Chełmskie podziemia kredowe.pdf

Chełmskie podziemia kredowe

Autor: Rafał Szostak

Data publikacji: 04.12.07 | Ostatnia modyfikacja: 04.12.07

Przed wiekami te kopalniane chodniki służyły jako potężne piwnice, w chwilach zagrożeń

były schronieniem, a dziś są największą atrakcją turystyczną Chełma.

Jedyne w świecie podziemia kredowe, bo o nich mowa, to po prostu górnicze wyrobiska.

Kreda, z której zbudowane jest chełmskie wzgórze, była bardzo cennym surowcem, służącym

do m. in. do wyrobu farb i kosmetyków. Przyjeżdżali po nią kupcy z całego kraju.

Praktycznie każdy właściciel domu w Chełmie był równocześnie górnikiem. Kopać kredę

zaczęto w XIII wieku, zaraz po odbudowie miasta przez księcia (późniejszego króla)

halickiego Daniela. Te najstarsze chodniki znajdują się w pobliżu góry zamkowej. Z czasem

powstała nawet pięciokondygnacyjna plątanina korytarzy, sięgająca na 20 metrów (sześć

pięter!) pod powierzchnię ziemi. Bo kopano aż do XIX wieku. Chodniki łączyły się ze sobą,

tworząc jeden wielki labirynt. Służyły jako piwnice. Raz, że obszerne, dwa, że panuje w nich

stała temperatura 9 stopni, ułatwiająca przechowywanie żywności.

Gdy nadchodziła trwoga, mieszkańcy chronili się w podziemiach, mając absolutną pewność,

że nikt ich tu nie znajdzie. Tym bardziej, że bronił ich... duch. Chełmskie podziemia mają

bowiem swojego upiora, Bielucha. Ukazuje się pod postacią potężnego białego niedźwiedzia.

Ale nie polarnego, tylko zwykłego, brunatnego, tyle że ubielonego kredą. Bieluch jest dobrym

duchem. Ale dla złych ludzi nie ma litości. Do dziś się w Chełmie opowiada, że jakiś

złodziejaszek chciał podczas okupacji dorobić się, szantażując ukrytych w podziemiach

chełmskich Żydów. Poszedł w podziemia szukać ich. Szybko powrócił blady z przerażenia. I

już nigdy nie zapuścił się w kredowe korytarze...

Jak długie są tunele – nie wiadomo. Na pewno ciągną się pod szczyt chełmskiej góry (kiedyś

tam był zamek, teraz bazylika). Te najstarsze nie są jeszcze zbadane. Zresztą znaczna część

pozostałych tez. Mówi się, że ciągną się aż do odległego o 15 km Stołpia. Ale

prawdopodobnie jest to tylko legenda. Aby to wszystko sprawdzić i zbadać, potrzeba wielu

miesięcy, a może i lat pracy ludzi z uprawnieniami ratowników górniczych.

Podziemia to także utrapienie dla miasta. W 1956 roku jedna kamienica przy głównej ulicy

Lubelskiej dosłownie zapadła się pod ziemię. Po prostu kredowe skały, mocno nadwerężone

przebijającymi je chodnikami nie wytrzymały. W latach siedemdziesiątych ulicą jechała

ciężarówka i nagle... zniknęła. Nie tak dawno zapadnięciem się w głąb groziła nawierzchnia

ulicy.

Dziś podziemia są wielką atrakcją turystyczną. Turyści przechadzają się po tunelach z

przewodnikiem, no i oczywiście spotykają samego władcę kredowych podziemi, Bielucha. Na

chwilowym strachu się kończy bo – jak wspomnieliśmy – Bieluch dla dobrych ludzi jest

dobry...