broszura recyjkling.pdf

Recykling

samochodów

Europa

Spis treúci

WstÍp:

Tworzenie samochodów przyjaznych

dla ludzi i úrodowiska naturalnego

Aktualny stan recyklingu:

Co siÍ dzieje z samochodami wycofywanymi

z eksploatacji?

Recykling w całym okresie øycia

technicznego samochodu

Grupa robocza recyklingu

Działania w zakresie recyklingu

WersjÍ anglojÍzyczn ¹ niniejszej broszury moøna znaleüÊ pod adresem:

Recykling jako kluczowe zagadnienie

w procesie projektowania

- Faza projektowania

http://www.toyota-europe.com

natomiast polska wersja dostÍpna jest na stronie internetowej Toyota Motor Poland.

Eliminowanie odpadów poprzez recykling

- Faza produkcji

Kontakt:

Toyota Motor Marketing Europe

Environmental Affairs Office

Avenue du Bourget 60

B - 1140 Brussels

Tel.: 0032 2 745 2486

Fax: 0032 2 745 2067

E-mail: eaco@toyota-europe.com

Współdziałanie ze strony stacji dealerskich

- Faza eksploatacji

Proces wycofywania samochodu z eksploatacji

- Faza złomowania

Tworzenie samochodów przyjaznych

dla ludzi i úrodowiska naturalnego

Jako istotny warunek utrzymania rozwoju motoryzacji w 21 wieku, Toyota uznaje aktywny udział

w ograniczaniu negatywnego oddziaływania samochodu na úrodowisko naturalne w całym okresie

jego øycia technicznego. Jednym z aspektów, na którym skupia siÍ aktywnoúÊ Toyoty, jest faza

recyklingu.

Aktualny stan

recyklingu

Co siÍ dzieje z samochodami

wycofywanymi z eksploatacji?

Samochody, dla których dobiegł koÒca okres eksploa-

tacji, okreúlane s ¹ jako pojazdy o zakoÒczonym øyciu

technicznym. Obecnie úrednio 75-80% masy

samochodów wycofanych z eksploatacji w wiÍkszoúci

czÍúci metalowych, zarówno stalowych, jak i z metali

nieøelaznych jest poddawana recyklingowi. Natomiast

pozostałe 20-25% ich masy, na któr ¹ składa siÍ głównie

niejednorodna mieszanina róønych materiałów, takich

jak tworzywa sztuczne, gumy, szkło, tekstylia i in.,

pozostaje niezagospodarowane. Ze złomowanych

samochodów stacje demontaøu usuwaj ¹ w pierwszej

kolejnoúci płyny, silnik, skrzyniÍ biegów, ogumienie,

akumulator, reaktory katalityczne oraz inne elementy,

które najczÍúciej zostaj ¹ poddane recyklingowi b ¹ dü

powtórnemu uøyciu. NastÍpnie w procesie rozdrabniania

wraku w tzw. strzÍpiarce zostaj ¹ rozdzielone metale

øelazne i nieøelazne oraz tworzywa sztuczne od

pozostałych czÍúci pojazdu. Podczas gdy metale

øelazne i nieøelazne polegaj ¹ przetopowi, pozostałoúci

z procesu strzÍpienia trafiaj ¹ jako odpad na wysypiska.

W celu osi ¹ gniÍcia jak najbardziej efektywnego

wykorzystania zasobów naturalnych oraz ograniczenia

iloúci deponowanych odpadów, konieczne s ¹ działania

maj ¹ ce na celu stałe zwiÍkszanie stopnia zagospodaro-

wania odpadów i promowanie powtórnego wykorzystania

oraz recyklingu złomowanych czÍúci, aø do osi ¹ gniÍcia

zerowej iloúci traconych surowców.

Droga złomowania pojazdów wycofanych z eksploatacji

Stacje

demontaøu

StrzÍpiarki

Stacje

dealerskie

20 25%

Odpady

Około 2 miliony ton rocznie pozostałoúci po procesie

strzÍpienia trafia na wysypiskach (szacunkowa wartoúÊ

dla Europy)

Sprzedawcy

samochodów

uøywanych

itp.

Metale

nieøelazne

Wi ¹ zki

elektryczne

Skład pozostałoúci z procesu strzÍpienia

(udziały masowe w %)

45 55%

Uøytkownicy

35 20%

Szkło

Tworzywa

sztuczne

Szacunkowe dane dla

Europy: 8-9 milionów

pojazdów rocznie

Stal 8

Materiały

niepalne

Papier 2

Drewno 3

Eksport samochodów uøywanych

Materiały palne

Guma 7

Silniki, ogumienie, skrzynie biegów, akumulatory,

reaktory katalityczne, oleje i paliwa,

freony i halogenki, poduszki powietrzne itd.

Metale øelazne

i nieøelazne

Tekstylia

Pianka

uretanowa

Kompleksowe podejúcie

do recyklingu

Recykling pojazdów samochodowych przyczynia siÍ

do zredukowania zagroøeÒ dla úrodowiska naturalnego.

Efektywne wykorzystywanie zasobów poprzez

zagospodarowanie materiałów odpadowych lub uøycie

ich jako üródła energii zmniejsza niekorzystny wpływ

na úrodowisko naturalne i potencjalne zagroøenia

wynikaj ¹ ce ze składowania odpadów na wysypiskach.

W Toyocie myúlimy o moøliwoúciach recyklingu

samochodów na kaødym etapie ich øycia technicznego

od fazy projektowania, poprzez produkcjÍ i eksploatacjÍ,

aø po ostateczne złomowanie.

W paüdzierniku 2000 roku Unia Europejska przyjÍła

DyrektywÍ (2000/53/EC) dotycz ¹ c ¹ samochodów wycofanych

z eksploatacji (SWE), która poszukuje sposobów zapobiegania

powstawaniu odpadów, ograniczania ich iloúci oraz zwiÍksza-

nia stopnia powtórnego wykorzystania, recyklingu i regeneracji

podzespołów samochodów wycofanych z eksploatacji.

Dyrektywa promuje równieø konstrukcje proekologiczne,

stosowanie materiałów łatwoprzetwarzalnych i doskonalenie

działaÒ w zakresie ochrony úrodowiska wszystkich podmiotów

zaangaøowanych na koÒcowym etapie øycia technicznego

samochodów (m.in. stacji demontaøu i przedsiÍbiorstw

rozdrabniaj ¹ cych złomowane pojazdy).

Cele dyrektywy dotycz ¹ cej SWE obejmuj ¹ miÍdzy innymi:

Wprowadzenie od lipca 2003 r. całkowitego zakazu stoso-

wania w nowych samochodach substancji niebezpiecznych,

takich jak ołów, rtÍÊ, kadm i chrom szeúciowartoúciowy, za

wyj ¹ tkiem przypadków, gdy jest to absolutnie niezbÍdne.

Toyota, stosuj ¹ c siÍ do wymogów wspomnianej Dyrektywy,

aktywnie współpracuje ze swoimi przedstawicielstwami na

rynku europejskim, aby sprostaÊ wyzwaniom, jakie w zwi ¹ zku

z tym siÍ pojawiaj ¹ . Uznaj ¹ c istotn ¹ rolÍ, jak ¹ odgrywaj ¹ ,

Toyota blisko współpracuje równieø z przedsiÍbiorstwami

zajmuj ¹ cymi siÍ recyklingiem i rozdrabnianiem złomowanych

samochodów, aby wypracowywaÊ coraz doskonalsze

i skuteczniejsze rozwi ¹ zania problemu ich utylizacji.

Od 2006 roku minimum 85% masy samochodu powinno

byÊ odzyskiwane, w tym maksymalnie 5% w formie

odzysku energetycznego, a od 2015 minimum 95% masy,

w tym maksymalnie 10% odzysku energetycznego.

Dyrektywa ta nakłada równieø wymóg wiÍkszej dostÍpnoúci

informacji o powyøszych zagadnieniach dla potencjalnych

nabywców samochodów.

Recykling w całym okresie

øycia technicznego

samochodu

Działania w zakresie recyklingu

System wstÍpnego szacowania

moøliwoúci odzysku

Recykling powinien byÊ traktowany jako

kluczowy aspekt w okresie całego cyklu øycia

technicznego pojazdu od załoøeÒ koncepcyjnych,

aø po koÒcowe złomowanie. W zwi ¹ zku z tym

Toyota podejmuje działania maj ¹ ce na celu

w maksymalnym stopniu zredukowanie iloúci

odpadów i poddawanie wtórnemu przetwarzaniu

wszystkiego, co tylko moøe zostaÊ ponownie

uøyte na etapie konstruowania, produkcji,

eksploatacji i złomowania pojazdu. W celu

bardziej efektywnego wykorzystania zasobów

nieodnawialnych, samochód jest przygotowywany

do recyklingu juø na etapie projektowania.

Projektowanie uwzglÍdniaj ¹ ce

recykling

Projektowanie

Opracowywanie materiałów łatwych do

przetwarzania oraz projektowanie

uwzglÍdniaj ¹ ce łatwoúÊ demontaøu

i rozbiórki.

Projektowanie z trosk ¹

o úrodowisko naturalne

Technologia recyklingu

tworzyw sztucznych

Produkcja

Technologia recyklingu gumy

Recykling odpadów produkcyjnych

i poprawa jego skutecznoúci.

Zwrotne informacje

techniczne o recyklingu.

Stosowanie materiałów

łatwoprzetwarzalnych

Grupa

robocza

recyklingu

Recykling odpadów na poziomie

stacji dealerskich

Złomowanie

Badania nad skutecznymi technologiami

demontaøu złomowanych samochodów

i utylizacji pozostałoúci

z procesu strzÍpienia.

CzÍúci regenerowane

fabrycznie

W celu kontrolowania i monitorowania realizacji

zadaÒ polityki proekologicznej, a takøe zapewnienia

pełnej zgodnoúci prawnej oraz integracji działaÒ

w zakresie ochrony úrodowiska na wszystkich polach

działalnoúci firmy, Toyota powołała w Europie Komitet

Ekologiczny podzielony na grupy robocze, z których

jedna jest poúwiÍcona recyklingowi.

Podstawowe zadania tej grupy roboczej s ¹ zgodne

z wymaganiami wspomnianej dyrektywy dotycz ¹ cej

SWE i maj ¹ na celu uzyskanie wyznaczonego stopnia

odzysku elementów i podzespołów oraz recyklingu

samochodów sprzedawanych na rynku europejskim.

Eksploatacja

Wdraøanie systemów zbiórki i recyklingu

odpadów w stacjach dealerskich;

zbieranie wymienianych podzespołów

w celu ich regeneracji.

Praktyczne narzÍdzie

do demontaøu

Pionierski zakład recyklingu

w Japonii

Uczestnicy grupy roboczej prowadz ¹ badania nad

efektywnymi technologiami demontaøu złomowanych

samochodów, wspieraj ¹ utylizacjÍ pozostałoúci ze

strzÍpienia oraz wdraøaj ¹ strategiÍ stałego

rozszerzania zakresu wykorzystania materiałów

pochodz ¹ cych z recyklingu do wytwarzania

okreúlonych elementów samochodu.

Efektywne zagospodarowanie

pozostałoúci po procesie

strzÍpienia

Powołanie Centrum

Technicznego Recyklingu

Samochodów

Ponadto grupa robocza recyklingu wspiera działania

Komitetu Recyklingu (Toyota Recycling Committee),

zajmuj ¹ cego siÍ w Japonii projektowaniem

ukierunkowanym na recykling.

Budowa systemu recyklingu

akumulatorów trakcyjnych

samochodu Prius

Recykling na etapie projektowania

Recykling jako

kluczowe zagadnienie

w procesie projektowania

Oprócz tych zmian montaøowo-

konstrukcyjnych, Toyota stara siÍ

tworzyÊ konstrukcje ułatwiaj ¹ ce

odzysk materiałów poprzez redukcjÍ

iloúci czÍúci i poł ¹ czeÒ oraz ich

integrowanie.

Projektowanie z trosk ¹

o ochronÍ úrodowiska

W celu ułatwienia detonowania

poduszek powietrznych zostały

specjalnie opracowane i wdroøone

standardowe zł ¹ czki, umoøliwiaj ¹ ce

równoległe odpalenie poduszek przy

obu przednich fotelach. Zostały one

wprowadzone

modelach Toyoty dostÍpnych na

rynku japoÒskim oraz w niektórych

modelach na rynku europejskim.

Prowadzone s ¹ równieø badania

maj ¹ ce na celu badanie moøliwoúci

globalnego ujednolicenia standardów

dla całej branøy motoryzacyjnej.

Coraz wiÍkszy nacisk kładziony jest na

zmniejszenie iloúci oraz wzrost jakoúci

pozostałoúci po rozdrabnianiu złomo-

wanych samochodów. Dlatego od

pewnego czasu Toyota juø na etapie

projektowania ogranicza iloúÊ ołowiu,

który stanowi niebezpieczn ¹ dla

úrodowiska pozostałoúÊ z procesu

strzÍpienia wraku pojazdu. W wielu

elementach produkowanej w Wielkiej

Brytanii nowej Corolli wyeliminowano

zawartoúÊ ołowiu. Na przykład wi ¹ zki

przewodów, tradycyjnie wymagaj ¹ ce

ołowiu ze wzglÍdu na odpornoúÊ

ciepln ¹ , zostały zast ¹ pione w przez i

nny, równie odporny na ciepło materiał

bez domieszki tego pierwiastka. Inne

przykłady to chłodnica, rdzeÒ

nagrzewnicy oraz przewody paliwowe

i zbiornik paliwa. Czynione s ¹ równieø

intensywne starania, aby znacz ¹ co

usprawniÊ sposoby postÍpowania

z poduszkami powietrznymi, zawiera-

j ¹ cymi materiały wytwarzaj ¹ ce gaz.

Na etapie projektowania wprowadzane s ¹ materiały zdatne

do recyklingu oraz rozwi ¹ zania uwzglÍdniaj ¹ ce łatwoúÊ

demontaøu. W procesie tym wykorzystywane s ¹ informacje

zwrotne od wszystkich ogniw łaÒcucha recyklingu.

wszystkich

Przed

Zastosowanie materiałów ułatwiaj ¹ cych recykling w modelu LS430

TSOP (polimer olefinowy)

TPU (poliuretany termoplastyczne)

TPO (olefiny termoplastyczne)

RSPP (materiały wygłuszaj ¹ ce pochodz ¹ ce z recyklingu)

PP (polipropylen pochodz ¹ cy z recyklingu)

Kenaf (włókno naturalne)

System wstÍpnego szacowania

moøliwoúci odzysku

bazie nowej teorii krystalizacji, w 1991

roku Toyota opracowała i wprowadziła

na rynek termoplastyczne tworzywo

polimerowe Toyota Super Olefin

Polymer (TSOP), charakteryzuj ¹ ce

siÍ lepszymi moøliwoúciami odzyski-

wania niø konwencjonalny umocniony

polipropylen kompozytowy (PP).

TSOP jest juø stosowane w szerokiej

gamie czÍúci wewnÍtrznych

i zewnÍtrznych nowych modeli Corolli,

np. w przednim i tylnym zderzaku.

Cz ¹ steczkowy skład tworzywa TSOP

przeszedł wiele modyfikacji, a otrzy-

many w ten sposób udoskonalony

materiał jest stosowany od wrzeúnia

1999 roku.

Na bazie technologii recyklingu czÍúci

z tworzyw sztucznych oraz w oparciu

o rezultaty analiz i badaÒ łatwoúci

demontaøu, Toyota sformułowała

wytyczne dotycz ¹ ce projektowania

samochodów. Na ich podstawie

dokonywane s ¹ wstÍpne szacunki

moøliwoúci odzyskiwania juø na etapie

projektowania kaødej nowej serii sa-

mochodów. Wytyczne te szczegółowo

okreúlaj ¹ wymogi projektowe

w zakresie doboru i zdatnoúci do

demontaøu ze złomowanego samo-

chodu kilkuset czÍúci z tworzyw

sztucznych, jak równieø substancji

o szczególnie szkodliwym wpływie na

úrodowisko naturalne. Poprzez nie-

ustanne dopracowywanie powyøszych

wytycznych, jak równieø doskonalenie

systemu wstÍpnego szacowania

(Prior Assessment System), Toyota

stara siÍ zapewniÊ, aby konstrukcja

samochodu uwzglÍdniała problem

odzysku czÍúci i materiałów. Na

pocz ¹ tku 2001 roku system ten

znalazł zastosowanie w 20 róønych

modelach samochodów.

Deska rozdzielcza w modelu Hiace

ZewnÍtrzny

WewnÍtrzny

1 Krok milowy w wyeliminowaniu

ołowiu

1. Unifikacja elementów

wzmacniaj ¹ cych

2. Ograniczenie liczby

kanałów

wentylacyjnych

Dobrowolnie podjÍtym przez ToyotÍ

wyzwaniem było zredukowanie do

roku 2000 iloúci ołowiu uøywanego

w nowych modelach (z wył ¹ czeniem

akumulatorów) do połowy úredniej dla

branøy motoryzacyjnej z roku 1996.

Obecnie proces ten jest kontynuowany.

Przykłady czÍúci,

z których juø

wyeliminowano ołów

Przykłady czÍúci, dla

których trwa proces

eliminowania ołowiu

3 Innowacje w procesie

sortowania

Juø w roku 1981 Toyota wprowadziła

system znakowania materiałów,

ułatwiaj ¹ cy identyfikacjÍ czÍúci

z tworzyw sztucznych.

Obecnie zgodny z miÍdzynarodowymi

standardami system oznakowania

jest stosowany w przypadku czÍúci

z tworzyw sztucznych i gumowych

o masie powyøej 100 g.

Zaciski biegunów akumulatora

Zbiorniki paliwa

Miedziane chłodnice

Nadruki ceramiczne na szybach

Zderzaki z tworzywa TSOP

w nowej Corolli

2 Modernizacja poduszek

powietrznych z uwzglÍdnieniem

ich złomowania

Miedziane rdzenie nagrzewnic

Przeciwwagi wskazówek przyrz ¹ dów

Podkłady lakiernicze

Smar w przegubach homokinetycznych

2 Innowacje w konstrukcji

samochodu

Przewody wysokiego ciúnienia

w obwodzie wspomagania

układu kierowniczego

· Boczne listwy nadwozia

CiÍøarki wyrównowaøaj ¹ ce kół

· Powłoki elektroforetyczne

Podstawowym üródłem gazu stoso-

wanym w poduszkach powietrznych

jest toksyczny zwi ¹ zek chemiczny

o nazwie azydek sodu, który dopiero

w momencie odpalenia poduszki

przekształca siÍ w nieszkodliwe

substancje. Stwarza to potencjalne

zagroøenie dla úrodowiska naturalnego

w przypadku złomowania poduszek

niezdetonowanych. Toyota, úciúle

współpracuj ¹ c z producentami czÍúci

samochodowych, opracowała i wdroøyła

poduszki powietrzne, w których azydek

sodu został zast ¹ piony innym

zwi ¹ zkiem.

Projektowanie uwzglÍdniaj ¹ ce

recykling

W celu zwiÍkszenia moøliwoúci

odzyskiwania czÍúci po demontaøu,

Toyota stosuje ten sam rodzaj

tworzywa termoplastycznego na

deski rozdzielcze, kanały wentylacyjne,

wkładki izolacyjne i uszczelnienia.

Co wiÍcej, czÍúci te s ¹ mocowane

za pomoc ¹ zgrzewania tarciowego,

zamiast wkrÍtów czy metalowych

zacisków, co eliminuje koniecznoúÊ

ich rozmontowywania.

To nowe rozwi ¹ zanie zostało

zastosowane w lekkim modelu

dostawczym Hiace.

Przykłady czÍúci, dla

których technologia

eliminowania ołowiu jest

w fazie opracowywania

Wi ¹ zki przewodów

· Czujniki przyspieszenia

w mechanizmach pasów

bezpieczeÒstwa

1 Innowacje w materiałach

Tworzywa sztuczne stosowane w sa-

mochodach musz ¹ wykazywaÊ siÍ

wysok ¹ sztywnoúci ¹ i udarnoúci ¹ , ale

równieø doskonał ¹ podatnoúci ¹ na

wtórne przetwarzanie, tzn. nie

powinny traciÊ swoich własnoúci

w procesie recyklingu.

Wykorzystuj ¹ c technologiÍ projekto-

wania cz ¹ steczkowego, opart ¹ na

Przewody paliwowe

Elementy silnika

Elementy nadwozia

Płytki obwodów drukowanych itd.

Przykład oznakowania identyfikacyjnego

Recykling jako

kluczowe zagadnienie

w procesie projektowania

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: