Cayuela Joye_Wyznania czarownic.pdf

JOŚE CAYUELA

WYZNANIA CZAROWNIC

Tytuł oryginału:

LA CANFESION DE LAS BRUJAS

Przełożyła i opracowała: ZOFIA SIEWAK - SOJKA

BIBLIOTECZKA WIEDZY TAJEMNEJ II

BIBLIOTECZKA WIEDZY TAJEMNEJ

Jakie drogi prowadzą w świat magii? Zapisano całe biblioteki, próbując wytłumaczyć

to zjawisko. Antropologowie i socjolodzy wędrowali w dżungle i niedostępne góry, aby

zgłębić problem trwającej tysiąclecia mocy czarowników, owych niezwykłych istot, których

doświadczenie sięga jakże starszych korzeni niż wiedza lekarzy czy kapłanów.

Przestudiowano już, drobiazgowo i dogłębnie, więzy pomiędzy magią a religią.

Moje poszukiwania szły jednakowoż w innym kierunku. Postanowiłem odnaleźć tych

niezwykłych ludzi żyjących w aglomeracjach miejskich Ameryki Łacińskiej, terenu na

sprawy magii najbardziej podatnego. „Ci, co znają czary, nic nie mówią, a ci, co dużo mówią

nic nie wiedzą”. Stare porzekadło nosi w sobie dreszczyk tajemnicy i aurę grzechu -

największe atrakcje ezoterycznego świata - oraz ryzyko.

Bowiem magia w swej najczystszej formie jest prawie niedostępna. Dotarcie do

czarownika lub znachora, „nie skażonego cywilizacją” członka plemienia puszcz Amazonii

pochłonąć może wiele lat i kosztowało życie wielu eksploratorów...

Gawędząc godzinami z kobietą - medium z Caracas, z kabalarką z Guayaquil, z

jasnowidzącą z Bogoty i dwojgiem meksykańskich uzdrowicieli znajdywałem najbogatsze

żyły latynoamerykańskiej literatury pięknej: Salvador Garmendia, Jorge Luis Borges, Gabriel

Garcia Marquez. [z okładki]

WSTĘP

Jakie drogi prowadzą w świat magii? Co nakazuje mężczyznom i kobietom w każdym

wieku i każdego stanu udawać się do konsultorium spirytystki, znachora, jasnowidza czy

kabalarki?

Zapisano całe biblioteki, próbując wytłumaczyć to zjawisko. Antropologowie i

socjolodzy wędrowali w dżungle i niedostępne góry, aby zgłębić problem trwającej

tysiąclecia mocy czarowników, owych niezwykłych istot, których doświadczenie sięga jakże

starszych korzeni niż wiedza lekarza czy kapłanów. Przestudiowano już, drobiazgowo i

dogłębnie, więzy pomiędzy magią a nauką, pomiędzy magią a religią.

Moje poszukiwania szły jednakowoż w innym kierunku. Postawiłem przed sobą

zadanie odnalezienia tych niezwykłych ludzi żyjących w aglomeracjach miejskich Ameryki

Łacińskiej, terenu na sprawy magii najbardziej podatnego. Stare porzekadło „Ci, co znają

czary, nic nie mówią, a ci, co dużo mówią, nic nie wiedzą” nosi w sobie dreszczyk tajemnicy i

aurę grzechu - największe atrakcje ezoterycznego świata - oraz ryzyko. Bowiem magia w

swej najczystszej formie jest prawie niedostępna. Dotarcie do czarownika lub znachora, „nie

skażonego cywilizacją” członka plemienia puszcz Amazonii pochłonąć może wiele lat i

kosztowało życie wielu eksploratorów. Chociaż sam kontakt w tej całej sprawie jest rzeczą

najłatwiejszą! Ale wyuczyć się języka, zdobyć zaufanie i przezwyciężyć bariery kulturowe, to

już prawdziwa bohaterska batalia.

Moje wysiłki nie miały w sobie nic bohaterskiego. Nie musiałem płynąć piraguą,

narażać się na pożarcie przez piranie, ukąszenia moskitów, uduszenie przez boa lub śmierć w

paszczy krokodyla, aby dotrzeć do czarownika dysponującego hermetyczną tysiącletnią

wiedzą, otoczonego setką Indian. Również nie próbowałem leczyć swoich kompleksów czy

melancholii, mniej lub bardziej skrywanych, ucieczką w halucynacje, spowodowane

grzybami albo ziołami, trzymany za rękę przez mędrca lub mędrczynię z wypalonych i

jałowych gór Meksyku, czy też wstąpić w światy magii latynoamerykańskiej, jakimi są

haitańskie vudu i brazylijska macumba.

Celem moich wysiłków było poznanie „miejskich” czarowników, żyjących w każdej

dzielnicy wielkich miast Ameryki Łacińskiej, którzy wstydliwie, choć mają swoje

osiągnięcia, przyjmują pacjentów z chorobami duszy i ciała i równocześnie odrzucają

ciekawskich i profanów goniących za wielkimi sensacjami, byle zdobyć materiał do

czasopism i wydawnictw brukowych. Bowiem czarownicy mają swój honor i nie tylko

zarabiają na życie, ale uważają swą działalność za ważną misję, odrzucają więc wszelką

reklamę za pośrednictwem wywiadów i reportaży. Wiadomość podawana z ust do ust

wystarcza im z zupełnością, aby zdobyć pacjentów (nigdy nie używają nazwy „klienci”) ze

wszystkich warstw społecznych: od zawiedzionych w miłości fryzjerek i sekretarek do pań z

milionami, chorych na nieuleczalne choroby lub przeświadczonych, iż rzucono na nie złe

czary, również zaalarmowanych rozszerzaniem się konkurencyjnego kultu księży, a nawet

biskupów (jeden z nich stale współpracował z pewną kobietą, medium z Caracas - jego

nazwisko obiecałem zachować w tajemnicy), także zwykłych marzycieli o wielkiej wygranej

w loterii, wyścigach konnych oraz finansistów i przemysłowców niezdolnych do podjęcia

decyzji bez „porady”.

Okazuje się, że moi bohaterowie posiadają nieograniczoną władzę. Z ogromnym

zdziwieniem znajdowałem moich magicznych bohaterów spoufalonych z całą elitą

towarzyską Wenezueli, Kolumbii, Ekwadoru i Meksyku. Byli przyjaciółmi i protegowanymi

(a może raczej protektorami?) generałów, członków parlamentu, kacyków politycznych,

prezydentów oraz pierwszych dam republik. Wiele razy widziałem tych ludzi w konsultoriach

czarowników - najwyraźniej panów ich woli. Dzięki paru niedyskretnym pacjentom mogłem

wyliczyć, że dzienne dochody uzdrowicieli sięgały granicy stu, stu pięćdziesięciu dolarów.

Bardziej szczerzy bez zbędnego wstydu podawali mi swoją taksę, ale w żadnym przypadku

nie dopuścili najmniejszej insynuacji, jakoby uprawiali rzucanie czarów lub czarną magię.

„Czary są sprawą diabła, a ja pracuję z pomocą Boga!” Były to odpowiedzi, a raczej protesty,

jednogłośne. Wszyscy moi bohaterowie czują więź z Bogiem i kochają Jezusa Chrystusa.

Niemniej religia, jaką wyznają i praktykują, jest mieszaniną chrystianizmu i rytuałów oraz

wierzeń zwanych przez katolików starej daty pogańskimi. Zjawisko synkretyzmu najbardziej

widoczne jest w Wenezueli, gdzie kubańska santeria - czyli obrzędy spadkobierców

afrykańskiej tradycji yoruba na Kubie połączone z wiarą w świętych katolickich - wtargnęła

do wierzeń kreolskich, to znaczy, zmieszanych w przeszłości elementów religii indiańskich i

hiszpańskiego katolicyzmu. Wystarczy pójść na odpust dwunastego października 1 albo w

Wielki Tydzień znaleźć się na świętej górze Sorte w stanie Yaracuy, aby nie wyjaśniać, co to

jest synkretyzm. Tam, jak powiedział Nicolas Guillen, wszystko się miesza: modlitwy do

bogini Marii Lionzy pochodzenia indiańsko - hiszpańskiego, rytualne palenie tytoniu i

zapalanie świec ku czci „Siedmiu Mocy Afrykańskich”, składanie darów egzotycznej

plejadzie świętych w intencji pokuty za grzechy.

1 Święto Matki Boskiej z Guadelupe, patronki Ameryki Łacińskiej, (przyp. tłum.).

Ale to wielkie bogactwo legend i postaci nie znajduje się w górach i zapadłych

wioskach, lecz w samym sercu miast - kolosów latynoamerykańskich, położonych przede

wszystkim na północ od Równika. Właśnie tam najściślej łączą się wierzenia i podania

murzyńskie oraz indiańskie z ezoteryczno - religijnymi legendami, obrzędami i ceremoniami

europejskimi. I tam magia wchodzi w życie milionów ludzi oraz także tam odkrywa się

największy skarb kulturowy kontynentu, jakim jest język.

Gawędząc godzinami z kobietą - medium z Caracas, z kabalarką z Guayaquil, z

jasnowidzącą z Bogoty i dwojgiem meksykańskich uzdrowicieli znajdywałem najbogatsze

żyły latynoamerykańskiej literatury pięknej. Lourdes z El Paraiso, karakeńskiej dzielnicy,

wiodła narrację godną Salvadora Garmendii. Guga kabalarką znad brzegów Guayas nie

podejrzewa, jak jej surrealistyczne opowieści znajdują się blisko prozy Argentyńczyka Jorge

Luisa Borgesa, któremu wróżyła z kart pewnej nocy w Quito. Regina, jasnowidząca z

Kolumbii mówi z wdziękiem i wyobraźnią powieściopisarza Gabriela Garcii Marqueza, zaś

historie moich magicznych przyjaciół z Meksyku przypominają anegdoty i sytuacje w

narracjach Asturiasa, Carpentiera, Cortazara, a także Josego Donoso. Magia wychodzi

człowiekowi naprzeciw. Na rynku w Sonorze, przestrzeni zamkniętej czterema ulicami, setki

mężczyzn, kobiet i dzieci żyją ze sprzedaży talizmanów, amuletów, pachnideł, soli

kąpielowych, maści, świec, masek, wysuszonych nietoperzy, niezidentyfikowanych kości, a

przede wszystkim ziół, ziół o najprzeróżniejszych woniach.

I znów synkretyzm - dostrzegany gołym okiem. Chrystus i Matka Boska współistnieją

w harmonijnej zgodzie wraz z azteckimi bóstwami, a wzdłuż całego wybrzeża, którego osią

jest Veracruz, dołączają do nich Moce Afrykańskie. Jednak nad wszystkim góruje wpływ

rytuałów, wierzeń oraz medycyny indiańskiej. Przyzwyczajenie i potrzeby, jakie narzuca

rozwój miast, przytłaczają owe korzenie indiańsko - chłopskie, ale nie są w stanie ich

zniszczyć, choć, owszem, powodują ich wynaturzenie. Z tych to powodów w Meksyku,

bardziej niż w innych krajach, w których szukałem moich ezoterycznych bohaterów,

najtrudniej spotkać maga lub czarownicę „czystych”, nie skażonych cywilizacją. Pewien ma-

larz - o wyglądzie Indianina i nieustępliwym charakterze, co pozwalało mu swobodnie

spacerować po ulicach wielkiego miasta w spodniach i koszuli z białego lnu, przepasanej

barwną tkaną krajką, w czarnym kapeluszu i rzemiennych sandałach - obrażonym, ach

ojcowskim, tonem odmówił udzielenia informacji, o jakie go prosiłem. Zarzucił mi, iż należę

do owej hordy dziennikarzy i wszelkiego rodzaju naukowców, którzy nie ustępują w inwazji

na dziedziczną mądrość magów i uzdrowicieli, potomków cywilizacji prehiszpańskiej. I jako

dramatyczny przykład krzywdy spowodowanej ciekawością podał mi przypadek Marii

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: