.01.1999 r.

szczególnoĻci w przedszkolach, szkołach, placówkach opiekuıczo-wychowawczych, oĻrodkach

rehabilitacyjno-wychowawczych, w domach pomocy społecznej i zakładach opieki zdrowotnej, a takŇe w

domu rodzinnym.

2. Dla osób, o których mowa w ust. 1, organizuje siħ równieŇ rehabilitacjħ leczniczĢ, zawodowĢ i

społecznĢ. Rehabilitacja i zajħcia rewalidacyjno-wychowawcze sĢ bezpłatne. Opieka niezbħdna do

prowadzenia rehabilitacji i zajħę rewalidacyjno-wychowawczych wchodzi w zakres tych czynnoĻci.

3. Minister Edukacji Narodowej w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej oraz Ministrem

Zdrowia i Opieki Społecznej okreĻla, w drodze rozporzĢdzenia, zasady organizowania zajħę

rewalidacyjno-wychowawczych dla dzieci i młodzieŇy upoĻledzonych umysłowo w stopniu głħbokim.

4. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej okreĻla, w

drodze rozporzĢdzenia, zasady organizowania i zakres rehabilitacji leczniczej w domach pomocy

społecznej.

5. Naukħ, zajħcia rewalidacyjno-wychowawcze i rehabilitacjħ mogĢ takŇe organizowaę podmioty

wymienione w art. 1 ust. 2.

Art. 8. [Oparcie społeczne] 1. 5 Jednostki organizacyjne i inne podmioty działajĢce na podstawie

ustawy o pomocy społecznej, zwane dalej "organami do spraw pomocy społecznej", w porozumieniu z

zakładami psychiatrycznej opieki zdrowotnej organizujĢ na obszarze swojego działania oparcie społeczne

dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upoĻledzenia umysłowego majĢ powaŇne trudnoĻci w

Ňyciu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji,

zatrudnienia oraz w sprawach bytowych.

2. 6 Oparcie społeczne polega w szczególnoĻci na:

1) podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejħtnoĻci niezbħdnych do samodzielnego, aktywnego Ňycia,

2) organizowaniu w Ļrodowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, innych osób, grup,

organizacji społecznych i instytucji,

3) udzielaniu pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych Ļwiadczeı na zasadach okreĻlonych w

ustawie o pomocy społecznej.

Art. 9. [Formy usług opieku ı czych] 1. Usługi opiekuıcze powinny byę dostosowane do szczególnych

potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi. Pomoc mieszkaniowa, jako forma usługi opiekuıczej, moŇe

polegaę miħdzy innymi na udostħpnianiu miejsca w Ļrodowiskowym domu samopomocy.

2. ĺrodowiskowe domy samopomocy stosownie do potrzeb sĢ organizowane, prowadzone i finansowane

przez organy do spraw pomocy społecznej na zasadach okreĻlonych w przepisach ustawy o pomocy

społecznej. ĺrodowiskowe domy samopomocy mogĢ byę takŇe tworzone przez podmioty wymienione w

art. 1 ust. 2.

3. Minister Zdrowia i Opieki Społecznej w porozumieniu z Ministrem Pracy i Polityki Socjalnej okreĻla, w

drodze rozporzĢdzenia, rodzaj i zakres psychiatrycznych Ļwiadczeı zdrowotnych, udzielanych w domach

pomocy społecznej i w Ļrodowiskowych domach samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

4. Zadania, o których mowa w ust. 1 i 2, sĢ realizowane jako zadania zlecone gminom przez

administracjħ rzĢdowĢ w ramach pomocy społecznej.

Art. 10. [Opłaty] 7 1. Za Ļwiadczenia zdrowotne w zakresie psychiatrycznej opieki zdrowotnej udzielane

osobie, o której mowa w art. 3 pkt 1 lit. a) i b), przez Ļwiadczeniodawcħ, który zawarł umowħ o udzielanie

Ļwiadczeı opieki zdrowotnej, o której mowa w art. 132 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o

Ļwiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze Ļrodków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 oraz z

2005 r. Nr 94, poz. 788, Nr 132, poz. 1110 i Nr 138, poz. 1154), zwanej dalej "ustawĢ o Ļwiadczeniach",

nie pobiera siħ od tej osoby opłat.

5 Art. 8 ust. 1 zmieniony ustawĢ z dnia 31.07.1997 r. (Dz.U. Nr 113, poz. 731), która wchodzi w Ňycie 26.10.1997 r.

6 Art. 8 ust. 2 zmieniony ustawĢ z dnia 31.07.1997 r. (Dz.U. Nr 113, poz. 731), która wchodzi w Ňycie 26.10.1997 r.

7 Art. 10 w brzmieniu ustawy z dnia 1.07.2005 r. (Dz.U. Nr 141, poz. 1183), która wchodzi w Ňycie 13.08.2005 r.

2. Osobom, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a) i b), przebywajĢcym w szpitalu psychiatrycznym

przysługujĢ ponadto produkty lecznicze, wyroby medyczne i Ļrodki pomocnicze, za które nie pobiera siħ

od tych osób opłat.

3. Osobom, o których mowa w art. 3 pkt 1 lit. a) i b), przysługujĢ takŇe produkty lecznicze i wyroby

medyczne na zasadach okreĻlonych w art. 37 ustawy o Ļwiadczeniach.

Rozdział 2. Badanie, leczenie, rehabilitacja oraz opieka i pomoc

Art. 10a. [Prawo do ochrony praw pacjenta] 8 1. Osoba korzystajĢca ze Ļwiadczeı zdrowotnych

udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do pomocy w ochronie swoich praw.

2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której mowa w ust. 1, przysługuje równieŇ jej

przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu.

3. ĺwiadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie

kontaktu z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, o którym mowa w art. 10b ust. 1.

4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, majĢ prawo w szczególnoĻci do:

1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczĢcych naruszenia praw osoby, o której mowa w

ust. 1,

2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach

zapewniajĢcych swobodħ wypowiedzi, nie póŅniej niŇ w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej

potrzeby,

3) uzyskania informacji o rozstrzygniħciu zgłoszonej sprawy.

Art. 10b. [Rzecznik Praw Pacjenta] 9 1. Ochrona praw osób, o których mowa w art. 10a ust. 1, naleŇy

do zadaı Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego.

2. Do zadaı Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego naleŇy w szczególnoĻci:

1) pomoc w dochodzeniu praw w sprawach zwiĢzanych z przyjħciem, leczeniem, warunkami

pobytu i wypisaniem ze szpitala psychiatrycznego,

2) wyjaĻnianie lub pomoc w wyjaĻnianiu ustnych i pisemnych skarg tych osób,

3) współpraca z rodzinĢ, przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym lub faktycznym tych

osób,

4) inicjowanie i prowadzenie działalnoĻci edukacyjno-informacyjnej w zakresie praw osób

korzystajĢcych ze Ļwiadczeı zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny.

3. W zakresie zadaı, o których mowa w ust. 1 i 2, Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego

współpracuje z:

1) Rzecznikiem Praw Obywatelskich,

2) Rzecznikiem Praw Dziecka,

3) konsultantem krajowym i konsultantami wojewódzkimi w dziedzinie psychiatrii.

4. Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego w celu realizacji zadaı, o których mowa w ust. 1 i 2,

ma prawo:

8 Art. 10a dodany ustawĢ z dnia 1.07.2005 r. (Dz.U. Nr 141, poz. 1183), która wchodzi w Ňycie 1.01.2006 r.

9 Art. 10b dodany ustawĢ z dnia 1.07.2005 r. (Dz.U. Nr 141, poz. 1183), która wchodzi w Ňycie 1.01.2006 r.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: