miedzeszyn2006.pdf

Konferencja: „Techniczne i ekonomiczne aspekty ocieplania budynków”.

Warszawa – Miedzeszyn, 6-7 listopada 2006

,Dokumentacja projektowa termoizolacji budynku.

Stale rosnące koszty energii drastycznie zwiększają udział kosztów ogrzewania w ogólnych

kosztach eksploatacji wszelkiego typu budynków. Stąd od wielu lat coraz bardziej istotny staje się

problem realizacji ociepleń tego typu obiektów.

Już w tym miejscu należy rozgraniczyć pojęcie samej potrzeby wykonania ocieplenia od

rzeczywistej efektywności tego przedsięwzięcia, rozpatrywanej oczywiście w kategoriach czysto

ekonomicznych w dłuższym przedziale czasu. Oczywistym celem samym w sobie ma nie być samo

ułożenie materiału termoizolacyjnego na powierzchni i wykonanie bardziej lub mniej estetycznej

wyprawy wierzchniej, ale osiągnięcie wymiernych korzyści ekonomicznych poprzez istotne

obniżenie kosztów eksploatacyjnych oraz eliminacja potencjalnie możliwych problemów

technicznych które występowały przed ociepleniem bądź też mogą powstać w wyniku jego

niewłaściwego wykonania. To stwierdzenie brzmi poniekąd jak truizm, ale niestety wieloletnia

praktyka i realia naszego rynku niejednokrotnie wskazują że ocieplenie często bywa celem samym

w sobie z pominięciem drugiego członu powyższego zdania.

Czy taką sytuację można stosunkowo łatwo zmienić? Problem jest o tyle złożony że dotyczy

wszystkich uczestników procesu budowlanego, co gorsze w przypadku inwestorów

instytucjonalnych, uwikłanych w prawne ograniczenia w zakresie podejmowania decyzji, która

często będzie skutkowała właśnie stopniem w jakim uzyskujemy rzeczywistą efektywność

ocieplenia. Jednym z podstawowych elementów procesu inwestycyjnej jest sam proces

projektowania i dokumentacja projektowa jako wynik tychże prac. Jakość wykonania tej

dokumentacji będzie w znacznym stopniu decydowała o efekcie finalnym przedsięwzięcia. Tą

jakość można rozpatrywać wielokryterialnie. Raz wykładnikiem będą różne wymagania np.

spełnienie prawnych wymogów które stawia się przed tego typu dokumentacją, innym razem

dostosowanie dokumentacji do li tylko wymagań ekonomicznych (rozumianych jako wielkość

zgromadzonych na ten cel środków finansowych) inwestora. Często jednak niestety zbyt mały

nacisk kładzie się na jakości dokumentacji jako ważnego parametru zakładanej efektywności

wykonanego ocieplenia. Jakość dokumentacji bezpośrednio wpływa na uzyskanie wymiernych

korzyści ekonomicznych w kosztach eksploatacyjnych obiektu przy jednoczesnym wyeliminowaniu

ewentualnych możliwych następstw wynikających z błędów popełnionych na etapach

projektowania, wykonawstwa i długoletniej eksploatacji obiektu.

Działania mające na celu poprawienie istniejących cech technicznych budynku, co w efekcie

końcowym powinno zmniejszyć ilość zużywanej energii oraz wysokość kosztów związanych z jego

otrzymaniem określane są terminem: termomodernizacji. W procesie termomodernizacji mo ż żemy

usprawni ć ć min:

• ocieplanie budynków ( ś ściany, dachy i stropodachy, równie ż ż te z nie ogrzewanymi piwnicami

pod ł łóg na gruncie),

• stolark ę ę budowlan ą ą (wymiana lub remont),

• ź źród ł ła ciep ł ła (wymiana lub modernizacja ź źród ł ła ciep ł ła - lokalna kot ł łownia lub w ę ęze ł ł

ciep ł łowniczy)

• automatyk ę ę steruj ą ąc ą ą ź źród ł łem ciep ł ła (instalacja),

• instalacj ę ę grzewcz ą ą w budynku (np. wymiana lub modernizacja zaopatrzenia w ciep ł ł ą ą wod ę ę

u ż żytkow ą ą),

• instalacj ę ę urz ą ądzeń zmniejszaj ą ących zu ż życie wody.

• wentylacj ę ę (usprawnienie lub instalacja).

www.systemyocieplen.pl

Konferencja: „Techniczne i ekonomiczne aspekty ocieplania budynków”.

Warszawa – Miedzeszyn, 6-7 listopada 2006

• instalacj ę ę urz ą ądzeń wykorzystuj ą ących energi ę ę ź źróde ł ł odnawialnych (kot ł ły na biomas ę ę,

kolektory s ł łoneczne).

Jak sytuacja w zakresie oszcz ę ędzania energii na ogrzewanie budynków w naszym kraju mo ż że by ć ć

postrzegana przez pryzmat innych państw europejskich?

Roczne zu ż życie energii na ogrzewanie 1m 2 powierzchni w budynkach mieszkalnych w Polsce

systematycznie maleje na przestrzeni ostatnich kilkudziesi ę ęciu lat. Powoli, systematycznie zbli ż żamy

si ę ę wielko ś ści zu ż życia w Niemczech. Jednostkowe zu ż życie energii w Szwecji zapewne pozostanie

jeszcze przez wiele dziesi ę ęcioleci dla nas wzorem do na ś śladowania.

wg aktualnych

wymagań

Polska

Niemcy Szwecja

Rys. 1 Przeciętne roczne zużycie energii na ogrzewanie w kWh/m 2 powierzchni użytkowej

zużywanej w budynkach mieszkalnych zbudowanych w Polsce w różnych okresach czasu

(według zmieniających się przepisów) oraz w budynkach mieszkalnych budowanych wg

aktualnych przepisów w Niemczech i Szwecji

W krajach Uniii Europejskiej budynki mieszkalne zu ż żywaj ą ą oko ł ło 40% energii. Podobnie jest w

Polsce i innych „nowych’ krajach unijnych. Jednak ró ż żnica w ilo ś ści energii zu ż żywanej na 1m 2

powierzchni mieszkalnej jest bardzo znaczna i wynosi 25% na korzy ś ś ć ć oczywi ś ście krajów

nale ż ż ą ących wcze ś śniej do UE, gdzie wymagania w zakresie ochrony cieplnej budynków i jako ś ś ć ć

materia ł łów by ł ły znacznie wy ż ższe.

www.systemyocieplen.pl

Konferencja: „Techniczne i ekonomiczne aspekty ocieplania budynków”.

Warszawa – Miedzeszyn, 6-7 listopada 2006

„stare” kraje EU

„nowe” kraje EU

+ 25%

Rys. 2 Porównanie zu ż życia energii na

1m 2 powierzchni mieszkalnej pomi ę ędzy

krajami nale ż ż ą ącymi do EU przed

1.05.2004 i nowymi krajami

cz ł łonkowskimi.

Kompleksowo przeprowadzona termorenowacja istniej ą ących zasobów mieszkaniowych mog ł łaby

zredukowa ć ć zu ż życie energii:

- w Polsce – do 80%,

- w Czechach, na W ę ęgrzech w S ł łowenia i S ł łowacja – do 73%,

- w Estonii i Litwie – do 79%.

Nie bez znaczenia jest równie ż ż fakt ż że prowadzenie prac termorenowacyjnych tylko na 1/10

powierzchni fasad budynków, które nie spe ł łniaj ą ą jeszcze obowi ą ązuj ą ących norm doprowadzi ł łoby do

powstania oko ł ło 230 000 nowych miejsc pracy w tych krajach.

Skala potencjalnych, mo ż żliwych do uzyskania oszcz ę ędno ś ści jednoznacznie wskazuje na wag ę ę i

aktualno ś ś ć ć tej problematyki.

W niniejszym artykule chcieliby ś śmy ograniczy ć ć si ę ę jednak do w ę ę ż ższego zagadnienia jakim jest

termoizolacja budynków rozumiana jako ocieplenie jego ś ścian zewn ę ętrznych. Niekiedy w

potocznym j ę ęzyku poj ę ęcia termomodernizacja i termoizolacja – ocieplenie ś ścian zewn ę ętrznych

budynków w sposób b ł ł ę ędny u ż żywane s ą ą równolegle.

Ocieplenie ś ścian zewn ę ętrznych budynku polega na pierwotnym lub wtórnym zabudowaniu

podstawowej lub dodatkowej warstwy materiału termoizolacyjnego w celu poprawy izolacyjności

cieplnej przegród zewnętrznych oraz poprawy warunków cieplno – wilgotnościowych wewnątrz

pomieszczeń. W dalszych rozważaniach większy nacisk chcielibyśmy położyć na drugi człon

zdania, pierwszy uważając za oczywisty.

Jednym ze stosowanych od lat sposobów poprawy termoizolacyjności ścian zewnętrznych starych i

nowych budynków jest docieplanie ścian tzw. metodą lekką-mokrą. Budynki ocieplone w ten

sposób spełniają oczekiwania wysokiego komfortu cieplnego pomieszczeń i redukcji

zanieczyszczenia środowiska, a elewacje uzyskują przy tym atrakcyjny wygląd.

Popularność metody lekkiej-mokrej wynika z wielu zalet tej technologii, do których należą:

- skutecznezwiększenie izolacyjności ścian i likwidacja mostków termicznych,

- całkowite odnowienie elewacji i zachowanie wyglądu budynku murowanego,

- niewielkiciężar, zazwyczaj nie mający wpływu na konstrukcję budynku,

- możliwość maskowania istniejących krzywizn i pęknięć ścian,

- łatwość obróbki materiału termoizolacyjnego dostosowania się do istniejących gzymsów,

pilastrów itp.

Zgodnie z prawem budowlanym, remont elewacji, który wpływa na zmianę wyglądu w odniesieniu

do otaczającej zabudowy, wymaga uzyskania pozwolenia na budowę. Wtedy także wymagane jest

opracowanie projektu budowlanego. Prawo budowlane nakłada również obowiązek używania

wyrobów dopuszczonych do obrotu i stosowania w budownictwie, czyli takich, dla których wydano

www.systemyocieplen.pl

Konferencja: „Techniczne i ekonomiczne aspekty ocieplania budynków”.

Warszawa – Miedzeszyn, 6-7 listopada 2006

deklarację zgodności z Polską Normą lub z Europejską Aprobatą Techniczną bądź Krajową

Aprobatą Techniczną.

Podstawowymi, obowiązującymi przepisami budowlanymi są warunki techniczne, jakim powinny

odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Wydane w drodze rozporządzenia Ministra Infrastruktury z

dn. 12.04 2002 roku określają one między innymi graniczną wartość wskaźnika sezonowego

zapotrzebowania na ciepło Eo do ogrzania budynków mieszkalnych (Dział X, § 328, § 329).

Sposób obliczania sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania budynków mieszkalnych

i użyteczności publicznej podaje norma PN-B-02025:1999. Warunki wykonania i odbioru robót

ociepleniowych precyzuje Instrukcja nr 418/2006 Instytutu Techniki Budowlanej – część C, zeszyt

8 „Bezspoinowy system ocieplania ścian zewnętrznych budynków”.

Wymagania stawiane projektowi budowlanemu w zakresie ocieplenia budynku precyzuje

rozporz ą ądzenia Ministra Infrastruktury z dn. 3.07.2003 w sprawie szczegó ł łowego zakresu i formy

projektu budowlanego. Rozporz ą ądzenie to wskazuje min. na nast ę ępuj ą ące wa ż żne elementy

dokumentacji projektowej w zakresie ocieplenia ś ścian zewn ę ętrznych:

1. „Projekt architektoniczno-budowlany w zakresie opisu technicznego powinien zawiera ć ć (...)

rozwi ą ązania konstrukcyjno-materia ł łowe wewn ę ętrznych i zewn ę ętrznych przegród budowlanych (...)”

– § 11.1, pkt. 3,

2. „Projekt architektoniczno-budowlany w zakresie cz ę ę ś ści rysunkowej powinien zawiera ć ć:

a. Elewacje w liczbie dostatecznej do wyja ś śnienia formy architektonicznej obiektu budowlanego

oraz jego wygl ą ądu zewn ę ętrznego wraz z okre ś śleniem graficznym lub opisowym na rysunku

wykończeniowych materia ł łów budowlanych i kolorystyki elewacji – § 12.1, pkt. 1,

b. W stosunku do budynku ogrzewanego – rozwi ą ązania konstrukcyjno-materia ł łowe przegród

zewn ę ętrznych wraz z niezb ę ędnymi szczegó ł łami budowlanymi, maj ą ącymi wp ł ływ na w ł ła ś ściwo ś ści

cieplne i szczelno ś ś ć ć przegród, je ż żeli ich odwzorowanie nie by ł ło wystarczaj ą ące na rysunkach (...)

(rzuty wszystkich charakterystycznych poziomów) – § 12.1, pkt. 3”.

Wykonanie systemu izolacji cieplnej następuje na podstawie projektu opracowanego w odniesieniu

do określonego budynku. Występują dwa odrębne przypadki:

- gdysporządza się projekt ocieplenia ścian budynku istniejącego z użyciem zewnętrznego

systemu izolacji cieplnej,

- gdy w projekcie budynku nowo projektowanego przewiduje się system izolacji cieplnej na

określonym podłożu, np. ścianie betonowej, ceglanej lub z betonu komórkowego.

W pierwszym przypadku projekt ocieplenia sporządza się jako odrębne opracowanie projektowe, z

którym występuje się o pozwolenie na budowę. W przypadku przewidywanego finansowania ze

środków Funduszu Termomodernizacji projekt może powstać z wykorzystaniem audytu

energetycznego, który powinien zawierać w odniesieniu do danego budynku:

- stan techniczny budynku w zakresie niezbędnym do potrzeb termomodernizacji,

- opismożliwych wariantów realizacji przedsięwzięcia termomodernizacyjnego,

- wskazanie optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego.

W szczególności wyniki audytu energetycznego mogą wskazywać na wykonanie systemu izolacji

cieplnej ścian jako na jeden z elementów przedsięwzięcia termomodernizacyjnego i powinny wtedy

określać optymalną wartość oporu cieplnego dodatkowej izolacji.

Projekt systemu izolacji cieplnej budynku istniejącego powinien zawierać:

- dane identyfikacyjne budynku ( adres, właściciel lub zarządca, przeznaczenie budynku ),

- krótką charakterystykę techniczną budynku z uwzględnieniem wysokości budynku i/lub liczby

kondygnacji, rodzaju ścian zewnętrznych i ich dotychczasowej izolacji, w tym m,in. ścian

piwnicznych i attykowych oraz konstrukcji balkonów i loggi,

- szczegółowy opis i ocenę istniejącego stanu technicznego zewnętrznej warstwy ścian, w tym

ocenę wieszaków ( w przypadku budynków ze ścianami trójwarstwowymi ) oraz inne szczegóły,

www.systemyocieplen.pl

Konferencja: „Techniczne i ekonomiczne aspekty ocieplania budynków”.

Warszawa – Miedzeszyn, 6-7 listopada 2006

które mają wpływ na zakres i przebieg robót wykonywania systemu izolacji cieplnej, jak np.

nierówności i uszkodzenia powierzchni, stan spoin wypełnionych kitem, itp.

- sposób kotwienia warstwy fakturowej do nośnej ( w przypadku budynków za ścianami

trójwarstwowymi ),

- wybór rodzaju materiału izolacji cieplnej,

- klasyfikację pożarową określonego systemu przy zaprojektowanej grubości izolacji cieplnej,

- wybór systemu izolacji cieplnej z powołaniem na określoną aprobatę techniczną; nie należy w

projektach stosować elementów składowych systemów izolacji cieplnej z różnych aprobat

technicznych,

- opis techniczny wybranego systemu z podaniem materiału izolacji cieplnej, mas lub zapraw

klejących i tynkarskich, siatki zbrojącej, łączników mechanicznych,

- sposób przygotowania powierzchni ściany do przymocowania płyt izolacji cieplnej ( usunięcie

odspojonych fragmentów tynku, wypełnienie ubytków i nierówności, oczyszczenie powierzchni

- sposób przymocowania płyt izolacji cieplnej do powierzchni ściany, w tym rodzaj masy lub

zaprawy klejącej oraz rodzaj, liczbę i rozmieszczenie łączników, jeśli oprócz przyklejenia

stosuje się łączniki mechaniczne z powołaniem się na obliczenia statyczne,

- sposób wykonania warstwy zbrojnej z pokazaniem wzmocnień w miejscach szczególnych,

- sposóbwykończenia powierzchni elewacyjnej, w tym rodzaj wyprawy tynkarskiej i sposób jej

nałożenia oraz kolorystykę,

- rysunkipokazujące sposób ocieplania miejsc szczególnych, takich jak: ościeża okienne i

drzwiowe, ściany piwnic i attykowe, płyty balkonowe lub loggiowe, wykończenie szczelin

dylatacyjnych,

- omówionewcześniej obliczenia współczynnika przenikania ciepła U z uwzględnieniem

mostków cieplnych,

- opisowe określenie wpływu zastosowanego ocieplenia na izolacyjność akustyczną ściany

zewnętrznej.

Powy ż ższe wymagania w sposób jednoznaczny wskazuj ą ą min. na bezwzgl ę ędn ą ą konieczno ś ś ć ć

rozwi ą ązania wszystkich szczegó ł łów ocieplenia w tym tzw. miejsc „trudnych”.

Jak wygl ą ąda praktyka? Otó ż ż nawet obecnie realizuje si ę ę powa ż żne obiekty budowlane o

skomplikowanym kszta ł łcie fasad i ich du ż żej powierzchni, z ró ż żnymi niestandardowymi detalami

bez projektu ocieplenia gdzie w odniesieniu do tego etapu prac w dokumentacji znajdujemy

informacje jedynie odno ś śnie grubo ś ści materia ł łu termoizolacyjnego, rodzaju wyprawy tynkarskiej i

kolorystyki elewacji... Reszta, zatem prawie 100% pracy projektowej przypada najcz ę ę ś ściej w

udziale wykonawcy, który maj ą ąc okre ś ślone ograniczenia cenowe wynikaj ą ące z podpisanego

kontraktu lub pewne niedostatki wiedzy wykonuje prace bardziej w oparciu o w ł łasne rozwi ą ązania.

Czym mo ż że skutkowa ć ć takie rozwi ą ązanie? Zacznijmy od kilku przyk ł ładów.

Je ż żeli w projekcie pojawi si ę ę wielko ś ś ć ć wspó ł łczynnika U dla projektowanej przegrody to w

niewielkiej liczbie przypadków s ą ą przeprowadzane równolegle obliczenia cieplno-wilgotno ś ściowe z

wyznaczeniem strefy lub p ł łaszczyzny kondensacji pary wodnej.

www.systemyocieplen.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: