PRZEDSIĘB. MOŻNA ROZPATRYWAĆ W 3 WYMIARACH a) podmiotowym– przedsięb. jest podmiotem praw i obowiązków związanych z prowadzoną dział. gospod. we własnym imieniu, na własne ryzyko i odpowiedzialność; b) rzeczowym – przedsięb. jako zbiór skł. materialnych i niematerialnych, które są niezbędne do prowadzenia dział. gospod. Reguluje kodeks prawa handlowego. Obejmuje: -firmę, znaki towarowe i in. oznaczenia przedsięb.; -księgi handlowe; -nieruchomości i ruchomości należące do przedsięb.; -patenty; -zobowiązania i obciążenia związane z prowadzeniem przedsięb.; -prawa wynikające z najmu i dzierżawy lokali zajmowanych przez przedsięb.; c) czynnościowe– wiąże się z osobą przedsiębiorcy, działania związane z profilem działalności– zatrudnienia pracowników. PRZEDSIĘBIORCA traktowany jest jako osoba fizyczna, prawną lub nie mającą osobowości prawnej. Spółkę prawa handlowego, która w imieniu własnym i na własny rachunek, w sposób zorganizowany i ciągły, w celu zarobkowym prowadzi dział. wytwórczą, usługową, handlową, budowlaną lub polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i eksploatacji złóż naturalnych. OSOBY PRAWNE- osoby, które ze swej istoty muszą być przedsiębiorcze– przedsięb. prawne, spółdzielcze; -osoby, które mogą, ale nie muszą być przedsiębiorcami– spółki z o.o., fundacje, stowarzyszenia, akcje, organizacje kościelne; -osoby prawne, którym szczególna norma prawna zakazuje prowadzenia dział. gospod.– partie polityczne, skarb państwa. CECHY PRZEDSIĘBIORCY a) przedsiębiorczość- gotowość do podejmowania nowych inicjatyw, do podejmowania działań, które są związane z ryzykiem, elastycznie dostosowanie się do zmian w otoczeniu, wykorzystanie szans i okazji; b) ekspansywność- szeroko rozumiany rozwój, przejawia się na wychodzeniu na nowe rynki zbytu, do produkcji nowych technologii. ZASADY PROW. DZIAŁ. GOSPOD. 1 Zasada wolności gospodarczej i wolnej konkurencji- ma charakter konstytucyjny. Gwarantuje każdej osobie bycie przedsiębiorcą. Oznacza ona, że mamy prawo bycia przedsiębiorcą oraz sami decydujemy o tym, czym chcemy się zajmować. Koncesja jest potrzebna na sprzedaż i wyrób alkoholu i wyrobów tytoniowych, na transport, wyrób i sprzedaż farmaceutyków, prowadzenie agencji ochrony, prowadzenie audycji radiowych i telewizyjnych, wytwarzanie i przetwarzanie energii, wyrób paliwa. 2 Zasada równości przedsiębiorców– wszyscy przedsiębiorcy są równi wobec prawa. Jest ona skierowana do organów administracji rządowej. 3 Zasada samodzielności przedsiębiorców– przedsiębiorcy sami podejmują decyzje związane z prowadzoną dział. gospod. Oznaczają jaka to będzie dział. Przedsiębiorca decyduje kogo i w jaki sposób zatrudnia, jak ich traktuje, decyduje o kursach, z kim będzie współpracował, decyduje po jakich cenach sprzedaje swoje prod. Zasada ta nie może być przez nikogo naruszana. Nawet państwo nie może ingerować w jego dział. gospod. Jeżeli zasada ta zostanie naruszona, przedsięb. może pozwać taki podmiot. Ingerencję państwa w dział. przedsiębiorców zezwala stan wojenny. 4 Zasada samofinansowania– przedsiębiorstwa powinny pokrywać wszystkie swoje koszta i wydatki z własnych źródeł a ponadto muszą dodatkowo kreować swój zysk. Tak długo jak przedsiębiorstwo kreuje swój zysk tak długo jest przedsiębiorstwem samofinansującym. Jeżeli straty są od 1 - 3 miesięcy to przedsięb. jest w stanie normalnie funkcjonować, jeżeli powyżej roku - upada. 5 Zasada jawności dział. gospod.– każdy przedsiębiorca musi swoją działalność zarejestrować, musi być ona jawna. Inne przedsiębiorstwa mają prawo wiedzieć, że istnieje taka działalność. Działalność taka musi mieć swój lokal, szyld, nazwę, nazwisko i imię osoby prowadzącej, czym zajmuje się ta firma. PRZEDSIĘBIORCY PODLEGAJĄ PRZEPISOM: -Źródła prawa regulujące statut prawny przedsięb.: przepisy w kodeksie handlowym, kodeks cywilny, ustawa o prowadzeniu dział. gospod., prawo spółdzielcze, ustawa o przedsiębiorstwach handlowych; -Akty normatywne regulujące aktywność gospodarczą: ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz od osób prawnych, ordynacja podatkowa, ustawa o rachunkowości. SPÓŁKA- jest zrzeszeniem osób powołanym w drodze czynności prawnych do realizacji wspólnego, co do zasady celu gospodarczego na bazie wkładów wniesionych przez wspólników. Musi składać się z 2 lub więcej składników. Wspólnicy muszą wnieś wkład. KLASYFIKACJA SPÓŁEK ZE WZGL. NA: 1) Kryterium formalne: -spółki cywilne- prowadzą działalność w oparciu o przepisy zawarte w kodeksie cywilnym; - spółki handlowe- działalność jest regulowana przez kodeks spółek handlowych np. spółka jawna, partnerska, akcyjna, komandytowa, komandytowo-akcyjna, zoo; - spółki prawa administracyjnego- działalność jest regulowana przez prawo administracyjne np. spółka leśna, wodna. 2) Na liczbę wspólników: -spółki wieloosobowe- co najmniej z 2 i więcej wspólników, spółki dominujące, np. spółki cywilne, jawne, komandytowa, komandytowo-akcyjna; -spółki jednoosobowe- mają 1 właściciela, prawo dopuszcza do istnienia tylko w przypadku spółki zoo i akcyjnej. 3) Podmiotowość prawną: a)mające podmiotowość prawną wynikającą z osobowości prawnej np: akcyjna i zoo; b)mające podmiotowość prawną z racji ułomnej osobowości prawnej np. spółka jawna, komandytowa, partnerska, komandytowo-akcyjna; c)spółki pozbawione osobowości prawnej np. spółka cywilna. 4) Substrat, czyli przyczynę, dla której ta spółka powołana została do życia: -spółki osobowe, substratem jest osoba, z którą chcemy spółkę zawiązać; -spółki kapitałowe, substratem był kapitał jednego ze wspólników. SPÓŁKA JAWNA- spółka osobowa, każdy ze wspólników może ją reprezentować indywidualnie. Wszyscy wspólnicy ponoszą pełną odpowiedzialność za zobowiązania spółki, wspólnicy mają również udział w zyskach. Spółka zostaje zawiązana po podpisaniu umowy pisemnej, rozwiązanie - gdy wspólnicy podejmują jednomyślną uchwałę o rozwiązaniu spółki, ze wzgl. na przyczynę przewidzianą w umowie spółki lub kiedy spółka została postawiona w stanie likwidacji. S. CYWILNA- spółka osobowa. Istnieje, gdy roczny przychód nie przekracza 400000 euro. Nie posiada osobowości prawnej i podmiotowości prawnej. Może być zawiązana na czas określony lub nieokreślony. Wspólnicy wnosząc majątek do spółki przestają być ich własnością i stają się własnością spółki. Wspólnikami mogą być osoby fizyczne i prawne. Podpisanie umowy. S. PARTNERSKA dotyczy ściśle określonych osób. Może by zawiązana wśród wspólników, którzy wykonują zawód wolny: lekarz, weterynarz, stomatolog, nauczyciel akademicki, księgowa, architekt, aptekarz, adwokat. Może istnie do końca roku obrachunkowego, kiedy wspólnik stracił zawód. Każdy ze wspólników osobno odpowiada za popełnione błędy swoim majątkiem. Wspólnik zatrudniający ponosi odpowiedzialność za zatrudnienie pracownika. Spółka prowadzi pełną księgowość. S. KOMANDYTOWA- spółka osobowa, a jej wspólnikami są: komplementariusz (prowadzi działalność gospod. i jest pomysłodawcą, odpowiada całym majątkiem za zobowiązania) oraz komandytariusz (finansuje działalność spółki, odpowiada tylko tym co wniósł). Komplementariusza może domagać się wzglądu do dokumentów. Umowa ma formę aktu notarialnego. Spółka powinna zawiera: nazwę i nazwisko co najmniej jednego komplementariusza i skrót. S. KOMANDYTOWO-AKCYJNA ma charakter osobowy, składa się z komplementariusza (osoby prowadzącej dział. gospod. spółki, odpowiadająca całym majątkiem za zobowiązania spółki) i akcjonariusza (nie mającego wpł. na dział. gospod. spółki). Umowa w formie aktu notarialnego, przy czym może powstać, kiedy jej minimalny kapitał wynosi 50 000zł. Dzieli się na udziały. Zyski dzieli się po równo w zależności od wniesionych wkładów. S. ZO.O. kapitałowa, posiada odpowiedzialność prawną. Wspólnikami są osoby fizyczne i prawne. Minimalny kapitał wynosi 50 000zł. Dzieli się go na udziały o wartości min. 500 zł. Pełna księgowość. Rozwiązanie następuje z przyczyn przewidywanych w umowie, albo z wyniku jednomyślnej uchwały wspólników, bądź postawienie spółki w stan likwidacji. Zawarcie umowy, wniesiony kapitał. S. AKCYJNA- kapitałowa, posiadająca osobowość prawną. Min. kapitał 500 000zł. Dzieli się go na akcje o wartości powyżej 1 zł. Założycielem są akcjonariusze, umowa w formie aktu notarialnego. Wypłaca się akcjonariuszom dywidentę objętą podatkiem dochodowym, pod rygorem nieważności. WKŁADY: -niekapitałowe tzn., że nie jesteśmy w tanie wyrazi ich za pomocą pieniędzy np. świadczenie usług lub świadczenie pracy na rzecz spółki; -kapitałowe tzn. przybierają postać pieniądza pod postacią gotówki lub aportu. APORT te dobra, które mają charakter majątkowy oraz zbywalny. Aportem jest to, co ma jakąś wartość i można sprzedać. Wyst. pod postacią: -patentów prawo do korzystania z wynagrodzeń, który został opatentowany; -licencja prawo do korzystania z cudzego wynalazku, który jest opatentowany; -papierów wartościowych; -środków pieniężnych w obcych walutach; -akcji i udziałów w innych spółkach; -pod postacią wierzytelności. ZASOBY MAJĄTKOWE 1)Klasyfikacja: a) postać pod jaką występują: ● zasoby rzeczowe – mają postać rzeczy, różnią się funkcją w gospodarce; ● środki pracy – środki produkcji, za pomocą których oddziałujemy na przedmioty pracy, zużywają się stopniowo w kilku cyklach produkcji; ● przedmioty pracy – środki produkcji, na które nakierowana jest praca ludzka i z których wytwarzamy określone dobra. Zużywają się w jednym cyklu produkcyjnym. Środki pracy + przedmioty pracy = przedmioty produkcji. Środki pracy (maszyny, urządzenia). Przedmioty pracy (surowce). Przedmioty produkcji (wyroby gotowe). Produkty pracy – półprodukty nazywane półfabrykatami, może już ulegać sprzedaniu. Produkcja w toku – to te procesy, które znajdują się w określonej fazie, która jeszcze trwa. Towary – zasoby, które zostały kupione w celu dalszej odsprzedaży. b) zasoby finansowe – środki pieniężne pod postacią gotówki [Udziałów lub akcji; Inne papiery wartościowe; Udzielone pożyczki; Inne udziały]. c) wartości niematerialne i prawne – nabyte przez firmę [Autorskie prawa majątkowe: prawo pokrewne (licencje, koncesje); Prawo do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych i zdobniczych; Know – how – stan techniczny, technologiczny].2. Z punktu widzenia czasu, w którym dana jednostka będzie osiągała korzyści z określonych zasobów: ●Zasoby trwałe składają się z: -materialnych wartości materialnych i prawnych; -rzeczowe zasoby trwałe; -należności długoterminowe; -inwestycje długoterminowe. ●Zasoby obrotowe składają się z: -zapasów; -należności krótkoterminowych (krócej niż 1 rok); -inwestycje krótkoterminowe. UMORZENIE- zmniejszenie wartości początkowej środka trwałego z tytułu zużycia. AMORTYZACJA- koszt zużycia kosztów trwałych, to proces przenoszenia wartości środka trwałego na prod. wytworzone za pomocą tego środka trwałego. FUNKCJE AMORTYZACJI: 1) umorzeniowa- jest miernikiem wartości przenoszonej przez środek trwały; 2) kosztowa- amortyzacja jest dla przedsiębiorstwa kosztem wliczonym w koszty produkcji; 3) odtworzeniowa- polega na tworzeniu z odpisów amortyzacyjnych tzw. funduszu amortyzacyjnego na odtwarzanie zużytych środków trwałych; 4) bodźcowa- jest instrumentem racjonalnego oddziaływania na procesy gospodarowania majątkiem trwałym przez dążenie do zmniejszenia amortyzacyjnego obciążania kosztów produkcji. MET. NALICZANIA ŚR. TR.: 1) amort. równomierna- zakłada, że środek trwały zużywa się równomiernie w ciągu wszystkich lat eksploatacji przy tej metodzie amortyzacji => roczna kwota amortyzacji wynika ze wzoru: a= Wp/t ; a- roczna stawka amortzacji; Wp- wart. początkowa środka trwalego; t- przewidywany okres zużycia środka trwałego w latach; => procentowe roczne stawki amortyzacji wynikają ze wzoru: a%=100/t; a%- roczna % stawka amortyzacji; t- przewidywalny okres używania w latach. ZAD: Przyjęto do używania zakupiony środek trwały o wart. w cenie nabycia 200 zł. Przewidywany okres jego używania 5lat.Ustalic roczna % stawkę amort. oraz miesięczną kwotę odpisu przyjmując liniowa metodę amort. obiektu: a) obliczanie %rocznej stawki amort. przebiega: a%=100/t=100/5lat=20%; b)kwota odpisu rocznego: a%=20%*2000zl/100=400zł; c)odpis miesięczny 400/12=33,33zl 2) met. amort. nierównomiernej: a) amort. naturalna- środek trwały zużywa się proporcjonalnie do wlk produkcji wytworzonej za jego pomocą; b) amort. progresywna- stawka amortyzacyjna na początku jest mniejsza po czym w kolejnych latach eksploatacji zaczyna rosnąć, koszty eksploatacji środka trwałego rosną wraz z kolejnymi latami jego użytkowania; c) amort. degresywna- środki trwałe będą malały w kolejnych latach eksploatacji środka trwałego(stawka amortyzacyjna będzie malała).Odpisów dokonuje się z reguły w ciągu miesiąca lub kwartalnie. ŚRODKI TRWAŁE to rzeczowe aktywa trwałe państwa, spełniające warunki: -są kompletne i zdolne do użytku; -przewidywany okres użytku jest dłuższy niż 1 rok; -przeznaczone są na potrzeby jednostki; -znaczna wartość jednostkowa w momencie zakupu (3500 zł wartość graniczna) KLASYF. ŚR. TR.: a) ze wzgl. na przeznaczenia: -produkcyjne (hale prod., magazyny, maszyny, urz.); -nieprod. (stołówki, budynki. mieszkalne, przedszkola, żłobki). b) ze wzgl. na rodzaj wykorzystania: -czynne (w danym momencie eksploatacyjnym); -nie czynne (znajdujące się w posiadaniu państwa, przedszkola, ośrodki wypoczynkowe, złobki). c) wg wymagań sprawozdawczości finansowej: -grunty; -budynki, lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej (mosty, drogi dojazdowe, wiadukty); -urz. techniczne i maszyny; -śr. transportowe; -inne. d) wg funkcji jaką pełnią: -nieruchomościowe; -maszyny, urz. techniczne i narzędzia; -śr. transportowe; -inwentarz żywy. e) wg rodzaju: -grunty; -budynki i lokale; -obiekty inżynierii lądowej i wodnej; -kotły maszyny energetyczne (kotły grzewcze, parowe, turbiny, silniki); -maszyny, urz. i aparaty ogólnego zastos. (tokarki); -urz. techniczne (dźwigi); -śr. transportowe (samochody, wózki widłowe); -narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie; -inwentarz żywy. WARTOŚĆ POCZĄTKOWA ŚR. TR. to wartość w chwili oddania go do eksploatacji (wartość w chwili zakupu). MOŻE TO BYĆ: -cena nabycia zakupionych śr. tr. = cena zakupu + koszty związane z zakupem; -koszt wytworzenia tych śr., gdy zostały one wytworzone we własnym zakresie; -wartość rynkowa śr. tr. otrzymanych w formie darowizny czy w formie aportu; -wartość brutto wynikająca z ksiąg przekazującego. ZMIANY ŚR. TR.: 1) Zwiększenie: -zakupu lub wytworzenia śr. tr. we własnym zakresie; -otrzymania w formie darowizny; -otrzymania w formie aportu; -ujawnienia nadwyżek śr. tr.; -aktualizacji wyceny. 2) Zmniejszenie: -likwidacja śr. tr. w związku z ich zużyciem, zniszczeniem; -odsprzedaż śr. tr.; -przekazania w formie darowizny; -przekazania w formie aportu; -stwierdzenia niedoboru. WYKORZYSTANIE INTENSYWNE ŚR. TR.- mierzy się wlk produkcji wytworzonej za pomocą śr. tr. Wykorzystanie intensywne Wi=Pt/Te*p; Te- czas nominalny (max możliwy czas, jaki może dana maszyna przepracować w danym okresie; p- ilość produkcji wytworzonej w jednostce czasu; Pt- wlk produkcji wytworzonej w danym czasie. Czynniki determinujące wykorzystanie intensywne: -skrócenie czasu przygotowawczo-zakończeniowego; -postęp techniczny; -kwalifikacje zawodowe. WYKORZYSANIE EKSTENSYWNE ŚR. TR. 1) wskaźnik czasu pracy maszyn i urządzeń: Wcz=Trz/Te; Trz- rzeczywisty czas pracy maszyn i urz.; Te-czas nominalny. 2) wskaźnik zmienności: Wz=Trz/Tz; Tz- czas pracy 1 pełnej zmiany. Czynniki zwiększające wykorzystanie ekstensywne: -wielozmianowy system pracy; -zapobieganie powstawaniu awarii; -niedopuszczanie do istnienia niewykorzystanych maszyn; -ograniczenie czasu remontów. GOSPODARKA REMONTOWA to zespół czynności zmierzający do utrzymania sprawności technicznej środków oraz usunięcie skutków ich fizycznego zużycia. Obejmuje: a) konserwację– polega na wykonaniu bardzo drobnych spraw (np. smarowanie łożysk, dokręcenie elementów ulegających odkręceniu); b) przeglądy okresowe – sprawdzanie stanu faktycznego danej maszyny i czy nie odbiega on od stanu pożądanego; a i b nie wymagają wymiany środka trwałego z eksploatacji. c) Remonty planowo: -bieżące charakteryzuje się na wykonywaniu bardzo prostych prac remontowych polegających na wymianie szybko zużywających się części. Koszt tego remontu nie przekracza 10% wartości początkowej środka trwałego; -średnie polegają na wymianie ważniejszych elementów maszyny, 10% do 30% wartości początkowej śr. tr.; -kapitalny polega na całkowitym demontażu śr. tr., 30 – 70% kosztów śr. tr. d) remonty pozaplanowe, awaryjny – celem jest usunięcie przyczyn awarii, przed awaryjny – przeprowadza się w momencie gdy dalsza eksploatacja śr. tr. grozi awarią. SYSTEM REMONTÓW PLANOWO ZAPOBIEGAWCZYCH polega na tym, że czynności remontowe przeprowadza się w ustalonych z góry terminach celu zapobiegania nadmiernego zużycia śr. tr. MET. REMONTÓW W SYSTEMIE REMONTÓW PLANOWO ZAPOBIEGAWCZYCH: a) remontów przeglądowych – podstawą przeprowadzonego remontu określa się (zakres i termin) stosuje się w odniesieniu do budynków albo do śr. tr. nieprodukcyjnych. b) remontów normatywnych – polega na tym iż istnieje kr. normatyw określający terminy remontów jego zakres, sposób przeprowadzania remontów oraz czas wyłączenia śr. tr. z remontu. c) remontów okresowych opiera się na cyklarności remontów (okres między jednym a drugim remontem kapitalnym) może on być wyrażony w dniach lub godzinach pracy maszyn. RACHUNEK OPŁACALNOŚCI REMONTU KAPITALNEGO: -Jest opłacalny gdy: I wariant Pr = PC; Lr = Lc; Sr = Sc; Kr < C. Pr – wielkość produkcji wytwarzana za pomocą maszyny remontowanej; Pc– wielkość produkcji wytwarzania za pomocą maszyny nowej; Lr - długość cyklu remontowego maszyny remontowanej; Lc – długość cyklu remontowego maszyny nowej; Sc – koszty eksploatacyjne przypadające na jednostkę produkcji wytwarzanej za pomocą maszyny nowej; Sr – koszty eksploatacyjne przypadające na jednostkową produkcję wytwarzanej za pomocą maszyny remontowej; Kr -koszty remontu ; C-cena zakupu nowego śr. tr. II wariant Pr = Pc; Lr = Lc Sr = Sc pod warunkiem że: C – Kr > Pc * Lr (Sp – Sc). KLAS. ZAPASÓW: 1) Podział wg ruchu okrężnego: -zapasy produkcyjne; -zapasy produkcji w toku; -zapasy gotowych wyrobów; -zapasy towarów. 2) Na: -z. manipulacyjny ma zapewnić ciągłość produkcji w sytuacji, gdy dostawa wymaga kilkudniowego okresu przyjęcia; -z. gwarancyjny ma zapewnić ciągłość produkcji w sytuacji, gdy dostawa opóźnia się; -z. manipulacyjny + gwarancyjny = zapas min.- najmniejsza ilość zapasów, jaka może być w przedsiębiorstwie, aby produkcja przebiegała ciągle; -z. produkcyjny ma charakter zmienny, maleje w toku produkcji wykorzystywany na potrzeby produkcji, największy w dniu dostawy, najmniejszy w dniu kolejnej dostawy; -z. max- największa ilość zapasów, jaka może i powinna się znajdować w przedsiębiorstwie. 3) Podział na: -z. bieżący niezbędny do zapewnienia ciągłości produkcji, a także ciągłości sprzedaży zapasy znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorstwa, Zmin ≤ Z bież≤Z max; - z. sezonowy przekraczający bieżące potrzeby produkcyjne, są gromadzone przed okresami wzmożonego zbytu albo gromadzone w zwiększonej podaży surowców; -z. rezerwowy - rezerwy utrzymywane przez przedsiębiorstwo na wypadek wojen, klęsk żywiołowych. MODEL OPTYMALIZACJI ZASOBÓW: Zapasy nieprawidłowe: -z. nadmierne są potrzebne w przedsiębiorstwie, ale gdy jest ich za dużo, przedsiębiorstwo powinno dążyć do ich likwidacji nadwyżek; -z. zbędne powstają w wyniku zmiany profilu przedsiębiorstwa, są zbędne. MODEL OPTYMALIZACJI ZAPASÓW: Ekonomiczna partia dostaw- taka liczba zamawianych partii, która minimalizuje roczne koszty cał. zamawianych surowców i materiałów związanych z pokryciem potrzeb produkcyjnych- pozwala zapewnić ciągłość linii prod. K= (n*c)+(x*kp)+ (N*c*a)/2x+(N*ks)/x, K-koszt cał. dotyczący rocznych potrzeb prod, N– ilość jednostek materiału potrzebnych w danym okresie, C-cena zakupu jednostki materiału, Kp- koszt składania zamówienia, A– amortyzacja śr. zaangażowanych w dostawę, Ks- jednostkowe koszty magazynowania, x-liczba zamówionych partii. Nie można mieć zbyt mało zapasów. Zapasy produkcyjne i z. gwarancyjny – zapobiegają przerwą w produkcji. Przerwa w prod. może być pożądana przy wykorzystaniu zapasów manipulacyjnych. PRACOWNIK PAŃSTWA: a) osoba zatrudniona na podst. umowy o pracę, powołana na stanowisko wyboru, mianowania i osoby; b) zatrudnieni w pracach interwencyjnych robotach publicznych; c) osoby młodociane, pracujące w oparciu o umowę o pracę i osoby przebywające za granicą na podst. delegacji służbowej; d) osoby pracujące w państwie w formie zorganizowanych grup OHP. Żołnierze, skazani. PLANOWANIE PERSONELU w p-stwie obejmuje system gospodarow. pracownikami, który dzieli się na podklasy: A- rekrutacji (polega na pozyskiwaniu kandydatów do pracy: –wew. – polega na tym, że p-stwo w przypadku pojawienia się wolnego stanowiska przedst. ofertę zmiany stanowiska własnym pracownikom, którzy chcą się przekwalifikować lub awansować. Wew. Rynek pracy zapewnia możliwość kariery zawodowej, zmniejsza płynność kadr i wpływa na podstawy wobec p-stwa.; - zew. traktuje się wszystkie osoby w wieku produkcyjnym nie zatrudnione w p-stwie, zdolne do pracy) i selekcji (zmierza do wyboru z kandydatów najlepszych pracowników na wolne stanowisko. Ocena dotychczasowych pracowników polega na ocenie efektów (jakościowych i ilościowych) ich pracy); B- oceny i pracy; C- wynagrodzenia (obejmuje wypłaty pieniężne i wartości w naturze za wykonaną pracę w ramach stosunku pracy. Jest to ekwiwalent za pracę. Nie wszystkie wypłaty to wynagrodzenie – np. honorarium za pracę wyk. w ramach umowy o dzieło, zlecenia); D- kształcenia i rozwoju pracownika DOCHODY Z PRACY kategoria szersza niż wynagrodzenia. Obejmuje: -płacę; - dochody pozapłacowe (beneficja, świadczenia dodatkowe) beneficja – dod. ubezpieczenia, odprawy emerytalne z tytułu zwolnienia z pracy, opłaty za szkolenia pracowników, udział w zyskach, inne: akcje, obligacje, subsydia mieszkaniowe. Powinno się dążyć do tego, aby jak najwyżej w dochodach stanowiły płace pozapłacowe jak najmniejsze. Wówczas płace będą pełnić funkcje motywacyjną. Powinno się w tym celu stosować: -prostą i przejrzystą strukturę dochodów pracy, formuły jasnego i trwałego skł. dochodów z określonym celem, zadaniami oraz efektami pracy. ...
ka_czor