Uproszczona Uprawa Roli
Nowe tendencje w uprawie roli
Jednym z podstawowych zadań rolnictwa jest ograniczanie nakładów energetycznych na produkcję roślinną. Uprawa roli w systemie płużnym polegająca na wykonaniu wielu po sobie następujących zabiegów spulchniających i zagęszczających rolę, jest wybitnie energochłonna
Aby ograniczyć nakłady, prowadzi się prace nad uproszczeniem uprawy roli, aż do bezorkowego systemu i siewów bezpośrednich włącznie
W przeciwieństwie do klasycznego , płużnego
systemu uprawy roli złożonego z pełnych
zespołów zabiegowych pożniwnych
przedsiewnych jesiennych, przedzimowych i
przedsiewnych wiosennych, systemy
uproszczone, połączone z uprawą poplonów
wykorzystywanych do mulczowania gleb, a
zwłaszcza system bezorkowy, mają:
ograniczyć mineralizację substancji organicznej w glebie
zwiększyć jej zawartość wpłynąć na wzrost aktywności biologicznej gleby
poprawić jej retencję wodną i ograniczyć erozję gleb.
Taką uproszczoną uprawę określa się mianem
Konserwacyjnej uprawy roli i jest ona
upowszechniona jako ważny element rolnictwa
integrowanego
Z tego zakresu prowadzi się następujące prace:
Uproszczenie zespołów czynności uprawowych stosowanych pod określoną roślinę;
Wprowadzenie narzędzi o nowych konstrukcjach bądź wieloczynnościowych maszyn uprawowych
Wprowadzenie bezorkowego systemu uprawy roli i siewów bezpośrednich specjalnymi siewnikami
Dwa pierwsze kierunki mieszczą się w systemie płużnym trzeci jest koncepcją nową, dotychczas w naszych warunkach mało sprawdzoną. Należy jednak zaważyć, że w Stanach Zjednoczonych system bezorkowy jest znany i stosowany już od 50 lat
Uproszczenia w uprawie roli
Uproszczenia w uprawie roli osiąga się przez pominięcie niektórych zabiegów lub zastąpienie bardziej pracochłonnego zabiegu mniej pracochłonnym. Na przykład na glebach lekkich przygotowując stanowisko po ziemniakach pod żyto można zrezygnować z wykonania orki siewnej, ograniczając się jedynie do bronowania roli po wykopkach, po którym nastąpi siew. Podobnie przygotowując stanowisko po ziemniakach od zboża jare orkę przedzimową można zastąpić kultywatorowaniem lub talerzowaniem broną talerzową.
Przykładów uproszczenia lub eliminowania poszczególnych zabiegów uprawowych w całokształcie uprawy roli, aby obniżyć nakłady energetyczne na uprawę, można znaleźć wiele. Jednakże trzeba pamiętać że wszystkie uproszczenia mogą być stosowane tylko na glebach sprawnych, będących w kulturze.
Uproszczenia w stosunku do klasycznej uprawy płużnej mogą polegać na zastąpieniu orek głębokich znacznie mniej energochłonnymi orkami płytkimi. Jeżeli np. na wykonanie orki głębokiej ciągnikiem zużywa się 27 l paliwa na 1 ha, to na wykonanie orki płytkiej – tylko 18 l. Jednakże długotrwałe stosowanie uproszczeń uprawy jest niewskazane, gdyż spłycanie orki obniża produkcyjność gleby nawet o wysokiej kulturze
Modyfikacje uprawy płużnej przez stosowanie narzędzi o nowych konstrukcjach
Narzędzia o nowych konstrukcjach mają na celu zastąpienie narzędzi biernie działających, a zwłaszcza pługa, konstrukcjami aktywnymi, o charakterze maszyny, której części robocze są napędzane z wału przekaźnika mocy ciągnika. Maszyny te wykonują pracę kilku narzędzi tradycyjnych np. pługa, kultywatora, brony. Dzięki temu pole może być przygotowane do siewu jednorazowym przejściu maszyny
Do narzędzi aktywnych zalicza się
Pługofrezarki
Glebogryzarki
Brony aktywne (wirnikowe, wahadłowe)
pługofrezarka
Glebogryzarka
Brona wirnikowa i wahadłowa
Brona Wirnikowa
Brona wahadłowa
Bezorkowy system uprawy roli
Pod trwałą roślinnością, np. na użytkach zielonych, na stepie i w lasach, górne warstwy gleby mają doskonałą strukturę gruzełkowatą. Stwierdzono, że jest to spowodowane:
Stałym zacienieniem gleby;
Dopływem do powierzchniowych jej warstw substancji organicznej z obumarłych korzeni, liści, igliwia;
Bujnym rozwojem życia, zarówno drobnoustrojów, jak i organizmów wyższych: owadów, dżdżownic
Te obserwacje pozwoliły wysunąć tezę, że uprawa roli nie jest konieczna, aby uzyskać sprawność i kulturę gleby odpowiednią dla roślin uprawnych. Rozpoczęto prace nad możliwością Bezpośredniego siewu w glebę uprzednio oczyszczoną z roślinności za pomocą herbicydów. Skonstruowano odpowiednie siewniki do siewu bezpośredniego, które dzięki redlicom talerzowym lub frezarkom czy bronom wahadłowym spulchniają wąski pasek roli i umieszczają w nim nasiona
W wyniku doświadczeń stwierdzono że siewy bezpośrednie są możliwe przy następstwie różnych jednorocznych roślin uprawnych, np. po łubinie pod żyto ozime, po rzepaku pod pszenicę, po zbożach pod zboża i kukurydzę, a nawet po zbożach od strączkowe. Nie udało się jednak dotychczas rozwiązać problemu bezpośredniego siewu buraków cukrowych i sadzenia ziemniaków, zwłaszcza wówczas, gdy planuje się dodatkowe nawożenie organiczne pod te rośliny. Badania wykazały ponadto, że rośliny okopowe ujemnie reagują na zagęszczenie gleby.
Siew bezpośredni, pozwalający na znaczne oszczędności w nakładach pracy, nie okazał się jednak istotnie energooszczędny. Aby uzyskać podobne plony jak w uprawie systemem płużnym, należało zużyć znacznie więcej herbicydów do przedsiewnego oczyszczenia pola z roślinności i do zwalczania chwastów w łanie. Konieczne okazało się także zwiększenie ilości stosowanych nawozów mineralnych.
W sumie w bezorkowym systemie uprawy roli oszczędności na paliwie są niwelowane przez większe zużycie innych środków produkcji, których pozyskiwanie jest również energochłonne
Uprawa roli uwzględniająca zasady rolnictwa integrowanego rozwija się w kierunku zastępowania wykonywanej pługiem orki przez system bez orkowy z wykorzystaniem kultywatorów-gruberów o sztywnych łapach. Grubery wyposażone zazwyczaj w gęsiostópki, podcinają glebę na całej powierzchni i częściowo mieszają, ale jej nie odwracają, jak to ma miejsce w przypadku pługa. Elementem wyrównującym powierzchnię gleby jest agregatowany z gruberem wał strunowy lub segment brony talerzowej.
Zastąpienie pługa gruberem zwiększa znacznie wydajność pracy i zmniejsza nakłady energetyczne. Często także zwiększa zawartość substancji organicznej w glebie (zmniejsza mineralizację próchnicy), wywiera korzystny wpływ na aktywność biologiczną gleby, przeciwdziała procesom erozyjnym.
Po wykonaniu kultywatorowania, w odpowiednim czasie następuje przedsiewne doprawienie roli agregatem uprawowym (np. złożonym z brony rotacyjnej i wału) i wysiew nasion siewnikiem, jako oddzielną czynność.
W systemie bez orkowym szerokie zastosowanie znajdują także zestawy uprawowo-siewne. Za jednym przejściem roboczym wykonują one uprawę podstawową gruberem lub broną rotacyjną, przedsiewne doprawienie roli wałem strunowym, siew nasion i posiewne wyrównanie pola.
Dziękuje za uwagę serdecznie pozdrawiam:)
edukator