PIERSCIENICE.docx

1.       Wymień i scharakteryzuj trzy cechy odróżniające pierścienice od nicieni.

2. Na podstawie analizy schematu omów powstawanie celomy. Wyjaśnij, dlaczego pierścienice należą do zwierząt pierwoustych.

Wtórna jama ciała, celoma (gr. koílōma jama) – jama ciała, która powstaje w mezodermie w trakcie rozwoju zwierząt triploblastycznych. U płazińców, wstężnic i obleńcówograniczona jest do wnętrza gonad, u pozostałych grup zastępuje w rozwoju osobniczym pierwotną jamę ciała. Po raz pierwszy pojawiła się u trójwarstwowców (pierścienic).

Celoma jest cienkościennym workiem wciśniętym pomiędzy narządy. Jest zawsze wysłana własnym nabłonkiem, połączona ze środowiskiem zewnętrznym.

Może się rozwijać dwoma sposobami:

a)      Schizocelia (rozszczepienie) - polega na migracji komórek entodermalnych do wnętrza blastocelu. Tworzą one tam zwarte skupienia po bokach prajelita, tzw. mezodermę przyśrodkową, pośrednią i boczną. Ta ostatnia rozsuwa się, tworząc mezodermę boczną ścienną i trzewną, między nimi zawarta zaś jest celoma.

b)      Enterocelia( uwypuklenie) - występuje u wtóroustych. Polega na tworzeniu się uwypukleń komórek mezodermy, które po oderwaniu od ścian prajelita zamykają się, tworząc wtórną jamę ciała[2].

Pierwouste, pragębowce, pierwogębe (Protostomia) – klad zwierząt dwubocznie symetrycznych, u których w rozwoju embrionalnym nie wytwarza się wtórny otwór gębowy, a otwór prowadzący do jamy gastruli (pragęba) staje się w rozwoju osobniczym właściwym otworem gębowym[1].

3. Wymień i omów funkcje celomy.

Powstanie wtórnej jamy ciała umożliwiło oddzielenie głównej jamy ciała (zawierającej przewód pokarmowy i inne narządy) od ściany zewnętrznej, stanowiącej ograniczenie dla mięśni i nadającej wygląd zwierzęciu. Stanowi szkielet hydrauliczny i umożliwia funkcjonowanie układu pokarmowego niezależnie od ruchów powłok ciała i sposobu poruszania się zwierzęcia.

4. Wyjaśnij znaczenie terminu „aromorfoza”. Udowodnij, że wykształcenie celomy u pierścienic jest aromorfozą. Wymień inne aromorfotyczne cechy pierścienic.

Aromorfoza- rewolucyjne zmiany w budowie lub funkcji organizmów, umożliwiające lepsze wykorzystanie różnorodnych środowisk.

przykłady:

- zdolność do lotu ptaków

- powstanie płuc u kręgowców lądowych

- wykształcenie szkieletu wewnętrznego u strunowców,

Jama ciała jest wtórna - czyli tzw. celoma. Jej wnętrze wyściela nabłonek mezodermalny oraz płyn zawierający komórki ameboidalne. Jego ciśnienie zapewnia pierścienicom określony kształt - spełnia więc rolę hydroszkieletu. Celoma mieści się pod przewodem pokarmowym i zawieszona jest na krezce jelitowej. Pierścienice jako pierwsze wykształciły ten organ który nie występuje w niższych typach zwierząt.

1) Formy morskie wolno żyjące;

2) segmenty, cefalizacja;

3) wszystkie gatunki rozdzielnopłciowe;

4) dobrze rozwinięty ukł. krwionośny, u części gat. hemolimfa ma barwniki transportujące tlen

5) trochofora - larwa w cyklu rozwojowym;

6) pojawienie się wtórnej jamy ciała - celomy;

5. Na podstawie przykładów wytłumacz różnice pomiędzy metameria homonimiczną a heteronomiczną.

Metameria, segmentacja – podział ciała zwierząt dwubocznie symetrycznych wzdłuż głównej osi na szereg mniej lub bardziej niezależnych morfologicznie i fizjologicznie odcinków (metamerów) o powtarzającym się, pierwotnie podobnym planie budowy. Wyróżnia się metamerię zupełną(pierścienice i owady) obejmującą całe ciało i zewnętrzną lub wewnętrzną. Znaczne podobieństwo poszczególnych segmentów określa się mianem metamerii homonomicznej, a ich duże zróżnicowanie nazywane jest metamerią heteronomiczną.

6.