Herbert Zbigniew - Barbarzyńca w ogrodzie.pdf - Książki - tomasz.ibm

Zbigniew Herbert

BARBARZYŃCA

OGRODZIE

Od autora

Czym jest ta książka w moim pojęciu? Zbiorem szkiców.

Sprawozdaniem z podróży.

Pierwsza podróż realna po miastach, muzeach i ruinach. Druga —

poprzez książki dotyczące widzianych miejsc. Te dwa widzenia, czy

dwie metody, przeplatają się ze sobą.

Nie wybrałem łatwiejszej formy — impresyjnego diariusza, gdyż w

końcu prowadziłoby to do litanii przymiotników i estetycznej

egzaltacji. Sądziłem, że należy przekazać pewien zasób wiadomości o

odległych cywilizacjach, a że nie jestem fachowcem, ale amatorem,

zrezygnowałem ze wszystkich uroków erudycji: bibliografii,

przypisów, indeksów. Zamierzałem bowiem napisać książkę do

czytania, a nie do naukowych studiów. W sztuce interesuje mnie

ponadczasowa wartość dzieła (wieczność Piero delia Francesca), jego

techniczna struktura (jak kładziony jest kamień na kamień w gotyckiej

katedrze) oraz związek z historią. Ponieważ większość stron

poświęcona jest średniowieczu, zdecydowałem się włączyć dwa

szkice historyczne: o albigensach i templariuszach, które mówią o

zamęcie i wściekłości epoki.

Gdybym miał wybrać motto dla całej książki, przepisałbym takie

zdanie Malraux:

„Tegoż wieczoru, kiedy Rembrandt jeszcze rysuje — wszystkie

sławne Cienie i cienie rysowników jaskiniowych śledzą spojrzeniem

wahającą się dłoń, która przygotuje im nowe trwanie poza śmierć lub

nowy ich sen".

Lascaux

Si Altamira est la capitale de fart parietal Lascaux en est Versailles.

Henri Breuil

Lascaux nie widnieje na żadnej oficjalnej mapie. Można powiedzieć,

że nie istnieje w każdym razie w tym sensie, w jakim istnieje Londyn

czy Radom. Trzeba było zasięgnąć języka w paryskim Muzeum

Człowieka, aby dowiedzieć się, gdzie to właściwie jest.

Pojechałem tam wczesną wiosną. Dolina Wezery wstawała właśnie w

swojej świeżej, nie dokończonej zieleni. Fragmenty pejzażu widziane

z okna autobusu przypominały płótna Bissiere'a. Siatka czułej zieleni.

Montignac. Miasteczko, w którym nie ma nic do obejrzenia poza

tablicą pamiątkową ku czci zasłużonej akuszerki:

lei uecut Madame Marie Martel — sagefemme — officier

d'Academie. Sa vie... c'etait faire du bien. Sa joie... accomplir son

deuoir.

Nie można piękniej.

Śniadanie w małej restauracji, ale co za śniadanie! Omlet z truflami.

Trufle należą do historii ludzkich szaleństw, a zatem do historii sztuki.

Więc słówko o truflach.

Jest to rodzaj grzyba podziemnego, pasożytującego na korzeniach

innych roślin, z których czerpie soki. Do wykrywania go używa się

psów lub prosiaków, odznaczających się, jak wiadomo, doskonałym

węchem. Także pewien rodzaj muszek daje sygnały, gdzie znajdują

się te gastronomiczne skarby.

Trufle mają na rynku bardzo wysoką cenę, toteż mieszkańcy

pobliskich okolic ulegli istnej gorączce poszukiwań. Ryto ziemię,

niszczono lasy, które stoją teraz żałośnie suche. Całe połacie ziemi

dotknięte zostały klęską nieurodzaju, grzyb bowiem wydziela trującą

substancję, uniemożliwiającą wegetację. A przy tym jest bardzo

chimeryczny i znacznie trudniejszy do hodowli niż pieczarki.

Wszelako omlet z truflami jest znakomity, a ich zapachu, bo smaku

właściwie nie mają, nie da się z niczym porównać. Zupełnie jak

Tuwimowa rezeda.

Z Montignac idzie się autostradą, która wznosi się, zatacza łuk,

zagłębia w las i nagle urywa. Parking. Budka z cocacolą i

kolorowymi widokówkami. Tych, którzy nie chcą kontentować się

reprodukcjami, wprowadza się do czegoś w rodzaju zagrody, a potem

do obetonowanego podziemia przypominającego bunkier. Zamykają

się metalowe jak w skarbcach zawory i jakąś chwilę stoi się w mroku

oczekując na wtajemniczenie. Wreszcie drugie drzwi, prowadzące do

wnętrza, otwierają się. Jesteśmy w grocie.

Zimne światło elektryczne jest obrzydliwe i można sobie wyobrazić,

czym była jaskinia w Lascaux, gdy żywe światło pochodni i

kaganków wprawiało w ruch stada byków, bizonów i jeleni

malowanych na ścianach i sklepieniu. I do tego

głos przewodnika dukającego objaśnienia. Jest to głos sierżanta, który

czyta Pismo święte.

Kolory: czerń, brąz, ochra, czerwień cynobrowa, karmazynowa,

Herbert Zbigniew - Barbarzyńca w ogrodzie.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: