Multidyscyplinarny model rehabilitacji w bólu krzyża.doc

MULTIDYSCYPLINARNY MODEL REHABILITACJI W BÓLU KRZYŻA

             Zaburzenia  mięśniowo-szkieletowe,  w  obrębie  których  bóle  krzyża  stanowią  więcej  niż  połowę  przypadków,  są  najczęstszą  przyczyną  przewlekłej  niepełnosprawności  w  krajach  uprzemysłowionych.  Wskazuje  się,  że  poszczególne  kraje  narażone  są  na  olbrzymie  wydatki  związane  z  wypłacaniem  zasiłków  chorobowych  związanych  z  bólami  dolnego  odcinka  kręgosłupa.  Koszty  ponoszone  przez  państwo  są  dużo  wyższe  niż  te,  związane  z  innymi  schorzeniami  np.:  sercowo-naczyniowymi  i  psychicznymi.  Warto  zaznaczyć,  że  wydatki  na  rehabilitację  zespołów  bólowych  kręgosłupa  stanowią  jedynie  połowę  tych  kosztów,  które  ponosi  państwo  wypłacając  świadczenia  rentowe  osobom  cierpiącym  na  ból  krzyża.  Niezbędne  wydaje  się  zatem  opracowanie  skutecznej  metody  rehabilitacji  przewlekłych  bólów  krzyża,  która  pozwoliłaby  pacjentom  na  powrót  do  aktywności  zawodowej.  
Aktualnie  prowadzone  badania  zmierzają  do  wskazania  przyczyn  bólów  krzyża  nie  ograniczając  ich  jedynie  do  zmian  strukturalnych  w  obrębie  kręgosłupa.  Wykazano  bowiem,  iż  wielu  pacjentów  zgłaszających  silny  ból  dolnego  odcinka  kręgosłupa  nie  posiada  zmian  strukturalnych,  które  takie  odczucia  mogłyby  powodować.  Ból  krzyża  zaczęto  więc  traktować,  jako  problem  warunkowany  wieloczynnikowo,  w  którym  nie  można  pominąć  zarówno  elementów  biologicznych,  psychicznych  jak  i  społecznych.  
         Rozważając  problematykę  związaną  z  rehabilitacją  zespołów  bólowych  należy  uzmysłowić  sobie,  jak  ból  wpływa  na  kontrolę  motoryczną.  Jego  występowanie  powoduje  zarówno  zmiany  w  kontroli  nerwowo-mięśniowej  oraz  w  wykonaniu  ruchu,  co  prowadzi  do  rozmaitych  zaburzeń  funkcjonalnych.  Prowadzone  badania  naukowe  dowodzą,  że  pacjenci  cierpiący  z  powodu  bólu  kręgosłupa  odznaczają  się  wydłużonym  czasem  reakcji,  zaburzeniami  równowagi,  kontroli  posturalnej,  koordynacji  i  wytrzymałości  mięśni,  opóźnionymi  odruchami  rdzeniowymi,  słabą  propriocepcją  pozycji  tułowia  oraz  atrofią  mięśni  podtrzymujących  kręgosłup.  Ból  bez  względu  na  swoje  pochodzenie  zaburza  kontrolę  ruchu,  wpływa  bowiem  na  zmianę  zarówno  planowania  motorycznego,  proprioceptywnej  informacji  wstępującej,  jak  i  zaburza  mechanizmy  inhibicji  na  poziomie  korowym  i  rdzeniowym.  Właściwa  kontrola  mięśniowa,  kontrola  ruchu  oraz  postawy  są  czynnikami,  które  mają  ogromne  znaczenie  w  zapobieganiu  urazom  krzyża.  Zaburzenia  kontroli  motorycznej,  osłabione  lub  zniesione  odruchy  obronne  prowadzą  do  urazów  lub  mikrourazów  mięśni,  nerwów,  krążków  międzykręgowych,  więzadeł  kręgosłupa  podczas  obciążenia.  Pocieszające  jest,  że  aktywna  rehabilitacja  i  leczenie  pozwalają  na  przerwanie  błędnego  koła  bólu  i    przywrócenie  utraconych  lub  upośledzonych  funkcji  aparatu  ruchu.  
         Nie  należy  zapominać  także  o  roli  czynników  psychologicznych  w  przebiegu  przewlekłych  schorzeń,  którym  towarzyszy  ból.  Jego  ciągłe  występowanie  wpływa  na  obniżenie  samooceny  pacjentów,  ich  wiary  we  własne  możliwości,  osłabia  chęć  do  podejmowania  aktywności  zawodowej  i  fizycznej  oraz  powoduje,  że  czynnościom  tym  towarzyszy  silny  strach.  Jest  to  o  tyle  istotne,  że  obawa  przed  wystąpieniem  bólu  jest  często  czynnikiem  silniej  działającym  niż  sam  ból  i  może  skuteczniej ...