ZARZĄDZANIE ZASOBAMI LUDZKIMI – odbywa się w cyklu gdzie realizujemy konkretne przedsięwzięcia.
CYWILIZACJA – osiągnięcia ludzi w określonym czasie.
Wystąpiły w rozwoju cywilizacji 2 FALE/ERY:
1. FALA AGRARNA – związana z rolnictwem, przyrodą gdzie źródłem były źródła energii i ich wykorzystywanie; mięśnie ludzkie, zwierzęta i inne przedmioty odnawialne; stwarzała możliwości egzystencji
2. FALA PRZEMYSŁOWA – (koniec XVIIIw.), źródła nieodnawialne: ropa, węgiel.
3.FALA (WG PROF. BRZEZIŃSKIEGO)
- technologiczna- wykorzystanie elektroniki
- kosmiczna
- postindustrialna
Co charakteryzuje kolejne fale/ery:
1. zmiana stylu życia
2. zmiana stylu funkcjonowania rodziny
3. zmiana funkcjonowania ekonomicznego
4. działania zmierzające do poszukiwania nowych źródeł energii odnawialnej (wiatraki)
5. metody produkcji wyrobów (istotnym elementem w okresie przemysłowym była linia montażowa)
6. system zarządzania na rzecz wyszczuplenia tego systemu przy zwiększeniu jego efektywności
ROZWÓJ PODEJŚCIA DO ZARZĄDZANIA LUDŹMI W ORGANIZACJI
ZZL pojęcie niedawno wprowadzone do stosowania.
Poprzednio posługiwano się terminami:
- zarządzanie personelem
- zarządzanie ludźmi
- zarządzanie kadrami
Z JAKICH ELEMENTÓW SKŁADA SIĘ KAŻDA ORGANIZACJA:
• model MATIZEJA 7s
• model 4 elementowy
- cel lub cele
- ludzie
- zasoby materialne
- struktury organizacyjne
SYSTEM- wyodrębniona część otaczającej nas rzeczywistości składającej się z podsystemów
Istotą systemu jest każdy element, który dąży do chaosu. Zmiana miejsca wiążę się ze zmianą ról.
Musimy system nadzorować (kierownictwo).
System jest uporządkowany np. profesor prosi o książkę studenta.
Organizacja jest systemem.
pracownicy jako element systemu uznawani są za podsystem otwarty, współpracujący z otoczeniem oraz, że oni decydują o efektywności firmy
pracownik jest czymś zmiennym – czasowym
pracownik to coś najważniejszego w organizacji, najdroższego o co trzeba szczególnie dbać i pielęgnować
pracownicy w organizacji są podmiotem
pracownik to bardzo ważny kapitał formy, w który należy inwestować
Każdy człowiek w organizacji funkcjonuje konkretnym zasobem wiedzy.
Gdy mówimy o ZARZĄDZANIU ZASOBAMI LUDZKIMI istnieją przesłanki:
- dążenie do pełnego zaangażowania pracowników pracowników realizację celów organizacji
- zaangażowanie kierownictwa najwyższego szczebla w wypracowaniu koncepcji
- łączenie interesów interesów z potrzebami innych organizacji
- inwestowanie w pracowników poprzez rozwijanie programów szkoleniowych
Geneza nauk o organizacji i zarządzaniu. W ramach tej genezy zostały przypisane różne poglądy do określonych szkół i kierunków.
1. Klasyczna -Fayol, Szafellier, Taylor, Weber, Adamiecki
2. Bechawioralna –Mc Gregor, Ouchi, Mayo, Maslow
3. Ilościowo - systemowa
Modele zarządzania:
1. Model tradycyjny/klasyczna – wynika z założeń i opiera się na twierdzeniach szkoły tradycyjnej, gdzie były 2 kierunki:
- administracyjny
- naukowego zarządzania
Za twórcę kierunki naukowego zarządzania uważa się F.Taylor, który zastosował techniki:
1. obserwacji
2. eksperymentowania
3. doświadczenia
W wyniku obserwacji TAYLOR stwierdził negatywne zjawiska, czynniki powodujące niską wydajność pracy (4 zasady naukowe zarządzania)
► niewłaściwy, wadliwy system wynagradzania
► niewłaściwe metody pracy
► brak zgodności pomiędzy cechami robotników (siła fizyczna, poziom umysłowy, kwalifikacje)
► przekonanie pracowników, że wzrost produkcji prowadzi do wzrostu bezrobocia
Wynika z tych zasad, że musimy zastosować odpowiedni system motywacyjny
GANT opracował graficzną metodę planowania pracy LUDZI
CYKL DZIAŁANIA ZORGANIZOWANEGO:
Każde działanie ludzkie musi być zorganizowane. Dał temu odpowiedź H. CHATELIER:
Składa się z :
1. uświadomienia sobie końcowych celów działania
2. zbadanie środków jakimi dysponujemy oraz warunków przyszłego działania aby osiągnąć cel
3. planowanie działania czyli środki, sposoby działania
4. pozyskanie i przygotowanie ludzi, środków i warunków niezbędnych do wykonania
5. realizacja planu
6. kontrola
FAZA PREPARACJI
1. ustalenie celu planu
2. analiza środków i warunków działania
3. planowanie działania
4. pozyskiwanie i przygotowanie zasobów
6. kontrola realizacji oraz analiza wyników końcowych
Sprawne działanie wówczas jest kiedy jest skuteczne, korzystne, ekonomiczne
Mogą też być działania:
- niepełni skuteczne; cel zrealizowany w 60,70%
- przeciwskuteczne; nie przybliżyliśmy się do celu ale oddaliliśmy się np. jadę do W-wy a wsiadam do pociągu do Gdyni
HARINGTON NEMENSON, stworzył 12 zasad dot. Ludzi
Adamiec stworzył 3 PRAWA HARMONII:
1 DOBORU – należy tak skonstruować kulturę organizacji i stanowiska pracy aby zadania w ramach struktury były ze sobą uzgodnione.
2. DZIAŁANIA – nie ma wyodrębnionych komórek, które nie musiałyby ze soba współpracować
3. DUCHOWEJ – stosunki międzyludzkie więź
FAYOL- stworzył 14 zasad:
1. zbudowanie sieci stanowisk do przypisanych kompetencji
2. autorytet kierowników
3. dyscyplina
4. jedność rozkazodawstwa
5. jakość kierowania
6. sprawiedliwe wynagradzanie
7. centralizacja
8. hierarchia
9. ład
10. ludzkie traktowanie pracowników
11. stabilizacja kadr
12. inicjatywa
13. zgranie personelu
Autor 6 grup czynności:
- administracyjne w ramach ich są realizowane czynności kierownicze
- przewidywanie
- organizowanie
- rozkazywanie, motywowanie
- koordynowanie
- kontrola
MAX WEBER – stworzył 3 TYPY WŁADZY :
1. Tradycyjna – polega na wierze, przekonaniu z nienaruszalnych pewnych obyczajów
2. Charyzmatyczna – polega na bezwzględnym podporządkowaniu się kierownikowi ze względu na jego charyzmę
3. Legalna – wg ustanowionych pewnych przepisów
II MODEL BEHAWIORALNY:
A.MASLOW opracował teorię potrzeb:
- fizjologiczna
- bezpieczeństwa
- przynależności społecznej
- uznania
- samorealizacji
CYKL MOTYWOWANIA:
POTRZEBA
▼
CEL▼
DZIAŁANIE
OSIĄGNIĘCIE CELU
ZASPOKOJENIE POTRZEBY
B. MAX GREGOR
TEORIA X – niechęć do pracy, przymuszanie do pracy, niechęć do samorealizacji i awansu
TEORIA Y – fizyczny i umysłowy wysiłek jest tak samo ważny jak
Kontrola i kary są jedynym sposobem osiągnięcia celu, uznanie celów za własne jako funkcja nagród
TEORIA Z – wskazuje, że kluczem do zwiększonej wydajności są zaangażowanie pracowników, entuzjazm w pracy na wszystkich szczeblach, zaufanie pomiędzy kierownikami i pracownikami, gwarancja długoterminowego zatrudnienia, pokora, bezinteresowność działaniu firmy
III. SZKOŁA ILOŚCIOWO-SYSTEMOWA
Odchodzi od kwestii ludzkiej do konstruowania kwestii matematycznych związanych z efektywnym zarządzaniem
PO CO ISTNIEJĄ ORGANIZACJE:
B) osiągają cele
C) aby stworzyć kariery dla ludzi
D) przechowywać wiedzę, informację
Każdy etap w rozwoju cywilizacyjnym posiada swój szyfr.
Zespół różnego rodzaju twierdzeń zasad, reguł czy modeli, które zostały w tym okresie ukształtowane w wyniku części poznawczej (epistemologii-nauka o poznaniu) i praktyki.
Najpierw coś w praktyce odnajdujemy a potem się tworzy wzorce.
I ZASADA STANDARYZACJI
Znajduje obecnie rozwinięcie.
Dlaczego wykształciła się ta zasada?
Era agrarna- na początku rolnik wytwarza wyroby np. ziemniaki, które nie miały charakteru masowego. Wraz z maszyną parową i powstaniem fabryk wchodzi produkcja masowa. Wówczas potrzeba standaryzacji. Pierwszym człowiekiem, który zaczął zastanawiać się nad standaryzacją był WAIL , który myślał jakie procedury wprowadzić aby dwa listy wysłane w tym samym czasie do tego samego nadawcy doszły w tym samym czasie.
Zasada standaryzacji rozpoczęła się od Waila ale nie tylko dotyczyła kiedy powstają fabryki. Taylor twierdził że:
1. jest jeden najlepszy sposób wykonania zadania, tylko trzeba wprowadzić określone procedury wykonania tego zadania
2. jest jedno najlepsze urządzenie do wykonania tego zadania
3. istnieje jeden najlepszy optymalny czas wykonania zadania
Uroczony standaryzacja był Lenin i on dokonał przewrotu, był fanatykiem Taylora.
Jakie standardy powinny obowiązywać w procesie wytwarzania określonych wyrobów?
Standaryzacja rozlewa się na proces kształcenia tzn. odpowiednie przygotowanie kandydatów na stanowiska.
Standaryzacja w miarach i wagach
W Europie Rewolucja Francuska jako pierwsza wprowadziła system metryczny pomiaru (koniec XVIIIw.)
Do 1825r. nie było standaryzacji cen. Dopiero Irlandczyk Steward w 1825 r. emigruje do Nowego Yorku i otwiera sklep z materiałami nićmi i wtedy każdy wyrób leżący na półce ma cenę i wtedy powstaje standaryzacja. KPA jest standaryzacją bo ustala sposób postępowania w jakiejś określonej kwestii
II ZASADA SPECJALIZACJI
Początki przed rewolucją przemysłową. W 1720r. w Anglii pojawiał się RAPORT gdzie podsumowuje się wymianę handlową z Indiami.
Odnajdujemy tam specjalizację handlu:
- prowadzi do zmniejszenia czasu na ten handel
- powoduje zmniejszenie nakładu siły roboczej.
BEBEJCZYC,A.SMITH – napisał koniec XVIIIw. Pocz. XIX
„Rozważania i badania nad naturą i bogactwem natury narodów”
Zwraca uwagę na powstanie systemu przemysłowego, ery przemysłowej, powinno prowadzić do rozważań problemów problemów z podziałem pracy.
Podział pracy – specjalizacja, dzielimy zadanie na kwałki
Dlaczego potrzebny jest podział pracy?
Aby zwiększyć wydajność pracy np. w wytwarzanie szpilek
1908r. powstaje pierwszy samochód. Właścicielem jest Henri FORD
SPECJALIZACJA to taśmy montażowe dziś.
W połowie lat 90 Specjalizacja przekształciła się w profesjonalizm.
III. ZASADA SYNCHRONIZACJI
Rozbieżność między produkcją a konsumpcją wynikała z różnego podejścia do kategorii jakim jest czas. Na działalność robotników miały wpływ maszyny i jak one pracowały. Wówczas czas pracy ludzkiej odmierzała natura (pory roku).
Oprócz przyrody SYNCHRONIZACJE odnajdujemy w innych działaniach np. wypływały łodzie na morze z wioślarzami
Wpływ na SYNCHRONIZACJĘ miał koszt nowych maszyn. Należało synchronizować pracę ludzką z maszynami i stworzono wówczas zegarki, które mają odmierzać czas pracy, mają odmierzać nasze działania ludzkie.
Synchronizacja prowadzi do funkcjonowania życia w rodzinach
Wszystkie zasady rozlewają się na naszą cywilizacyjną działalność.
Obok ST i SP rozwojem cywilizacji zaczęła rządzić III zasada synchronizacji.
MODELE ZARZĄDZANIA ZASOBAMI LUDZKIMI
MODEL – uproszczone przedstawienie podstawowych cech podmiotu, zjawiska lub wzajemnych stosunków.
Najbardziej znanymi modelami zarządzania zasobami ludzkimi:
1. Michigan
2. Harwardzki
3. Schulera (niemiecki badacz)
Modele 1 i 2 związane są z prowadzeniem badań na uniwersytetach.
AD.1 MODEL Michigan
Wyróżniamy 4 funkcje zarządzania zasobami ludzkimi:
■ selekcję (celection)
■ ocenianie (appraisal)
■ wynagrodzenie (reward)
■ rozwój (development)
Dobór
Jeśli te 4 funkcje w sposób poprawny wdrożymy w każdej organizacji to powinniśmy uzyskać określone efekty.
Model ten powstał na podstawie rozumowania jakie siły oddziałują na organizację.
I. MODEL HARWARDZKI
Podkreśla cztery obszary Zarządzania zasobami ludzkimi:
a) partycypacja pracowników
b) ruchliwość pracownicza (zmiana miejsc w strukturze organizacyjnej)
c) systemy wynagradzania
d) systemy pracy
W wyniku tego kumuluje się w tym obszarze, powoduje skutki krótko i długoterminowe.
Model mało stosowany u nas.
II. MODEL SCHULERA
Podstawą jest strategia organizacji. W ramach tej strategii identyfikuje się potrzeby firmy, a w nawiązaniu do uwarunkowań zewnętrznych i wewnętrznych następuje zdefiniowanie tych potrzeb i określenie celów strategialnych firmy. NA ICH PODSTAWIE PRZYGOTOWYWANE SĄ I WDRAŻANE DZIAŁANIA Z ZAKRESU STRATEGICZNEGO ZARZĄDZANIA KADRAMI.
POJĘCIA:
Misja – rola, którą ma spełniać organizacja
Strategia – cele do realizacji są długoterminowe
Wizja – pewne wyobrażenie
PLANOWANIE ZASOBÓW LUDZKICH
Planowanie – to ustalenie przyszłych działań jakie, zamierza się podjąć dla osiągnięcia wyznaczonego celu lub celów.
Czynniki utrudniające proces planowania:
a) ...
RNA1