andr.doc

KRYTERIA DOROSŁOŚCI
Dorosłość
– faza życia, w którą wkracza człowiek po gwałtownych zmianach rozwojowych prowadzących do dojrzałości biologicznej i społecznej,
– wyraża się w zdolności do prokreacji
– odpowiedzialnego podejmowania nowych ról społecznych związanych z zakładaniem rodziny, rodzeniem i wychowywaniem dzieci, rozwijanie (podejmowanie) aktywności zawodowej
– autonomiczne kierowanie własnym życiem
3 rodzaje kryteriów dorosłości
1) zadania rozwojowe
2) zmiany w strukturze życia związane z wydarzeniami typowymi dla różnych faz dorosłości
3) kryzysy życiowe wobec których staje jednostka
a ponadto:
- pełnia sił fizycznych
- poziom sprawności intelektualnej co umożliwia niezależność ekonomiczną
- samodzielno0ść w rodzinie, domu pracy

Zadania rozwojowe wg Levinsona
- podjęcie roli zawodowej
- założenie rodziny
- sformułowanie wyraźnych marzeń i oczekiwań wobec przyszłości
- uczestniczenie w relacji mistrz – uczeń
dylematy i kryzysy:
- dylematy związane z wyborem zawodu: wartości ekonomiczne – satysfakcja
- oczekiwania grupy społecznej – własne ambicje i dążenia
- konflikty związane z nowymi rolami społecznymi: praca zawodowa – obowiązki rodzinne
środki do rozwiązywania kryzysów:
- nowe sposoby poznawania świata i samego siebie
- określenie własnej tożsamości
- korzystanie z wzorców kulturowych
- osiąganie kolejnych stopni autonomii

Fazy rozwojowe według Eriksona.

1.okres niemowlęcy (do 1, do 2 r.ż)- celem rozwoju jest osiągnięcie zaufania do opiekuna źródłem zagrożenia są rodzice. Konflikt miedzy zaufaniem a nieufnością, ważna cecha to zdolność i osobowość, cnota to zaufanie i nadzieja.
2.wczesne dzieciństwo (między 3 a 5r.ż., trwa od 2 do 5 lat)- osiągnięcie samokontroli i poczucia własnej odrębności, źródłem zagrożenia są program żłobka i przedszkola. Konflikt pomiędzy autonomią a wolą, cnota to wola. Zaczyna walczyć o własne zdanie, pojawia się wstyd.
3.wiek zabawy (4-6 rż)- ukształtowanie orientacji na cele i inicjatywność w działaniu, źródłem zagrożenia są mass media. Konflikt pomiędzy inicjatywą a poczuciem winy, cnota to zdolność do samodzielnego działania. Zdolność do rozróżniania dobra i zła, nabieranie zdolności do dzielenia się, uczenie się kontrolowania zazdrości, naśladowanie pewnych ról poprzez zabawę.
4.wiek szkolny (6-12 lat)- osiągniecie poczucia własnej kompetencji, źródłem zagrożenia jest wychowanie seksualne. Konflikt pomiędzy pilnością a poczuciem niższości, cnota to kompetencja, uczenie się pilności, gospodarowania czasem, pojawia się pozarodzinny autorytet- nauczyciel.
5.dorastanie czyli wczesna adolescencja (od biologicznego dojrzewania do 20-22r.ż.),- osiąganie odpowiedzi na pytanie, kim jestem i kim mogę być, wierność sobie, zagrożeniem jest alkoholizm młodzieńczy. Konflikt miedzy tożsamością a pomieszaniem ról, cnota-wierność. Dostrzeganie niedoskonałości rodziców, uczymy się od nich płci, po tym etapie istnieje przyjaźń miedzy rodzicami a dziećmi. Pojawiają się ideały, cel i sens życia, wierność sobie samemu i swoim ideałom.
6.młodość, wczesna dorosłość (od 20-25 do 35-40 lat)- osiąganie zdolności do miłości bez utraty poczucia własnej tożsamości, źródłem zagrożenia jest rozwód. Konflikt między intymnością, a izolacja, cnota to miłość, zdolność do budowania intymnych bliskich związków z innymi ludźmi.
7.dorosłość (40 do 60-65 lat)- potrzeba opiekowania się i troska o los młodszych generacji, źródłem zagrożenia są starzejący się rodzice. Konflikt między rozwojem a stagnacją, cnota to troskliwość
8.starość (powyżej 60-61 lat)- osiąganie mądrości życiowej w wyniku pozytywnego bilansu życia, źródłem zagrożenia jest „krucha” starość a opieka otoczenia. Konflikt między integracją a zwątpieniem, cnota to mądrość, przygotowywanie się na śmierć.

Modele pracy z ludźmi dorosłymi

Źródło: Malewski M., Modele pracy edukacyjnej z ludźmi dorosłymi, w: Przybylska E. (red.), Andragogiczne wątki, poszukiwania, fascynacje, Toruń 2001, s. 284.

Wymiary uczenia się wg Kidda

Kształcenie w pionie to wszelkie stopnie edukacji szkolnej, której dostępność powinna być zapewniona każdemu niezależnie od miejsca zamieszkania i warunków społecznych.
Kształcenie w poziomie ma za zadanie poznanie różnych dziedzin życia, nauki i kultury niezależnie od studiów pionowych. Duże znaczenie w rozwijaniu tej formy kształcenia ma aktywność człowieka oraz dostępność pozaszkolnych instytucji oświatowych.
Kształcenie w głąb ma związek z jakością edukacji, motywacją do samokształcenia, zainteresowaniami intelektualnymi i stylem życia zgodnym z wykorzystaniem czasu wolnego w sposób twórczy.
Koncepcja Kidda zwraca uwagę na jakość działań oświatowych i potrzebę oraz możliwości oświaty pozaszkolnej, a także osób dorosłych. Akcentuje potrzebę łączenia trzech form edukacji: kształcenia szkolnego, oświaty pozaszkolnej oraz samokształcenia, a także wyżej wymienionych trzech wymiarów kształcenia.

Dorosłość jako proces społeczno kulturowy- koncepcja P.Cross

- dorosłym nie jest się ale się staje
- Proces dynamiczny całożyciowy; Proces rozwoju społecznego psychicznego i biologicznego
- nasze życie składa się z pewnych sekwencji:
1.biologiczna
niemowlęctwo

dzieciństwo

Wiek młodzieńczy
2. społeczna
uczeń – zadania,jeżeli Jednostka realizuje zadania zgodnie z tym co chce Społeczeństwo to ono zapewnia mu trwanie; dorosłość jest narzucana na życie jednostki poprzez zadania będące rolami społecznymi
3. psychiczna
cykl życia jest określany kulturowo.następstwo ról- jest to wynik pewnej społecznej konwencji umowy; dorosłość to efekt zmagania się z rolami